HALKAAN KA AKHRISO WAA WARARKA WARGEYSKA MOGADISHU TIMES DAILY NEWS PAPER EE MAANTA OO AH ISNIIN 22-KA-LUULYO 2019-KA
Maamulka Puntland Oo ka Hor Yimid Dalabkii Madaxweyne Farmaajo
Ka dib markii Dorraad Madaxweynaha
Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farma ajo uu ka dalbaday Madaxweynaha Dowl ad
Goboleedka Puntland Saciid Cabdull aahi Deni sii deynta xubno ka tirsan Gud diga
Dhismaha Waddada magaalada Boo saaso oo Puntland u xiran,hayeeshee arri ntaasi
ayaa waxaa ka Jawaab ka bixiyay maamulka Puntand. Xeer Ilaaliyaha Guud ee
Puntland Maxamuud Xasan Ow Cusm aan oo warbaahinta la hadlay ayaa waxaa uu
sheegay in dadka la xiray ay yihiin ku wa ku xadgudbay sharciga,isagoo
xusay inaan loo baahneyn in cid kasto ay
ka had asho xariga dad la soo eedeeyay.
Maxamuud Xasan Ow ayaa sidoo ka le
tilmaamay in dadka ku xadgudbay sharc iga Puntland ee ku kala xiran Bossaso iyo
Garoowe aysan jirin cid sii deyn karta ha’a haato Madaxweyne Farnaajo, Madaxwey ne Saciid Deni ama
Ra’iisul Wasaare.
Isaga oo sii hadlaayay Xeer Ilaaliyaha
Guud ee Puntland ayuu sheegay in ineys an jirin cid sharciga ka sareysa,isla
marka ana xubnaha ka tirsan Guddiga Dhismaha Waddada M/Boosaaso Maxkamad la soo
taagi doono.
Hadalkan Xeer Ilaaliyaha Guud ee Pun tland
Maxamuud Xasan Ow Cusmaan ay aa waxaa uu ku soo aadayaa,iyadoo shal ay
Madaxweyne Farmaajo uu la xiriiray Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Puntland
Saciid Cabdullaahi Deni,isagoo ka dalbaday in si shuruud la’aan ah xorri yaddooda
dib loogu soo celiyo xubnahaas.
Mareykanka Oo Qorshe Cusub
Kala Tashanayo NATO & Gacanka Carabta
Dowladda Maraykanka ayaa sheegtay inay
Dalalka Isbahays iga NATO iyo kuwa Gacanka Carabta kala tashanayso sidii ay
Maraakiibta u heli lahaayeen marin xor ah, marka ay ku socd aalayaan Gacanka
Hormuz iyo Xeebaha dalka Iiraan.
Ku-xigeeenka Xoghayaha Difaaca Mar aykanka
ee dhinaca siyaasadda, John Ro od ayaa hadalkaasi ka sheegay Shirka Ma dasha
Ammaanka ee Aspen oo Dorraad ka furmay M/ Aspen ee Gobalka Colorado ee Maraykanka, wuxuuna xusay inay Iira an abuuri karto colaad ka qaraxda
Gacan ka Bershiya.
Waxa uu xusay inay diyaariyeen Nida am
cusub oo Sahmin iyo Sirdoon, si ay Ma raakiibta shidaalka iyo kuwa Ganacsiga ay
si xor uga gudbi karaan Gacanka Hormuz ee Xeebaha Iiraan. Sidoo kale Dalalka xu bnaha ka ah Isbahaysiga NATO waxay
u gu baaqeen Dowladda Iiraan inay sii daay aan Markabka shidaalka ee Britain ee
ay gacanta ku dhigeen.
Muwaadinin Turkish Ah Oo Lagu Afduubtay Dalka Nigeria
Afar nin oo Turkish ah ayaa la sheegay in
habeen hore lagu afduubtay Go balka Ilorin ee Ko onfur ta Nigeria. Ilo -wa reedyo
codsa day oo sababo dhan ka ammaanka u cod saday inaan la magacaabin waxay Warba ahinta u sheegay inay weli socdaan
dadaalka lagu sii daynayo dadkaasi, iya doo ay Afduubayaasha codsadeen Laca go
Madax-furasho ah.
7baadkii hore, 10 Badmaaxiin Turkish ah
ayaa laga qafaashay meel ka baxsan Xeebta dalka Nigeria, kadib, markii ay Bur cad-baddeed
weerareen Markab watay Calanka Turkiga, kaasi oo xilligaas ka soo shircaacday
Deked ku taalla dalka Ivory Coast, kuna wajahnaa Deked ku taalla dal ka
Kamiruun. Tirada Guud ee Muwaadini inta Turkishka ee lagu afduubtay gudaha
dalka Nigeria ayaa la sheegay inay gaar ayso ilaa 14-qof.
