DF oo Shalay qaaday tallaabo jawaab u ah rasaastii lagu furay Xasan Sheekh

    Dowladda ayaa Shalay qaaday tallaabo deg-deg ah oo ay uga jawaabeyso dhacdadii ay ciid amada Asluubta ku xabadeeyen kolonyo gawa ari ah oo la socotay madaxweynihii hore ee dal ka, Xasan Sheekh Maxamuud.

Taliska ciidanka booliska Soomaaliyeed, Jener aal Cabdi Xasan Maxamed Xijaar ayaa amray in ciidamada Asluubta laga wareejiyo xarumo dow ladeed oo ku yaalla degmada Xamarweyne, ka dib dhacdadii Arbacada.

    Kadib amarka Xijaar, waxaa gebi ahaanba la ga qaaday ciidankii Asluubta xarumihii iyo kontor ooladii ay ku sugnaayeen, ayada oo lagu wareeji yey ciidamada booliska.

     Ciidamada booliska ayaa waxaa la geeyay ba rihii hubinta ee ciidanka Asluubtu ka joogeen Wa ddada hormarta kawaanka malayga, Maxka madaha, Xabsiga dhexe iyo Dekadda weyn, kuw aasi oo laga qaaday ciidankii hore u joogey ee Asluubta.

     Ciidanka Asluubta ee ku sugnaa xarumaha la ga qaaday ayaa dhowr jeer ku kacay falal ka dhan ah mas’uuliyiin sarre, kaasi oo uu ugu da mbeeyay madaxweynihii hore ee dalka oo ay ku xabadeeyen agagaarka maxkamadda gobolka Benaadir.

     Wararka ayaa intaa kusii daraya in ciidanka Asluubta ee laga qaaday xarumahaas loo bed alay goobo cusub oo ku yaalla gudaha magaal ada Muqdisho.

    Dhacdooyinkii ugu saameynta badnaa ee dow ladda ka bixisay raali-gelinta ee ay ku kaceen cii damada Asluubta intii ay ku sugnaayeen kontor ooladaas ayaa waxaa kamid ahaa kuwoodii ugu dambeeyay ee ku rasaaseeyen kolonyo ay la ka la socdeen Imaamka beesha Mudulood Imaam Maxamed Yuusuf iyo madaxweyne Xasan Sh..

Mucaaradka oo bogaadiyey tallaabadii uu Shalay qaaday Rooble

      Xildhibaan Mahad Salaad oo kamid ah gar abka mucaaridka ayaa si weyn usoo dhaweeyay tallaabo uu sheegay inuu qaaday ra’iisal wasaar aha xil-gaarsiinta, kadib dalab ay u direen xildhib aano uu kamid yahay.

     Mahad ayaa sheegay in Rooble uu ka dambe eyo amarka uu taliska ciidamada booliska Soo maaliyeed uu Shalay ku bedelay qaar kamid ah ciidamadii Asluubta ee ku sugnaa xarumaha do wladda iyo kontoroolo muhiim ah.

     "Waxaan bogaadinayaa ugana mahadcelinaynaa RW Maxamed Xuseen Ro oble tilaabada uu ka qaa day Ciidamadii Asluubta ee joogay wada hormarta Kawaanka Malayga, Maxkamadaha, Xabsiga Dhexe iyo Dekadda ee maalin dhawayd xabadeeyay Madaxweynihii ho re Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud,” ayuu yiri."Waxaa naga go’an in aan si buuxda ula sha qayno RW Rooble si looga mirodhaliyo dada aladiisa ku aadan xassiloonida dalka iyo qaba shada doorasho xor ah oo loo dhanyahay.”

      Sidoo kale, xildhibaan Axmed Macallin Fiqi ayaa soo dhoweeyey tallaabaday uu qaaday Ro oble. "Cagaarkii waxaa bedelay kaaki, xabaddii na Faataxo ayaa bedeshay!.! Waa ku mahadsan yahay R/wasaare Rooble abuuridda xasilooni siy aasadeed iyo kala danbayn.”

       Hadalka Mahad Salaad ayaa imanaya saa cado un kadib markii Shalay Ciidamada booli ska la geeyay barihii hubinta ee ciidanka Asluub tu ka joogeen Waddada hormarta kawaanka mal ayga, Maxkamadaha, Xabsiga dhexe iyo Dekad da weyn, kuwaasi oo laga qaaday ciidankii hore u joogey ee Asluubta.

