HALKAAN KA AQRISO W/WARGEYSKA MOGADISHU TIMES 5-AUGSTO 2021
.
Xilliga & goobta ay ka
dhaceyso doorashada guddonka guddiga Somaliland oo la shaaciyey
Guddiga ayaa
sheegay in do orashada guddoonka guddiga Somaliland la qaban doono maalinta
Sabtida ee taariikhdu tahay 7-da bisha Agoosto ee 2021-ka, waxayna ka dhici
doonta Xerada Afisyooni.
Sidoo kale waxa uu guddiga ka digay dib u
dhac ku yimaada waqtiga uu u mudeeyay inay qa bsoomto doorashada guddoonka,
taasi oo looga gol leeyahay si loo xaqiijiyo in doorashooyinka 2da aqal ay ku
dhacaan waqtigii loo qorsheeyay.
"Si looga
fogaado dib u dhac ku yimaadda ja dwalka doorashada, waxaa mar 2aad dhamaan
xubnaha guddiga la farayaa in doorashada gud doonka guddiga Somaliland lagu
dhameystiro waqtiga kor ku xusan.”
Sida ay sheegtay
inay ogaatay Caasimada Online,Waqtiga uu Guddiga hirgelinta doorashooy inka ee
heer Federaal u mudeeyay qabashada do orashada guddoonka Somaliland ayaa waxaa
soo go’aamiyey R/wasaare Rooble, oo asagu si toos ah ula wareegay arrinta
guddigaas.
Sidoo kale waxaa
xusid mudan in R/Wasaaraha XFS ee xil-gaarsiinta uu Dorraad kul an uu la
yeeshay guddiga doorashooyinka Somali land, uu kaga lab tay guddoonkii ay soo
doorteen 2da garab ee guddiga doorashada Somaliland
Golaha
Siyaasiyiinta Somaliland ee uu hog aamiyo G/ye Cabdi Xaashi ayaa Shalay sha aciyey
inaysan qeyb ka aheyn doorashada guddo onka guddigaas ee la shaaciyey inay
qabsoome yso maalinta Sabtida. Guddiga
hirgelinta door ashooyinka ee heer Federaal ayaa Shalay sheeg ay in doorashada
guddoonka guddiga Somaliland la qaban doono maalinta Sabtida ee taariikhdu ta hay
7-da bisha Agoosto ee 2021-ka, waxayna ka dhici doonta Xerada Afisyooni,
midaasi oo ay qa adaceen xubnaha taabacsan Cabdi Xaashi. "Waxay madaxda Madasha Wada-tashiga Qaran
ee doorashooyinka, waxgaradka iyo guud ahaan bulshada Soomaaliyeed, gaar ahaan
dadka ka soo jeeda Gobolada Waqooyi (Somaliland) halkan ugu caddeynayaan
inuusan jirin wax heshiis is-af garad ah oo laga gaadhay kulamadii aanu la yeel
lanay R/Wasaare Rooble iyo xubno golahiisa Was iiradda ah oo uu ku jiray R/
Wasaare kuxigeenka Mahdi Guuleed maalmihii la soo dhaafay,” ayaa la gu yiri
qoraalka kasoo baxay G/Siyaasiyiinta Somaliland.
"Waxaa Madaxda D/Goboleedyada,
waxga radka Soomaaliyeed iyo daneenayaasha doorash ada 2021-ka la
socodsiinaynaa inay muuqato in R/ Wasaaruhu ka baxay heshiisyadii la gaadhey
iyo wada-hadalladii socdey.”
Ugu dambeyntiina waxa lagu sheeg ay qoraalka kasoo baxay G/Siyaas
iyiinta Somalil and in ilaa inta xal ka ma dambeys ah laga gaara yo han aanka
hagidda doorashada xildhib aanada 2da gole, goobta doorashada iyo dhism aha
Guddoonka Guddiga doorashooyinka Somali land, aysan qeyb ka noqon karin go’aan
hal dhin ac ah oo loogu daneynayo garab gaar ah.