Wasaaradda Arrimaha Gudaha Oo Shalay Shir Ka Furtay Muqdisho
waxaa Shalay ka furmay M/Muqdisho Shirkii
12-aad ee Madasha Wadatashiga Hannaanka Qaran dawladaha Hoose ee Wadajir.
Shirka ayaa waxaa soo qaban-qaabi say
Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Fede raalka & Dib u heshiisiinta XFS,isla marka
ana ka soo qeyb Galeen dhammaan Was aaradaha Arrimaha gudaha dowlad Gob oleedyada
dalka ka jira.
Sidoo kale Shirkii 12-aad ee Madasha
Wadatashiga Hannaanka Qaran dawlada ha Hoose ee Wadajir ayaa waxaa uu so con
doonaa mudo afar maalmood ah.
Waddooyin Muhiim Ah Oo Soo Gala M/a Muqdisho Oo La Xiray
Wararka ka imaanaya Duleedka Mu qdisho
waxaa ay sheegayaan in Ciidama da DFS ay xireen Waddada Ex-Control Afgooye ee
Duleedka Muqdisho.
Dadka deegaanada ayaa tilmaamay in
Ciidamada amniga Habeen Hore iyo Shalay ay dhagxaan waaweyn ku jareen Bartamaha
Wadadaas oo muhiim ah isku socodka ga ad iid ka ka yimaada Gobolka Sh/Hoose iyo
kuwa kabaxa M/Muqdisho.
Sidoo kale Waddada ayaa waxaa soo mara oo
maalinkasta isticmaalla gaadiidka noocyadiisa kala duwan gaar ahaan kuwa
Khudaarta kasoo rara Gobolka Sh/Hoose ee keena Muqdisho iyo kuwa dadweynaha
raacaan ee u safra deegaanada K/Galbe ed Soomaaliya.
Dhinaca kale Ciidamada dowladda
Soomaaliya ayaa dhagxaan ku jaray laam iga Xaafadda loo yaqaan Galmudug ee ka
tirsan Muqdisho. Ilaa iyo hadda lama oga sababta rasmiga ah ee loo xiray Waddada
Ex-Control Afgooye ee soo gasha M/Muqd isho,waxaana Shalay gaadiidka ay ku kala
wareegayaan Xaruntii hore ee Ciidanka Asluubta oo ku taalla halkaas.
Dhinaca kale warar
soo baxaya ayaa she egaya in xagga amniga adkeytiisa awge ed loo xiray ka
dib markii qarax halkaa lag ula eegtay Gaadiid
Marayey Waddadaasi si looga hortago
falalkaas gurracan .
Xaaska Madaxweynihii Hore Ee Marey kanka Oo Difaacday Xildhibaan
Ilhan Omar
Michelle Obama oo ah Xaaska Madax weynihii
hore ee dalkaasi, Barack Hussien Obama ayaa sheegtay inuu Madaxweyne Trump ku
kacay gefaan gar owshiyo lahayn, ka dib, mar kii uu ku dhawaaqay inay da lalkoodii
hore ku laabtaan Haweenka Xildhibaanadda Midabka leh ee ka tirsan Ko ngareeska
Maraykanka.
Qoraal ay Michelle Obama soo dhigtay
Twitterkeeda waxay ku sheegtay in qofka ku dhashay Maraykanka iyo kan Qaxooti ga
ku ah ay wada leeyihiin Maraykanka, isla markaana loo baahan yahay in maan ka
lagu hayo inaysan jirin cid gooni u leh Maraykanka ee la wada leeyahay.
"Xitaa, haddii aan ku dhalanay halkan ama
aan soo raadsanay Qaxooti, waxaa ji ra meel aan wada leenahay, waana waajib
inaan xusuusnaano inaysan ahayn Maray kankaya ama Maraykanka, ee waa Ma raykanka
aan wada leenahay” ayey ku qor tay Twitterkeeda.
Marwadii 1-aad ee hore, Mishelle Oba ma oo
55 jir waxa uu biyo-dhaca Twitterk eeda u muuqday mid ay ku naqdinaysay
hadalkii Madaxweyne Trump ee uu dhaw aan ka sheegay in Xildhibaanadda Hawe enka
Miabka leh ee ka tirsan Kongareeska ay dib ugu laabtaan dalalkoodii hore.
