HALKAAN KA AQRISO W/WARGEYSKA MOGADISHU TIMES 3-JULY 2021
Farmaajo;”Dalkaan
waxaa isku haya Waddani iyo Qabyaalad”
Madaxweynaha xilligiisu dhamaaday Maxam ed
C/hi Farmaajo oo khudbad ku aaddan 1-da luu liyo u jeediyey Shacabka Somaliyeed
ayaa ku bog aadiyey sida ay u weyneeyeen, uguna dabbaal-de geen 61-guurada ka
soo wareegtay Xornimada Gobollada dalka iyo Midowga 2da Gobol ee Waq oyi iyo
Koonfur ee gumeystuhu uu kala qeybiyey.
"Dalkan waxaa isku ha yey labo aragtiyood xilligii gumeystaha, waxa ayna
kala ahaayeen qabyaalad da iyo Waddaniyadda, waxaana guuleystay wad daniyadda
oo dhalisay gobanimo, midnimo, dowl andimo, sharaf iyo qarannimo buuxda, taas
oo ku timid naf-hurnimada halgameyaashii Soomaaliye ed ee ka adkaaday afkaartii
gumeystaha. Shalay na wali waa ay noshahay aragatida wadaniyada.”
Md.Farmaajo ayaa shacabka Soomaaliyeed ku
adkeeyay inay ku fara adeygaan midnimada, wad ajirka iyo qarannimadooda oo ah
tan kaliya ay kul a tartami karaan dhiggooda caalamka isaga oo u tusaaleeyay
dhibaatooyinkii laga dhaxlay qaran ja bkii nagu dhacay oo ay sababtay
qabyaaladda iyo kala qeybsanaanta shacabka Soomaaliyeed.
Guddiga
doorashada dalka oo guddoomiye ku meel gaar ah doortay
Guddoomiyaha
cusub ee ku kmg ah Muuse Geelle ayaa la sheegay in howshiisa ay tahay qa banqaabada
iyo qabashada gu ddoonka guddiga qaran ee hagaya hanaanka doorashada dalka
Soomaaliya.
Goobta lagu doortay guddoomiyaha kmg ah
waxaa kh sugnaa guddoomiyahii hore ee guddiga Maxamed Xasan Cirro, kaaso goobta
isaga casi lay xilkii guddoomiyenimo, islamarkaana sheegay inuu ku wareejiyay
guddoomiyaha cusub uuna la shaqeyn doono.
Shacabka Soomaaliyeed iyo waliba Beesha Ca alamka
ayaa il gaar ah ku wada eegaya qabsoom ida doorasho loo dhan yahay oo dalka ka
qabso onta, taas oo laga sugayo R/w/aha Soomaaliya.
Duqa
Muqdisho oo dhacdooyinka Amni daro ku eedeeyay gacmo shisheeye oo qarsoon
Ku nool Caasimada Habeen hore
kala qeybgalay Munaasabad ay ku xu sayeen (1 luuliyo) oo Maalintii ay
gumeestaha ay ka xurooween Ko ofurta iyo Bartamaha Dalka gumeestihii Talyaani ga
iyo israacii Gobalada waqooyi iyo Koofur .
Gudoomiyaha ayaa ugu baaqay dhalinyarada
ku nool Caasimadda in ay ka qeyb qaataan sugita anka Ammaanka Magaalada
Muqdisho si looga hortaggo qaraxyada iyo dilalka Muqdisho ka dha ca. waxaa
tilmaamay gudoomiye Cumar Finish in maalmihii lasoo dhaafay ay soo kordheen
falal amni darro oo dheeraad ah oo ay ka mid yihiin qa raxyada ka dhacaya
goobaha ay dhalinyarada isku yimaadaan loona baahan in laga taxadaro.
