HALKAAN KA AQRISO W.W MOGTIMES EE SAAKAY OO TALAADO AH 29-DEC-2020
Xukuumadda Soomaaliya oo Ballanqaa dday Qabashada Doorasho Hufan.
R/wasaaraha oo la hadlayay war baahinta ayaa sheegay
in xukuu maddu ka go’antahay qabasha da doorasho xor iyo xalaal ah oo lagu wada
kal soonaan karo.
"Albaabada
Xafiiskeygu weey u furanyihiin cid walba oo danaynaysa arrimaha doorashooyinka
waxaana diyaar u nahay in aan ka jawaabno taba shadooda” ayuu yiri Ra’iisul
wasaaruhu.
Md.Rooble
ayaa dadweynaha Soomaaliyeed ugu baaqay in ay is dejiyaan kuna kalsoonaadaan
howlaha ay waddo xukuumadda. Hadalka R/was aaraha ayaa yimi ka dib saacado uu
wadahadallo uu Muqdisho kula yeeshay danjirayaasha ka so cda beesha caalamka,
labada dhinac ayaana ka wada hadlay arrimo ay ka mid yihiin nabadgelya da iyo
arrimaha doorashooyinka.
Soomaaliya
ayaa la filayaa in dhawaan ay ka dhacaan doorashooyinka labada aqal ee baarla manka
iyo madaxweynaha, taas oo sida ku cad ja dwalka doorashada billaabanaysa
Arbacada soo socota.
Kulanka u
dhexeeyay Gud doomiye Cumar Finish iyo Saf iir Ben Fender ayaa waxaa lo oga
hadlay arrimo kala duwan oo ay kamid
yihiin horumarada ka socda Caasimadda dalka ee Muqdisho, xoojinta wadashaqeynta
Ingiriiska iyo Maamulka iyo taagerada
qebta Unuga xalinta khi laafadka Xasilinta iyo nabadenta.
Safiirka
dowladda Ingiriiska ee Soomaaliya Ben Fender ayaa si rasmi ah ugu dhawaaqay in ay
taageerayaan Maamulka Gobolka, isla markaa na muhiimad ah ay siinayaan
Mashruucan naba deenta Bulshada kunool Magaalada Muqdisho.
Dowlada
ingiriiska iyo Maamulka Gobolka Ba naadir ayaa si wada jir ah uga shaqeeyn
doono fu linta mashruucaan si loo helo xal waara, waxaana Safiirka uu balan
qaaday in Maamulka uu dhinac yo kala duwan ka taageeri doono.
Lix Su’aalood oo Ku Socda Murrashax Daahir Maxamuud Geelle
1- Mudane waxaad xustay in loo baahan yahay run.
Dowladda hadda jirta Wasiir baad u soo no qotay; dowladdii ka horreysay Safiir
baad u aha yd. Waa maxay runta hadda aad keligaa ku baraa rugtay? Miyaysan
dadka Soomaalieed garan kar in marka siyaasi been u sheego iyaga?2- Waxaad ku
doodday in odaynimadu ka soo bil laabato
Madaxtooyada (Villa Somalia). Sidee Madaxweyne uu Maamul Federaal ka dalbanayo
inuu ciidanka qaranka ka soo saaro Gedo talad iisu u shaqeyn kartaa?
3- Waxaad ku celcelisay "Annaga”. Waa kuwee
"Annaga”? Soomaaliya ma la ha xisbiyo. Maxaa kuu diiday in aad tiraahdo "Ani ga”
oo waxa aad u taagan tah ay sheegto? Maka fekertay fa rriinta siyaas adeed oo
silloon ay "Annaga” direyso xilligan?
4- Sidee u aragtaa in Maamul Federaaleedyadu heshiis
la saxiixdaan dowlado iyo shirkado shishe eye? Ma sharci baa heshiisyada
kaabayaasha qa ranka Soomaaliyeed loogu wareejiyay shirkado shisheeye ah oo
dowlado shisheeye leeyihiin?
6- Miyay habboonayd in maamulkii Madaxweyne Shariif
iyo maamulkii Madaxweyne Xasan Sheekh ay raadiyaan lacagaha Soomaaliya kaga
xannib an bangiyada shisheeye, Soomaaliya oo aan lah ayn dowlad dalka oo dhan
ka wada talisa?