     Ciidamada Asluubta ayaa dhowr jeer qaaday tallaabooyin muran badan dhaliyay, kuwaasi oo lagula kacay mas’uuliyiin uu ugu dambeeyay Xa san Sheekh Maxamuud, oo ay rasaas ku fureen xili uu marayay aaga maxkamadda gobolka Ben aadir.

Ciidanka xoogga oo sheegay in ay dileen 70 xubnood oo Shabaab ah

     Afhayeenka ciidanka Xoogga dalka Kornayl Cali Xaashi ayaa sheegay inay ku dileen in ka badan 70 ka tirsanaa maleeshiyada Al-Shabaab, isla markaana ay Ciidamada ka soo hooyeen gu ulo la taaban karo dagaal ka dhacay gobolka Sh/ dhexe.

     "Ciidamada waxa ay ka dagaalameen aagag fara badan, jab xoogleh ayaana u geysanay arg agixisada Al-Shabaab, dagaalka xoogiisa waxa uu ka dhacay Warta Jilaable oo hadda noqotay meel dhiigooda uu qariyay biyaha Warta” ayuu yiri Kornayl Cali Xaashi.

      Afhayeenka ciidanka xoogga dalka ayaa xus ay in Alshabaab markii laga soo xoreeyay tuulooyin dhowr ah ay bilaabeen inay Warta Jila able gabaad ka dhigteen, halkaasna jab xoogan loogu geystay, isagoo intaa ku daray in ciidama da ay si buuxda gacanta ugu hayaan goobihii la gu dagaalamay.

     Kornayl Cali Xaashi ayaa sheegay inay War baahinta la soo wadaagi doonaan qasaaraha dhabta ah ee ay ciidamada u geysteen malee shiyada Al-Shabaab, maadama ay ciidamadu ku howlanyihiin howlgallo amniga lagu xaqiijinayo.

Hase yeeshee dagaalka ka dhacay Warta Jilaa ble ayaa qasaare ka soo gaaray ciidamada Xoog ga dalka waxaana ka mid ah askartii ku dhimat ay taliyihii guutada lixaad ee ciidamada Gorgor Maxamed Cabdiwaaxid.

Macallin iskuul oo xaaskiisa si arxan daran ugu dilay Muqdisho

      Waxaa M/Muqdisho ka dhacay fal aad looga argagaxo, kadib markii Macallin iskuul uu si arx an daran u dilay xaaskiisa, sida ay sheegeen go objoogeeyaal iyo qoyska gabadha la dilay.                 Bashiir Cabdi oo ahaa macallin wax ka dhiga iskuulka Hanti-wadaag ayaa lagu eedeeyey in gurigii uu ka guursaday ku dilay xaaskiisa Salaa do Faarax Cali oo u dhashay hal gabar, dhac dadaan oo ka dhacday degmada Warta Naba dda {Ex-Wardhiigleey}.

Ehelada marxuumada ayaa waxay sheegeen in argagax leh uu u dilay marxuuma da, isag oo madaxa iyo qeybaha kore jirkeeda bir ugu garaacay taa soo keentay in dadku ay ka argag axaan ma rkii la arkay marxuuma da oo gacm aha ka xerx eran oo meyd ah.

    Qoyska gabadha ayaa waxay sidoo kale shee geen in bilihii u danbeeyay aysan lamaanahaasi xiriirkooda fiicneyn wax wada hadalna uusan ka dhaxeyn, taasoo labada qoys ay xal u waayeen.

Dilka marxuumad Salaado Faarax Cali ayaa si weyn looga argagax ay.

      waxayna qoyska gabadha ay ka codsadeen DF in loo caddaalad falo marxuumada.

  Ciidamada booliiska gobolka Banaadir ayaa ha dda baadi goob ugu jira macalinka dilka u geest ay xaaskiisa oo baxsaday. Macalinka dilka gees tay ayaa caan ka ahaa degmada Warta Nabada uu degnaa sidoo kale macalin ka ahaa

Wasiir Dube: "Waxaa la furayaa maalma ha soo socda jidadka ay jareen biyaha Wabiga Shabeelle..”

