HALKAN KA AQRISO WARARKA WARGYESKA MOGTIMES DAILY NEWSPAPER EE MAANTA OO AH ISNIIN 18-KA JULY 2022
M/W/ Geelle Oo Guddoonsiiyey MW Xasan Sheekh Billada Ugu
Sarreysa Ee Jabuuti Bixiso
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka
Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo waf digiisa ayaa ka qeybgalay casho sharaf
si he ersare ah loo soo agaasimay oo ka dhacday Qasriga Madaxtooyada Jabuuti oo
uu ku maa muusay Madaxweynaha dalkaas Ismaaciil Cum ar Geelle.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ay aa
dhankiisa uga mahadceliyey Madaxwayna ha iyo shacabka Jamhuuriyadda aan
walaalaha nahay ee Jabuuti billad sharafta la guddoonsi iyay iyo martiqaadka
heerka sare ah ee loo fi diyay.
Madaxweynaha ayaa tilmaamay in booqa shadan
ay billow wanaagsan u tahay sidii loo hormarin lahaa xiriirka qotodadheer ee
labada dal, loona adkeyn lahaa tiirarka adag ee dhaq an-dhaqaale iyo walaalnimo
ee ka dhaxeya lab ada shacab.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka
Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo wa fdi uu hoggaaminayo ayaa Dorraad
booqasho ra smi ah ku tegay dalka, wuxuuna Madaxweyna ha kulan la yeeshay
dhiggiisa dalkaas Ismaaciil Cumar Geelle.
Ra’iisul Wasaare Xamse oo siyaabo kala du wan u qaabilay Danjiryaasha Dalalka Mareykanka iyo Talyaaniga u fadhiya Soomaaliya
Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Fede ral ka
ee Soomaaliya, Md.Xamsa Cabdi Barre, ayaa Shalay qaabilay Danjiraha Mareykanka
ee Somaliya, Larry Andre oo ay ka wada hadleen xoojin xiriirka iyo wa da
shaqeynta u dhaxeysa 2da dal ee Soomaaliya iyo Ma reykan ka.
Danjiraha D/Mareykanka u fadhiya Sooma aliya
Larry Andre ayaa tilmaamay sida ay uga go’an tahay xoojinta xiriirka 2da dal
iyo taagee rada ay dowladdiisu sii so Soomaaliya
Dhinaca kale
Madaxweynaha Dowladda Federaalka So omaaliya,
Xasan Sheekh Maxamuud iyo dhigg iisa Jabuuti Ismaaciil Cumar Geelle oo si wad ajir
ah u qabtay shir jaraa’id ayaa si qotodheer uga had lay ahmiyadda ay leedahay
xoojinta xiriirka walaaltinni mo ee ka dhexeeya labada dal.
Labada Madaxweyne oo yeeshay kulan ay ku
lafagureen adkaynta danaha ay wadaagan labada dowladood iyo xal u helidda
caqabad aha ka jira gobolka ayaa xusay in ay iska kaa shan doonaan xoojinta
amniga, wax-wada-qa bsiga, is-dhexgalka dhaqaalaha iyo in si wadajir ah looga
faa’iideysto fursadaha ka jira gobolka Geeska Afrika iyo guud ahaan Qaaradda.
"Shalay caalamka lama kala maarmo, sida as
awgeed Soomaaliya iyo Jabuuti waxa ay ku wada yaallaan Geeska Afrika oo fursado
bad an, duruufo iyo caqabado isku sidkan ay ka jira an. Maaddaama gobolku uu
istaraatiji iyo muh iim u yahay adduunka kale, waa in aan si wada jir ah uga
tashannaa sidii aan wax ula wadaagi lahayn dalalka kale ee dariska nala ah, ann
agoo ka faa’iideysanayna khayraadka iyo dadk eenna firfircoon ee ka tilmaaman
caalamka.