Qoraalka kasoo
baxay Golaha Siyaasiyiinta Somaliland ee uu hogaamiyo Guddoomiye Cabdi Xaashi
ayaa imanaya saacad un kadib markii uu Guddiga hirgelinta doorashooyinka ee
heer Fed eraal uu shaaciyey in maalinta Sabtida ah ee 7-da bishaan ay
qabsoomeyso doorashada guddoonka guddiga Somaliland.
Arrintaan ayaa
dab kusii shideysa khilaafka ka taagan guddiga doorashada Somaliland oo ayagu u
kala jabay labo garab, maalmihii u dambeeyay na la isku dayey in xal laga
gaaro, wallow ay fash il ku soo dhamaadeen kulamadaas.
xigasho:caasimadda.net
Guddiga
doorashada Somaliland ayaa dhowa an labo guddoomiye oo labo garab ah kala door tay,
taasoo caqabad weyn ku keen tay howshii do orashada kuraasta labada aqal.
Halkan
hoose ka aqriso qoraalka ka soo baxay xafiiska ra’iisul wasaaraha;
dowlada oo adkeysay doorashada
hoggaanka guddiga doorashada Somaliland
Muxuu yahay walaaca soo
wajahay guddiga hirgelinta ee doorashooyinka DALKA?
Guddoomiyaha
guddiga hirgelinta doorashoo yinka ee heer federaal, Maxamed Xasan Maxa med
(Cirro) oo wareysi siiyey VOA ayaa ka had lay arrimaha doorashooyinka dalka ee
2021-ka, gaar ahaan soo xulista xildhibaanada labada Aqal. Cirro ayaa shaaca ka qaaday in si wana agsan
ay ku bilaabatay doorashada Golaha Aqal ka Sa re, wuxuuna tilmaamay in illaa
iyo hadda ay san soo gaarin wax cabasho ah.
Guddoomiyaha ayaa xusay in ka gud di ahaan ay dadaali
doonaan, ba lse wuxuu walaac ka muujiyey doorashada G/Shacabka oo uu tilmaamay
inay caqabado ka im aan karaan. Maxamed
Xasan Cirro oo hadalkiisa sii wata ayaa sheegay in er go badan iyo odayaal ay
wax soo xul ayaan, isla-markaana laga yaabo in mu rano ay ka yimaadaan
halkaasi.
"Caqabaduhu waxa ay noqon karaan waqtiga Aq alka Hoose la
galo wuu ka yara howl badan ya hay Aqalka Sare oo marka aad u fiiriso dad badan
oo ergooyin ah ayaa soo dooran doono Caaqilo badan ayaa wax soo xuli doono iyo
ururo bulsho, marka waxyaabahaas oo dhan waa meelaha mu ranada iyo wax ka
yimaadiin oo caqabadaha ugu badan ee aan dareemi doono waa halkaasi,” ayuu yiri
guddoomiye M.Xasan Maxamed (Cirro).
Guddoomiyaha
guddiga hirgelinta doora shooyinka ee heer federaal, Maxamed Xasan Maxamed
(Cirro) ayaa sidoo kale rajo wanaagsan ka muujiyey in doorashadu ay noqon
doonto mid ku qabsoonta daah-furnaan
Qoorqoor Oo Lagu Wado Inuu
Soo Gudbiyo Liiska Musharaxiinta Aqalka Sare
Madaxweynaha
dowlad Goboleedka Galmu dug Axmed Cabdi Kaariye Qoorqoor ayaa lagu wadaa in
saacadaha soo socda uu soo gudbiyo liiska Musharaxiinta u tartamaya kuraasta
Aqalka Sare ee Baarlamaanka. Ilo ku dhow Madaxweyne Qoorqoor ayaa sheegaya inuu
wado qorshihii ugu dambeeyay ee uu kusoo gudbinayo Liiska Mushar axiinta Aqalka
Sare oo ay ka sugayaan Guddiga hirgelinta doorashooyinka Galmudug.
Guddiga ayaa
maalmo kahor Mada xweynaha ka dalbaday inuu si deg deg ah u soo saaro
Musharaxiinta kuraasta Aqalka Sa re ee laga soo dooranayo deegaa nada Galmudu g,
si loo qabto doora shada Aqalka Sare.