   Wasiirka wasaarada warfaafinta Soomaaliya, Cusmaan Abuukar Dubbe ayaa ka warbixiyay xa aladda dadkii uu saameyay fatahaada webiga shabelle ka geystay uu magaalada Jowhar ee go bolka Shabeellada dhexe.

     Wasiirka ayaa sheegay in todobaadyada soo socda ay dowladda soomaaliya wado qorsho dib looga furo wadooyinka ay xireen biyaha webiga shabeelle, islam arkaana dib u dejin loo sameyn doono dadka ay saameeyeen fat ahaada, isagoona sheegay in M/ Jowhar la gaarsiin doono gar gaar ah deg ah.

      Sidoo kale Wasiirka ayaa shacabka Sooma aliyeed iyo hay’adaha gargaarka ugu baaqay in gargaar la gaarsiiyo qoysaska farahabadan ee ku barakacay fatahaada.

      Webiga shabelle ayaa fahataad ka sameeyay deegaano dhowr ah oo ka tirsan gobolka shabe elle dhexe, iyadoona biyaha webiga ay xireen wadooyinka, islamarkaana ay istaagin isku soco dka gaadiidka, halka sidoo kalena ay dad badan ka barakaceen fatahaada.

Wiil dhalinyaro ah oo isku daldalay Burco

      Maydka Wiil dhalinyaro ah ayaa  isku dalda lay badhtamaha magaalada Burco ee xarunta go bolka Togdheer. Ciidamada booliska ammaanka ayaa  Cisbitaalka Guud ee Burco keenay  isla markaana geliyay talaagad da maydka.Booliska Somali land wax ay sheegeen in ba arita ano ay ku sameyn doo naan sab abta keentay in wii lkaan dhalinyarada uu is dal dalo. Dhacdooyinkaan ayaa kusoo la ab laabtay de gaanada Somaliland, waxaana jira dhowr jeer dhowr qof oo isku daldalay degaana da maamul ka Somaliland. Booliska ayaa lagu waddaa in ay warbaahin ta la hadlaan Shalay ka dib baaritanada socda.

Jenaraal Xuud oo Rooble uga digay ‘qorshe uu damacsan yahay’

     Hoggaamiyaha Golaha la magac baxay Kacd oonka Hiiraan Jenaraal Abuukar Xaaji Warsame Xuud ayaa digniin culus hawada usoo mariyey R/ wasaaraha xukuumadda xil-gaarsiinta Maxamed Xuseen Rooble.

     Jenaraal Xuud ayaa sheegay inuu Ra’iisul Wasaare Rooble uga digaayo inuu Beledweyne yimaado isaga oo uu la socdo madaxweynaha HirShabeelle Cali Guudlaawe Xuseen, oo uu sheegay inaysan aqoonsaneyn.

     "R/Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble, waxaan u sheegayaa haddii uu Beled weyne yimaado isaga oo uu la socdo Cali Guu dlaawe wixii dhibaato ah oo ka dhasha mas’uuli yadeeda inuu isaga qaadan doono, balse isaga iyo wafdigiisa kale ay imaan karaan Beledwe yne,” ayuu yiri Jenaraal Xuud.

     General Xuud ayaa sidoo kale ka hadlay da daallada uu Rooble ku doonayo in lagu xaliyo ta bashada ay reer Hiiraan ka qabaan qaab dhisme edka Maamul Hirshabelle, wuxuuna sheegay in ay si weyn usoo dhaweenayaan arrintaas.

    Generaalka ayaa sheegay inuu aad uga xun yahay in shirkii wadatashiga qaran ee lagu qabt ay M/Muqdisho ee Caasimadda Soomaaliya aan marnaba lagu soo hadal qaadin arrinta Hiiraan halka waqti badan la geliyey sidii loo xallin lahaa xiisadda ka jirto Gobolka Gedo.

    Hadalka General Xuud ayaa imaanaya xili dha waan Xukuumadda Rooble ay ku dhawaaqday in ey xalinayaan tabashada ay reer Hiiraan ka qab aan maamulka HirShabeelle, waxaana soo baxa ya warar sheegay in Rooble doonayo inuu tago Beledweyne.

