HALKAN KA AQRISO WARARKA WARGEYSKA MOGTIMES DAILY NEWSPAPER EE MAANTA OO AH TALAADO 19KA JULY 2022-KA
Madaxweyne Xasan Sheekh Oo Dalka Dib Ugu Soo Laabtay
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka
Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo booqasho ku saabsan hagaajinta
xiriirka So omaaliya iyo Jamhuuriyadda aan walaalaha na hay ee Jabuuti ku
joogay dalkaas ayaa Shalay dib ugu soo laabtay magaalada Muqdisho ee Caasimadda
dalka.
Madaxweynaha
iyo wafdigiisa ayaa wax aa si diirran ugu soo sagootiyey Garoonka Diyaaradaha
magaalada Jabuuti, Madaxweyn aha dalka Jabuuti Mudane Ismaaciil Cumar Ge elle,
xubno ka tirsan Golaha Wasiirrada dalkaas,
Saraakiil ciidan iyo cutubyo ka tirsan baa mbayda
dalkaas oo salaan sharaf ku maamuu say sagootinta Madaxweyne Xasan Sheekh
Maxamuud .
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ay aa
xaqiijiyey mudnaanta ay siineyso Jamhuuri yadda Federaalka Soomaaliya xoojinta
xiriirka dalkeennu la leeyahay dalalka Gobolka iyo xaq iijinta Soomaali heshiis
la ah dariskeeda, taas oo muhiim u ah mustaqbalka iyo horumarka dal keenna.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka
Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa inta uu ku suganaa Jabuuti waxa uu
kulan la qaatay walaalkiis Madaxweyne Ismaaciil Cu mar Geelle, isagoo hadal ka
jeediyey Xarunta Baarlamaanka Jabuuti, ugana xog warramay xaaladda dalkeenna
iyo duruufaha ku xeeran, ahmiyadda xiriirka taariikhiga ah ee labada dal iyo
doorkooda wadajirka ah ee ku aaddan ho rumarka iyo xasilinta Gobolka.
Soomaaliya iyo Jabuuti oo ka wada had lay xoojinta
xiriirka & wadashaqeynta
Dowladda jabuuti ayaa waxaa ay kamid ta hay
dowladaha sida weyn u taageera Soomaa liya, waxaana degmooyin kamid ah gobolka
Hiir aan ka jooga Ciidamo ku howlgalla Magaca ho wlgalka Midowga Afrika ee
ATMIS, waxana si doo kale Madaxweyne Xasan Sheekh booqa sho laba cisho qaadatay
uu ku tegay dalka Jabuuti.
Maamulka Koonfur Galbeed oo sheegay in Dad Reer Baydhabo
ah ku dhaawacm een diyaaradda burburtay
Wasiirka Wasaaradda Warfaafinta dowlad Gobo
leedka koonfur Galbeed Ilyaas Cali Nuur ayaa sheegay in diyaaradda ay laheyd
Shirka dda Jubba Airweys ee Shalay ku burburtay ga roonka diyaaradaha Cadde ee
magaalada mu qdisho ay Magaalada baydhabo ka qaaday 33 Ruur oo ay laba Carruur ah kujiraan.
Wasiirka oo Gaoonka diyaaradaha Baydha bo
Warbahinta kula hadlay wuxuu sheegay in dadka rakaabka ahaa ee saarnaa
diyaaradda qaarkood ay ku dhaawacmeen shilkaas, isla markaana diyaaradda ay cil
ad farsamo ku timid markii ay ka degi laheyd Garoon ka.
Ugu dambeyn Wasiirka Warfaafinta Koonfur
Galbeed Ilyaas Cali Nuur in wixii kusoo kordha shilka diyaaradeed maadaama ay
saarnaayeen rakaab ay ka qaaday magaalada Baydhabo ay dib kasoo sheegi doonaan
Maareeyaha Hay’adda Duulista Rayidka
Soomaaliya, Axmed Macalin Xasan ayaa ka hadlay shilkii diyaaradeed ee Shalay ka
dha cay garoonka diyaaradaha Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho, halkaasi oo ay
ku burbur tay diyaarad siday dad shacab ah.