”Madaxweyen Xasan Sheekh Maxamuud ay aa
sheegay in Soomaaliya iyo Jabuuti ay wad aagan taariikh, dhaqan, diin iyo
dhiig, taas oo ka tarjumaysa garab istaagga iyo taageerada jo ogtada ah ee
dowladda iyo shacabka Jabuuti ay u muujiyeen dib u dhiska dowladnimada So omaaliya,
isagoo xusay muhiimadda iskaashiga gobolku u leeyahay labada shacab.
Dhankiisa, Madaxweyne Ismaaciil Cumar
Geelle ayaa uga mahadceliyey Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud iyo wafdigiisa boo qashada rasmiga ah ee ay
ku yimaaddeen dal ka Jabuuti, isagoo tilmaamay in socdaalka Madaxweynuhu uu
bud-dhig u yahay xoojinta xiriirka soo-jireenka ah ee labada dal.
Faahfaahino dheeraad ah oo kasoo baxaya Qarax Ismiidaamin
ahaa oo Shalay ka dhacay magaalada Jowhar
Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya khas aaraha
ka dhashay qarax Ismiidaamin ahaa oo ka dhacay gudaha Magaalada Jowhar, kaasoo
loo adeegsaday gaari xamuul ahaa oo laga soo buuxiyay waxyaabaha.
Qaraxa Ismiidaaminta ayaa jugtiisa laga
maqlay guud ahaan xaafadaha M/ Jowhar, ka asoo ka dhacay hotel lagu magacaabo
Nuur Do ob oo ay daggan yihin inta badan wasiiradda iyo Xildhibaanadda maamulka
Hirshabeelle.
Masuuliyinta qaraxa ku dhaawacmay ee la
xaqiijiyay waxaa ka mid ah wasiirka Haweenka iyo Xaquuqul Insaanka Hirsha beelle
Caasho khaliif Xaaji, wasiirka Caafi maadka Hirshabe elle Cabdi Macalin, gudd oomiye
ku xigeenkii hore Baarlamaanka maamulka Hirshabeelle Canab Axmed Cii se iyo
Xildhibaan hore oo la gu magacaabo jeego, waxaana dhaawacyado oda la gee yey
Isbitaalka guud ee M/Jowhar.
Qaraxa Ismiidaamnta ah ayaa sidoo kale bur buriyay
dhammaan dhismaha hotelka lagu wee raray iyo qaar ka mid ah guryaha ka ag dhawaa
hotelka qaraxa uu ka dhacay oo ay daggan yih iin dad shacab ah.
Afhayeenka Madaxtooyada Hirshabeelle Da a'uud
Xaaji Cirro oo war kooban siiyay Telefa shinka Qaranka ayaa sheegay in qaraxa
uu ge ystay khasaare ku kooban dhaawacyo iyo bur bur dhismayaal oo aysan jirin
cid ku dhimatay qaraxa Shalay ka dhacay Jowhar.
"Dhaawacyo fudud ayaa soo gaaray ma suuli
yin ka tirsan Hirshabeelle oo ku su gnaa hotel ka qaraxa lagu weeraray, wa xaana
ka mid ah wasiirada Caafomaadka iyo Haweenka ee ma amlka Hirshabeelle, mana
jirto wax dhimasho ah oo qaraxa ka dhashay, tirada dhaawacyada wali lama ti ra
koobin, waxuuna ahaa qaraxa Shalay dhacay kii ugu weyna ee abid ka dhaca
Jowhar" ayuu yri afhayeenka madaxtooya da Hirshabeelle.
Wuxuu intaasi ku daray afhayeenka Hir sha beelle
in baaritaano dhab ah lagu sam eyn doo no sababta keentay qarax sidaan oo kale
ah inuu ka dhaco gudaha M/ Jowhar.
Cali Guudlaawe oo ammar dul dhigay Hay’ adaha Amniga, ka
dib Qarixii Shalay ka dhacay Jowhar
Madaxweynaha Maamulka Hirshabeelle, Cali
Guudlaawe Xuseen ayaa cambaare eyay qara xii Shalay lala beegsaday Hoteel ay ku
sugn aayeen Wasiiro iyo Xildhibaano ka tirsan Hirsh abeelle, kaasi oo ka dhacay
M/ Jowhar.