     Beesha Xawaadle ayaa horay u qaadacay do orashadii ay kusoo baxeyn madaxweyne Cali Gu udlaawe iyo ku xigeenkiisa Yuusuf Dabageed, waxaana tan iyo doorashadii kadib shacabka Hii raan ay soo bandhigayeen banaanbaxyo ay ka ga soo horjeedaan HirShabeelle.

    Sidoo kale khilaafka ka dhashay awooda qeyb siga maamulka Hishabelle ayaa abuuray dhaq dhaqaaq ciidan oo hubeysan oo lagu magacabo     Golaha Kacdoonka Hiiraan kuwaasoo, si cad ula dagaalamay HirShabeelle iyagoo diiday in Cali Guudlaawe uu yimaado Baledweyne laguna Cal eema Saaro.

     Beesha Xawaadle ayaa ku doodeysa inay xaq u leedahay madaxweynaha maamulka Hir Shabeelle, taasi oo sheegtay inay qeyb ka ah eyd heshiiska lagu dhisay maamulkaas, halka be elaha kalane ay sheegaan in taasi ay aheyd muddo xileedkii koowaad oo kaliya, oo beeshan aysan xaqu u laheyn xilka madaxweynaha abid.

SACIID DENI oo shaaciyey waxa dhici kara haddii la fulin waayo heshiiskii doorashada

     Madaxweynaha dowlad goboleedka Puntland oo ka qeyb-galay munaasibad soo dhoweyn ah loogu sameeyay degmada Qardho, ayaa ka hadl ay xaalada dalka iyo  heshiiskii dhawaan lagu saxiixay magaalada Muqdisho ee arrimaha doo rashooyinka. Madaxweyne Deni ayaa sheegay in Soomaaliya ay xilligaan mareyso meel halis ah oo loo baahan yahay in dhammaan bulshada Soomaaliyeed ay u istaagan si xal buuxa loo ga aro.

    Waxa uu ka digay halista ka dhalan karta had dii uu fuli waayo heshiiskii doora shada ee dhawaan dowladda fe deraalka, maamul goboleedyada iyo gobolka Benaadir ay ku sax iixeen magaalada Muqdisho.

      "Marxalad adag ayuu marayaa dalka weli, marxalad noocii Dowladnimo oo aan sugeynay wali wada-hadal uu ka socdo ayuu marayaa. So omaaliya waxay ku dhici doonta god weyn haddii la fulin waayo heshiiskii,” ayuu yiri.

     Sidoo kale waxa uu carabka ku adkeeyay ma daxweynaha maamulka Puntland muhiimada uu leeyahay heshiiskii ay ku saxiixeen Muqdisho ee arrimaha doorashooyinka, kaasi oo soo afjaray khilaaf muddo badan ka taagna hanaanka do orashada.

     Heshiiska doorashada ee dhawaan madaxda dowladda federaalka iyo kuwa maamul goboleed yada oo uu qeyb ka yahay gobolka Benaadir ku saxiixeen magaalada Muqdisho ayaa rejo cusub dhaliyey, xili uu dalka galay xaalad hubanti la’ aan ah.

Qaar ka mid ah xubnihii cabashada laga kee nay ee guddiyada doorashada oo awood lagu soo celinayo

      Faro-gelin xooggan ayaa lagu billaabay gudd iga heerka wasiir ah ee Ra’iisul Wasaare Rooble uu u xil saaray baaritaanka xubnaha guddiga do orashada ee ay cabashada ka keeneen Midow ga Musharaxiinta kuwaas oo ga aray illaa 67 xub nood, sida ay ogaatay Caasimada Online.

     Guddigan ayaa shaqadoodu tahay inay mid mid u baaraan xu bnaha guddiga, kadibna go’aan ka soo gaaraan kuwa cabashada laga keenay ay saxda tahay si guddiga looga saaro, iyo kuwa aysan saxda ah eyn ee ay tahay inaan la taaban.

    Waxay kadib warbixintooda usoo gudbin do onaan ra’iisul wasaaraha oo kadib gaari doona go’aanka kama dambeysta ah.

    Ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay ayaa Ca as imada Online u sheegay inay dood adag ka taa gan tahay xubnaha laga saarayo guddiga iyo qa arka lagu reebayo ayada oo durba ay soo bax een shakhsiyaad awood ku dhex leh dowladda oo difaacaya xubnaha qaar ee cabashada laga keenay.