Sidoo kale, Madaxweyne Trump oo Arb acadii
hore ka qeyb galay Dibadbax ay Taageerayaashiisa ka kala dhigeen M/ Greenville
ee Gobalka North Carolina ay aa waxay ku dhawaaqayeen "Iyada dib u celi”, taasi
oo ay si toos ah ugala jeedeen Xildhibaan Ilhan Omar oo ka tirsan Konga reeska
Maraykanka.
Trump waxa maalintii ku xigtay u shee gay
Suxufiyiinta inuusan ku faraxsanayn inaysan ka jarin Dhawaaqii Jaanta ee ay
Dibadbaxayaashiisa si tooska ah ugu gefa yey Ilhan Omar.
Dhinaca kale, Telefishinada Maraykan ka
iyo kuwa Caalamiga ayaa soo bandhig ay iyadoo uu Madaxweyne Trump u oggol aanayo
Dibadbaxayaasha inay sii wadaan Jiibista Jaantooda ahayd "Dib u celi
iyada” muddo 10-ilbiriqsi ah, ka hor
inta uusan dib u bilaabin Khudbadiisa.
Mar ay Suxufiyiinta Donald Trump ku
wareysteen Aqalka Cad waxa uu u shee gay inuusan ku faraxsanayn inaysan War baahinta
jarin Jaantii Taageerayaashiisa ee ka dhanka ahayd Ilhan Omar.Waxa kal oo
Trump wax laga weydiiyey waxay aha ayeen
Dibadbaxayaashii ku dhawaaqayey hadalkaasi, wuxuuna xusay inay,ahaay een Dad
aan la rumeysan Karin iyo Wad daniyiin ay adag tahay in la rumeysto. Dhinaca kale, Trump waxa uu Suxufiyiinta
ugu sheegay Aqalka Cad ee looga taliyo Maraykanka inay iyada nasiib leedahay
halka ay joogto, oo uu ugala jeeday Xildh ibaanIlhan Omar oo ka mid ah
Xildhibaa nadda haweenka ka tirsan Kongareeska ee uu Trump u muujiyo
Cunsuriyadda.
Xildhibaan Ilhan Omar
oo ka jawaabtay Jaanta Taageerayaasha Trump waxay isa ga ku cambaaraysay
hadalladiisa Cunsur iyadda, isla markaana uu leeyahay calaa madaha Fashiiste ka
soo horjeeda Dimuqr aadiyadda.
Baaq Loo Diray Dadka Ku Nool Deegaa nada Maamulka Hirshabeelle
Wasaaradda Gargaarka iyo Maareynta
Masiibooyinka dowlad goboleedka Hirsha beelle ayaa soo dhaweeysay dadaalladii
lagu kala dhex galay beello Walaallo ah oo ku dagaalamay deegaanno ka tirsan
Hirshabeelle.
Wasiirk ku xigeenka Wasaaradda Gar gaarka
iyo Maareynta Masiibooyinka Hirsh abeelle, Cismaan Cabdullaahi Dhoore oo la
hadlay warbaahinta dowladda ayaa uga mahadceliyay Odayaasha dhaqanka kaal intii
ay ka qaateen xalinta dagaal beeleed ka dhacay degmada Matabaan ee G/Hii raan.
Wasiirka ayaa sheegay in la kala qaad ay 2dii
beellood ee walaalaha ahaa, isag oona ugu baaqay dadka ku nool deegaan ada
dowlad Goboleedka Hirshabeelle in ay ka shaqeeyaan Nabadda si uusan dib u gu
soo laaban dagaal dhex maro beello walaallo ah.
Hadalka Wasiir ku xigeenka ayaa yimid ka
dib markii dhawaan labbo beel oo Wal aallo ah ay ku dagaalameen deegaanno hoos
yimaada degmada Matabaan ee Gobolka Hiiraan.
Weerar Lagu Qaaday Shaqaale Dhismo Ka Waday Degmadda Mandera
Wargeyska The Nation ayaa qoray inay koox
hubeysan Shalay weerareen shaq aale dhismo Isbitaal laga hirgelinayo Deeg aanka
Borehole 11 oo 20-KM u jirta Dega anka Al-raxmu oo u dhow xuduudka Ken ya la
wadaagto Somalia.
