HALKAN KA AKHRISO WARARKA WARGEYSKA MOGTIMES DAILY NEWSPAPER EE MAANTA OO AH AXAD 10-KA ABRIL 2022
Rooble iyo Midowga Musharraxiinta oo yeesh ay kulan ku
saabsan dhaarinta Xildhibaanada
R/Wasaare Rooble ayaa Midow ga
Musharaxiinta warbixin ka sii yay halka ay marayso howsha doorashada, u
diyaargarowga munaasabadda dhaarinta xildhibaannada iyo dadaalladiisa ku aad dan
xal u helista arrimaha harsan ee doorashada la xiriira.
Dhanka kale Midowga Musharrixiinta ayaa
mu ujiyay sida ay u garab taagan yihiin dadaallada R/ Wasaaraha ee
dhammeystirka doorashooyinka, waxa ayna hoosta ka xarriiqeen in uusan jirin xal
aan ahayn in jadwalka doorashadu u dhaqan galo sidii guddigu doorashadu u soo
saaray, 14-ka bi shana la dhaariyo xubnaha cusub ee Baarlamaan ka 11aad ee
dalka, iyadoo lagu dhinac wadayo xal u helista arrimaha taagan.
M/Musharaxinta ayaa sidoo kale ku celiyay
taa geeradooda go’aankii XFS ay dalka kaga ceyrisay ergaygii Midowga Afrika
Francisco Madiera oo far aha la galay arrimo ka baxsan diblomaasiyadda iyo
howlihii uu u xilsaarnaa.
Waxaa Shalay magaalada Muqdisho lagu soo
gabagabeeyey shir ay isugu yimaadeen odaya asha dhaqanka iyo waxgaradka beelaha
Hawiye, kaas oo laga soo saaray ku dhawaad 10 qodob oo looga hadlay xaaladda
dalka iyo arrimaha doo rashooyinka.
Ugu horeyn beelaha Haw iye ayaa bayaankaan ku ca deeyey inay taageero
buux da la garab taagan yihiin R/Wasaare Roo ble, iya goo soo dhaweeyey
go’aankii uu dalka uga ceyri yey Madaxii howlgalka M/Afrika ee Somaliya.
Sidoo kale waxgaradka beelaha Hawiye ayaa
madaxweynaha mudo xileedku ka dhamaaday ku eedeeyey inuu bilaabay isku dirka
beelaha So omaaliyeed, gaar ahaan Hawiye, Dir, Digil iyo Miri fle, isagoo ‘isku
dhacooda ka dhex arkaya danihi isa siyaasadeed.’
"Beelaha Hawiye waxay go’aansadeen inay da
afacaan doorashada dalka, hadii laga deyn waa yo carqaladeynta joogtada ah,”
ayaa lagu yiri nuq ul ka mid ah war-murtiyeedkii ay Shalay saareen waxgaradka
beelaha Hawiye.
Waxay cadeeyeen in aysan u sii dul qaada
do onin in Farmaajo uu sharci darro Soomaaliya ku sii xukumo ama doorashada
dalka ay asaga u afd uubnaato.
Sidoo kale beelaha Hawiye ayaa ku goodiyey
in wadashaqeynta kala dhaxeysa ay jooji doona an hadii Midowga Afrika uu u
hoggaansami waa yo go’aankii uu ra’iisul wasaare Rooble dalka uga ceyriyey
danjirahoodii Soomaaliya."Beelaha Hawiye waxay ugu baaqayaan ciid amada qalabka
sida in aan loo adeegsan dhibaa teyta shacabkooda, iyagoo fulinaya dano gaar ah
oo ay leeyihiin madax mudo xileedkii ka dhamaad ay,” ayaa lagu yiri bayaankaan.
Sidoo kale beela ha Hawiye waxay beesha caalamka ku taageer een go’aanada
cunaqabateyna loogu soo rogayo siyaasiyiinta Soomaaliyeed ee carqaladeynaya
doorashooyinka dalka.