Sidoo kale G/Baarlamaanka
Galmudug Max amed Nuur Gacal ayaa Dorraad magacaabay xubn aha Guddiga
Baarlamaanka ee qabashada door ashada, kuwaasi oo durbo Habeen hore Guddoon
iska dhex doortay.
M/Dhuusamareeb ayaa
waxaa kusii qul-qulaya Senatarada rajada ka qaba in dib loo qoro iyo Mu sharaxiin
u hanqal taageysa kuraasta Aqalka Sa re ee Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya.
Qalab xafiiseedkan ayaa waxa uu isugu jiraa computarro,
miisa s, kur aas iyo agab kale oo wax ku ool shaqada ka socota Wasaaradda
caafima adka ee koofur galbeed Soomaaliya.
Qaar kamid ah
mas’uuliyiita qeybta saddexaad ee AMISOM ayaa Sheeg ay in markasta ay diyaar u
yihiin inay gacan ka geystaan hormurinta xafiisy ada dowladda, tayayn ta
adeegyada waxbarasha da , Caafimaadka iyo ka jawaabidda xaaladaha deg-degga ah,
ladagaallanka
argagaxisada iyo sugidda amniga.
Madaxweynaha Hirshabelle
oo la kulm ay Madaxa Xafiiska Ururka Iskaashiga Islaamka
Madaxweynaha iyo Amb assador Mohamed Bom ba Mohamed ayaa ka
wada hadlay xaaladaha guud ee Hirshabeelle iyo sidii Ururka Iskaashiga Islaam ka
uu u sii dardar gelin lahaa howlaha uu haatan ka wado dalka ga ar ahaan
shaqooyinka uu ka hayo Hirshabeelle.
Sheekh Shariif Oo Beeniyay
Warar Lagu Faafiyay Baraha Bulshada
Saacadihii lasoo
dhaafay ayaa waxaa Baraha Bulshada ayaa waxaa lagu faafiyay warar sheeg ayay
inuu jiro heshiis isku tanaasul ah oo la dhex dhigay qaar kamid ah u taagan
qabashada xilka Madaxweynaha Soomaaliya.
Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Sh.Sharif Sh Axmed ahna
Guddoo miyaha Midowga Mushara xiinta ay aa beeniyay wararka sheegayay in shir
ay yeesheen waxgaradka iyo siyaasiyiinta beel aha mud ullood oo lagu gaaray
heshiis.
"Waxaan had iyo goor aaminsannahay di muqra adiyadda iyo in
lagalo tartan xor ah, ku salaysan aragti siyaasadeed iyo isbahaysi, taasoo aan
wa qti soo galinnay welina aan u taagannah ay. Sidaa darteed waxaan rabaa inaan
caddeeyo inaysan waxba kajirin wararkaku saabsan shir ay yeesh een waxgaradka
iyo siyaasiyiinta beelaha mudull ood oo lagu gaaray heshiis isku tanaasul ah oo
la dhex dhigay murashaxiinta qaar” ayuu yiri Sheekh Shariif Sh Axmed.
Si kastaba hadalka Sheekh Shariif ayaa mee sha ka saaray hadal-heynta
baraha Bulshada ee la xiriirtay inuu ka tanaasulay u tartanka xilka Ma daxweynaha
Soomaaliya, wuxuuna hadalkiisa ku soo aaday, iyada uu dalku ka galay marxalad
doorasho.
Madaxweynaha Puntland oo
$15,000 oo dollar ugu deeqay Ayaan Xasan
Madaxweynaha
Dowladda Puntland Dr. Siciid C/hi Deni, ayaa $15,000 ugu deeqay Ayaan Xas an
Ducaale iyo Munasar Xasan Ducaale oo labud aba araga naafo ka ah, si wax looga
qabto xaal adooda Caafimaad.
