HALKAN KA AQROSO WARARK WARGEYSKA MOGTIMES DAILY NEWSPAPER EE MAANTA OO AH ARBACO 13-KA JULY 2022-KA
Madaxweyne Xasan Sheekh oo dalka dib ugu soo laabtay
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaa lka
Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Ma xamuud oo booqasho rasmi ah oo qaadatay afar
maalmood ku joogay waddanka Erete riya ayaa dalka dib ugu soo laabtay.
Booqashada Madaxweynaha ayaa salka ku
haysay xoojinta xiriirka diblomaasiyadeed ee labada dal iyo u kuur-galidda
xaaladda gu ud ee ay ku sugan yihiin ciidamada Soomaa liyeed ee tababbarka u
jooga dalkaas.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa
intii uu ku sugnaa dalka Ereteriya wax aa uu xerooyinka ku booqday Ciidamada So
omaaliya loo tababarayo, kuwaas oo muddo sanado ah wacaalkooda la la’aa, isla
markaa na waalidiintooda ay ka walaacsanaayeen.
Labada
Madaxweyne ayaa gunaanadkii booqashada kala saxiixday heshiis is af-gar ad oo
taabanaya dhinacyo kala duwan oo ay kamid yihiin niga, Siyaasadda iyo
Ganacsiga.
Madaxweynayaasha Soomaaliya & Erete riya oo heshiis
kala saxiixday
Waxaa Magaalada Asmara ee Caasimad da
waddanka Ereteriya kulan gaar ah ku yee shay Madaxweynaha Soomaaliya Xasan She ekh
Maxamuud iyo dhiggiisa Ereteriya, iyaga oo kulanka ku gaaray heshiis laba
geesood ah.
Heshiiskaan oo Shalay ay kala saxiixde en
labada dal ayaa quseysa iskaashiga laba geesoodka ah ee dalka Soomaaliya iyo
Erit rea, iyadoo labada dowladood ay ku heshiiy een sidii ay isaga kaashan
lahaayeen arrim aha diblomaasiyadda,dhaqaalaha, bulshada, dhaqanka, deegaanka,
difaaca & amniga.
” Dawladda Ereteriya iyo Jamhuuriyadda
Federaalka Soomaaliya, Iyagoo ka duulaya xiriir ka walaaltinimo ee taariikhiga
ah iyo wa dajir ka xooggan ee labada dhinac Labada dal ee Soomaaliya iyo
Ereteriya, Iyagoo og danaha guud ee muhiimka ah ee ay wadaa gaan;
In naga
oo aqoonsan in guusha lagu guul aystay ee lagula dagaalamayo argagixisada
Soomaaliya ay tahay huruudaha nabadda, xasilloon ida, iyo amniga maaha
Soomaaliya oo keliya laakiin Geeska ee Africa.Anagoo si qoto dheer uga warqabna
muhiimadda muhi imka ah ee nabadda iyo horumarka Soomaal iya u lee dahay is
dhexgalka dhaqaale ee go bolka iyo barwaaqada ayaa labada dal wax aa ay ku
heshiiyeen.
1. Kor u qaadida xiriirka labadooda
shacab oo ay ku jiraan Qurba-joogta Bulshoo yinka kale.
3. In la ballaariyo iskaashiga
dhaqaale iyo bulsho iyadoo xoogga la saarayo ganacsiga.
maalgashiga,
ilaalinta biyaha, beeraha, kallu umaysiga, caafimaadka, iyo waxbarashada.
5. Horumarinta iskaashiga si loo
ilaaliyo loona wanaajiyo deegaanka iyo gudaha
wax ka
qabashada saameynta masiibooyinka dabiiciga ah iyo cudurrada faafa.
6. Horumarinta iskaashiga difaaca
iyo amniga si loo ilaaliyo nabadda, xasilloonida iyo amniga.
7. In si wadajir ah loogu dadaalo
sidii loo hormarin lahaa xiriirka wanaagsan, iskaa shiga, iyo dhaqaalaha is
dhexgalka Geeska Afrika.