Md.Guudlaawe oo la hadlay War baahin ayaa
sheegay in qaraxa khasaare kala duwan uu sababay, isla markaasna ay burbureen
dha mmaan dhis mayaashii ka ag dhowaa Hoteelka lala beegsa day oo ku yaalla
Bartamaha Jowhar.
Ugu yaraan saddex ruux ayaa ku dhintay,
halka in ka badan 20 kalena ay ku dhaawacme en qarax, kuwaasi oo ay ka mid
yihiin Mas’uul iyiin ka tirsan Maamulka Hirshabeelle.
Madaxweynaha ayaa tacsi u diray dadka ku
dhintay Qaraxa, isla oo dadka ku dhaawacmay u rajeeyay caafimaad deg deg ah.
Sidoo kale, Madaxweynaha ayaa faray la amaha
amniga inay iska kaashadaan xoojiyaan iyo adkeynta amaaanka, isla markaasna ay
xog dhameystiran ka keenaan sida ay wax u dhac een.
Al-Shabaab oo sheegtay mas’uuliyadda Qaraxii ka dhacay
Jowhar.
War qoraal ah oo ka soo baxay Dagaala mayasha
Al-Shabaab ayeey ku sheegteen mas ’uuliyadda qaraxii Shalay ka dhacday Xarunta
Gobolka Shabeelaha Dhaxe eeJowhar.
In kastoo aysan sheegin tiradda ku waxyee loowday
qaraxa haddana waxa ay Al Shabaab sheegeen inay dib ka soo sheegi doonaan kha saaraha
dhimasho iyo dhaawac ee ka dhashay qaraxa ka dhacay Jowhar.
Sheekh Shakuul: Waxaan ka naxay qod ob ka mid ah
heshiiska Somalia iyo Kenya
Sheekh Maxamed Ibrahim Shakuul oo ka mid
ah Culimada Soomaaliyeed ee ku dhaqan waddanka Kenya ayaa ka hadlay heshiiska
ay wada gaareen xukuumadaha Muqdisho iyo Nai robi, kaas oo ay wada saxiixeen
madaxweyn ayaasha labada dal.
"Meesha Qaadku anniga oo og inuu yahay shey
aad u xun oo buburka Soomaaliya aan or an karo qeyb weyn buu ka yahay dhinaca
qoys ka marka laga fiiriyo dhinaca Diinta dhinaca dhaqaalaha, haddana haddii
loo eego baaxad da ganacsiga kalluunka Soomaaliya, haddii si fiican looga
faa’iideysto iyo ganacsiga Qaadka wax isku dhigmo ma’aha oo hal gobol oo Miru
la yiraahdo ayuu kasoo baxaa, waana dhib ru ntii” ayuu yiri Sheekh Maxamed
Shakuul.
Sidoo kale wuxuu hoosta ka xariiqay in qo
dobkan uu aad uga naxay, balse wuxuu tilmaa may heshiiska marka la’eego 70% in
ay faa’iido ugu jirto Soomaaliya, siiba marka laga tego qo dobka la xiriira
Qaadka haatan dib loogu soo daabulayo magaalada Muqdisho.
"Waa qodob runtii aan aad iyo aad uga nax ay
qodobkaas, haddii lasii guda-galo Kenya wa damadu marka ay wada-hadlayaan
qolobo wax bey wadataa waxaan isleeyahay heshiiska 70% waxay dan ugu jirtaa
Soomaaliya, halkaas qod ob oo Qaadka ah waxaa moodaa xooga ugu fa raha badan
Kenya, iyaduna waa in shacabkii ay wax tusaan,” ayuu sii raaciyey.
Ugu dambeyn wuxuu soo dhaweeyey qod obada
ka hadlaya dib u furista xuduuda labada dal iyo duulimaadyada labada dhinac,
gaar ah aan in muwaadiniinta loo fududeeyo dal ku gal ka. Hadalkan ayaa ku soo aadayo, maalin ka dib
markii uu madaxweynaha Soomaaliya ku soo laabtay dalka, uuna usii safray
Jabuuti, mar kii uu heshiis ka kooban dhowr iyo qodob lasoo saxiixday dhiggiisa
Kenya Uhuru Kenyatta kaas oo bilow u ah hagaajinta xiriirka labada dal.