Wargeyska waxa uu xusay inay Shaq aalaha
ka badbaadeen weerarkaasi oo la sheegay inay geysteen 4 qof oo hubeys naa,kuwaasi
oo gudaha u soo galay Dhis maha ay shaqada ka socotay Qofka ka mid ah dadka
Deegaanka oo la hadlay Wa rgeyska Nation ayaa sheegay in rag ku hu beysnaa
qoryaha AK 47, wejigana u dabo olnaa ay bilaabeen inay tacshiirad furaan, taasi oo sababtay inay Shaqaalaha
naftooda la baxsadaan, si ay uga badbaad aan toogashadaasi. Goobjoogahaasi oo magaciisa la qariyey ayaa
sheegay inay kooxdii weerarka geystay ay doonayeen Injineerka Dhismaha, kaasi
oo la sheegay inuu ku dhex dhuuntay shaqaalihii baxsa day.
Dhinaca kale, Taliyaha Boliska Gobal ka
Mandera, Jeremiyah Kosiyom ayaa she egay inuu maqlay inuu weerarkaasi dhac ay
8-dii Aroornimo, balse uusan faahfaah in dheeraad ah haynin. Waxa uu intaasi ku
daray inay dadka weerarka soo qaaday beegsanayeen shaqaalaha aan Soomaali da
ahayn ee ka shaqeynaysay dhismaha asi, waa sida uu hadalka u dhigay.
Taliyaha boliska Mandera waxa uu inta asi
ku daray inaysan kala caddayn in rag ga weerarka geystay ahaayeen Dagaal amayaal
ka tirsan Alshabaab iyo inay aha ayeen Maleeshiyo uu soo kireystay Qof Deegaanka oo dano ganacsi ka leh Qand araaska
dhismaha Isbitaalka cusub, waa sida uu hadalka u dhigay.
Kenyan Lagu Amray In Albaabadooda Ay Xirtaan & Sababta Oo La
Shaaciyay
Wargeyska The Nation ayaa
qoray in Dadka deggan Deegaanka Ishakani ee Degmadda Laamu oo ku taalla
Xuduudka Kenya iyo Somalia Dorraad lagu khasbay inay guryahooda ku dhex
nagaadaan mud do saacado ah, kadib, markii ay Hay’ad daha Ammaanka ka digeen
inay Alshab aab qorsheynayaan weerar ay ku soo qaadaan Deegaankaasi.
Dadka Deegaanka oo la hadlay
War geyska The Nation ayaa sheegay inay Sar aakiisha Ammaanka u sheegeen inay
xad idaan Dhaqdhaqooda ee gudaha Deegaan ka, si ay Ciiddanka Ammaanka kaga hor tegayaan weeraro laga cabsi qabo inay Alshabaab maalmaha soo
socda weerar ku soo qaadaan Deegaanadaasi, waa sida hadalka loo dhigay.
Axmed Islaam oo ka mid ah
dadka deegan Deegaanka Ishakani oo la hadlay Wargeyska The Nation ayaa sheegay
inay maqlayeen dhawaaqa rasaas iyo qaraxyo ka imaanayey jihadda ku toosan Deega
anka Raas Kambooni, waa sida uu hadal ka u dhigay.
Waxa uu intaasi ku daray in ay
Saraa kiisha Ammaanka ee ka socday Ciiddanka Kenya u sheegeen dadka inay ku
nagaa daan gudaha guryahooda, inta aanu Ammaanka wanaagsanayn.
Dhinaca kale, Ilo dhanka Ammaanka oo aan fasax u haysanin
inuula hadlo Sax aafadda ayaa u sheegay Wargeyska The Nation inuu Hawlgal ka
socda Deegaanka, isla markaana uu weerar dhacay, balse, ay Ciiddanka haatan
gacanta ku hayaan Xaalladda deegaanka.Balse, waa u gaab saday inuu bixiyo faa hfaahino
kale oo la xiriira hawlgalkii Dorraad ka dhacay inta u dhexeysa Deegaanka Laamu ee Kenya iyo Raas Kambooni ee Somalia.
Guddiga Diyaarinta Sharciga Doora sho oyinka Qaranka Oo La
Magacaabay
Wareegto ka soo baxday Xafiiska Gud doomiyaha
Golaha Shacab ka Baarlamaa nka JFS Md. Maxamed Mursal Sh.Cabdi raxmaan ayaa
waxaa lagu magacaabay Guddi soo Diy aarin doona Sharciga Door ash ooyinka Qaran
kaGuddiganuuMagacaabay Guddoomiye Mur sal ayaa ah Guddi KMG ah isla mar kaana wa xaa ka kooban yihiin 15 xub
nood oo ah Xildhi baano ka tirsan Baarlamaan ka Soom aali ya.
Sidoo kale Wareegtada lagu magacaab ay
Guddiga ayaa waxaa Xoghayaha Go laha Sha cabka Cabdikariin Xaaji Buux la gu faray inuu Guddigan u fududeyo wixii tasiilaad ah
ay u baahnyiin.