Hooyo Uur Laheyd Oo Kufsi Iyo Dil Loogu Geystay Galgaduud
Wararka
aan ka heleyno duleedka M/ Caabu dwaaq ee G/Galgaduud ayaa waxaa ay sheegay aan
in halkaas saacadihii lasoo dhaafay lagu gow racay Hooyo uur laheyd oo Habeen
hore la waayay.
Meydka
Hooyada ayaa waxaa laga helay deeg aan ku yaalla duleedka Ca abudaaw, isla
markaa na waxaa halkaas ku ar kay dad xoolo dhaqto ah oo kusoo wargeliyay Ehela
da Hooyada oo la’aa, baadi goobna ugu jiray.
Marxuumada
oo lagu magacaabi jiray Ubax Maxamed Yaxye ayaa laheyd Uur saddex bilood ah,
waxaana la sheegay in baaritaan lagu same eyay kadib la ogaaday in inta aan la
dilay kahor la kufsaday Hooyada.
Xubno ka
tirsan qoyska Marxuumada oo la ha dlay warbaahinta ayaa u sheegay in dilka
kahor la gula kacay fal kufsi ah, isla markaana lagu same eyay baaritaano,
sidaasina lagu xaqiijiyay la kufsi iyo dil la isugu daray.
FAAHFAAHINO DHEERD AH:-
Ciidamada Booliska Cabudwaaq oo qabtay nin lagu tuhunsan yahay in uu dil
iyo kufsi geystey
Baadi goob
badan ka dib ayaa warar soo baxaya aya sheegayaan in Ciidamada Booliska ee
dagmada Caabud waaq ee G/ Galgadu ud ay qabteen nin lo oga shakisan yahay in uu fal Kufsi iyo
dil ka gaystay M/Caabud-Waaq.
Ninkan la
qabtay oo magaciisa la gu sheegay Jaamac Maxamed Yuu suf ayaa loo haystaa dil ka
Allaha u naxariistee Ubax Maxamed Macalin Yaxye oo Habeen hore lagu dil ay
duleedka D/Caabudw aaq. Meydka gabadhan
oo lahayd uur 3 bil ah ayaa laga soo helay duleedka M/Cabudwaaq.
Taliyaha
saldhigga Booliiska Caabudwaaq Dha mme Farxaan Xuseen Xasan ayaa sheegay in ay
ruuxa ay gacanta kusoo dhigeen ay ku tuhunsan yihiin in ka dambeeyay dilka Ubax
Maxamed Yax ye, isla markaana baaritaan ay ku sameyn donan. Falalka kufsiga iyo dilka lagula kacayo
haween ka ayaa ku soo badanaya deegaano ka mid ah dalka Soomaaliya iyadoo hore
falal kufsi iyo dil is ugu jira ay uga dhaceen magaalooyin ay ka mid yihiin
Muqdisho,Burco,Gaalkacyo iyo qaar kale.
Beesha Caalamka Oo Mar Kale Oo Fariin U Dirtay DF Iyo M/Goboleedyada
Wakiilada
Beesha Caalamka ee Soomaaliya ayaa mar kale ka hadlay arrimaha doorashada da lka
ka dhacaya dhammaadka sandkaan 2020/21, xlili weli muran xoogan uu ka taagan
doorashada.
Beesha
Caalamka ayaa Ma daxda dowladda Federaalka Soomaaliya iyo kuwa maamul
Goboleedya da ugu baaqay inay fuliy aan heshiiskii 17-kii Sebtem ber laga
gaaray doorasha da, laguna qabto waqtigii loogu tala-galay.
Sidoo kale Beesha Caalamka ayaa tilmaamtay
in muhiim ay tahay in laga wada-hadalo khilaafy ada jira, si loo gaaro heshiis
ballaaran oo hirgelin kara in dalka ay ka dhacdo doorasho xor iyo xalaal ah oo
dhan yahay.
"Saaxiibbadu
waxa ay sidoo kale ku celiyeen baaqoodii ahaa in la wadahadlo si loo hubiyo
is-af garad ballaaran oo laga gaaro hirgelinta heshiiskii 17-kii Sebtember ee
sanadkan” ayaa lagu yiri Qor aal uu soo saaray xafiiska QM ee Soomaaliya.