Ciidamo ka
tirsan kuwa Booliska iyo Nabadsu gida Soomaaliya oo ay wehlinayeen kuwa Bur undi
oo ka tirsan howlgalka AMISOM ayaa waxaa ay markale howlgallo kala du wan ka
sameeyeen Xaafada ha M/Jowhar M/Hir-Shabee lle.Ciidam ada oo wadajira ay aa
howlgalkooda waxaa ay ku baarayeen Gaadiid ka noocyadiisa kala duwan ee M/Jowhar
ka howl galla, iyada oo sidoo kale Guryaha qaar baaritaan ku sameeynayay.
Saraakiil ka tirsan Ciidanka Boliiska M/Jowhar ayaa dhan kooda
waxaa ay sheegeen in ujeedka howlgalka uu yahay sugida Amniga doorashooyin ka,
isla markaana howlgallada ay noqon doonaan kuwa sii socda.
M/Jowhar ee
Caasimadda Hir-Shabeelle ayaa waxaa ay kamid tahay Goobaha ay ka dhacayaan
doorashooyinka 2da Aqal ee Baarlamaanka Soo maaliya, waxaana ka socda howlaha
diyaar garo owgii ugu dambeeyay ee doorrashooyinka.
Bayle oo ka qeyb-galay
shirka wasiirada maaliyadda ee Afrika
Sidoo kale wuxuu
intaasi ku sii daray in shirka lagu soo hadal qaaday la jaan qaadidda horumar ka
Digital-ka ah ee xilligan ka jira adduunka.
"Waxa aan ka qeyb galay Shirka W/ Maaliyadda ee Afrika iyo
Ba ngiga Adduunka/ IMF oo aan diir adda ku saarnay arimaha soo kabashada dhaqaa
laha iyo la jaan qaadidda horumarka Digital ka ah ee Adduunka,” ayuu yiri
wasiir Bayle.
Guddoomiyaha Baarlamaanka
Hirshabelle oo magacaabay Guddiga Qabashada Doora shada Aqalka Sare
Guddoomiyaha
Baarlamaanka Hirshabelle Cabdixakiim Luqmaan Xaaji ayaa magacaabay guddiga
Qabashada Doorashada Aqalka Sare ee dowlad goboleedka Hirshabelle.Guddigan oo
ka kooban 15 xubno od ayaa waxaa guddoomiye looga ga dhigey Feysal Axmedweli
Xasan halka guddoomiye ku xigeenkiisuna uu yahay Maxamuud Axmed Gacal. GB/Hirshabelle oo ku sugan M/ Muqdisho kana
maqnaa xarunta DG/Hirshabelle muddo dhe er ayaa magacaabay guddigan oo
badankood ay ku sugan yihiin caasimada dalka ee Muqdisho.
Magaalo Madaxda
DG/Hirshabelle ee Jowhar ayaa madaxda ugu sareysa maamulkaasi ka maq naayeen
bilihi la soo dhaafay iyadoo magaalad ana ay wajahday fatahaado xoog leh oo
saameyn ku yeeshay dadka.
Wasiiru Dowlaha
Wasaarada Maaliyada DFS Maxamuud Xayir Ibraahim ayaa ku eedeeyey Jay Bahdur iyo
urur aan dowli aheyn oo fadhigiisu yah ay Switzerland iney jabsadeen
Emeil-kiisa islama rkaana qorsheynayaan iney dilaan.
Hay’addan ayaa
wada baaritaano ku saabsan kaluumeysiga sharci darada ah ee la ga sameeyo
xeeebaha Baddweynta Hindiya dalka Soomaaliya, sida lagu daabacey jariidada
Nation ee ka soo baxda dalka Kenya
Xayir ayaa waydiistey Maxkamad ku taal dalka Ke nya iney
soo saarto amar ay kaga joojineyso Jay Bahdur iyo hay’adda la dagaalanka
dambiyada Abaabulan ee Caalamiga ah "Global Initiative ag ainst Transnational
Organised Crime (Giato)” iney baaraan kaluumeysi sharci daro ah ee ka dhacey
xeebaha Soomaaliya kuwaas oo lagu soo eedee yey in wasiirku qayb ka yahay.
Wasiiru dowlaha
ayaa dhexda kaga jirey baari taano Jay Bahdur ku sameeyey shirkad la yiraa hdo
"North East Fishing (Nefco)” taasoo kamid ah kuwa ugu badan oo Kaluunka dalka
Soomaaliya u dhoofiya dalka Shiinaha.