Maareeye Axmed ayaa sheegay inay si guul ah
ugu dhamaatay badbaadada dadkii rakaab ka ahaa ee saarna diyaarada oo tiradoodu
dhameyd 36 qof, kadib markii ay shilka ku gashay garoonka."Meesha uu Runway-ga
ka bilaabanayo ayey ku dhacday markii ay daganeysay, Rakaab ka wax dhibaato ah
masoo gaadhin wax aan shook aheyn. Dadkii gurmad ka deg-dega ah iyo
Ambulance-yada ayaa u gu rmaday,” ayuu yiri Mareeyaha oo u waramay VOA-da.
"Meesha uu dagashada kasoo bilaabay Pil ote-ka
ayaa ugu wacneyd inay rogmato diyaa radu, markii uu soo daganayay wax calaamad
ah oo khatar muujinaya ma jirin, waxaana la si iyay dagashada dayuurad caadi
ah.”Sidoo kale waxa uu sheegay in cilada ay shilka ku gashay diyaarada aysan
aheyn mid hore loo sii oga, isaga oo xusay inay bilaabeen baaritaan ku aadan
arrintaan, islamarkaana uu hadda garo onka si caadi ah u shaqeynayo.
"Hal saac
iyo bar ayuu xirna garoonka, dayuura dihii badankooda waxa ku leexinay Baydhabo
oo Runway-geedu Laami yahay, kuwii aan da gan karina waxa ku hayn hawada, guud
ahaan garoonka aad ayuu mashquul u yahay. Dhaq-dhaqaaqa maalinkii ee garoonka
waxa uu ga adhaya 150 illaa 180 dayuuradood, halka habe enkii aysan sii
badneyn.”
, Diyaaradda shilka gashay ayaa waxa ay u
kireysneyd shirkadda Jubba Airways, waxayna ka diiwaan-gashan tahay dalka
Kenya.
Diyaaraddan
ayaa sumaddeedu tahay 5Y-JXN, oo waxay duulimaadkeedii Shalay rakaab kasoo
qaaday oo kasoo kacday magaalada Baydha ba,
ayada oo cillad la kulantay waxyar kahor intii
aysan soo degin garoonka diyaaradaha, taasi oo uu ka dhashay dab xoogan oo
markii dambe lagu guuleystay in la damiyo, balse burburiyey diyaaradda.
James Swan: Qaramada Midoobay wax ay diyaar u tahay inay
taageerto dadaall ada dimuquraadiyada Puntland
Ergeyga
gaarka ah ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Somaaliya, James Swan ayaa Shalay
soo gabagabeeyay booqasho labo ma almood qaadatay oo uu ku joogay magaalada Gar
oowe ee caasimadda Puntland.
Ergayga ayaa
la kulmay madaxweynaha Puntland, Saciid Cabdullaahi Deni, xubno ka tirsan golihiisa
xukuumadda, wa kiillo ka socday hay’adda Cilmi baarista (PD RC), guddiga
doorashooyinka Puntland (TPEC) iyo hay'adaha kala duwan ee Qaramada Midoo bay.Mr.
Swan iyo madaxweyne Deni oo warbaa hinta la hadlay, ayaa waxay sheegeen inay is
dhaafsadeen sida ugu habboon ee loo hor umarin karo geeddi socodka dowlad
dhisidda Soomaaliya, maadaama hoggaan cusub ay ye elatay dowladda federaalka,
iyo muhiimadda ku jirta wadashaqeynta isaga iyo dowlad gobol eedyada.
Swan waxa uu hoosta ka xarriiqay in Qara mada
Midoobay ay diyaar u tahay inay taage erto dadaallada dimuquraadiyadeed ee
Puntl and, ka dib doorashooyinka dowladaha hoose ee sanadkii hore, 2021,
wuxuuna ammaan u je ediyay Puntland sida ay uga go'an tahay in doorashada
deegaannada la dardargeliyo.
Waxa kale oo uu carabka ku
adkeeyay in Q/M
ay sii wadi doonto taageerada gurmadka abaa
raha.
Magaalada Caabudwaaq Oo Lagu Aasay Afar Ruux Oo Labo Ka
Mid Ah Ay Wala alo Yihiin
Sidoo kale Geerida labada Ruux ee kale ay aa
timid kadib markii ay shil gaari galeen, xili ay u soo socdeen Aaska 2-da
walaalo ee Dorraad lagu dilay Caabudwaaq, waxaana si wadajir ah afartooda loogu
aasay M/Caabudwaaq ee Gobolka Galgaduud.