Duqa Muqdisho ayaa sheegay inaan la sugi
kar in Amniga haddii aysan ka qeyb qaadan dadka Shacabka ah ee kunool
xaafaddaha magaalada Muqdisho, waxaana uu ku eedeeyay falalka Amni daro in ay ka dambeeyaan gacmo shisheeye oo
Qarsoon.
Ciidanka Ammaanka ayaa howlgallo ay same yeen
Muqdisho kusoo qabtay kooxo burcad ah oo
dhibaato ku hayay shacabka ka dib markii ciid anka booliska ay ku wargaliyeen
dadkii la dhacay.
Warar
Dheeri Ah Oo Laga Helaayo Qaraxii Shalay Ka Dhacay Muqdisho
Qaraxa ayaa wararku sheegayaan inuu ahaa
mid xooggan oo jugtiisa si weyn looga maqlay Ca asimadda Dalka inta badan
,qaraxa ayaa waxaa uu si gaar ah uga
dhacay maqaayad ku taalla aag ga Isgoyska Jubba ee M/Muqdisho, iyadoo la she egay inay ku dhinteen dad badan, halka ay uu jir aan dhaawacyo intaa ka sii badan
iyo waliba bur-bur xooggan oo soo gaaray
goobta uu Qaraxu uu ka dahcay.
Qaraxaan oo uu fuliyay Qof isku soo xiray
wa xyaabaha qarxa ayaa la sheegay inay ku dhinteen dad ka badan 10 ruux, halka
ay ku dhaawacmen tiro intaa ka badan.
Dowladda
oo ka hadashay Qaraxii Ismiidaami nta ahaa ee ay ku dhinteen 10-ka qof
Qarax is-miidaamin ah oo ka dhacay Muqdisho
ayay ku dhinteen ugu yaraan 10 qof halka tobane eyo kalena ay ku dhawacmeen,
waxaana warsax aafadeed ka soo baxay W/Warfaafinta lagu can baareeyay weerarkan
oo ay dowladdu ku eedeys ay inay ka danbeysay koox da Al-Shabaab.
Weerarka ayaa la sheegay inuu ka danbeeyay
qof walxa ha qarxa isku soo xiray oo beegsaday maqaayad da ku taalla isgoyska
Jubba oo ay dad badani ku fiidsanayeen.
Dowladda ayaa sheegtay inay socdaan
baari taano ku aaddan weerarkan.
Rooble
oo war kasoo saaray qaraxa iyo Al-Shabaab oo sheegtay cida ay la beegsatay
Xukuumadda Soomaaliya iyo
dagaalamayaa sha Al-Shabaab ayaa warar kala duwan ka soo sa aray qaraxii
is-miidaaminta ahaa ee Shalay ka dhacay M/Muqdisho, kaas oo geystay khasaare
dhimasho iyo dhaawacba leh.
Qoraal ka soo baxay R/ wasaare Rooble ayaa
aad loogu cambaareeyey qaraxaas, "Inta dhimat ay Allaha u naxariisto,
dhaawacyadana Allaha bo gsiiyo,” ayaa lagu yiri qoraalka.
"Falkan bahalnimada iyo arxan darrida ah
waxa uu muujinayaa sida ay argagixisada uga go’antah ay waxyeelleynta shacabka,
taas oo waajib nooga dhigeysa in aan isu kaashanno la dagaallanka iyo
ciribtirka argagixisada noo diiddan nabadda iyo dowladnimada,” ayuu yiri
Rooble.
Warbaahinta taageerta kooxda Al-Shabaab aya
a baahisay in qaraxaas ay mas’uuliyadiisa sheegt een, islamarkaana ay ku
dhinteen ugu yaraan 15 qof, halka dhaawacyada ka dhashana ay ku shee geen inay
20 kale kor u dhaafa yaan.
Goobta uu qaraxa ka dhacay oo ah maqaayad
ku taalla isgoyska Jubba ayaa waxaa ku sugnaa dad badan, waxuuna kusoo aaday
qaraxu xili uu mashquul badan ka jiray isgoyska Jubba, waxaa na baraha bulshada
lagu baahiyey sawirrada qaar kamid ah askartii ku geeriyootay qaraxaas.