Baaqaan ayaa waxaa uu kusoo beegmayaa, iya doo weli
muran xoog leh uu ka taagan yahay doo rashada dalka gaar ahaan Guddiyada la
magaca abay oo kasoo horjeedan Musharaxiinta u taagan Madaxweynaha iyo
maamulada Puntland iyo Jubbaland.
Goorta lasoo gaba-gabeynayo dhismaha jidka Muqdisho & Afgooye oo la
shaaciyey
Guddoomiyaha
gobolka Banaadir, Mudane Maxamuud Maxamed (Cumar Finish) ayaa Habeen hore
kormeer ku tegay dhismaha wadada isku xirta magaalooyinka Muqdisho iyo Afgooye
oo ka kala tiran gob ollada Banaadir & Sh/Hoose.
Duqa Muqdisho ayaa sheeg ay in haatan uu gaba-gabo
uu marayo dhismaha ji kaasi, islamarkaana la soo gaba-gabeyn doono muddo labo
toddobaad gudahood ah.
Cumar
Filish ayaa ugu baaqay dadka shacab ka ah inay ilaashadaan laamigaas loo dhisay
oo muhiim u ah isku socodka dadka iyo gaadiidka intaba.Sidoo kale dhismaha
waddan ayaa waxaa si aad ah u soo dhoweeyey shacabka, iyadoo laa mi gana loo
dhisay laba qeybood oo ay isku dha afi karaan gawaarida.
Dhinaca
kale guddoomiyaha gobolka Banaa dir oo hadalkiisa sii watay ayaa shaaca ka qaaday
in dhawaan sidoo kale la bilaabi doono dhismaha wadada dheer ee isku xirta
magaalooyinka Muq disho iyo Jowhar oo uu haatan ka muuqdo burbur aad u xoogan.Si
kastaba DFS ayaa haatan da daal badan ku bixineysa dhismaha waddooyinka
muhiimka ah ee Muqdisho oo muddo fog burburs anaa.
R/Wasaare ku xigeenka Mahdi Guuleed oo Shalay gaaray Garowe
R/wasaare
ku xigeenka Soomaaliya Mahdi Ma xamed Guuleed iyo wafdi uu hoggaaminaayay ay aa
goor dhow gaaray magaalada Garowe.
Waxaa
sidoo kale Garoowe gaaray qaar ka mid ah madaxweynayaasha maamul goboleedya da
iyo masuuliyiin kale oo badan.
Waxaa la
filayaa inay gaaraan magaalada Ga rowe saacadaha soo socda wufuud kale oo qeyb
galaya shirka oo looga hadli doono Xasilinta Da lka amni ahaan, Dhameystirka
Dastuurka, Qaba shada Doorasho qof iyo cod ah Yagleelida Nid aam Federaal oo
shaqeynaya.
Yuusuf Dabageed " ma dooneyno inaan Abu ukar Xuud ku dilno saad wax
u taban kartaa"
Yuusuf
Dabageed ayaa she egay in wali aay diyaar u yahiin maamulka Hirshabeelle iney
ka qanciyaan tabashada uu qabo Janaraal Xuud isaga iyo beeshiisa iyo cid walba
oo tabasho qabta sida uu hadalka u dhigay.
"Anaga ma dooneyno inaan Abuukar Xuud me esha
uu dagan yahay ku weerarno ama aan ku dil no tabasho ayaad naga qabta mana ku
dileyno ee wali waxaan diyaar u nahay inaan si nabad ah uga qancino
tabashadiisa Abuukar Xuud isago ba aburkisa wata oo Calan sharci darro ugu
xiran ya hay ayuu Baladka soo galay wasiirka ayaana guri giisa ku marti qaaday
waxwalbo aay ku balame ena wuu ka baxay " ayuu yiri madaxweyne ku xi geenka
Hirshabeelle Yuusuf Dabageed
Md.Dabgeed
ayaa sidoo kale iska fogeeyay wa rar sheegayay inuu lahaa amarka lagu xiray dad
shacab ah oo maalintii sadaxaad xabsiga ku jira waxuuna sheegay in dadkaasi ay
soo xireen Sar aakiisha amniga Baledweyne loona soo xirxiray dambiyo la xariira
qalqal galinta amaanka Baled weyne ayuu yiri "Yuusuf Dabageed"
Waxuu
sidoo kale sheegay "dadkii ku dhaaw acmay bananbaxyaashii Dorraad ee
rasaasta lagu furay iney masuuliyeeda qaadanayaan dadkii soo abaabulay
banaanbaxaasi iyada oo aan laamaha amniga laga heysan wax ogolaasho ah "
ayuu yiri Yuusuf Dabageed.