Magaalada ayaa Shalay lagu Arkayaa Ciid amo
aad u hubeysan oo baadi goobaya Askari ga dilka gaystay, oo la sheegay inuu ku
dhex-dhuumaalysanayo Magaalada Caabudwaaq ee Gobolka Galgaduud.
Muuqaal laga Duubay Askari jir-Dilaya Weriy aal ka
howl-gala MUQDISHO
Askari ka tirsan booliska Soomaaliya, kana
mid ahaa ilaalada guddoomiye ku xigeenka dhanka amniga ee maamulka degmada Wada
jir ayaa Shalay jir-dil u geystay laba Weriye oo ka tirsan warbaahinta Arlaadi
Media oo ku had asha lahjada Mayga.
Baraha
bulshada ay aa lagu faafiyey muu qaalka labadaan wer iye oo askarigu si to os
ah u jir dilayo, xilli ay warbixin ka diyaari nayeen wadada laamiga ah ee marta
xaafada Ceelqalow ee degmada Wadajir, halkaas oo ay fariisteen biyo jaray
dhamaan isku socodka Wadajir iyo degmooyinka kale ee Muqdisho.
Jir dilka kadib, Weriye Maxamed Nuur Faran
sa iyo Cameraman Munasar Cabdiraxmaan ay aa lagu xiray saldhigga degmada
Wadajir, iya doo qalabkii ay ku shaqeynayeena laga burbu riyey, lagana qaatay.
Maamulka Warbaahinta Arlaadi iyo qaar ka
mid ah ururrada u dooda xuquuqda saxaafadda ayaa si adag uga hadlay falka uu
weriyaasha kula kacay askarigaas ka tirsan booliska, sidoo kalena la shaqeeya
maamulka degmada Wadajir.
Sidoo kale afhayeenka booliska Soomaal iya
oo Shalay shir jaraa’id qabtay ay aa la weydiiyey waxa uu boolisku kala socdo
falkaas jir-dilka ah, isagoo sheegay in baaritaanka kii skaas uu socdo. Wuxuu
sheegay inuu la xariir ay maamulka warbaahinta ay ka howlgalayeen weriyaashaas
ee Arlaadi, isla markaana aysan ka boolis ah aan ogolaa doonin in la dhibaate eyo
qof ku jira shaqadiisa
. XIGASHO:CAASIMADDA.NET
Hantidhowrka Qaranka Oo Joojiyay Heshiis yo Ku Kacayay
Malaayiin Dollar Oo Sharci Daro Ah.
Hantidhowrka Guud ee Qaranka ayaa shee gay
in hey’adaha dowladda qaar laga hor istaagay tallaabooyin ay ku saxiixi rabeen
qandaraasyo ku kacaya malaayiin dollar oo sharci darro ah.
Warsaxaafadeed
ka soo baxay xafiiskiisa ayaa lagu sheegay in gabi ahaanba la mamnuucay in la
saxiixo heshiisyo cusub oo ay galaan wasiirada xil gaarsiinta, waxa ana
arrintaasi sab ab looga dhigay inay khatar ku ahaay een dhaq aalaha dalka.
Si kastaba, Ra’iisul Wasaaraha Soomaal iya
Xamse Cabdi Barre ayaa hadda ku howlan xulashada xukuumadiisa, waxaana lagu
wadaa in maalmaha soo socda uu ku dhawaaqo golihiisa Wasiirrada.
Xubnaha
Guddiga oo ka kooban 12 Qof ayaa la filayaa in maalmaha soo socda ay soo bandhi
gaan khasaaraha dhimasho, midka dhaawac iyo midka hantiyadeed ee ka dhashay
qaraxa.
Al-Shabaab
ayaa sheegtay mas’uuliyadda qar axii Dorraad ka dhacay magaalada Jowhar ee
Caasimadda Hir-Shabeelle, iyaga oo sheegay in qaraxaas ay la beegsadeen goob ay
ku sug naayeen mas’uuliyin katirsan Maamulka Hir-Shabeelle.