Xaawo Cumar oo u geeriyootay dhaaw ac kasoo gaaray
rasaastii lagu dilay Taliye Kuxigeenka Nisa Ee Galmudug
Xaawo Cumar ayaa la dhala tay Taliyaha La dilay
ayadoona Xiligii la dilayay Uu la jogay wa lashi uusana Wadan wax Istaaf ah,
sida uu ku soo warameen wariyeyaasha KNN ee Galm udug.
Shaqsiga Dilka Geystay oo aan Ilaa iyo Ha
dda Ciidanku Gacanta Ku dhigin ayaa La she egay Inuu Sargalka u dilay Howlgal
Sanado Ka hor ay Ciidamada Nisa Ka sameyeen Dagmada Caabudwaaq uuna Hogaminayay
Kornel Beer oo uu Ku dhaawacmay.
Wili
waxaa Socda Dadalka Ay Ciidamada Nisa iyo booliska Dagmada Caabudwaaq ku ba adi
Goobayaan Shaqsiga Dilka Geystay,
Aqoonyahan Faarax Diiriye Warsame oo is ku soo sharraxay
guddoomiyaha degmada Cadaado
Faarax Diiriye Warsame oo ah musharrax u
taagan doorashada degmada Cadaado ee gob olka Galgaduud, ayaa taageero ka helay
bulsh ada magaalada Cadaado, isagoo u ballanqaad ay inuu aqoontiisa ugu
adeeggidoono haddii la doorto.
Doorashada guddoomiyaha degmada Cad aado,
ayaa dhicidoonta sodd onka bishan July, waxaana Faarax Diiriye Warsame uu ka mid
yahay dadka ugu cadcad doorashadaas.
Musharrax Faarax Diiriye wuxuu sheegay inuu
dhisidoono garsoor caddaalad ah oo lagu sixidoono waxa ka qaldan amniga. Sidoo
kale wuxuu ballanqaaday inuu midayndoono guurt ida dhaqanka.
Wuxuu sheegay inuu waxbarashada si gaar ah
ahmiyad u siindoono, korna uqaadidoono horumarinta tababarada maamulayaasha iyo
macalimiinta degmada Cadaado.
Faarax
Diiriye iyo Jibriil Jimcaale oo ah labada musharrax ee u taagan xilkan, ayaa
lagu wa daa inay ku tartamaan doorashada Cadaado.
Booliska Muqdisho oo soo qabtay raggii dilay Macallin
Nuur Jimcaale
Taliska Ciidanka Booliska Soomaaliya ayaa
faahfaahin ka bixiyey wajiga labaad ee howlgallo loogu magac daray ‘Samakaab’
oo ka dhanka ah tuugada iyo ciyaal weerada, kuw aas oo maalmahaan ka socday M/Muqdisho.
Howlgalkaan oo ka socday dhammaan degm ooyinka
gobolka ayaa lagu soo qabtay rag loo heysto tuugnimo, hubkii ay wateen, ag ab
ay dadkii lahaa dhaceen iyo maan-dooriye Xashiish u badan oo gacantya lagu soo
dhi gay.Afhayeenka booliska Soomaaliya Cabdifi taax Aadan oo shir jaraa’id ku
qabtay Magaa lada Muqdisho ayaa sidoo kale sheegay in ho wlgalkaan lagu soo
qabtay rag lagu tuhmaayo inay geysteen dilkii Macalin Nuur Jimcaale oo Dorraad
tuugo taleefan ka dhaceysay ay ku di shay degmada Kaaraan.
Afhayeenka ayaa sheegay in ragaas lagu
qabtay meel u dhow goobtii uu ka dhacay dilka Macallinka, isla markaana
marqaatiyaal loo hel ay inay geysteen dilkii Macalinka.