Xuska 1da Luulyo oo lagu
qabtay xarunta safaaradda Soomaaliya ee dalka Kenya
Munaasabad kooban oo loogu dabaaldagayay
61 sano guuradii kasoo wareegatay markii xorna mada ay qaateen Gobollada
Koonfureed iyo Mido wgii Gobolada Waqooyi iyo Koonfur ayaa lagu qabtay xarunta safaaradda Soomaaliya M/Nairobi
ee dalka Kenya.
Munaasabadda waxaa ka soo qaybgalay diblo maaasiyiin
iyo sidoo kale qaar ka mid ah Jaaliyad da Soomaaliyeed ee ku sugan magalada
Nairobi ee dalka Kenya.
Dhinaca kale Safiirka ayaa sheegay in
maalinta Isniinta ah dib loo billaabi doono dhammaan ade egyadii ay safaarddu u
haysay bulshada Sooma aliyed ee ku nool magaalada Nairobi.
D/Soomaaliya ayaa dhawaan dib u furtay
safaa raddeeda M/Nairobi kadib markii dowladaha Ken ya iyo Soomaaliya ay dib u
soo celiyeen cilaaqa afkoodii diblomaasiyadeed ee la jaray dhammaad ka sanadkii
hore.
Ciidamada
DF oo howlgal ‘isbaaro qaad is’ ah ka sameeyay waddada xiriirisa Muqdisho &
Baydhabo
Howlgal si wadajir ah ay uu sameeyeen
Ciidan ka kumaandooska Danab ee XDS iyo
Ciidamada Daraawishta K/Galbeed ayaa dham maan loogu qaadey isbaarooyinkii yaalay waddada
Xariirisa Baydhabo iyo Muqdisho.
Howlgalkan oo uu horkacayey was iirka
Amniga K/Galbeed ayaa waxaa qeyb ka ah aa wasiirka Arrimaha gudaha Taliyaha
Ciidanka Daraawishta,Sarakiil ka kala socdey Ciidamada Xoogga Dalka .
Inta uu socdey Howlgalkan isbaara
qaadista ah ayaa waxaa ciidamadu ku gubeen isbarooyin ka kala ah Balow,Daa’uud
Buulle,Isbaaro Taraafi co iyo dhufeysyo meleshiyaad beeled ay ka sa meysteen
gudaha Degmada Walanweyn,
Mudada uu socday howgalkan waxaa ciidama da
huwanta ah gacanta ay ku soo dhigeen askar si sharci daro ah lacago ugu
qaadayey Gadiidka isticmala waddooyinka muhiimka u ah Gobolka
iyo guud ahaan dalka.
Dadka aan la hadalnay oo ah qa raabada Abuu Mansuur ayaa shee gay in Dorraad
subax ilaa Xalay uu diiday inuu furo qolkiisa oo dhaxda uga xiran, waxaana soo
baxa ya warar kala duwan oo ku aadan caafimaadkiisa.
Yuusuf Xasan Mursal oo qaraabo la ah Abuu
Mansuur, sidoo kalane ka tirsan masuuliyiinta Xis biga Amniga iyo Cadaalada ee
uu hogaamiye ka yahay Sheekh Mukhtaar ayaa Caasimada Online u sheegay in xubno
ka tirsan NISA oo la socda xa aladda Abuu-Mansuur ay ku soo wargeliyeen in
maalintii 2-aad uu raashinka ka sooman yahay.
"Waxaa naloo xaqiijiyay in Sheekh Mukhtaar
Dorraad ilaa Xalay aan idinla hadlayo uu diiday in uu furo qolkiisa si raashin
loogu geeyo mana ogin sababta waxaana sidoo kale la ogeyn caafimaadk iisa,”
ayuu yiri Yuusuf Xasan Mursal.
