SHAN ARRIMOOD OO KU SAABSAN MOOSHINKA FARMAAJO Waxa ay iska noqotay arrin iska caadi ah siyaasadda Soomaalida in mooshin laga geeyo madaxda dowladda , kaas oo inta badan dhaliya qalalaase siyaasadeed. Waxa ay u egtahay in markale bartanka looga jiro xiisad siyaasadeed tii ugu darneyd tan iyo intii xilka loo doortay madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo labo sano ka hor. Haddaba 72 saacadood kadib markii mooshinka la keenay, waxaan halkan ku lafo gureynaa 5 qodob oo mooshinka laga fahmay. 1-Guddoomiyaha Aamusan Caadi ahaan madaxda ku lugta leh mooshinada si joogto ah ayay warbaahinta uga hadli jireen, waxayna cabbiri jireen aragtidooda ku wajahan waxa socda.

 

Balse guddoomiyaha baarlamaanka Maxamed Mursal marnaba ma uusan ka hadlin mooshinka tan iyo intii uu saxiixay.

Dhawr jeer oo ay BBC-da isku dayday in ay kala xiriirto taleefoono kale duw-an, ayaysan u suurto-galin in aan haleelno, maadaamaa aanan laga jawaabayn wicit-aanada.

Marka kaliya ee la arkay guddoo-miyaha waxa ay ahayd mar ay xildhibaanadii mooshinka keenay ugu tageen gurigiisa oo ku dhex yaala xeendaabka Villa Soomaaliya.

Wararkii ugu dambeeyay ee shalayy soo baxaya waxa ay sheegayaan in guddoomiyaha uu ka guurey gurigiisii Villa Uganda ee ku dhex yiilay madaxtooyada, waxaana la sheegay in uu degay hoteel lagu tiriyo xildhibaanada mucaaradka. sida ay BBC-da u sheegeen xildhibaano ka ag dhow guddoomiyaha.

Lama oga cidda amnigiisa sugeysa, hase yeeshee ciidamada AMISOM ayaa u xilsaaran sugista amniga madaxda sarsare, waana in ay ku illaalisaa xarumaha dowladeed ee loo asteeyay madaxda. Weli wax war ah lagama hayo AMISOM iyo guddoomiyahaba.

Guddoomiyaha waxa ay dad badan ka rabeen in uu sharoxo mooshinka uu qabtay, gaar ahaan qodobada culculus ee loo cuskaday iyo sharcinimadiisa maadaamaa uu jiro sharci dhigaya in marka hore ay tahay in garsoorka ay ogolaadaan in eedeymaha madaxweynaha loo jeediyay ay wax ka jiraan.

Warqad uu horey usoo saaray guddoomiye Maxamed Mursal ayuu ku codsaday in la dhawro madax banaanida baarlamaanka, hase yeeshee waxaa lagu eedeeyay in laftiisa uu farogalin ku hayo laanta fulinta. Balse aamusnaanta guddoomiyaha ayaa meesha ka saartay fursadihii uu kaga jawaabi lahaa eedeymahaas.

Kaligiis ma ahan cidda aamusan, ee sidoo kale madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo ah qofka mooshinka laga keenay ayaa laftiisa aamusan, oo aanan weli ka hadlin mooshinka, isaga oo ay u egtahay in uu iska wato hawlihiisii caadiga ahaa xilli meel kasta oo dalka ka mid ah isaga la hadal hayo.

Waxaase la fahamsanyahay in madaxweynaha uu kullamo gaargaar ah la yeeshay madaxda qaarkeed tan iyo intii mooshinka la keenay sida ay illo xog ogaal ah u sheegeen BBC-da. Kullamada ayaa la sheegay in ay ku saabsanaayeen sidii xal looga gaari lahaa arrimaha mooshinka.

2-Xildhibaanada maka laaban karaan mooshinka ?

Xildhibaan Xassan Cabdi Ismaaciil oo ka mid ah kuwa keenay mooshinka ayaa BBC-da u sheegay in sharciga uu qabo in mar haddii uu xildhibaanka saxiixo mooshinka uusan ka laaban karin, wuxuuna intaas ku daray in mooshinka ay saxiixeen 92 xildhibaan oo ah guntankii la rabay ee uu sharciga qabay.