Hoos ka Akhriso Magacyada Guddiga la magacaabay.
Atoore caan ah oo la toorriyeeyay isagoo masraxa taagan
Jilaaga iyo filim soo saaraha u dhashay Ho ng
Kong ee lagu magacaabo Simon Yam ayaa toorri lala dhacay isagoo masrax kula
hadlaya dadw eyne isugu yimid munaas abad ka dhacday dalka Shi inaha.
Xiddigan caanka ah, oo ka soo muuqday filimo
aba almarinno ku guuleystay, ayaa marka ay arrint an dhaceysay ku sugnaa
magaalada Zhong shan.
Muuqaal lagu shaaciyay barta xiriirka
bulsha da ee Twitter-ka ayaa muujiyay nin masraxa dhankiisa soo aaday oo ka dibna
weerar ku qaaday atooraha. Hase yeeshee, maamulaha Mr Yam ayaa sheegay in
dhaawacyada jilaaga gaaray aysan ahayn kuwo naftiisa khatar gali naya, isla
markiina la dhigay isbitaalka.
"Waxaa toorrida
dhowr jeer looga dhuftay calo osha iyo garabka, balse marna ma uusan miyir
beelin", waxaa sidaas yiri Lester Mo Gee-man oo la hadlayay wargeys kasoo
baxa Shiinaha.
Isagoo hadalkiisa sii
wata ayuu intaas ku dar ay: "Baaritaanno hordhac ah oo la sameeyay ayaa
muujiyay in dhaawacyada soo gaaray ay san ahayn kuwo halis ah laakiin
dhakhaatiirtu waxaysan wali go'aan ka gaarin inay qalliin ku sameeyaan iyo
inkale".
Jilaaga 64 jirka ah ayaa Sabtidii marka
uu wee rarkan dhacayay ka qeyb galayay xafla dda fulit aanka ganacsi cusub oo
la ga hirgal iyay magaalada Zhongshan.
Muuqaalka la
shaaciyay ayaa laga arkay nin si deg deg ah masraxa ku fuulay islamarkiina
mindi ula soo baxay jilaaga, kahor inta uusan la dhicin. Ciidamada ilaalada ah ee goobta ku
sugnaa ayaa markiiba faragalin ku sameey ay, waxayna xabsiga u taxaabeen qofka
wee rarka geystay, sida ay booliska sheegeen.
Muuqaal kale oo ku wareegaya baraha bulsh ada
ayaa lagu arkay Mr Yam oo caloosha ku heysta gacmaha, isagoo codsanaya in
isbitaal loola cararo.
Ilaa iyo hadda lama oga sababta weerarka
loogu qaaday jilaaga. Atoorahan ayaa xirfaddii sa jilista filimada billaabay
kaddib markii uu in muddo ah ahaa dadka dharka xayeysiiya.
Waxa uu soo jilay
filimo laga daba dhacay oo ku baxay luqadda Shiineyska.
Ugu dambeyn waxa uu
ku biiray shirkadda ugu weyn dhinaca filimada ee Hollywood sanadkii 2003-dii.
Filimkiisii ugu horreeyay ee uu Hollywoodka
ku daahfuray wuxuu ahaa Lara Croft.
Nin qabrigii lagu aasi lahaa fiirsanayay 19 sano
19
sano kahor, Samson Mwongera waxa uu diyaariyay qabriyadii lagu kala aasi lahaa
isaga iyo xaaskiisa, balse ugu dambeyn Sab tidii Dorraad ayaa iilka la dhigay. Ninkan
oo ku geeriyooday 77 sano ayaa howsha diyaarinta qabrigiisa guda galay isla
markii uu howlab ka noqday shaqada ku dhawaad 20 sano kahor, isla meeshii uu
sameystay ayaana lagu aasay.
Waxaa labada qabri oo
gurigiisa ku dhex yaal la laga dhigay kuwo dhinaca isku haya, wux uuna qorshuhu
ahaa in ninkan iyo xaaskiisa kii hor geeriyooda qeybta hore lagu aaso, si kan
kalena qeybta xigta loogu qoondeeyo. Warqad uu qoray ganacsadahan sanadkii 2003-dii ayuu ku caddeeyay inta
badan dard aarankii uu bixin lahaa ka hor inta uusan geer iyoonin iyo sida uu u
qorsheeyay dhaxalkiisa, geeridiisa kaddib.
Arrintan ayey dad badan u arkeen rajo uu qabay
Sams on oo loo hirgaliyay geeridiisa ka dib, balse qaar ka mid ah qaraabadiisa
ayaa fikrado ka la duwan ka qabay halka dhab ahaantii ay ahayd in lagu aaso.