"Haddii y dhibaato soo gaarto Abuu Mansuur
waxaa masuul ka ah Farmaajo waxaana ra’iisul wasaare Rooble ugu baaqayaa in
xaaladda She ekha la socdo,” ayuu hadalkiisa sii raaciyay Yuusuf Xasan Mursal.
Sheekh Mukhtaar Roobow Cali Abuu Mansuur
oo Baydhabo laga soo xiray daba-yaaqadii sa nadkii 2018-kii ayaa sidaan oo kale
dhowr jeed ka soomaya cuntada, waxaana mas’uuliyiinta uu ka soo jeedo iyo
maamulka K/Galbeed lagu eedee yaa in aysan xil iska saarin sidii uu cadaalad ku
heli lahaa Abuu Mansuur.
Xigasho:caasimadda.net
Md.Qoorqoor ayaa lagu wadaa inuu la kulmo odayaasha
dhaqanka iyo qeybaha kala duwan ee bulshada, waxaana uu sheegay in dhawaan ay
qa adi doonaan howlgal oo ka dhan ah ururka Al-Sha baab. Waxaa lagu waddaa sidoo kale inuu booqa sho
uu ku tago degaanka Wisil oo dhawaan ay dad badane ku dhinteen ka dib markii
Al-Shabaab ay ku qaaday weerar culus balse ciidanka iyo dad ka degaanka aan
lagu guuleysan in degaanka looga qabsado.
Boqolaal ka mid ah ciidanka Galmudug ayaa
deegaankaasi gaaray hadda, waxaana ay sheeg een in guud ahaan G/Mudug laga
saari doono Shabaab.
CC
Shakuur oo u jawaabay madaxwey ne FAR MAAJO: "DALKA waxaa ragaadiyey kaligii
waddani iyo kaligii…”
Siyaasiga Cabdiraxmaan Cabdishakuur oo ka
mid ah Musharaxiinta mucaaridka ah ee ku bahoo bay G/Midowga Musharaxiinta Mucaaridka
ayaa waxa uu si adag u naqdiyay khudbadii Shalay ee madaxweynaha waqtigiisa
dhamaaday ee Max amed C/hi Farmaajo. Cabdiraxmaan
Cabdis hakuur ayaa ka hor-yimid aragtida Farmaajo ee uu Shalay ku sheegay in
dalka ay ka jiraan labo afkaarood oo kala ah Waddaniyada iyo Qabyaa lad, xili
uu
ka
hadlayay munaasibad da 1-da Luulyo oo ka qabsoomtay xarunta Tiyaatarka Qaranka.
Waxa uu sheegay in dalkeena ay ka
jiraan labo fikradood oo xagjir ah,
kuwaasi oo labadooduba ay magac dileen Diintii iyo dalkiiba, sida uu had alka u
dhigay.
"Dalkeenna laba fikradood oo xagjir ah
ayaa ra gaadiyey. Kaligii Islaam iyo kaligii Waddani. Laba dduba Diintii iyo
Dalkiiba magaca ayey ka dileen,” ayuu yiri.
"Diintu waa caqiidadeenna, dakuna waa
deega ankeenna cid aan magacooda nagu dulmin ee inna wada deeqsiisa, deriskana
nabad kula noola ata, dunidana la jaanqaadda ayey shacabku doon ayaan.”
"Dalkaan waxaa isku haysta afkaar dad maa
ha, labo afkaar ayaa isku haysata, anaga ayaa nalaga rabaa midda aan qaadan
laheyn, Ilaahay waxa uu ina-siiyey inaan kala doorano, midka aad qaadato waxa
uu leeyahay dhibaatadiisa midna wuxuu leeyahay wanaagiisa. 2da afkaar ee dalka an
isku haysatay waxay ahaayeen Waddaniyada iyo Qabyaaladda.”