Ugu dambeyntii go’aanka beesha:
"Beelaha Hawiye waxay go’aan ku gaareen oo
ku wargelinayaan qeybaha kala duwan ee bulsh ada, sida ganacsatada, ciidamada,
siyaasiyiinta, culumada, odayaasha dhaqanka, haweenka iyo dhalinyarada, inay u
diyaar garoobaan difaaca dalka,” ayaa lagu soo gabagabeeyey bayaankii ay soo
saareen waxgaradka beelaha Hawiye oo Muq disho ku shiray.Xigasho:-caasimadda.net
Guddiga hirgalinta doorashooyinta oo maalin kii 7-aad
wadda Shihaado Siinta Xildhibanada
Waxaa Shalay Shahaadada Xildhibaanimo ee
Baarlamaanka JFS qaatay Xildhibaanada
hoos ku qoran:
1. Farhan Ali Mohamoud AS#10
2. Abdirisaq Mohamed Osman AS#03
3. Zahra Abdulahe Igal (Bundubte)
GSH#094
Guddiga hirgalinta do orashooyinta ee Heer Federaal ayaa sheegay in
ku dhawaad 200 oo Xildhibaan ay qaateen Shihaadada ilaa hadda.
Waxay sheegeen in ay sii wadi doonaan tan &
inta laga gaarayo 13 bishaan markaasi oo ku eg tahay Shihaado Siinta
Xildhibaanada.
Wasiir Al-Cadaala oo ka hadlay cabsida laga qabo qorshaha
12-ka April
Waxa uu sheegay in R/wasaare Rooble iyo
xafi iskiisana ay ka qeyb qaadan doonaan maalintaasi qiima ha leh ee ciidanka
Soomaaliyeed, ha se ye eshe waxa uu qiray in weli ay jir to qatar amni oo dul
hoganeysa R/wasaaraha.
"Runtii gacantii Dorraad ku fikirtay inay
soo we erarto R/wasaaraha oo ciidanka qalabka sida u ist icmaasho danaheeda
inta gacantaas ay awood u leedahay inay waxaas sameyso meesha lagama saari karo
inay khatar jirto.”
Al-Cadaala ayaa sidoo kale sheegay in amni
ga R/wasaaraha uu sidii horay u sugnaa uu had da u sugan yahay, ciidamada
qaranka iyo kuwa AMISOM ay iska kaashadaan, wuxuuna meesha ka saaray cabsi ka
dhalatay digniintii NISA ay dha waan soo saartay.
Dhinaca kale, Wasiirka oo wax laga
weydiiyay khilaafka kuraasta Gedo ayaa sheegay in R/wasa araha rajadiisa tahay
in dadka Gedo iyo kuraast ooda ay la mid noqon doonto kuraasta kale, isla markaana
aanay ka harin talada dadka Soomaal iyeed iyo masiirkooda meesha lagu gaarayo. Waxa uu intaas raaciyay in Rooble uu weli
wa do wada-hadalo ku saabsan halka lagu qaban do ono goobta lagu qabanayo
doorashada 16-ka kur si, xalintoodiina uu hoggaaaminaayo ra’iisul was aaraha
iyo cid kasta oo ay quseyso.
Wasaaradda amniga oo soo rogtay amar ka dhan ah Madeira iyo terminal-ka MOVECON oo la xiray
Wasaaradda Amniga Gudaha
Soomaaliya oo tixraaceyso warqadda tixraaceedu yahay Ref. OPM/0194/04/2022 ee
ka soo baxday Xafiiska R/ Wasaaraha ayaa hey’adda socdaalka iyo jinsiy adaha ku
amartay inay degenaanshaha kala noqo to Danjire Francisco Madeira islamarkaasna
aan dib dambe loo siin waraaqaha dalku gal ka ah.
Warqadda kasoo baxday wasaaradda Amni ga
ayaa waxaa lagu faraya hay’adaha amniga,
gaar ahaan kuwa ka hawlgala Garoonka Aden Ca dde in Danjire Madeira aanu soo
geli karin dalka maadaama uu yahay qof aan dalka laga rabin.
Ugu dambeyntii wasaaradda ayaa ku
wargelisay islamarkaasna fartay Hey’adda socdaalka iyo Maareeyaha Garoonka Diyaaradaha ee Aadan
Cadde in si ku meel gaar ah loo xiray dhammaan hawlahii terminal-ka MoveCon
ilaa iyo amar dambe laga bilaabo 10/04/2022.