Ugu
dambeyn hadalka madaxweyne ku xigeen ka Hirshabeelle ayaa imaanaya xili 7 qof
oo ka mid ah dadka sida weyn looga yaqaano Baledw eyne oo labadii maalin ee u
dambeysay ku xirnaa Saldhiga Booliiska Baledweyne Shalay loo gudb iyay Xabsiga
dhexe ee Baledweyne kuwaas oo la gu eedeyay qalqal galinta amaanka Baledweyne
waxaana ka mid dadkaasi afhayeenka Golaha Sa mata Bixinta Hiiraan Cabdiraxmaan
Xuubeey.
Todobada qof ee Xabsiga dhexe Shalay loo gud biyay
ayaa lagu kala magacabaa:-
1.Cali Daahir Xerow {2}. Dhagaweyne Astaani{3}.
CabdiraxmaanXuubey{4}.Barre Caraboow, {5}.Xasan Cabdiraxmaan {6}.Camaloow Cali
Gee ddi &{7}.Cabdi Dhafe isaaq
Ugu
dambeyntii bulshada ku dhaqan Baledwey ne ayaa walaac xoogan ka muujinaya
xariga iyo caburinta lagu haayo shacabka reer Baledweyne.
Madaxweynaha Galmudug Oo Kulan Gaar Ah La Yeeshay Axmed Karaash
Kulanka u
dhexeeyay Ma daxweyne Qoorqoor iyo Ax med Karaash ayaa waxaa loo ga hadlay
xaaladihii ugu dam beeyay ee Puntland iyo Galmudug iyo sidii loo ho rumarin
lahaa wadashaqeynta ka dhexeeysa lab ada maamul. 2da Mas’uul ayaa ka hadlay
xaalad da siyaasadeed ee dalka iyo arrimaha doora shada dhacaya dhammaadka
sanadkaan 2020/ 2021 iyo sidii Galmudug iyo Puntland uga qeyb qaadan lahaayeen
Doorashada oo weli muran xo ogan uu ka taagan yahay.
Madaxweynaha
Galmudug Qoorqoor ayaa Dorraad gaaray M/Garoowe, isla markaana waxaa halkaas
uga qeyb galayaa Shirka Madasha Aragti Wadaagga Sanadlaha ee Machadka Hiratage
oo markii ugu horreeysay lagu qabanayo Somaliya.
Sidoo kale
inta uu halkaas ku sugan yahay Qo orqoor ayaa waxaa uu kulan la qaadan doonaa
Madaxda qaarkood ee ka qeyb galaya Shirkaas oo looga hadli doono Arrimo kala
duwan, wxuuu na furmi doonaa sida uu qorshahu yahay Talaad ada
Faah faahin kasoo baxeysa dil ka dhacay Muqdisho
Rag
hubeysan ayaa Barqanimadii Shalay wa xaa ay agagaarka Buundooyinka ee D/Waaberi
ee G/Banaadir ay ku dileen Saddex dhalinyaro ah oo la sheegay inay kamid
ahaayeen Ciidamada Nabadsugida qeybta dharcadka ee loo yaqaano ilaalada
Shacabka.
Rag dilka
fuliyay oo ku hubeysnaa bustoolado ayaa goobjoogayaal waxaa ay sheegeen inay
wat een gaari nooca raaxad ah,isla markaana ay go obta ka baxsadeen, waxaana la
sheegay in Ciid amo ka tirsan kuwa dowladda ay halkaasi tageen, iyaga oo
halkaasi ka qaaday meydadka ragga la dilay.
Laammaha
ammaanka Soomaaliya iyo Maam ulka degmada Waaberi weli kama hadlin dilkaas,
waxaana degmada Waaberi bilihii la soo dhaafay ay kamid aheyd meelaha ugu
amniga wanaagsan Muqdisho, isla markaana ay ka yaraadeen dilalkii ka dhici
jiray.