Balse Xildhibaan Daahir Amiin Jeesoow oo ka mid ah kuwa kasoo horjeeda mooshinka ayaa BBC-da u sheegay in qodobka uu cuskanayo xildhibaan Xassan uu sax yahay, balse markii koowaadba xildhibaanada qaar saxiixooda laga been abuurtay, sidaasi darteedna qof aanan saxiixin mooshinka uusan qodobkaas qabanaynin.

Xildhibaano badan ayaa sheegay in magacooda iyo saxiixooda laga been abuurtay, waxayna sheegeen in ay sharciga la tiigsan doonaan ciddii sidaas samaysay. Waxaa ka mid ah xildhibaanad ku sugan magaalada Dehli ee dalka Hindiya oo arrimo caafimaad u joogta, taas oo muuqaal ay soo duubtay ku sheegtay in laga been abuurtay saxiixeeda.

Waraaq uu shalay soo saaray xoghayaha guud ee baarlamaanka Cabdixakiim Buux ayuu ku sheegay in 14 xildhibaan ay usoo gudbiyeen cabasho ah in magacooda laga been abuurtay, sidaas darteedna uu ku jabay mooshinkii madaxweynaha laga geeyay.

3-Khilaafka Baarlamaanka

Lahaanshaha sawirka.

Dowladihii hore, khilaafka waxa uu aad u saameyn jiray laanta fulinta dhexdooda, waxaana inta badan mooshinada laga keeni jiray xukuumadda, sababtuna waxa ay ahayd madaxwyenaha iyo Ra'isulwasaaraha oo is qabta.

Hadda khilaafka waxa uu usoo wareegay dhanka baarlamaanka, wuxuuna markii labaad khilaaf ka dhex taaganyahay guddoonka baarlamaanka oo ku kala aragti duwan mooshinka madaxweynaha ee uu guddoomiyaha saxiixay.

Waxa ay sidoo kale ku kala aragti duwaanaadeen kala diristii guddiga maaliyadda ee baarlamaanka.

Guddoomiye ku xigeenka koowaad Cabdiwali Muudeey oo saxaafadda la hadlay ayaa yiri "Guddoomiyaha waxa uu mooshinka saxiixay isaga oo xanaaqsan, haka laabto ayaan leenahay".

Xildhibaan Daahir Amiin Jeesoow ayaa warbaahinta gudaha u sheegay in xildhibaanada ay gaareen in aysan salaanta iska qaadin , markii horena ay saaxiibo ahaayeen.

Xitaa waxaa la sheegay in xildhibaano isugu yimid goob aroos ah oo lagu casuumay ay salaanta isla garab mareen.

4-Lix bil gudahood lama keeni karo mooshin kale

Xoghayaha baarlamaanka Cabdixakiim Buux ayaa warqad uu soo saaray ku sheegay in mooshinkii madaxweynaha uu jabay kadib markii 14 xildhibaan ay sheegeen in saxiixyadooda iyo magacyadooda laga been abuurtay.

Sida uu qabo sharciga, mar haddii uu jabo mooshinka ama uu siyaabo kale u socon waayo, muddo 6 bilood ah qofkaas lagama keeni karo mooshin kale.

Balse xildhibaanadii keenay ayaa weli ku adkaysanaya in mooshinka uu sax yahay, waxaana xaalka uga sii daraya guddoomiyaha baarlamaanka oo weli aamusan.

5-Awoodda xoghayaha Guud ee Baarlamaanka

Haddii uu jiro qof udub dhexaad u ah arrimaha mooshinka madaxweynaha, qofkaas waa Cabdikariim Buux oo ah xoghayaha guud ee baarlamaanka.

Maalinkii koowaad isaga ayuu ahaa qofkii saxiixay waraaqda mooshinka, inkasta oo inta bil furey, ku qoray 'Amarka guddoomiyaha', taas oo loo fasirtay in uu isaga fogeynayo wixii eedeymo ah.