DF oo
dheereysay muddada bixinta ruqsadaha shidaalka xilli ay dib u gurteen
shirkadaha
Hay’adda Batroolka ayaa bi shii August 2020 si rasmi ah u daah-fu rtay
wareegga koowaad ee bixinta ruqsadaha, waxaana kadib bishii March la dheere eyey
waqtiga ay ku ekeyd, ayada oo lasoo gaarsi iyey 30-ka bishii hadda dhamaatay ee
June.
Si kastaba, Hay’adda Batroolka Soomaaliya
ay aa qoraal ay soo saartay 29-kii June oo ay hesh ay Caasimada Online, waxay
ku sheegtay in ka dib codsiyo ka yimid maal-gashtayaasha iyo shirk adaha
shidaalka ee caalamiga ah ay hadda ka shaqeyneyso inay mar kale waqti ku darto
xilliga kama dambeysta ah ee loo qabtay inay shirkada ha kusoo gudbistaan
codsiyadooda.
Wasaaradda Batroolka iyo Hay’adda
Batroolka ayaa sheegay inay muddo 14 maalmood gudaho od ah ku shaacin doonaan
waqtiga cusub ee lagu kordhiyey xilliga kama dambeysta ah.
Hase yeeshee, Caasimada Online ayaa rumey san
in kadib qalalaasihii siyaasadeed ee dalka ka dhacay, kaasi oo ka dhashay muddo
kororsigii fa shilmay ee uu sameeyey madaxweyne Farmaajo, ay inta badan
shirkadaha caalamiga ah dib u dhig een inay soo dalbadaan ruqsadda.Waxaa sidoo
kale jirta in Midowga Musharaxiinta Soomaaliya ay uga digeen shirkadaha inay
heshiis la galaan dowlad muddo xileedkeeda sharciga ah uu dham maaday, haddii
ay sidaas sameeyaanna aan la aq oonsan doonin heshiis kasta oo galaan marka ay
dalka dowlad cusub ka dhalato. Arrimhan
oo dhan ayaa cabsi geliyey shirkadaha shisheeye, taasi oo sababtay inay dib u
dhigtaan dalabyado oda.
Afartii bishii janaayo 2021, waxaa dib u
dhac uu ku yimid munaasabadd lagu saxiixi lahaa bixin ta ruqsadda shidaalka
Soomaaliya, taasi oo ka dhici laheyd madaxtooyada Soomaaliya. Munaas abaddaas
ayaa waxa lagu saxiixi lahaa bixinta xir mooyin shidaal (Blocks) oo ku kala
yaalla Xeeb aha degmooyinka Hobyo iyo Baraawe, ee hoos taga maamulada Galmudug
iyo Koonfur Galbeed.
Waxa lagu waday inuu Wasiirka Batroolka
Soo maaliya, Cabdirashiid Maxamed uu heshiiskan u saxiixo labo shirkadood oo
lagu kala magacaabo Liberty, iyo Coastline Exploration Petroleum oo horay loo
oran jiray Soma Oil and Gas.
Baaqashadaas ayaa waxaa sababay cadaa dis
caalami ah oo la saaray dowladda oo ahaa in ay dib u dhigto, sida ay ogaatay
Caasimada On line, hase yeeshee dowladda federaalka ayaa u yeeshay sabab kale.
Wasiirka Batroolka Soomaaliya,
Cabdirashiid Maxamed oo xiligaas hadlay ayaa sheegay in he shiiskaas uu u
baaqday arrimo farsamo. Hoos ka aqriso warqadda kasoo baxday Hay’adda Batrool ka
ee dheereynta waqtiga kama dambeysta ah.
Xigasho:caasimadda.net
In ka
badan 30-Gabdhood oo Boorama laga soo xiray iyagoo wata Calanka Soomaaliyeed.
Hargaysa:-Guddiga Xuquuqul Insaanka Soma liland
ayaa dhaliilay sida loo dhaqmayo 35 gabdh ood oo laga soo xirey magaalada
Boorama iyaga oo 26-kii Juun xusaya ama maamuusaya Maalinta Calanka Somalia.