Amarka kasoo baxay wasaaradda ayaa yimid
kadib markii Ururka Midowga Afrika uu ku gacan sayray go’aankii uu ra’iisul
wasaare Maxamed Xuseen Rooble dalka uga eryey wakiilka gaarka ah ee ururka u
qaabilsan Soomaaliya Francisco Madeira.
Guddoomiyaha Guddiga Midowga Afrika Moussa
Faki Mahamat ayaa taas beddelkeeda sheegay inay qadanayaan go’aanka madaxweyne
Farmaajo ee ah inaan dalka laga eryin Danjire Francisco Madeira, sidas
darteedna uu sii jogayo.
Taliska Ciidanka Xoogga dalka oo beeniyay warar laga
faafiyay ujeedo ku qarsoon munaa sabadda Maalinta 12-ka April
Taliye
ku xigeenka ciidanka Xoogga dalka Soomaaliyeed Jenaraal Cabaas Amiin Cali ayaa
beeniyay warar maalmahii lasoo dhaafay si weyn loogu dhex faafiyay baraha
bulshada ay ku xari irto oo ahaa in munaasabadda 12-ka April ciida mada xoogga
dalka ay wadaan ujeedooyin ka du wan u dabaal dega munaasabada.
Taliye Cabaas ayaa sheegay in ciidanka
Xoogga dalka ay yihiin ku wa u taagan horumarinta dalka, isl amarkaana aysan
waxba ka jirin wararka been abuurka ah ee lagu dhex faafiyay baraha bulsha da.
"Waxaan cadeyna ineysan jirin wararka
lagu faafiyay baraha bulshada iyo magaalada Muqdi sho gudaheeda ee ah in
ciidanka xoogga dalka ujeedooyin kale ka leeyihiin xaflada loogu dabaa ldagayo
maalinta 12-ka April oo ku beegan sanad guuradii 62-aad ee kasoo wareegtay
markii la aas aasay ciidanka xoogga, shacabka Soomaaliyeed waxaan u sheegeyna
in ujeedkeenu uu yahay u dabaal dega sanad guuradaasi kaliya"ayuu yiri
Taliye ku xigeenka CXDS Janeraal Cabaas Amiin Cali.
Hadalkaan kasoo yeeray Jenaraal Cabaas ay aa
kusoo beegmaya xili maalmahii lasoo dhaafay si weyn loo hadal haayay in
munaaaabadda 12-ka April ee maalinta ciidanka Xoogga dalka, la qor sheeyay in
ciidamada xoogga dalka loo adeegsan doono talaaboyin cusub oo la doonayo in
dalka xaalad isbadal ah lagu geliyo.
Madaxweyne Biixi "Labada Muqdisho mada xda ka ahi
way ila soo hadleen, waan u mah ad naqay
"Dhowr iyo afartan dowladood ayay
madax doo du iga soo tacsiyaysay urruradana hadal koo da daa, baarlamaanada
daa, dadka jaarka ah ee Af-soomaaliga
ku hadla iyaga meelmay ay joogaa nba, ka adhiga la jooga, ka geela la jooga ka
mag aalo jooga, qof soomaali ah oo aan arrinta ka gil gilan oo gurmanayn
malaha" ayuu yidhi Biixi.
Madaxweynaha ayaa si gaara u xusay madax da
dowlada Soomaaliya, isagoo sheegay in ay la soo hadleen, una soo tacsiyeeyeen
isaguna uu u mahadnaqay.
"Muqdisho labada madaxda u ahi way ila
soo hadleen madaxweynaha iyo raysal wasaaruhu, madaxweynaha Maxamed C/hi
Farmaajo wuu isoo wacay, wuu iga tacsiyadeeyay, waan u mah adnaqay, waxaa isoo
wacay ra'iisal wasaaraha, waa i tacsiyadeeday waa uga mahadnaqay" ayuu
yidhi madaxweyne Biixi.