Sidoo kale odayaasha dhaqanka ee bee shi isa
ayaan soo dhaweynin fikraddii sa. "Wax aan dooneynay in lagu aaso meesha
uu aabihiis ku aasan yahay, laakiin markii uu is ugu keen yeeray, uuna noo
sheegay inuu do onayo in goobtan lagu aaso, waddo kale noo ma furneyn oo aan ka
ahayn inaan iska aqbal no", sidaas waxaa warbaahinta ku yidhi Gibs on
Mureithi oo ah walaalkiis ka yar.
Xaaska ninka dhintay oo lagu magacaabo
Eunice Mwongera ayaa sheegtay inay raali ka tahay go'aankaas. "Markii la
gaaray sannadgu uradii arooskeenna ee 44-aad, wuxuu meel isu gu keenay dhammaan
carruurtiisa iyo xubnihii kale ee guud ahaan qoyska, markii uu arrinta u
sheegayna dhammaantood wuxuu geeyay go obta uu qabriga ka qoday wuxuuna ku
yidhi waa halkan meesha aan rabo in la igu Aaso".
Samson ayaa ka mid ahaa ganacsatada
ismaamulka Isiolo ee dalka Kenya, sheekadiis ana waxaa labadii maalmood ee
lasoo dhaafay si weyn u hadal haya warbaahinta Kenya.
Dad Ku Geeriyooday Is-Qarxin Ka Dhacday Isbitaal Ku Yaalla
Pakistan
Boliska dalkaasi ayaa sheegay in Hawee ney
isku soo xirtay waxyaabaha qarxa ay ma anta isku qarxisay Isbitaal Guud ee Degmadda Der a Ismail Khaan oo ku taal la
W/Galbeed ee dalka asi. Ilaa 9 qof ayaa ku ge eriyootay, halka 30-kaelna ku
dhaawacmeen, wuxuuna qaraxu burbur u geystay Qolka Gur madka Degdegga ee
Isbitaalka,taasi oo sabab tay in albaabadda loo laabo.
Haweeneydaasi ayaa la sheegay inay
is-qarxisay, xilli Isbitaalka la keenay Askar ku dha waacantay Toogasho Shalayto
ka dhacday Bar Kontorool oo ku taalla Galbeedka Degmad daasi. Khabiir ku
takhasusay baaritaanka may dadka o olagu magacaabo Inayat Ullah ayaa sheegay in
Haweeneyda isku soo rakibtay qar ax culayskiisu ahaa 7 Kiilo, kaasi oo laga soo
buuxiyey masaamiir iyo kushaneetooyin la jar jaray.
Dhacdo kale, Taliyaha Boliska Degmadda
Dera Ismail Khaan, Saliim Riyaz waxa uu she egay in 2 Askari lagu dilay weerar
Waaberigii hore ee Shalayto ka dhacay Bar Kontorool, iyadoo ay dablaydii
baxsadeen.
Dhinaca kale, hadal-qoraal oo ay Maleeshi
yada Daalibaanta ka dagaalanta gudaha
dal ka Pakistan ee lagu magacaabo Tex riik- e-Da aliban waxay ku sheegteen mas ’uuliyadda qaraxa iyo weerarka ka dhacay
Degmadda De ra Ismail Khan.Kooxda waxay beeniyeen inay Haweenedy isku qarxisay
Isbitaalka, iya goo sheegay inuu Is-qarxiyuhu ahaa Nin ay
magaciisa ku sheegeen Abu Cubayda Qasi.
Milateriga Fransiiska oo soo bandhigay qalab casri ah oo dunida ka
yaabiyay
Milateriga dalka Fransiiska ayaa dabaal dagga
maalinta gaarda ciyaarka milateriga dalk aas ee Bastille oo la qa bto 14-ka
bisha July ee sanad walba ku soo bandhigay qalab casri ah oo sameyntiisa ay
hindistay shirkadda tiknolojiyadda iyo seyniska ee Science Fiction.
Qalabkan ayaa isugu
jira qori lagaga hort ago diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee Drones-ka iyo qof
ku duulaya qalab sida diyaaradaha oo kale hawada galaya oo qori uu ku rakiban
yahay.
Qorigan ay soo bandhigeen ciidamma da Fransiiska ayaa la sheegay in uu awo od u
leeyahay in lagaga hortago diyaarad aha Drones-ka ee wax basaasa ama wax lagu
weeraro, sidoo kalena lagu khalkhal galin karo signalka diyaaradda.