     Shakhsiyaadkan ayaa waxaa ka mid ah wa siiro, xildhibaano iyo saraakiil ciidan kuwaas oo guddiga ku qasbaya in xubnaha qaar aysan gud diga ka saari karin, ayada oo midba uu si gaar ah u difaacayo shakhsi gaar ah.

      Wararkii ugu dambeeyey ayaa sheegay in gu ddiga ay u hoggaansameen cadaadiskan, ayna qorsheynayaan inay soo celiyaan xubnaha qaar oo ay ka mid yihiin shaqaale dowladeed iyo sa raakiil sirdoon.  Arrintan ayaa haddii ay dhacdo dhaawici ka rta kalsoonidii madax-banaani ee la gu qabay ra’I isul wasaare Rooble oo iminka waj ahaya imtixa ankiisa koowaad ee maareynta doo rashada iyo abuurida jawi kalsooni geliya dhina cyada siyaasadda. Soo-celinta qaar ka mid ah xubnihii cabasha da laga keenay ayaa meesha ka saari karta in la helo guddi doorasho oo dhex dhexaad ah oo la gu wada qanacsan yahay.

Galmudug oo mamnuucday qaadka dhanka dhulka lagu keeno deegaanadeeda

     Wasaaradda Maaliyadda Galmudug ayaa amar ku bixisay inaanan deegaanada Galmudug la soo gelin karin qaadka dhanka dhulka looga keeno dalkaasi Itoobiya, sababo ku aaddan ganac satada oo aan u hoggaansamin awaamiir tii maamulka.

     Deegaanada Galmudug ayaa muddooyinkii u gu dambeysay la keenayay qaadka Itoobiya, ka dib markii Dowladda Federaalka ay joojisay mir owgii Kenya. Ganacsatada ayaana diyaarado iyo gaadiidba ku keenayay magaalooyinka Galm udug.

     Mukhtaar Cali Cismaan, Wasiir Kuxigeenka Wasaaradda Maaliyadda Galmudug ayaa she egay inaanu amarkan saamayn doonin ganacsa tada qaadka ku keena diyaaradaha.

     Wasiir Kuxigeenka ayaa ganacsatada dhulka ku soo geliya ku eedeeyay inay ka dhego adee geen baaqyo xiriir ahaa oo ay u jeedinayeen, ku na aaddanaa inay isa soo diiwaangeliyaan, isla-markaana bixiyaan canshuuraha.

    "Waa gaari xuduudkaasi ordaaya oo wuxuu si do aan la garanaynin, oo codsi iyo amar toona haddii lagu soo roggo aan midnaba u hoggaan sameynin.” Ayuu yiri Wasiir Kuxigeenka Wasaar adda Maaliyadda Galmudug.Isagoo la hadlayay BBC ayuu yiri "Wasaaraddu kuma aysan deg-de gin arrinkaasi, in badan baanu ka fiirsanay, oo aanu waraaqo badan u dirnay.”

      Waxa uu intaa ku daray "Anigeygaan kula ha dlaya ayaa in badan isku dayay inaan la kulmo, haddee sharci jebintoodii u hoggaansami la’aan toodii daraadeed ayaa keentay mamnuuciddan iyo isaga oo dhibaateenaya qaadkii kale ee la  canshuurayay.”

     Wasiir Kuxigeenka Wasaaradda Maaliyadda Galmudug, Mukhtaar Cali Cismaan ayaa ku ha njabay inay Galmudug la wareegi doono, haddii ganacsatada ay dhanka dhulka qaad dambe ku soo geliyaan deegaanadeeda.

Soomaaliya oo qarka u saaran inay lumiso codkeeda Qaramada Midoobay

     Dowlada Soomaaliya ayaa ka mid ah saddex dal oo la sheegay inay weyn doonaan xuquuqdo oda codbixinta sababo la xiriira bixinta qaaraan ka qoondadooda miisaaniyada UN-ka.

     Soomaaliya ayaa laga doona yaa inay bixiso lacag gaarey sa $1,443,640 kahor bisha September ee sanad kan si ay ugaga badbaado in laga joojiyo codey nta.