Guddiga ayaa sheegay in gabdhahan oo la
soo qabtay 30-kii Juun iyaga oo ku lebbisan Cal anka Somalia la iska xirey
iyadoo aan ilaa iminka la hor keenin wax maxkamad ah, taasoo ka dhan Dastuurka
Maamulka Somaliland.
”Waxaannu booqasho hablaha ugu tagtay
30-kii Juun, waxayna sheegeen in si wanaagsan lo ola dhaqmay, balse ay seexdaan
goob ciriiri ah.” Ayuu yiri Komishanku.
Komishankan
oo si muuqata aan ka madax ba nananayn nidaamka gabdhahan xabbisay, ayaan
khalad ka dhigin in qof loo xiro waxaad ku lebbisn ayd Calanka Somalia oo ah
aragti ka hor imanay sa dimoqraadiyadda iyo Xorriyadda is Bandhigid da qofka,
balse wuxuu codsaday uun in kiiskooda la dedejiyo.
Somaliland
ayaa sheegta inay ka go’day Soma lia 1991-kii, waxaana had iyo goor ka dhaca
dad lagu xabiso inay siteen maro buluug ah ama xitaa dhar muujinaya Calanka
Somalia, iyadoo aan la ogayn sababta ay taasi dembi u tahay, maadaa ma dal
hebel ayaan ka go’nay aysan si otomaatig ah u noqon karin dagaal ayaan kula
jirnaa.
Somaliland
oo ka laabatay xayiraad ay saartay shirkad u hogaansantay amarka DF
Maareeyaha Hay’adda Duul ista iyo
Madaarada Somaliland, Cumar Sayid oo warbaahinta la hadlay ayaa she egay in Fly
Dubai ay dib usoo buuxisay shuruudi hii looga baahna ee sababay in la joojiyo
duu limaadyadeeda.
Somaliland ayaa hore u soo saartay amar ay
ku mamnuucayso in shirkadaas aysan ka shaq eyn Somaliland, kadib markii ay
shirkadda u hog gaansantay amar kasoo baxay DFS
Mareeyaha ayaa carabka ku adkeeyay in dha
mmaan diyaaraddaha ka shaqeeya degaanada Somaliland kaliya ay qaadan karaan
Amarka So maliland, islamarkaana ay ku shaqeyn karin mid ka duwan.
Somaliland oo ku dooda inay tahay dal madax
bannaan ayaa ka carootay amar kasoo baxay do wladda federaalka, oo ayadu
gacanta ku haysa maamulka Hawada Soomaaliya oo qeyb ka tahay Somaliland.
Dowladda federaalku Soomaaliya ayaa 19-kii
March 2020 dib u celisay diyaaradii Fly Dubai oo qorshaheedu ahaa inay ka dagto
madaarka Ciga al ee magaalada Hargeysa.
Somaliland ayaa xilligaas sheegtay in
arrintaasi ay la macno tahay in Villa Somalia ku iclaamisay dagaal ka dhan ah
Xukuumadeeda, maadama ay soo faro-gashatay hawadeeda, waa sida uu hadal ka u
dhigay Wakiilka Somaliland ee Qaramada Midoobay.
Dowladda federaalka ayaa xilligaas joojisay
dhammaan duulimaadyadii caalamiga ahaa ee da lka, midaasi oo dhalisay in dib
loo celiyo diyaarad aasi oo rabtay inay ka soo dagto madaarka Soma liland.
Al-Shabaab
oo saddex ruux ku dilay Dhoobley
3 qof oo Kenyan ah ayaa la dilay midna waa
la dhaawacay khamiistii, ka dib markii rag hubeysan ay weerareen xili ay wadeen
dhismaha goob ku ta alla M/Dhoobley ee gobolka Jubbada Hoose.
HALKAAN KA AQRISO W/WARGEYSKA MOGADISHU TIMES 3-JULY 2021
.