HALKAN KA AkhRISO Wararka WARGEYSKA MOGTIMES DAILY NEWSPAPER ISNIIN 31-JAN. 2022
Rooble
oo si weyn loogu soo dhoweeyey dalka Imaaraadka Carabta
Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Md.Maxamed
Xuseen Rooble iyo wefdi uu hoggaaminayo ayaa gaaray magaalada Abu Dhabi ee
dalka Isutagga Ima araadka Carabta, halkaas oo uu kulammo kula yee lan doono
madaxda ugu sarreysa dalka Imaaraadka Carabta.
Rooble ayaa si weyn loogu soo dhoweeyey
gar oonka diyaaradaha magaalada Abu Dhabi, halkaasi oo ay ku qaabileen madax
sare oo ka tirsan dalkaas.
Safarka Rooble ayaa kusoo aadayo, xilli
xasaasi ah, isla-markaana ay haatan is hayaan madaxweyn aha waqtigu ka
dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Maxamed (Farmaajo) oo dowladdiisu xiriirka u
jartay Imaaraadka, isaga oo dhinaca kale garab ka helay Qatar.
Ra’iisul wasaare Rooble ayaa dhowaan
raali-gel in siiyey dowladda Imaaraadka Carabta, taas oo la xi riirta lacagtii
2018-kii looga qabtay garoonka Aadan Cadde, isaga oo u ballan qaaday in dib
loogu celin doono, waxayna tallaabadaas dhabaha u xaartay dib u soo nooleynta
xiriirka Muqdisho iyo Abu Dhabi.
Rooble ayaa sidoo kale shirka Golaha
Wasiirada ka shaaciyey in marnaba aysan suurta-gal aheyn in Soomaaliya ay
colaadiso dalal kala dhaxeeyan dano badan, islamarkaana aysan si gaar ula
macaamilin dal gaar ah, kuwa kalena aysan fogeyn, ayada oo xu kuumaddiisu ay ku
dhaqmeyso sida uu sheegay siya asad arrimo dibadeed oo ku saleysan halka ay ku
jir to maslaxadda Ummadda Soomaaliyeed.
Maxkamadda
gobolka Banaadir oo go’aan cusub kasoo saartay lacagta Imaaraadka
Maxkamadda gobolka Banaadir ayaa soo saar tay amar culus oo lagu hakinayo bix
inta lacagta Im aaraadka ee uu horey u shee gay ra’iisul wasaaraha Somalia in
lagu wareejinayo xukuumada Abu Dhabi, kadib raali-gelin uu siiyey.
"Sidaas daraadeed lacagtaas lagama saari
karo qasanadda dowladda illaa laga soo dhameynayayo baaritaanka iyo go’aan
gaariska kiiska lacagtaas ee horyaalla xafiiska xeer ilaaliyo iyo hay’adaha
baaris ta,” ayaa lagu yiri qoraalka kasoo baxay maxkamada
Maxakamadda ayaa shaaca ka qaaday in
lacagt aas oo dhan 9,600,000 inay si sharci darro ah kusoo gashay dalka,
isla-markaana ay weli hortaallo xafiis ka xeer ilaaliyaha qaranka. Amarka
maxkamadda go bolka Banaadir ayaa ku soo aaday, xilli xasaasi ah, isla-markaana
ra’iisul wasaare Rooble uu amb a-ba xay dalka Isu Tagga Imaaraadka Carabta, ka dib
casuumaad rasmi ah oo uu ka helay, isaga oo la kul mi doono madaxda sare ee
dalkaasi.
Madaxweynihii
Hore Ee Soomaaliya Oo Dorraad Kulan La Yeeshay Midowga Yurub
Madaxweynihii hore ee Soomaaliya ahna
Gudd oomiyaha Midowga Musharaxiita Sheekh Shariif Sh Axmed ayaa Dorraad M/Muqdisho
kulan kula qaatay Safiirka Midowga Yurub u qaabilsan Soomaaliya Amb. Tina Intelmann.
Kulanka dhexmaray Sh.Shariif iyo Safiir
Tina Int elmann ayaa waxaa looga wada hadlay Arrimo kala duwan oo ay kamid
yihiin xaaladdihii ugu dambeey ay ee siyaasadda dalka Soomaaliya gaar ahaan
Arrimaha doorashooyinka socda.