Dowladdii hore ee Soomaaliya uu hogga aminayay
Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa dhowr jeer heshiisyo kala duwan ula ga shay
Dowladda Ereteriya, hayeeshee heshiis yadaan aysan noqon kuwo dhaqan gala.
Xildhibaanada la kulmay Xamza ayaa ka
dalbaday sidii dhaawacyada culus ay dowl adda u keeni lahayd magaalada
Muqdisho, si loogula tacaalo xaaladdooda caafimaad.
Sidoo kale waxa ay xiriir khadka talee fanka
ah la sameeyeen madaxweynaha Punt land iyo ku xigeenkiisa, iyaga oo ugu baaqay
in la qaboojiyo xiisadda ka dhalatay dhacd adaasi.
Xubnahaan baarlamaanka ku metela Pun tland
ayaa sidoo kale ku baaqay in wixii dha cay aan lagu xumeyn xiriirka haatan ka
dhe xeeya maamulka iyo dowladda dhexe.
Xaaladda Boosaaso ayaa Shalay degg an,
waxaase laga dareemayaa raadadka dag aalkii Dorraad ka dhacay halkaasi, kaas oo
sa babay dhimashada ugu yaraan illaa 10 qof. Puntland ayaa mas’uuliyadda wixii
dhac ay ku eedeysay wafdiga ka socday dowladda fedeaalka oo ay sheegtay in
aysan soc daalkooda kusoo wargelin xukuumadda Gar owe, halka Marwo Sacdiya ay
iyaduna ku dooday inay la hadashay madax ka tirsan maamulka.
Madaxweyne kuxigeenka Puntland oo Shaqa joojin ku
sameeyay laba Wasiir
Madaxweyne ku-xigeenka dowlad Gob oleedka
Puntland ahna kusimaha Madaxw eynaha Axmed Cilmi Cismaan Karaash ayaa shaqo-joojin ku sameeyey
Wasiirka Duulista Hawada iyo Wasiirka Dekedaha Puntland ku waasi oo lagu
eedeeyey ku lug-lahaanshaha celinta diyaaraddii Dorraad ee Boosaaso.
Warqad kasoo baxday Xafiiska Madaxwe yne
kuxigeenka Puntland, ayaa lagu sheegay in markii uu arkay baalmari da iyo fulin
la’aanta waajib aadka dastuuriga ah iyo hu siimo la’aanta mas’uuliyade ed ee
fuointa Shaqada & waajibaadka dast uuriga ah ee Puntland Shaqadii looga
joojiy ay Wasiirka Duulista Hswada iyo Garoomada Xuseen Cismaan lugatuur &
Wasiirka dekada ha iyo Gaadiidka Badda Axmed Yaasiin Saa lax.
Ugu dambeyn Madaxweyne kuxigeenka
Puntland ahna kusimaha Madaxweynaha ay aa sheegay in Shaqada ay sii wadi
doonaan labada Wasiir kuxigeen.
Horay waxaa u dhaqan geli waayey, war eegtooyin
xilka qaadis iyo xil magacaabis ah oo uu soo saaray Madaxweyn kuxigeenka
Puntland Axmed Karaash.
Soomaaliya iyo UK oo ka wada hadlay gurmadka Abaaraha
Xubnaha UK oo uu hoggaaminaayay Nick Dyer
oo ah Ergeyga gaarka ah ee boqo rtooyada Uk u qaabilsan arrimaha bini’aad annimoda
iyo macluusha ayaa kala hadley Md.Cabdiraxman Cabdishakur Warsame ho wlaha
gurmadka abaaraha Soomaaliya.
Rgeyga
Madaxweyna ha DFS u qaabilsan arrimaha gurmadka abaaraha iyo bini’aadannimoda
ayaa Dowladda UK iyo Xa fiiskooda Arrimaha bini’aadannimoda uga ma had celiyay
garab istaagga dowladda Sooma aliya iyo dadkeenna tabaaleysan.
Waxaa intaas kadib labada dhinac iska
wareysteen howlaha socda, ballamadii hore waxa ka qabsoomay iyo waxyaalaha
hadda la iska kaashan karo. Ergey Cabdiraxmaan oo bogaadinaya garab istaagga
boqortooya da Uk ayaa ugu danbe yntii tilmaamay wax ku oolnimoda u qareemi dda
arrimaha abaar aha Soomaaliya oo ay bo qortooyada UK iyo hayadaheedu iska
xilqaa meen iyo sida mud naan u leeda hay in lasii joogteeyo.