Madaxweynaha ayaa sheeg ay in kadib markii uu R/ wa sa are Rooble lasoo
hadlay, uu ku wargaliyay in uu usoo dirayo lacag uu Baanka Adduunku Somaliland
usoo dir ay oo muddo ku xanibnayd qasnada dowlada Soo maaliya.
"Wuxuu ku daray isagu, waxaan idiin
haynaa lacag la idiin soo diray oo Baanka Adduunku bari hore soo diray, oo howlihii inaga dhexeeyay hal kan
u taalay, lacagtaa waxaanu ku dadaalaynaa in lasoo diro, waxan ku idhi waxad
usoo dirtaa deg deg, sidii losoo saari karayaba, waaba ta ugu horaysa ee aanu
suuqa Waaheen wax kaga qabanayno ninka diidan iyo ninka murmaya gabi geedaba
waxaanu galinaynaa suuqa gubtay"
Madaxweynaha ayaa sidookale u mahadnaq ay
ganacsatada Soomaaliya, "Waxanan aad ugu mahadnaqaya ganacsatada Muqdisho
ee mar kiiba shiray, ee dareenka muujiyay".
Madaxweynaha Somaliland ayaa sannadkii ho re
mar uu ka hadlayay munaasibada 26 Juun, she egay in ay qasnada dowlada
Soomaaliya ku xani ban tahay ku dhawaad
70 milyan oo adduunku u gu talo galay horumarinta Somaliland
Xildhibaano iyo Madaxweynaha Galmudug oo kulamo ka wadda
Baydhabo
Ku dhawaad 10 Xildhibaan oo ka tirsan
golaha Shacabka iyo Madaxweynaha maamulka Galmud ug ayaa Habeen hore iyo Shalay
kulamo ku saabsan khil aafka ka taagan doorashada xildhibaanada gola ha Shac abka
ee maamulka Koonfur Galbeed la yeeshay Madax weyn aha maamulkaasi.
Kulamaddan ayaa inta badan diirada lagu
sa aray Afar kursi oo guddiga doorashooyinka heer Federaal uu dhawaan sheegay
in lagu celinaayo balse ay diideen maamulka Koonfur Galbeed.
Madaxweynaha Qoorqoor iyo
xildhibaanada la socda oo ah kuwo si weyn ugu dhow ra’iisul was aare Rooble
ayaa la sheegay ka hor inta aysan go’aan qaadan in ay imaan doonaan Muqdisho
ayna la kulmi doonaan guddiga
doorashooyinka heer Federaal iyo Ra’iisul wasaaraha dalka. Mas’uuliyiinta tagay Baydhabo ayaa la sheegay
in Madaxweynaha Koonfur Galbeed ay ku qancinay aan in uu yimaado magaalada
Muqdisho uuna soo fasaxo xildhibaanada ka dibna la raadin doo no xal.
Wararkii ugu dambeeyey ee doorashada JOWHAR iyo guusha
COSOBLE oo…
Magaalada
Jowhar ee xarunta gobolka Shab eelaha Dhexe ayaa waxaa lagu wadaa in Shalay
lagu qabtao doorashada kuraas ka mid ah xub naha Golaha Shacabka ee kasoo
galaya dhanka dowlad goboleedka Soomaaliyeed, HirShabelle.
Kuraasta doorashadooda la
qabanayo oo saddex ah ayaa kala ah HOP#024, HOP#106, HOP#140, kuwaas oo
marxalado kala duwan soo maray, kadib murano hareeyey.
Sidoo kale kuraastan ayaa ka mid noqonaya
kuwii ugu dambeeyey ee doorashadooda lagu qab anayo caasimada HirShabelle ee
Jowhar, ma adaama ay gabagabo mareyso doorashada.
Kursiga HOP#024, waxaa ku
fadhiyay Cabdiqaa dir Caraboow Ibraahin, halka kursiga HOP#106, ay ku fadhisay
Mina Xasan Maxamed, waxaana kursiga HOP#140, isna ku fadhiyay Cabdiqaadir
Cosoble Cali oo ka mid ah Musharaxiinta mada xweynaha Soomaaliya.