Sidoo kale inta uu socday kulanka
labada dhinac ayaa waxaa looga arrinsaday Arrimaha ammaanka da lka, Abaaraha
baahsan ee xiligaan jira iyo kaalmada ay Midowga Yurub ku bixiyaan So omaaliya,
iyo taageerada ay siiyaan DFS.
Md Sh.Shariif Sh Axmed ayaa Midowga Yurub
uga mahad celiyay taageerada ay siiyaan DFS, taasi oo ku saleysan dhinacyo kala
duw an
Dowladda
Soomaaliya Iyo Kuwait Oo Ka Wa da Hadlay Xoojinta Iskaashiga Labada Dal
2da Wasiir ayaa ka wada had lay xoojinta
xiriirka soo jireenka ah iyo iskaashiga qotadadheer ee ka dhexeeya laba da
Dowlad ood ee walaalaha ah ee Soomaaliya iyo Kuw ait, kaas oo taabanaya dhinacy
ada amniga, siy aasadda, dhaqaalaha iyo arrimaha bulsha da.
Wasiir Maxamuud ayaa la wadaagay wasiirk a
Arr imaha Dibadda ee Dowladda Kuwait, sida ay DFS u ga go’ antay in ay ku garab
istaagto dowladda aan saaxiibbada nahay ee Kuwait gudashada waaji ba adka
hoggaamineed ee Ururka Jaamacadda Carab ta iyo dhinacyada kale ee iskaashiga
wadar geesood ka ah.
Wasiir ku-xigeenka Arrimaha Dibadda iyo Is kaa
shiga Caalamiga ah ee Xukuumadda xilga arsiinta ayaa Dalka Kuwait uga qayb
galaya Shirka Wadata shiga Wasiirrada Arrimaha Dib adda
Raysal
wasaare Rooble: Ma jirto Musharrax goo ni oo aan wato Welwelka hala joojiyo
Raysal wasaare Rooble ayaa kulanka ka sheeg
ay in aysan jirin wax musharrax ah oo isaga uu wato oo uu la doonayo in ay
kusoo baxdo doorashada 5-ta kursi ee beelaha banaadiriga.
"Aniga shakhsi ma wati, waan idi in
sheegayaa, kursina idin kama ra bo, in la idin dulmiyana ma rabi. Wa xaan u sheegayaa dad ka Banaad riga gudo iyo
dibadba inay welwelka iska joojiyaan. Waan
dadaalaynaa," ayuu yiri Raysal waaaaruhu.
Dhinaca Kale Raysal wasaaraha ayaa u shee gay
beelaha banaadiriga in aanay ka welwelin in wax faro galin ah lagu sameeyo
doorashada ku raas too da.Wuxuu raysal wasaaruhu she egay in guddo omiyaha guddiga
xallinta khilaafaadka iyo ku xigeen kiisa uu u xilsaaray in ay xalliyaan
cabasho kasta oo ka timaada doorashadooda beelaha Banaadiriga.
Al-Shabaab
oo oo fal yaab leh ka sameysay deegaano ku dhow magaalada Muqdisho
Kooxda Al-Shabaab ee dagaalka kula jirto
ciida mada Dowladda Soomaaliya iyo kuwa Midowga Afri ca ee AMISOM ayaa dab
qabad siiyey tuulooyin ku dhow caasimadda Soomaaliya ee Muqdisho.
Tuulooyinka ay Al-Shabaab dabka qabad
siiyeen ayaa kala ah Mareerey iyo Mukay Dheere ee dule edka degmada Balcad
kadib markii uu halkaas dag aal ku dhex maray Al-Shabaab iyo Ciidamada Dowl adda.
Wararka laga helayo halkaas ayaa sheega
ya in Dadkii daganaa tuulooyinkaas ay isaga barakaceen ka dib markii la gubay
guryihii ay daganaayeen isla markaasna la dilay qaar ka mid ah dadkiii halkaas
ku noolaa.
Mareerrey oo qiyaastii 5 km Waqooyi Bari
ka xig ta degmada Balcad ayaa Dorraad galinkii dam be dab la qabad siiyay,
halka Mukey Dheere la gubay Jimc ihii
Boqollaalka qoys ee tuulooyinkaasi ka
baraka cay, ayaa hadda waxa duruufo nololeed oo aad u adag, ku haystaan degmada
Balcad oo ay ku soo qaxeen.