"Bulshada degmada Kaaraan iyo booliska oo
is kaashanaya waxay soo qabteen rag lagu tuhunsan yahay dilkii Macalin Nuur
Jimcaale, waxaa lagu qabtay meel u dhow goobtii lagu dilay Macalinka, waxaana
loo helay marqaatiy aal ku cadeynaya dilkaas inay geysteen,” ayuu yiri
Afhayeenka booliska Soomaaliya.
Sidoo kale waxaa gacanta lagu dhigay hoggaamiyihii
guud ee ciyaal weerada degma da Kaaraan, kaas oo booliska ku abuuray rajo ah in
cunug kasta oo ka mid ah ciyaal weerada degmadaas gurigiisa loogu tago,
maadaama la qabtay horjoogahoodii.
Degmooyinka Hiliwaa, Yaaqshiid, Wadajir,
Kaaraan, Wardhiigley iyo Hodan ayaa ka mid ah degmooyinka laga soo kala qabtay
ragaan ku eedeysan tuugnimada ee Shalay boolisku uu u soo bandhigay
warbaahinta.
Madaxweynaha Galmudug oo shir gud do omiyay shirka Golaha
Amniga ee Galmudug
Madaxweynaha Dowladda Galmudug, Md.A xmed
Cabdi Kaariye, ayaa shir gudoomiyay shi rka Golaha Amniga ee Dowladda Galmudug,
kaas oo ka qabsoomay Aqalka madaxtooyada Galmudug.
Shirkan oo lagu lafa gurayay amniga deega anada
Galmudug ayaa daba socda safar dha waan uu madaxweynaha Galmudug ku tagay
deegaanada furimaha ah iyo goobihii lagula dagaalamay argagixisada, kuwaas oo
uu mad axweyne Axmed Cabdi Kaariye kula soo kul may shacabka iyo maamulka
deegaanadaas.
Shirkan looga hadlayay amniga ayaa waxaa ka
soo qeyb galay madaxweyne kuxigeenka Galmudug, Wasiirka Arrimaha Gudaha,
Wasiiru Dowlada amniga ahna kusimaha wasiirka am niga, labada gudoomiye ee
Gobolada Mudug iyo Galgaduud, saraakiisha ciidamada ATMIS, saraakiisha
ciidamada Qalabka Sida ee deeg aanada Galmudug iyo maamulka degmada Dhuusamarreeb.
Shirkan ayaa sidoo kale looga hadlay
sidii loo dar dar galin lahaa sarana loogu qaadi la haa amniga deegaanada iyo
degmooyinka Gal mudug, iyadoo madaxweyne Axmed Cabdi Ka ariye uu warbixino iyo
xogo amni ka dhagees tay saraakiisha kala duwan ee ka soo qeyb gal ay shirka.
Madaxweynaha Galmudug ayaa ku amma anay
saraakiisha iyo guud ahaan ciidanka, sida geesinimada leh ee ay uga hortagaan
falalka kadhanka ah aminiga, sidoo kalana waxuu ku booriyay ciidamada xoojinta
baacsiga har iyo
habeen ay ku
hayaan argagixisada.
Madaxweyne Saciid Deni Oo Amray In Lasoo Qabto Dadkii Ka Dambeeyay Dilkii Cilmi Cali
Madaxweynaha Puntland Siciid Cabdullaahi Deni ayaa ka tacsiyey geerida Alle ha u nax ariistee Marxuum Cilmi Cali Guuleed oo ahaa Madaxa Xafiiska Baasaboorada degmada Gaal kacayo hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda laanta 6-aad ee Puntland.
Marxuum Cilmi Cali Guule ed ayaa waxa uu ahaa Masuul Dalka usoo shaqeeyey, isagoo soo qabtay masuuliyado kala duwun oo uu ka mid yahay Wasiir Ku-xigeen, kuwaasi oo uu ugu adeegey dalkiisa iyo dadkiisa.
Marxuumka ay
HALKAN KA AQRISO WARARKA WARGYESKA MOGTIMES DAILY NEWSPAPER EE MAANTA OO AH ISNIIN 18-KA JULY 2022
.