Sida ay sheegtay in ay ogaatay Caasimada
Online kursiga Cosoble oo isha lagu hayo ayey u badan tahay in markale isaga ku
guuleysto, maa daama lasoo saaray odayaal isaga taageersan, halka isna uu
loolan adag uu waji doono Cabdiqa adir Carabow Ibraahin oo ah nin dhalinyaro
ah.
Jowhar ayaa waxaa laga dareemayaa
qaban-qabaada doorashada kuraasta baarlamaanka ee ku harsan HirShabelle, iyada
oo magaaladana ay ku sugan yihiin ciidamo dheeraa ah.
HirShabelle ayaa ka mid ah maamullada aad
uga daahay dhammeystirka doorashada, walow kuraas kooban ay ku hartay Jowhar
deegaanada doorashada 1-aad ee maamulkaasi.
Soomaaliya ayaa waxaa saameyn ku yee shay
dib u dhacyada doorashada oo qaadatay hal sano dheeraad, taas oo uga sii dartay
xaalada adag ee kala guurka ah ee haatan lagu jiro.
Wasaradda maaliyadda oo dacwad ka gudbi say Wasiirka
Boostada DF
Wasiirka ayaa lacagaha qaatay isagoo
isticm aalaya isla docoumentska safarka sida boarding pass iyo tikidhada,
taasoo markii dib loo baaray la ogaaday inay isleeyihiin, oo safar walba uu 2
mar lacagtiisa qaatay, waana dhaqan ka baxsan mid ka dowlada maadaama halkii
safarba laga bixin karo hal qasnad oo kaliya. Balse wasiirka ayaa labada qasnad
ka kala qaatay si ay u badato lac agaha ku soo dhacaya jeebkiisa.
Wasaarada maaliyada iyo mashruuca scaleup
ee Bankiga aduunka oo iska ay maamusho isla wasaarada ayaa cabasho ka muujiyay
in dalabka wasiirka ee sahay safar uu aad u badan yahay, maadaama bishiiba uu
soo dal bado ugu yaraan 2 safar oo isugu jira kuwa fogfog iyo kuwa Afrika ah.
Wasaarada maaliyada ayaa la yaaban safar ada
uu soo dalbanayo wasiirka in mararka qaark ood aysan u qalminin Metelaad heer
wasiir ah, ta as oo keentay in ay aad u bada to gunnada safar ee Wasiirka.
Safarada Badan ee Wasiirka ayaa waxaay sab
abtay in ay dayacanto shaqadii wasaaradda oo noqotay goob cidlo ah oo aan loo
shaqo tagan, wasiirkana uusan wasaarada imaanin muddo 1 sano ku dhow. Agaasime
waaxeedyada wasaara da ayaa waxa ay sidoo kale ku eedeeyeen Wasiir ka in uu
isku koobay shaqadii Wasaaradda ay u ekaatay goob laga niyad jabay oo aan qofna
ima anin.
Maqnaashaha badan ee Wasiirka ayaa waxa ay
ujeedadiisu noqotay dhaqaale aruursi iyo bad sasho gunnada safarka oo laga helo
Wasaaradda Maaliyadda iyo Mashruuca scale-Up ee uu Maal geliyo Baanka Adduunka.
Xariirka Wasiirka iyo Madaxa Mashruuca Isabelle Haward ayaa waxa ay keentay in
loo qoondeeyo kaliya safaradda Wasiirka lacag ka badan hal milyan oo doolar oo
ka mid ah mashruuca.
Si aan u xaqiijino in wasaarada aysan
shaqo ka soconin waxaan u kuurgalnay baraha bulsha da ee wasaarada, waxaana noo
soo baxday in wa xa kaliya ee ka muuqdo ay yihiin safarada wasiir ka oo xitaa
aadaya shirarka u gaar ah dalal kale oo aan xiriir la lahayn Somalia.
Wasiirka ayaa miisaayadii wasaarada u adee
gsnaya sahay safar oo kaliya xili wasaarada ay san awoodin inay iska bixiso
korontada bisha, taa soo sababtay in wasaarada dhowr jeer laga jarto korontada,
sida ay noo xaqiijiyeen agaasime waaxeeyadii aan la hadalnay oo naga codsaday
inaan magacooda qarino.