Gudoomiyaha magaaladaasi Qaasim Cali Nuur ayaa sheegay in sababta loo
gubay tullo oyinkaas ay tahay inay soo dhaweey een ciid amada dowladda Soomaaliya
ee
Ururrada
Bulshada Rayidka Oo Sheeg ay In Aan La Fulin Qodobada Heshiiskii Doorashada
Md.Shaatax oo la hadlay mid ka mid ah
telefashinada Afka Soomaali ga ku hadla ayaa tilmaamay in Madax da Golaha sidii
loo baahnaa oo uu qo rnaa heshiiska doorashada aan loo fulin oo ay weli sii
socoto in kuraasta doorashada qaar la xiro, isla markaana la xakameynayo ergada
wax dooraneysa.
Isaga oo sii hadlaayay Guddoomiyaha
Ururrada Bulshada Rayidka ayuu sheegay inay dhacdooyin ka la duwan ka
diiwaan-geliyeen doorashada Golaha Shacabka ee socota, isla markaana ay soo
saari do onaan Warbixino ay ku caddeynayaan qalalaadkii dhacay.
Ugu dambeyn Madaxda Golaha Wadatashiga Qar an
ayuu Guddoomiye Tahliil Shaatax ugu baaqay inay fuliyaan heshiiskii ay ka
gaareen doorashada oo ahaa in doorashada noqon doonto mid daah-fur an oo
waqtigii lagu heshiisyay doorashada Golaha Shacabka lagu soo gaba-gabeeyo.
Madaxweynaha
Puntland Oo Kulamo Ka Bilaabay M/Nayrobi Oo Uu Gaaray
Madaxweynaha
dowlad Goboleedka Puntland oo Dorraad ka ambabaxay M/Garoowe ayaa Habeen hore
gaar ay M/Nairobi ee Caasimadda dalka Kenya, halkaas oo uu ka bilaabay kulamo
kala duwan oo uu la yeel anayo Mas’uuliyiin ka tirsan dalkaas.
Warar la helayo ayaa waxaa ay sheegayaan
in Madaxweyne Saciid Deni uu Nairobi kula kulmi doo no Madaxweyn aha Kenya Uhuru Kenyatta iyo xu bno
kale oo ka tirsan Wakiilada Beesha Caalamka oo ku sugan Magaaladaas.
Madaxweynaha Puntland ayaa la tilmaamay in
Mas’uuliyiinta dowladda Kenya ee uu la kulmayo ka la hadli doono Arrimo kala
duwan oo ku aaddan door ashooyinka ka socda dalka Soomaaliya iyo qodobo kale oo
qorsheysan.
Wasiir
ka tirsan K/Galbeed oo geeriyooday & laftagareen oo ka hadlay
Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Koonfur
Galbeed Cabdicasiis Xasan Maxamed Laftag areen ayaa tacsi tiiraanyo leh u diray
qoyska, qaraabada iyo dhammaan ummadda Soomaali yeed ee uu ka baxay Alle ha u
naxariistee, marxuum Abba awow Xaaji Suufi.
Madaxweyne Cabdicasiis ayaa Marxuumka Alle
u ga baryey in uu hoygiisa ka yeelo Jannatul Fardow sa, samir iyo iimaanna uu
ka siiyo qoyska, qaraabad a iyo guud ahaan ummadda Soomaaliyeed ee uu ka baxay.
Wararkii
Ugu Dambeeyay Doorashada Golaha Shacabka Hirshabelle
Guddiga
Hirgelinta Doorashoo yinka Dowlad Goboleedka HIRSHABELLE (SEIT) ayaa Shahaada da
Musharaxnimada Gudoonsiiyey Murushixiinta u Tartamaysa lix kursi oo lagu wado
in doorashadooda ay ka dhacdo magaalada Jowhar berri oo ku beegan 31ka bisha
Janaayo 2022.
Hase yeeshee doorashada lixda kursi ee
ugu hor eysa ee lagu dooranayo magaalada Jowhar ayaa u muuqda inay tahay
doorasho aan lagu tartami doon in oo dhammaan lixda xildhibaan ee hore kuraasta
u gu fadhiday ay soo qorteen Malxiis ama loo tanaas uli doono. Waxaa magaalada Jowhar isaga tagay
musharaxiin dooneysay inay tartama an iyadoo war arka qaar ay sheegaya an in
ergada qaabka lagu soo xulay ay tahay mid ay horboodayaan lixda xildh ibaan ee
hore kuraasta ugu fa dhiday.
Maamulka Hirshabelle ayaa doora shadii
kuraas ta Aqalka Sare ku helay ammaan badan kadib markii si weyn loogu tartamay
kuraastaas.