      Axdiga Q/M.wuxuu dhigayaa in xubn aha de yntoodu ay le’eg tahay ama ka badato xa ddiga tabarucaadkooda labadii sano ee ka hor reysay ay lumiyeen xuquuqdooda codbixinta.

     Iran iyo Jamhuuriyadda Afrikada Dhexe oo dhankooda lagu leeyahay qoondada miisaaniyad da hawlgalka ee Q/M. ayaa dha nkooda waxay lumin doonaan xuquuqdooda codbixinta ee Gol aha Guud ee 193-ka xubnood, sida ku xusan war qadan oo la faafiyey Arbacadii

1-da bishan June, 2021.

Madax ka tirsan Gaashaandhigga oo ka qeybgalay aaska saraaiil ka tirsan ciidamada.

     Wasiirka W/Gaashaandhigga XFS Xasan Xus een Xaaji iyo Taliyaha Ciidanka Dhulka XDS Gen.Maxamed Tahliil Biixi ayaa waxay ka qeybg aleen aas qaran oo muqdisho loogu sameeyay Allaha u naxariistee taliyihii Ur urka 6-aad ee Kumaandooska Gorgor iyo askar kale oo ku Shahiiday Dagaal ka dhacay Shabeelaha Dhexe .

     Wasiir  Xasan Xuseen Xaaji ayaa sheegay in wado sax ah ay ku bexeen marxuumiintaasi,isla markaana qaranka Soomaaliyeed marna uusan ilaabi doonin  Daljirayaasha  geeriyooday iyagoo ku jira Difaaaca Qarankooda,waxaana uu intaa ku daray  in Dagaalka ka dhanka ah argagixi sada ay sii laba jibaari doonaan .

Taliyaha Ciidanka Dhulka Gen.Biixi ayaa alle ugu baryay marxuumiintaasiin janadii Fardowsa ka waraabiyo,isagoo ehelada iyo qaraabadii ay ka tageenna u rajeeya Samir iyo iimaan

Gudoomiye Faysal oo ka hadlay ku dhawa aqida natiijooyiinka horudhaca ah ee doora shada

    Guddoomiyaha xisbiga Mucaaradka ah ee UCID Eng. Faysal Cali Waraabe, ayaa sheegay in xisbiyadu aanay wax samayn ah ku lahayn na tiijada doorashada ee la sugayo in komiishanku ku dhawaaqo.

Faysal ayaa sheegay in xisbi wal ba ay guushiisu ku jaan go’naan sidii loogu codeeyay.

    "Axsaabtu wax ala wax samayn ah oo ay ku leedahay doorashada ma jirto, haddii 170 kun Hargaysa ka codaysay 17 xildhibaan ayaa loo qaybinaya marka 10 kun ayay ku soo baxayan” ayuu yidhi, waxaanu intaa ku daray "Markasaaa la odhanayaa UCID maxay heshay, marka hadd ii isku darka codka guud ee uu UCID helay noq do 80kun 10 musharax baa loo qaybinayaa mar kaasaa la odhanaya 8 baa heshay”.

     Guddoomiye Faysal Cali Waraabe waxa kale oo uu sheegay "Marka anagu wax samayn ah ku ma lihin haddii tirada guud ee UCID fiicnaato qa yb bay ka qaadanaysa tirada u soo baxaysa” ay uu hadalkiisa ku daray.

     Guddoomiyaha ayaa intaa ku daray in ka axs aab ahaan ay awood u leeyihiin kaliya in ay mu sharaxa sharaxaan "Annagu waxaanu awood u leenahay in aanu idin sharaxno, fursadda aya anu idin siinay, markaa nasiibkiina ka qaada, ma jiro wax musuq maasuqa oo dhacayaana taa an igaa idiin balan qaaday waxa loo kala cod ba danaya sidii la idin ku kala codeeyay” ayuu yidhi

Dowladda Soomaliya oo cambaareysay howl gallada Kenya ee dhanka Cirka ah

     Dowladda Federaalka Soomaaliya (FGS) waxay si adag u cambaareyneysay duqeymaha joogtada ah ee ay geysanayaan diyaaradaha dagaalka Kenya ee lagu dilo laguna dhaawaco dadka rayidka ah ee ku nool So omaaliya.