Lama hubo in wasiirku soo celin doono
lacag aha ku maqan ka hor intaysan dhicin doorashada madaxweynaha iyo in kale.
Xubno ka tirsan Shabaab oo isku dhiibay Ciidanka dowladda
Ciidamada nabad sugida Soomaaliya ee ka ho
wlgalla degmada Luuq ee gobolka Gedo ayaa wa xaa ay soo bandhigeen labo Xubnood
oo ka tirsa naa Ururka Al-Shabaab, balse isku soo dhiibay Ciidamada iyo
Maamulka degmadaasi.
Labadaan Xubnood oo dhamaantood
dhalinyaro ah ayaa lagu kala magacaabaa Maxamed Taw ane Abdi Iyo Deeq ow
Ibraahin Cabd ale.
Waxa ay sheeg een in duru ufo far abadan oo jira aaw good ay isaga soo baxeen
Ururka Al-Shabaab oo ay ka tirsanaay een.
Taliska NISA Saldhiga Luuq ee Gobolka Ge do
ayaa sheegay in dhalinyaradaan sababaha ay uga soo baxeen Al-Shabaab ay tahay
inay dhibaa tooyin farabadan ku hayaan Shacabka Soomaaliy eed, isla markaana ay
soo dhaweeynayaan cid ka sta oo kasoo tageeysa.
Waxaa uu hadalkiisa intaasi ku daray in rag
aan ay Gobolo kale uga soo Shaqeeyeen Al-Sha baab, balse markii dambe Gobolka
Bakool loo ke enay inay kordhiyaan Go’doonka ay Al-Shabaab ku hayaan
degmooyinka Gobolkaas.
Bilihii la soo dhaafay ayaa waxaa ku
kordhay degaannada jubbaland iyo K/Galbeed Xubnaha ka tirsan Ururka Al-Shabaab
ee isku soo dhiibaya Ciidamada DF S & kuwa Maamulka K/Galbeed.
Ganacsatada Somaliland oo lacag malaayiin dollar ah ugu
deeqay suuqa Waaheen
Ganacsatada waa wayn ee Somaliland, ayaa
ku dhawaaqay in ay dib u dhiska suuqa Waaheen kaga qayb qaadanayaan lacag dhan
8 milyan oo dollar.
Maamulaha Guud ee Dahabsh iil
Group Cabdirashiid Maxam ed Siciid, ayaa masiibada suuq Waheen bar bar dhigay
dagaalkii Somaliland bur buriyay dhamaadkii sideetamaadkii, "Waxay lamid
ahayd 1988 markii qaruxu waddankeena ka dhac ay, dalkeenu uu gubanayay ee aynu
lugta kaga baxnay, qof walina uu orod kaga baxay wixii uu lahaa".
Wasiirka Diinta iyo Awqaafta Somaliland
Sh. Cabdirisaaq Xuseen Cali Albaani, oo ah madaxa guddida taakulaynta Suuqa
Waaheen, ayaa she egay in ilaa hada ay soo gaadhay, laba milyan shan boqol iyo
sodon kun oo dollar ($2,530,000), oo ay xukuumada Somaliland bixisay, hal
milyan ($1,000,000), oo Jabuuti bixisay, hal milyan ($ 1000,000), oo dowlada
Soomaaliya bixisay.
Waxa kale oo uu sheegay in ay soo gaadhay
kow iyo toban milyan iyo todoba boqol oo dollar (11,700,000), oo Baanka
Adduunku hore Somali land ugu deeqay, lakiin aan soo dhaafin qasnada dowlada
Soomaaliya arrimo siyaasadeed awge ed, wuxuuna intaa ku daray in xukuumadu dha waan
ku wareejin doonto lacago kale oo dheer aad ah, iyo Jabuuti oo sidookale bixin
doonta ra ashin u dhigma lix boqol oo
kun oo dollar ($600,000).
HALKAN KA AKHRISO WARARKA WARGEYSKA MOGTIMES DAILY NEWSPAPER EE MAANTA OO AH AXAD 10-KA ABRIL 2022
.