Halkan
hoose ka Akhriso kuraasta magacy ada ixda kursi ee lagu tartamayo
1- Kursiga Tirsigiisa uu yahay
HOP#052 ayaa waxaa ku tartamaya oo shahaadada la siiyay
1) Farxiyo Axmed Dhaqane iyo
2) Faadumo Yuusuf Cumar
2- Kursiga Tirsigiisa uu yahay
HOP#088 ayaa waxaa ku tartamaya oo shahaadada la siiyay
1) Dahabo Suusow Maxamuud iyo
2) Jamiilo Maslax Bulow
3- Kursiga Tirsigiisa uu yahay HOP
#098 ayaa wax aa ku tartamaya oo shahaadada la siiyay
1) Maxamuud Maxamed Jimcaale
(SEESEEY)
2) Ubax Haashim Odowaa.
4- Kursiga Tirsigiisa uu yahay
HOP#097 ayaa waxaa ku tartamaya oo shahaadada la siiyay
1) Khadiijo Maxamed Diiriye
2) Hodon Maxamed Xirsi
5- Kursiga Tirsigiisa uu yahay
HOP#005 ayaa waxaa ku tartamaya oo shahaadada la siiyay
1) Maxamed Cumar Ceymoy
2) Maxamed Cumar Cali.
6- Kursiga Tirsigiisa uu yahay
HOP#033 ayaa waxaa ku tartamaya oo shahaadada la siiyay
1) Yuusuf Ibrahim Afrah
2) Maxamed Xuseen Sabriye
Jubbaland
oo Amar kusoo rogtay Shirkada ha Shidaalka keena Kismaayo
Wasiirka Wasaaradda Batroolka iyo Macdanta
ee dowlad Goboleedka Jubbaland ayaa ammar dul dhi gay ganacsatada Shid aalka
keena magaalada Kismaayo ee Xarunta KMG ah ee Maamulka Jub baland. Qoraal kasoo baxay Xafiis ka Wasiirka
Bartoolka Jubbaland Axmed Cab diris aaq Maxamed (HAN DAL) oo la ogeeysiiyay Ma are
eyaha Dekadda Kismaayo iyo Ganacsatada ayaa waxaa lagu sheegay si loo
badbaadiyo caafim aadka bulshada iyo hantid ooda, loogana hortago khatar ku
timaada
deegaanka laga bilaabo 01-02-2022 ay wasaarad du joojisay shidaalka lagu
keeno
fuustooyinka, isla markaana Dareere-hoosaadka Shidaalka lagu keeni kara oo kaliya maraakiibta
shidaalka qaada..
Sidoo kale qoraalka waxaa lagu sheegay in Shidaal ka la keenayo Dowlad
Gobaledka Jubbaland uu aha adaa mid waafaqsan
heerka tayada loo qorsheeyay, isla
markaana cid dii shidaal ku keenta fuustooyin ama keenta shidaal tayadiisu
hooseyso ay mutaysan doonto ganaax iyo in ogolaanshiya ha ka ganacsiga
shidaalka lagala no qdo.
Khadiija
Diiriye oo farsamo yaab leh kurs iga loogu xiray iyo Baarliin Biin oo war soo
saartay
Baarliin Biin oo dooneysay in wasiir Khadiija Ma xamed Daariye ay kula tartanto kursiga golaha shac abka ay ku leedahay beesha Yaxar ee Hop097, ay aa Habeen hore shaacisay in tartanka laga reebay oo Kha diija Diiriye kursigaas loo xiray.
Baarliin oo Habeen hore warbaahinta la hadashay ay aa sheegtay in guddiga doorashada heer dowlad go boleed ee HirShabeelle ay toos uga reebeen tartan ka, kadib markii ay hor dhigeen dhowr jid-gooyo.
Caqabada ugu weyn oo ay sheegtay in guddiga as ay hor dhigeen waxay tahay in lagu xujeeyey inay keensato ID-kaar cadeynaya inay tahay beesha ay kursigeeda u tartameyso ee Yaxar.
Waxay sheegtay in markii la weydiiyey ID-kaarka ay guddiga hor geysay odayaashii dhaqanka beeshe eda, halka Khadiija Diiriye ay la timid odayaal kale oo isla beesha ah, halkaasna lagu cadeeyey in Baar iin ay u dhalatay beesha Yaxar.
Odayaasha ka socday garabka Khadiijo iyo ku wa ka socday garabkeeda, Baarliin waxay sheegtay inay ku jireen labo oday oo wada dhalatay, taas oo guddiga u cadeysay in beesha ay u dhalatay.