NEFCO oo la shaqeysata shirkado Kaluumeysi oo dalka Shiinaha laga
leeyahay ayaa Bahdur ba aritaankiisa ku xusay in inta badan Kaluunka si sharci
daro ah ku qabsadaan iyagoo taageero ka helaya saraakiil sare ee ka tirsan DFS.
Bahdur iyo hay’adda Giato ayaa baaritaano ku wada koox saraakiil
Soomaali ah kuwaas ay ku tu hunsan yihiin iney gacan-sinayen shirkad NEFCO oo
muddo soddon sano ah ku jirtey ka ganacsiga Kaluunka.
Wasiiru dowlaha Wasaarada Maaliyada ayaa, sida Jariidada Nation
daabacdey, dacwadiisa ku gudbiyey in Jay Bahdur iyo Giato ay jabsadeen
emeil-kiisa islamarkaana kala baxeen xoggo muh iim ah kuwaas oo ay u isticmaaleen
warbixintoo da, waxaana uu doonayaan in Maxkamada sare ee Kenya soo faragliso.
Xayir ma uusan xusin sab abta Soomaaliya dacwadaan uga xereyn waayey.
Maxamuud Xayir ayaan beenin
eedeymaha la xir iira inuu ku lug lahaa Kaluumeysiga sharci darada ah, balse ku
dacwoonaya in kaalinta uu ku lahaa arimaha la xiriira soo saarista
ruqsooyinkaan in lagu heley si sharci daro ah maadaama emeil-kiisa la
jabsadey.Inta badan saraakiisha lagu xusey warbixinta "Giata” iyo xiriirka ay
leeyahiin shirkada la yiraahdo "China Overseas Fisheries Association” kama
aysan jawaabin eedeymahaas. Isku dayo la doonayay in xiriir toos ah lagula
sameeyo ayaanan gabi ahaanba guuleysan.
Xigasho:Caasimadda.Net{Isha: Garowe Online}
Dalladaha waxbarashada
Muqdisho oo war ka soo saaray ‘musuq lagu sameeyay’ imtixaankii shahaadiga
Mas’uuliyiinta
Dalladaha ayaa sheegay inaysan marnaba u ku qanacsaneyn natiijooyinka ay wa saaradda
soo bandhigtay ee gobolka Banaadir, maadama ay ku doodayaan in waxbarashada gob
olka aysan la heer aheyn gobolada kale.
"Jiritaan la’aan korjoogto ka madax-banaan
ho wl-wadeenada gacanta ku haysa Imtixaanka wax ay sababtay mugdi badan iyo
kalsooni la’aan aan xad laheyn. Natiijada imtixaanka oo aan ku qota min hal
beeg cadaalad ah iyo dugsiyo si cadaalad darro ah looga fool-xumeeyay sumcadii
dugsiya da G/Banaadir,” ayuu yiri Guddoomiyaha Midow ga Dugsiyada Gobolka
Banaadir.
Sidoo kale waxa
uu sheegay in xiligii imtixaan ka laga qaadayay ardeyda gobolka Banaadir ay
qaab anshax xuma ah ula dhaqmeen ciidamadii iyo howl-wadeenadii ku sugnaa
xarumaha lagu qa adayey imtixaanka, islamarkaana ay bilaa sabab uga reeben
imtixaanka ardey xaq u laheyn, sida uu sheegay.
"Midowga
dugsiyada G/Banaadir waxa uu dhal iilaya natiijada imtixaanka la shaaciyey ee
ku aad dan hal-beegyada dhicista ardeyda, doorashada 30-ka dugsi ee lagu
sheegay inay ugu wanaagsan yihiin natiijada imtixaanka, calaamadeynta 100-ka
dugsi ee ugu liidata imtixaanka.”