Warbixin ay dhawaan soo saartay wa kaaladda
horumarinta difaaca ee dalkaas ayaa lagu sheegay in dadka ka shaqeeya horumarinta
milateriga ee Fransiiska ay hii gsanayaan horumar kale, kaas oo ah qa lab
lagaga hortagayo weerarada, milateri ga kale ee caalamku na aysan ku fikiri
karin.
Waxayna intaa raaciyeen in shaqada qarsoon
ee kooxdan ay muhiimm u noqon doonta dagaalka ka dhanka ah kuwa nac eybka u
haya dalkaas. Milateriga Fransiis ka ayaa sidoo kale lagu wadaa inay hirgeli yaan
"koox khatar ah" oo ka tirsan shirkad da ka shaqeysa tiknoljiyadda
iyo seyniska ee sci-fi, kuwaas oo ka shaqeyn doona sidii looga fikiri lahaa khatarta
mustaqbal ka la wajihi doona.
Tallaabooyinkan ay qaadayaan milater iga
dalkaas ayaa imaneyso xilli dowladda dalkaas ay ka shaqeneyso sidii loo horu marin
lahaa hannanka difaaca ee Fransiis ka.
Madaxweynaha Fransiiska, Emmanuel Macron oo
markii la soo bandhigay qofka ku duulaya qalab sida diyaaradaha oo ka le hawada
galaya ayaa bartiisa Twiter-ka ku qoray "Aad ban ugu faraxsanahay ciida nkeena
iyo qaabka casriga ah ee ay wax u hindisaan".
Yay yihiin 'kooxda khatarta'?
Kooxdan 'khatarta' ah
ayaa waxay ka kooban yihiin afar ilaa iyo shan qof oo ka tirsan shirkadda
sci-fi, waxaana kooxdan laga dhowrsugayaa inay hindisaan, oo ay soo bandhigaan
qalab milateri oo casri ah, kuwaas oo ka duwan kuwa caalamka yaala xiligan.
Kooxdan oo adeegsan doona farsamoo yin
kala duwan ayaa waxa kale oo ay ka fikiri doonaan sida kooxaha
"argagixisada" ama dalalka dibadda ay u adeegsan kar aan
tiknolojiyadda casriga ah ee dhanka milateriga.
Wasiirka gashandhiga ee dalka Frans iiska,
Florence Parly ayaa wuxuu sheegay in dalkiisa uu heysto waxwalba oo u sahli
kara loollanka dhanka qalabka milateriga ee caalamka.
Waxaa kale oo jiray qorshe ah in ciid ammada
Fransiiska ee jooga dalka Mali loo geeyo robot (qalab la isku rakibay oo
bani'aadamka loo ekeysiiyo, mashiinna ku shaqeeyo), kaas oo tijaabadiisa ay
haatan socoto.
Maxay tahay shirkadda sci-fi?
Shirkadda sci-fi oo
ka dhigan Science ficti on ayaa ah shirkad takhasus gaar ah u leh arrimaha
seyniska iyo tiknoljiyadda, wax ayna horay u sameysay qalab badan oo casri oo
isugu jira qalab milateri iyo kuwa kale.
Sanadkii 1927 ayaa shirkadan waxay
sameysay taleefoonkii ugu horeeyay ee muuqaal duuba, inkastoo taleefoonkii
xilig aas ay sameesay uu ahaa mid ka weyn kan haatan caalamka laga isticmaalo.
Dalka Fransiiska ayaa
ka mid ah dalalka caalamka ee dhoofiya hubka milateriga kuwooda ugu badan,
waxaana milateriga dalkaas lagu tilmaamaa in uu yahay mid ka mid ah kuwa ugu
awooda badan du nida marka laga hadlayo qalabka iyo hubka casriga ah ee ay
heystaan.
Ciidanka Amniga Puntland Oo Habeen Hore Sheekh Ku Xiray Magaalada
Boosaaso
Wararka laga helayo Magaalada Bo osa aso ee
Xarunta Ganacsiga Puntland ayaa waxaa ay sheegayaan in Ciidanka amniga Puntland
halkaas ay ku xireen Sheekh Caan ahaa.
Sheekha la xiray ayaa
wax aa lagu magacaabaa Max amed Macalin Axmed,isla markaana waxaa uu ahaa
Guddoomiyihii Guddiga Wadada dhexmar ta Bartamaha Boosaso ee Xarunta Gan acsiga
Puntland.
Wararka ayaa intaasi waxaa ay ku dar ayaan
in Sheekh Maxamed Macalin maal mihii lasoo dhaafay safar uu uga maqnaa M/Boosaaso,hayeeshee
Habeen Hore xabsiga la dhigay.