Isimada iyo xildhibaannada Puntland ku matala labada aqal
oo cambaareeyay sha qaaqadii ka dhacday magaalada Bosaso
Xildhibaannada Puntland ku matala lab ada
aqal ee barlamaanka Soomaaliya, ayaa
cambaareeyay oo nasiib darro ku tilmaamay dhacdadii Dorraad ka dhacday
Magaalada Bo osaaso.
Waxay Puntland, ganacsatada, qurbojo ogta
iyo cid kasta oo door ka qaadan karta u gu baaqeen in loo istaago u gargaaridda
dad ka abaartu cayraysay.
Dorraad,
shaqaaqo ka dhacday garoonka dya aradaha Bosaso, waxaa ku geeriyooday in ka
badan 10 askari, kadib muran ka dhashay mucaawino ay magaalada Bosaso geysay
guddoomiye ku xigeenka koowaad ee barlam aanka Soomaaliya.
Dhinaca kale. Isimada Puntland ayaa wax
laga xumaado ku tilmaamay in carqala dayn lagu sameeyo islamarkaana dib loo cel
iyo gargaar loo waday dadka abaaruhu saam eeyeen ee Puntland. Isimadu waxay
raali ga lin siiyeen guddoomiye ku xigeenka barl amaanka.
Cabdi Qaybdiid: Dil ayey ii qorsheysay kooxdii Farmaajo,
kadibna la qariyo meydkeyga
Cabdi Qaybdiid oo u war ramay Shabelle TV
ayaa shaaca ka qaaday in baaris ta la sameeyey natiijadeeda lagu ogaaday inay
kiiskaasi ka dambeysay dowladdii Soomaaliyeed.
"Cidda soo weerartay waxa ay aheyd mar kii
waxaa la oran karay ciidamo ay maamula an Imaaraadka ay ahaayeen, laakiin
baaristii dambe oo la sameeyey waxaa cadaatay in arrintaas dowladdii
Soomaaliyeed ee jirtay in arinti ayadu abaabushay,” ayuu yiri Qaybdiid.
Senetorka ayaa sidoo kale sheegay in loo
qorsheeyey dil, kadibna la qariyo meydki isa isaga oo tilmaamay in ciidanka soo
weera ray ay wateen Ambalaaskii lagu qaadi lahaa meydkiisa.
Sidoo kale wuxuu intaasi sii raaciyey
"An iga markii la’ii waayeyna hadda waxay noqo tay inay lafahoodii la cararaan
oo ay dib u no qdaan, illeen mishinka ay u socdeen ma ahe yn guri jabin iyo
albaab jabin qofbaa loo soo diray dilkiisa”.
Waxa kale oo uu soo hadal qaady askar tii
loo xiray falkaasi oo gaarayey illaa 40, isla-markaana ay ku jiraan saraakiil
sar sare oo hoggaamineysay, balse waxa uu hoosta ka xariiqay in la qiyaanay,
isla-markaana loo sheegay in qof argagixiso ah ay soo qaban ayaan.
"Xukunka markaas jiray 40-kii nin ee kii
skaas fulinaayey oo ciidanka dowladda Soo maalida ahaa, laakiin ay hayeen
nimankaan ayaa la isticmaalay ayada oo la rabay Soom aalidu maamukeeda
xukuumaddu iska durj iso ayaa waxay isticmaaleen nimankaan oo ay leeyihiin qof
aragagixiso ah ayaa halkan ku jira waxaan rabnaa gacan naga siiya idin kaa
ciidamo fiican oo diyaarsan haayee,” ay uu markale yiri Senator Cabdi Xasan
Cawa ale (Qaybdiid).
Ugu dambeyn wuxuu shaaciyey in markii ay
soo dhammaatay baarista ay isku dayeen xildhibaano ka tirsan labada aqal inay
horge eyaan baarlamaanka, si loo caddeeyo arrint aan, balse uu is hortaag ku
sameeyey gudd oomiyihii Golaha Shacabka Maxamed Mur sal, waxaase uu tilmaamay
inuu sugi doono cadaaladda iyo xilliga ay ku haboon tahay.