48 saac kadib, Buux waxa uu soo saaray waraaq kale oo uu ku sheegayo in 14 xildhibaan ay sheegeen in laga been abuurtay, sidaasna uu ku jabay mooshinkii madaxweynaha.

Balse xildhibaano shalay hadlay ayaa sheegeen in xoghayaha uusan awood u lahayn in waraaq uusan guddoomiyaha ogeyn uusan soo qori karin, sidaas darteedna uu weli mooshinka sidiisii yahay.

Ma ahan markii koowaad oo Buux uu magaciisa miiska soo koro, mooshinkii kan ka horeeyay ee lagu ridey Prof Maxamed Cusmaan Jawaari, Buux shaqadiisa ayaa qiil qiil gashay kadib markii guddoomiye ku xigeenka Cabdiwali Muudeey uu waraaq uu soo saaray ku sheegay in uu xilka kaga qaaday xoghayaha. Balse markii dambe Buux shaqadiisa halkii ayuu ka watay.

xigasho.bbc.com/Somali

BOGGA CAYAARAHA

RASMI: KOOXAHA AYAY MAN UNITED, LIVERPOOL, TOTTENHAM IYO MAN CITY KU AADI KARAAN WAREEGA 16KA KOOXOOD EE CHAMPIONS LEAGUE.

Waxaa si rasmi ah loo soo afjaray heerkii groupyada Champions League waxaana hadda la ogyahay dhamaan 16ka kooxood iyo waliba kaalmaha ay ku soo baxeen taas oo sii xaqiijisay kooxuhu qaabka ay iskugu aadi karaan wareega xidiga ee Champions League.

Afartii kooxood ee matalayay horyaalka Premier league ayaa u soo wada baxay wareega 16ka Champions league waxayna hadda ka fikirayaan kooxaha ay isku aadka wareega xidiga la kulmi karaan. Kooxaha Premier league ayay waqti hore ugu danbaysay in ay so wada gaadhaan wareega 16ka UCL.

Kooxaha Liverpool, Manchester United, Manchester City iyo Tottenham ayaa dhamaantood awooday in ay ka soo gudbaan heerkii Goupryada Champions league taas oo wax wayn uga dhigan kooxaha Premeir League oo ay midba si gaar ah uga soo baxday guruubkeedii.

Haddaba kooxahee ayay Liverpool, Man United, Man City iyo Tottenham ku aadi karaan wareega 16ka kooxood ee Champions league? Shabakada Gool24 ayaa halkan idiinku soo gudbinaysa jawaabta su’aashan iyada oo la raacayo sharciga UEFA ee isku aadka wareega 16ka Champions league.

Aan marka hore idiin soo gudbiyo sharciga muhiimka ah ee lagu salayn doono isku aadka heerka Groupyada Champions League kaas oo ah kan ay koox kastaaba ku sii ogaan karto kooxaha ay filan karto in ay isku aadka isku arki karaan.

Marka kowaad waxaa isku aadka wareega 16ka kooxood ee Champions league hogaamin doona siddeeda kooxood ee kaalinta kowaad kaga soo dhamaysta groupyadooda iyada oo haddaba la ogyahay qaar ka mid ah kooxaha kaalinta kowaad ku dhamaystay halka kuwa kale xalay si rasmi ah loo ogaan doono.

Qodobka labaad ee muhiimka ah ayaa ah in kooxihii isku Groupka ka soo baxay ayna isku aadka wareega 16ka kooxood isku arki karin waxa kale oo muhiim ah in kooxaha isku wadanka ahi ayna isku aadi karin wareega 16ka kooxood.

Sidaa daraadeed, dhamaan kooxaha afarta ah ee Premier league iyo min saddexda kooxood ee Spain iyo Germany ka socda midna lama kulmi karaan kooxaha ay isku wadanka yihiin. Sidaa daraadeed, marka ay kooxi doonayso in ay ogaado kooxaha ay ku aadi karto, waxay iska saaraysaa kooxaha ay isku wadanka yihiin iyo kooxdii ay isku groupka ka soo baxeen.