Maamulka Puntland ayaa dhawaan
Magaalooyinka Garoowe iyo Boosaaso ku kala xiray xubno ka tirsan Guddiga Dhism aha
Waddada magaalada Boosaaso, iyad oona Puntland xustay in Maxkamad la soo taagi
doono dadkaas.
Mid Ka Mid Ah Ma-Gefayaashii Caanka Ka Ahaa Liibiya Oo La Dilay
Inta badan Warbaahinta madaxa bann aan ee
dalka Liibiya waxay qoreen in la di lay mid ka mid ah Me-gefayaasha ama
Mukhalasiinta ka ganacsata Tahiibinta Muh aajiriinta Europe-doonka ah iyo Shidaalka Kontoroba anka ah.
Ilo-wareedyo ayaa xa qiijiyey
in la dilay Me-gefahaasi oo magacii sa lagu sheegay Xasan Qatnash, kaasi oo
dadka Tahriibayaasha ku qafaalan jirey M/Bani Waliid ee dalkaasi.
Ninkaasi ayaa la sheegay inuu ku bii ray
Ciiddanka Khaliifa Xaftar markii uu bilo wday dagaalka ay ku hayaan M/Tripoli. Ilo-wareedyada
waxay xaqiijiyeen in Xasan Qatnash inuu u geeriyooday dhaawacyo rasaasta oo ka
soo gaaray muran dhex maray isaga iyo xubno ka tirsan Guutaa dda Tariq Ibnu
Zayd oo ka tirsan Ciid danka u daacadda ah Marshal Khaliifa Xaftar.
Ilo-wareedyo kale ayaa waxay xaqiiji yeen
in la dilay Hoggaamiye caan ah oo ka tirsanaa Ciiddanka Khaliifa Xaftar, kaa si
oo lagu magacaabi jirey Maxamed Ashtawi, laguan naanaysi jirey Al-kubba”.
Waxaa la sheegay in
Xasan Qatnash iyo Maxamed Ashtawi horey
u ahaan jireen Hoggaamiyayaasha Maleeshiyaddii u daa cadda ahayd Dowladii
Kolonel Qadaafi ee haatan ka barbar dagaalanta Ciiddanka Khaliifa Xaftar.
Bannaanbax Rabshado Watay Oo Ka Dhacay Magaalada Caynaba
Wararka ka Imaanaya Magaalada Ca ynaba ee
maamulka Somaliland ayaa wax aa ay sheegayaan in Shalay halkaasi uu ka dhacay
Banaanbax Rabshado watay.
Dadweyne farabadan oo
isugu jiray Odayaal, Dhal inyaro,Caruur iyo Haweeney ayaa isugu baxaya Wadooyin
ka waaweyn ee Caynaba,isla markaana waxaa ay ahaayeen kuwa aad u careys naa, iyagoona
Wada ku gubayay Taayaro waaweyn.
Banaanbaxa Shalay ka dhacay Ma gaalada
Caynaba ayaa waxaa looga horj eeday Xeer maalintii Dorraad aheyd ay ansi xiyeen
Golaha Wakiillada Somaliland, ka asi oo degmooyinka ka tirsan Somaliland
Darajooyin lagu siiyey.
Sidoo kale Banaanbaxayaasha ayaa Xukuu madda
Madaxweyne Muuse Biixi Cabdi ku eedeeyay inay shacabka Cayn aba Gaabiyeen balan
qaaadyo ay u same eyeen shacabka inay u qaban doonaan, hayeeshee arrintaas ay
ka waayeen.
Sikastaba Golaha Wakiillada
maamu lka Somaliland ayaa malintii Dorraad ah eyd ansixiyay Sharci ah in
Degmada Ca ynaba la siiyo Darajada B,waxaana amar ka lagu ansixiyay sharcigaas
bixiyay Mad axweynaha Somaliland Muuse Biixi Cabdi.
HALKAAN KA AKHRISO WAA WARARKA WARGEYSKA MOGADISHU TIMES DAILY NEWS PAPER EE MAANTA OO AH ISNIIN 22-KA-LUULYO 2019-KA
Dowadda Qatar Oo Balan Qaad U Sam eeysay Maamulka Koonfur Galbeed Madaxweynaha Dowlad goboleedka Koonfur Galbeed mudane Cabdicasiis Xas an Maxamed Laftagareen ayaa xafiiska madaxtooyada ku qaabiley wefdi ballaaran oo hogaaminaayey safiirka Dowladda