Sheekh Maxamed Idiris oo Xasan She ekh iyo Xamza u
sheegay dad ay tahay in talada laga ilaaliyo
Sheekh Maxamed Idiris oo ka mid ah culu mada
Soomaaliyeed ee waaweyn ayaa si adag uga hadlay xaaladda ka jirta dalkeenna iyo
dha qanka inta badan siyaasiyiinta Soomaaliyeed oo aad uu u dhaliilay.
Sheekha ayaa ka hadlay dhinacyo badan oo
dhibaat ada Soomaaliya ka jirta ah, si da abaar aha, am ni darra da, hormar
la’aanta, fa tah aada ha,siyaasad xu mada iyo musuqa ka jira Soomaaliya.
Wuxuu ugu baaqay Mada xweyne Xasan Sheekh
iyo Ra’iisul Wasaare Xamse Ba rre inay sidaan wax ka bede laan oo talada dalka
ay ka ilaaliyaan kuwii horay ugu fashilmay sam ata bixinta Soomaaliya.
"Waxaan la socdaa Muqdisho in biyo fadhi yaan,
oo Bajaajtu mari weysay, dhulka kala xi ran yahay, oo masaakiintu shaqa tegi
weysay, waxaa inntaas u dheer abaarta dalka ka jirta, dadkeenu isbitaallada
dunida ayuu cudurro la jiifaa,” ayuu yiri Sheekh Maxamed Idiris.
Wuxuu u soo jeediyey dowladda inay xoogga
saarto hal isbitaal oo looga maarmo caafima adka ay dadka Soomaaliyeed u
raadiyaan dun ida kale.
"Xildhibaanada, wasiirrada iyo dhamaan mad axdeenu
ma ogyihiin in dunidu aysan naga yee leyn 20 sano Soomaaliya waxaba waa laga
qab an waayey, waxna waa bedali kari waynay,” ayuu yiri.
Wuxuu intaas ku sii daray, "Hadaan Shalay
masuul Soomaaliya ahay, waan ka xishoo lah aa inaan dunida hor tago oo dad kale
la hadlo, iyadoo dalkeygu sidaan u egyahay, waa ceebo wnay oo adduunka waan ku
ceebeysanahay.”
Wuxuu madaxda Soomaalida ku dhaliilay in
markii ay xil qabtaan ay dalka isaga guuraan oo ilmaha degsadaan wadamada
caalamka, isa goo taas ku tilmaamay fal aad u fool xun oo waaqica Soomaaliya
aan ka turjimeyn.
`Sidoo kale Sheekh Maxamed Idiris ayaa ka
hadlay waxa uu ka yaqaano Sheekh Aadan Sii ro oo dhowaan geeriyooday, isla
markaana me ydkiisa lagu aasay magaalada Hargeysa, wuxu una la sheekeeyey
qiimihii iyo waayihii faaf
intiisa
diinta Islaamka ee marxuumka.
Wiil yar oo baranayey kutubo cilmi oo si arxan-darro ah
loogu dilay Muqdisho
Marxuumka ayaa la she egay in Habeen hore
maqribkii ay si arxan darro ah u dileen koox ciyaal weero ah, xilli uu ku
sugnaa xaafad da Xaawo Casir ee degmada Kaaraan.
Cabdiraxmaan ayaa ahaa wiil yar, wuxuuna
Kutubo Cilmi ka baranayey mid ka mid ah mas aajidyada ku yaal halkaasi, sidoo
kalena wuxuu ku jiray fasalka 2-aad ee dugsiga sare.Hooyo Safiyo Sheekh Muxumad
Godane oo dhashay marxuumka ayaa ka warbixisay dilka wiilkeeda, waxayna sheegay
in 7 mindi ay ku dhufteen ciyaal weero,
xilli ay adeeg u dirsatay.
"Canuga la dilay waxaan u ahay Hooyadiis
gacan ka gar-daran ayaa dishay meel qabow Allaha geeyo marka u horreyso. Ciyaal
weero ayaa jidka ku heshay adeeg ayaan u dirsaday, marka isaga oo adeegga ku
maqan ayaa la dil ay todobo mindi ayaa lagu dhuftay,” ayey tiri Hooyo Safiyo
Sheekh Muxumed.
HALKAN KA AQRISO WARARKA WARGEYSKA MOGTIMES DAILY NEWSPAPER EE MAANTA OO AH TALAADO 19KA JULY 2022-KA
.