Madaxweyne Cali Guudlaawe oo Amray in la soo bandhigo
baaxada Abaarta kajirta Hir-Shabeelle
Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Hir shabeelle Cali Guudlaawe Xuseen ayaa Shalay shir
gudoomiyay Shirka Golaha Was iiradda Hirshabeelle oo lagu qabtay Magaa lada Jowhar.
Ugu dambeyn Madaxweynaha ayaa bog aadiyay
shaqooyinka adag ee ay hayaan Gol aha Xukuumada Hirshabeelle.
Ciidanka NISA oo Muqdisho ka fuliyay howlgal dad badan
lagu qabqabtay
Ciidamada Nabad Sugida iyo Sirdoonka
Qaranka ee Soomaaliya ayaa howlgallo qor sheysan ka fuliyay meelo kala duwan oo
kuy aalla Magaalada Muqdishoa, kuwaas oo lah aa bartilmaameedyo cayiman.
War kasoo baxay Taliska Hay’adda NISA ee
Gobolka Banaadir ayaa waxaa lagu shee gay in feejignaanta Ci idanka ay saraysay
ay na aad uga taxadara yeen Saraakiisha iyo Cii damada la socda in wax fashil
ah uusan ku imaan howlgalka oo goobaha bartilmaame edku yahay ay mud aba
dabagal ku hayeen Ciidamada aan mu uqan ee Sirdoonka.
Ciidamo hubeysay oo ka tirsan Ha’ada
Nabadsugida iyo Sirdoonka Qaranka ayaa fuliyay qorshaha hawlgalka ka dib markii
ay heleen xuuraan sugan oo sheegaya in ay jirto halis amni oo ku wajahan
shacabka, ta asoo u baahan in laga hortago ayaa sidoo kale lagu yiri” Warka
NISA.
Howlgalka hore wuxuu ka dhacay Deg mada
Hiliwaa ee Gobolka Banaadir, wuxuu na ahaa mid amniga lagu xaqiijinaayay oo ay
hareer socotay baaris dadka iyo gaadiid lagu samaynayay.
Waxaa xigay howlgal kale oo laga samee yay
Degmada Kaxda, waxaana lagu soo qabt ay walxo la doonayay in lagu khalkhal
galiyo ammaanka Caasimadda iyo shacabka ku dhaqan.
Howlgaladan
oo qaatay saacado ayaa ku soo dhammaaday sidii loo qorsheeyay, iyadoo aysan
dhicin qasaare ka dhashay sida lagu sheegay War kasoo baxay taliska Hay’adda
NISA ee Gobolka Banaadir.
Howlgalkan ay Ciidanka Nabadsugida So omaaliya
ka fuliyeen Magaalada Muqdisho ayaa kusoo beegmaya xilli Shacabka Muqdi sho ay
qaati ka taagan yihiin rag Burcad ah oo habeen iyo Maalin dhac u geysanaya
Madaxweynaha Jubbaland oo qaabilay Safiirka Ingiriiska ee
dalka
Madaxweynaha
Jubbaland, Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe) ayaa Shalay Xarunta
Madaxtooyada Jubbaland ee Magaalada Kismaayo ku qaabilay Safiirka Ingiriiska ee
dalka, Kate Foster.