JAAMACADDA MUQDISHO OO
SHAHAAD OOYINKA AY BIXISO LA BARBARDHIGAY KUWA MAREYKANKA
Arday cilmiga
caafimaadka ka bartay Jaam acadda Muqdisho oo dalka Mareykanka u waree gay ayaa
waxay shahaaddooyinkooda u heleen aqoonsi, iyagoo fursad u helay in ay
Mareykanka gudahiisa uga shaqeeyaan wixii ay kusoo barteen Soomaaliya, gaar
ahaan Jaamacadda Muqdisho, iyagoo aan weliba lagu xirin shuruud ah in ay sa mmeeyaan
dhammeystir, sida inay wax sii bar taan ama ay tababar sammeeyaan. Luul Maxam ed
oo cilmiga kalkaaliyenimada baratay iyo Elias Abdi oo ka mid ah ardayda ka af-laxay Jaamacad da Muqdisho ayaa waxaa sha haadooyinkooda
aqoonsaday Guddiga Mareykan ka u qaabilsan qiimeynta Ardayda Kalkaaliyenima da
kusoo barta mareykanka dibaddiisa, waxaana la siiyay aqoonsiga ah in cilmiga ay
soo barteen uu la mid yahay midka ardayda mareykanka wax ku barta.
Luul Maxamed oo
amShalayy Dr. Abdullahi Aseyr oo ka mid ah guddigii aas-aasay kulliyadda ay ka af-laxday ee cilmiga barashada
Kalkaaliyen imada ayaa sheegtay inay aad ugu faraxsantay in ay aqoontii ay ka
heshay Soomaaliya, gaar ahaan Jaamacadda Muqdisho ay la mid tahay aqoonta ay
helaan ardayda mareykanka ku nool oo kale.
Elias Abdi oo Shahaadada Doctorate ku diyaarina ya dalka
Mareykanka ayaa isna u mahadceliyay Dr.Caseyr
isagoo sheegay inay natiijada qiimeyn ta Shahaaddada Kalkaaliyenimada ee laga
qaato Jaamacadda Muqdisho ay muujineyso in la isbar bar dhigi karo Jaamacadda
Muqdisho iyo Jaamac adaha Mareykanka, marka ay timaado aqoonsiga cilmiga
Kalkaaliyenimada bacdamaa aan loo baa heyn dhammeystir.
Isku soo wada
duub, ruqsadda Wasaaradda Caafimaadka ee
Kalkaaliyayaasha Soomaaliyeed iyo diiwaangelinta Shahaaddada Kalkaaliyenima da
ee Jaamacada Muqdisho ay sammeyso ayaa keentay in la isbarbar dhigi karo
Kalkaaliyayaasha wax ku barta Soomaaliya iyo kuwa Mareykanka gudahiisa wax ku
barta.
Jaamacadda
Muqdisho oo ka mid ah Jaamac adaha tayada leh ee Soomaaliya ku yaalla ayaa la
aas aasay sanadkii 1997, xiligaas oo dalka Soo maaliya aysan ka jirin wax
dowlad ah ka dib mar kii ay meesha ka baxday dowladdii dhexe sanad kii
1991-kii.
Salad Iidow (Xiis) Hiiraan
Online
Waddada Isku Xirta Dalalka
Jabuuti Iyo Itoobiya Oo Dib Loo Furay
D/Itoobiya ayaa
sheegtay in la soo celiyay adeegyadii gaadiidka dad weynaha iyo kuwa xamuulka
ee waddada isticmaalayay, ka dib markii lagu guuleystay wada hada llo ay la
yeesheen maamullada Somalida & Cafar.
Dhabbaha
Tareenka iyo wadd ada kale ee ga adiidka xamuulka 2da dal ayaa xirnaa maalmihii
aynu soo dhaafnay, markii ay halkaasi ka dhace en dagaallo u dhexeeya Somalida
& Cafarta oo ay dad badani ku dhinteen. Dowladda aan badda lahayn ee
Itoobiya ayaa ku tiirsan Dekedda Jabu uti, taasoo uu dhaqaalo badan kasoo galo 2da
waddan.
Turkiga oo ka carooday
qorshe uu soo jeediyey Mareykanka
HALKAAN KA AQRISO W/WARGEYSKA MOGADISHU TIMES 5-AUGSTO 2021
.