Haddaba halkan kaga bogo kooxaha ay Liverpool, Man United, Man City iyo Tottenham ku aadi karaan wareega 16ka kooxood ee Champions League:

Kooxaha Ay Liverpool Ku Aadi Karto Champions league: Barcelona, Borussia Dortmund, FC Porto, Real Madrid Bayern Munich, Juventus

Kooxaha Ay Man United Ku Aadi Karto Champions league: Barcelona, Borussia Dortmund, FC Porto, Real Madrid, Bayern Munich, PSG.

Kooxaha Ay Man City Ku Aadi Karto Champions league: Atletico Madrid, Schalke, Ajax ,AS Roma

Kooxaha Ay Tottenham Ku Aadi Karto Champions league: Real Madrid, FC Porto, Borussia Dormtund, Bayern Munich , Juventus, PSG.

Manchester City ayaa ah kooxda Premier league ee haysata fursada ugu wayn waxayna ku aadi kartaa kaliya afar kooxood oo kaliya kuwaas oo kala ah Atletico Madrid, Schalke, Ajax ,AS Roma waana sababta ay kaalinta kowaad u badbaadisay kooxda Guardiola maadaama oo ay kaalinta labaad ku jiraan saddex kooxood ee Ingiriiska ah iyo waliba Lyon oo ay isku group ahaayeen.

RASMI: 16-KA KOOXOOD EE KU TARTAMI DOONA KOOBKA UEFA CHAMPIONS LEAGUE OO DHAMAYSTIRMAY, WADAMADA AY KA SOO KALA JEEDAAN IYO KAALMAHA AY KU SOO KALA BAXEEN.

Heerkii groupyada UEFA Champions League ayaa soo dhamaaday kadib markii la ciyaaray wareegii lixaad ee tartankan waxayna kooxuhu u qaybsameen saddex qaybood kuwaas oo kala ah 16 kooxood oo u soo gudbay tartanka UEFA Champions League, siddeed kooxood oo ku biiray Europa League wareegiisa 32 ka kooxood iyo inta kale oo daaqada laga tuuray.

Haddaba waxaa hadda si rasmi ah loo ogaaday dhamaan 16ka kooxood ee u soo baxay wareega xidiga ee Champions League kuwaas oo qayb ka noqon doona isku aadka isniinta la samayn doono ee wareega 16ka Champions League.

Sidoo kale hadda waxaa la ogaaday dhamaan kaalmaha ay ku soo kala baxeen 16ka kooxood taas oo saamayn wayn ku yeelan doonta isku aadka wareega xidiga waxayna hadda koox kastaaba ogtahay kooxaha ay suurtogal ahaan ugu aadi karto.

Haddaba waxaanu halkan idiinku soo gudbinaynaa dhamaan 16ka kooxood ee u soo baxay heerka Groupyada Champiosn League iyo waliba kaalmaha ay ku soo baxeen taas oo ay UEFA ku salayn doonto marka ay isku aadka samaynayso.

Kooxaha Kaalinta Kowaad Kaga Soo Baxay Groupyadii Champions league Ee Isku Aadka Hogaamin Doona iyo Wadamada Ay Ka Soo Jeedaan.

1-Barcelona-Spain

2-Real Madrid-Spain

3- FC Porto- Portugal

4-Man City- England

5- Borussia Dormtund-Germnay

6-Bayern Munich -Germany

7-Juventus-Italy

8-PSG- France

Kooxihii Kaalinta Labaad Kaga Soo Baxay Heerka Groupyada Champions League iyo Wadamada Ay Ka Soo Jeedaan.

1-Atletico Madrid- Spain

2-Man United- England

3-Schalke- Germany

4-Ajax -Netherlands

5- Roma- Italy

6-Liverpool- England

7-Tottenham-England

8-Lyon-France

Qaabkee Isku Aadka Wareega 16ka Champions league Loo Samayn doonaa?