Dagaal culus oo ka dhacay G/Gedo iyo warar kii ugu dambeeyey
Dagaal
culus oo ka dhacay G/ Gedo iyo warar kii ugu dambeeyey Wararka naga soo gaarayo
G/ Gedo ayaa sheegayo inuu halkaas ka dhacay Dagaalk u dhaxeeyay Ciidamada
Kenya oo ka tirsan Howlgalka Midowga Afrika ee AMISOM & Xubno ka tirsan
Ururka Al-Shabaab.
Dagaalyahano
ka tirsan Kooxda Al-Shabaab ayaa weerar culus kusoo qaaday saldhig ay ciid amada
Kenya ee ka tirsan howlgalka Midowga Afrika ee AMISOM ku leeyihiin degmada
Ceelw aaq oo ay ku sugan yihiin Ciidamada Kenya & ku wa Jubbaland.
Dhawaqa
rasaasta ay isku adeegsanayeen 2da dhinac ayaa si weyn looga maqlayey qeybo
kamid ah Gobolka Gedo sida ay goob joogayaal xaqiijiyeen.
Illaa
hadda si rasmi ah looma xaqiijin karo kha saaraha ka dhashay dagaalkaas maadaama inta badan Saldhigyada
Ciidamada aan loo dhawaan Karin.
Wararka
ayaa waxaa ay intaasi ku darayaan in Ciidamada Kenya intii uu dagaalka socday
ay rid een tiro hoobiyeyaal ah, kuwaas oo ku dhacay dul eedka degmada Ceelwaq,
kuwaas oo aan gey san wax khasaaro ah.
Saraakiisha
Ciidamada Kenya ee ku sugan go bolka Gedo kama hadlin dagaalka ka dhacay deg mada
Ceelwaaq, waxaana lagu soo waramayaa in Shalay Ciidamada Kenya ay halkaasi ka
wad aan dhaq dhaqaaqyo Ciidan.
Wixii
warar ah ee kusoo kordha waxaad kaga bogan doontaan wararkeena soo socdo Inshaa
Allah.
Madaxweynaha Jubbaland Axmed Madoobe oo gaaray Garowe
Madaxweynaha
Jubbaland Axmed Maxamed Islaam ( Axmed Madoobe) ayaa gaaray magaala da Garowe
ee caasimadda Puntland.
Madaxweynaha Puntland Saciid C/llaahi Deni
ayaa soo dhoweeyay wafdiga Madaxweynaha Ju bbaland oo ka soo kicitimay
magaalada Kism aayo. Waxaa maalinta berri ka furmaya Garowe shirka Madasha
Aragti-Wadaagga ee ay soo qa ban qaabisay Machadka Heritage.
Shirkan
oo sanadle ah oo horay loogu qaban jiray dalka Jabuuti aya sanadkan lagu
qabanaya M/Garowe, iyadoo uu ku soo aaday xilli xasaasi ah oo dalku galay xilli
kala guur ah.
Wafuud
ka kala socota D/G/yada, Xukuum adda, Midowga Musharaxiinta mucaaradka, qeyb aha
kala duwan ee bulshada ayaa ka qeyb gala ya shirkan.
Gaari dad rakaab ah ay saarnaayeen oo miino kula qaraxday gobolka
Jubbada Hoose
Wararka
ka imanaya G/Jubbada Hoose ayaa sheegaya in shan ruux ay geeriyoodeen kadib ga ari
ay saarnaayeen ay miino kula qaraxday meel u dhow deegaanka Taabta ee gobolka
Jubbada Hoose.
Dadka dhintey
ayaa waxaa ka mid aha hooyo iyo ilmo ay dhashay oo labo bil jir ahaa,gaariga
ayaa la sheegay inuu ka tegey magaalada Kism aayo kuna sii jeeday deegaanka
Dhoobley.
Illaa
hadda ma jiro wax war ah oo ka soo baxay maamulka Jubbada Hoose iyadoo
waxyeelada ka dhalata miinooyinka ay tahay mid joogta ku ah dadka ku nool
gobolka Jubbada Hoose.
HALKAAN KA AQRISO W.W MOGTIMES EE SAAKAY OO TALAADO AH 29-DEC-2020
.