Kulanka ayaa looga hadlay taageeradaDowladda Ingiriiska ee dhinacyada kala duwan, gaar ahaa sidii xal loogu heli
lahaa masiibooyinka soo noqnoqda, sida lagu sheegay qoraal ka soo baxay Madaxto
oyada Jubbaland. "Kulan ka ayaa lagaga hadlay
taageera da Dowladda Ingiriiska ee dhinacyada kala duwan, gaar ahaan sidii xal
waara loogu heli lahaa masiibooyinka soo noqnoqda, naba dgelyada iyo sidii
Dowladda Ingiriiska ay u bil aabi lahayd mashariic horumarineed iyo taa geero
dhinacayada kala duwan ah, oo ay ka fulin doonto Jubbaland.” Ingiriiska ayaa ka
mid ah dowladaha shish eeye ee Dowladda Feeraalka iyo kuwa Do wlad Goboleedka
ka taageera dhinacyada amniga, dhaqaalaha, dib u dhiska iyo hormarinta
Wadayaasha Mooto Bajaajta ku shaqeys ta xiliga habeenkii oo cabasho ka muuji yay amar kasoo baxay dowaladda Soomaaliya
Wadayaasha
Mooto Bajaajta uga dhex shaqeysta xiliga habeenkii gudaha magaal ada Muqdisho
ayaa cabasho xoogan ka mu ujiyay amar Dorraad galinkii dambe kasoo bax ay
Booliiska Soomaaliya oo lagu macnuucay in 12:00 saqda dhexe waxii ka dambeeya
anan la arki karin Mooto Bajaaj dhex socota gudaha magaalada Muqdisho. Maxamed
Cabdi oo ka mid ah wadayaasha Bajaajta oo xiliga habeenkii kaliya ku shaqe ysan
jiray Moota Bajaajta ayaa sheegay in dhibaato weyn ay ku tahay amarka kasoo ba xay
dowladda Soomaaliya, maadama uu she egay in shaqadiisa xiliga ugu wanaagsan ay
aheyd habeenkii.
"Dhibaato ayay nagu tahay amarka ka soo
baxay dowladda sababto ah maalin an iga ma jecli inaan shaqeeyo oo wadooyinka
dhan ayaa mashquul ah hal dolar ba qofka ku qaade maalintii hal saac iyo ka
badana ja am ayaa lagu jiraa marka xabo lagama faa'I dayo shaqada maalintii,
habeenkiina waa cid lo macamiisha aan leyahayna habeenkii ay aan qaadi jiray oo
waxay u badnayeen kuwa hotelada, Maqaayadaha ka shaqeeya iyo ku wa qurba joog
ah" ayuu yiri Maxamed Ca bdi. Maxamed
Cabdi ayaa beeniyay in Mooto Bajaajyada aysan wax shaqo ah ku laheyn eedeymaha
loo soo jeediyay ee ah in amaan darada Muqdisho ay qeyb ka yihiin, isagoona
tilmaamay sanad iyo sadax bilood oo uu sha qeynayay xiliga habeenkii ah inuusan
la kul mi wax amaandaro ah. Cabashadaan kasoo yeertay wadayaa sha Bajaajta
xiliyada habeenkii ka shaqeysan jiray gudaha magaalada Muqdisho ayaa ima anaya,
iyadoo Booliiska Soomaaliya Dorraad ku dhawaaqeen in Bajaaj socota aanan lagu
arki karin gudaha Muqdisho waxii ka dambee ya 12:00 habeenimo si loo xaqiijiyo
amaanka Caasimada Muqdisho. Maamul cusub oo loo Magacaabay deg mada Jalalaqsi ee
Gobolka Hiiraan Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Gudaha iyo
Dowladaha Hoose ee dowlad Goboleedk a Hir-Shabeelle Maxamed Cali Caadle ayaa
xilalkii ka qaaday Guddoomiyi hii degmada Jalalaqsi ee Gobolka Hiiraan &
kuxigeenkiisii Amniga, isaga oo mas’uuliyiin cusub u magacaabay degmadaas.
Wareegto kasoo baxday Xa fiiska Wasiir ka
Arrimaha Gudaha Hir-Shabeelle ayaa wax aa Guddoo miyaha Degmada Jalalaqsi loogu
Magacaab ay Nuur Maxamed Absuge oo loo yaqaano (Nuur Dheere) , kaas oo kamid ah
aa sara akiishii hoggaamineysay kacdoonkii ka dhan ka ahaa Madaxweynaha
Hir-Shabeel le ee kajiray Beledweyne halka gu ddoomiye kuxi gee nka Amniga loo
magacaa bay Cabdi Ca bdullaahi Xasan.
Leave a comment
HALKAN KA AQROSO WARARK WARGEYSKA MOGTIMES DAILY NEWSPAPER EE MAANTA OO AH ARBACO 13-KA JULY 2022-KA
..