Hase yeeshee waxay sheegtay in ugu dambeyntii guddoonka guddiga doorashada HirShabeelle ay si cad ugu sheegeen in doorashada aysan ka qeyb geli doonin oo aysan u diiwaan geli doonin inay u tartanto kursiga beesheeda.
Xaqdarada ay sheegtay in doorashada kursigaas ay ka jirto waxay tusaale ugu soo qaadatay, xubin ka mid ah guddiga soo xulaya ergada oo aan beesha kursiga leh ee Yaxar aan u dhalan, halka iyadoo beesha u dhalatay shaki la geliyey.
Khadiijo Diiriye ayaa hadda ka hor fagaare ka sheegtay in Baarliin Biin aysan u dhalan beesha Yax ar, isla markaana aysan kula tartami doonin kursiga beesheeda, taas oo sida muuqata ay hadda ka dhab eysay Khadiijo.
Sidoo kale Baarliin waxay sheegtay in Madaxw eyne Cali Guudlaawe ay kol hore u tagtay, isla mar kaana uu ka balan qaaday in tartan furan loo geli do ono kursigaas oo ayada iyo Khadiijo uusan u kala xa gli doonin.
Khadiijo Maxamed Diiriye oo ah wasiir ka tirsan xukuumadda Soomaaliya waxay kursigaas ku soo fadhisay tan iyo dowladdii lagu soo dhisay Carta – Jabuuti, 21-sano ka hor.
Khadiijo ayaa Dorraad Jowhar lagu gudoonsiiyey shahaadada musharaxnimada, Baarliin waxay ah eyd halka qof ee beesha u dhalatay oo ku hamisay inay sanadkaan la tartanto Khadiijo Diiriye, balse wa xaa loo cadeeyey in tartanka laga reebay.
AJENDAHA R/W ROOBLE EE IMAARAADKA: 7 QODOB OO AY TAHAY INUU HORDHIGO ABU DHABI
Ra’isul wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa Dorraad u kicitimay dalka Imaaraad ka halkaas oo ku tagayo booqasho tii ugu horeysay ee uu ra’isul wasaare Soomaaliyeed sameeyo 4-tii sano ee lasoo dhaafay.
Safarkan Rooble ayaa ku soo aadaya iyada oo uu aad xu maa xiriirka labada dal tan iyo April-2018 kolkaas oo Muq disho ay la wareegtay $9.6 milyan ah oo ay leedah ay Abu Dhabi taas oo uu ra’isul wasaare Rooble naf tiisu raaligelin ka bixiyey, waxaa kale oo hadda isb adalay xiisaddii gobolka Khaliijka iyada oo ay heshiis gaareen Qatar iyo dalal kale oo uu Imaaraadka ku jiro, waxaa kale oo xusid mudan in Sacuudiga oo xul ufo la ah UAE uu safiir usoo diray Muqdisho, arrimha as oo lagu daro doorashada xilligan ka socota dalk eena ayaa xiisad gaar ah u yeeleysa booqashada.
Haddaba, Waxaan halkan kusoo gudbin doonaa 7 qodob oo ay ka tahay in Rooble Kala Hadlo Abu Dhabi:
1. Fududeynta Ganacsiga iyo Fiisaha: 4-tii sano ee tagtay, ganacsatada Soomaaliyeed ayaa culeys kala kulmay Imaaraadka, oo marriin muhiim ah u ahaa ganacsiga, fiiseyaasha iyo tashiilaadkii kale ay aa meesha ka baxay, oo adkaaday, waxaana la joo gaa in Rooble uu safarkan uga faa’ideysto arrintaas, kalana hadlo madaxda dalkaas sidii Imaaraadka ay albaabada ugu furi lahaayeen ganacsatada Soomaa liyeed.
2. Fududeynta Ganacsiga: Soomaaliya waxaa ay Imaaraadka u dhoofin jirtay xoolo, dahab iyo alaabo kale oo qiimo badan, oo ku kacayey ilaa 200 milyan oo doolar sanadkii, Rooble waa inuu safarkan kala hadlo Imaaraadka sidii ganacsatada Soomaaliyeed ay suuqyo cusub uga heli lahaayeen UAE.
HALKAN KA AkhRISO Wararka WARGEYSKA MOGTIMES DAILY NEWSPAPER ISNIIN 31-JAN. 2022
.