Waxaa laysku aadin doonaa kooxaha kaalinta kowaad iyo kaalinta labaad iyada oo laga taxadari doono laba shuruudood oo muhiim ah. Marka kowaad kooxda kaalinta kowaad ku soo baxday kuma aadi doonto koox ay isku wadan yihiin oo kaalinta labaad ku soo baxday.

Shuruuda labaad koox kaalinta kowaad ku soo baxday kuma aadi karto koox ay kaalinta labaad ku soo baxday oo ay isku group ahaayeen, inta kale ee soo hadhay waxay iskugu beegmi karaan kaalinta kowaad iyo kaalinta labaad oo si toos ah isku aadkoodu noqon doono.

Waxay tani la micno tahay in afarta kooxood ee Premier league ayna isku arki karin wareega 16ka si la mid ah min saddexda kooxood ee Spain iyo Germany ka socda laakiin arinta xiisaha badan ayaa ah in kaalinta labaad ay ku jiraan Man United, Liverpool, Atletico Madrid iyo Roma kuwaas oo kooxaha kaalinta kowaad haddii ay sharciga aan soo sheegnay ka baxsadaan ay isku aadi karaan.

Europa League - Group L December 13

07:55PAOK Thessaloniki FC? - ? BATE Borisov

07:55Vidi FC? - ? Chelsea

Europa League - Group A December 13

10:00AEK Larnaca? - ? Bayer Leverkusen

10:00Ludogorets Razgrad? - ? FC Zuerich

Europa League - Group B December 13

10:00Celtic? - ? Salzburg

10:00RasenBallsport Leipzig? - ? Rosenborg

Europa League - Group C December 13

10:00FC Koebenhavn ? - ? Bordeaux

10:00Slavia Prague? - ? Zenit St. Petersburg

MADAXWEYNE FARMAAJO OO BOGAADIYAY ANSIXINTA SHARCIGA DADKA NAAFADA AH

Madaxweynaha Jamhuuriy-adda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa ku bogaadiyey xildhibaannada Golaha Aqalka Sare ansixinta Sharciga Dhi-smaha Hay’adda Dadka Naafada ah.

Madaxweyanaha ayaa tilma-amay in ansixinta sharcigan ay aas-aas u tahay mideynta iyo darda-rgelinta dadaallada iyo qorsheyaasha lagu kaabayo nolasha dadkeenna naafada ah.

"Waxaan uga mahadcelinayaa xildhibaannadeenna sharafta leh ee Aqalka Sare ansixinta Hindise Shar-ciyeedka Dhismaha Hay’adda Dadka Naafada ah. Sharcigaan waxa uu sa-ldhig u yahay xaqiijinta xuquuqda ay leeyihiin dadka naafada ah ee Soo-maaliyeed”, ayuu yiri Madaxweyne Farmaajo.

Madaxweynaha ayaa faray Xu-kuumadda Federaalka Soomaaliya in ay kaalinteeda hoggaamineed ka qaa-dato hirgelinta Dhismaha Hay’adda Dadka Naafada ah iyo dardar gelinta qorsheyaasha ku qotoma xal u helista dhibaatooyinka ku xeeran nolasha dadka naafada ah.

Madaxweyne Maxamed Cabd-ullaahi Farmaajo ayaa todobaadkii hore ugu baaqay Golaha Aqalka Sare in ay dadejiyaan ansixinta Sharciga Dhismaha Hey’addan oo ay horey u soo gudbisay Xukuumaddu, ayna an-sixiyeen Golaha Shacabka.

Madaxweyne Faraamjo ayaa tilmaamay in falalka arxan darrada ah ee argagixisada Alshabaab ay ku bartilmaamsadeen shacabka Soo-maaliyeed ay kordhiyeen tirada dadka naafada ah, isagoona sheegay in shacabka iyo Dowladda Soomaal-iyeed ay gacanna kula dagaalamay-aan cadawgaas, gacanta kalena ay ku dhisayaan dalkooda.

GABADH SOOMAALI AH OO DOORASHO KAGA GUULEYSATAY GANACSADE CAAN AH

Haweeney soomaali ah ayaa loo doortay golaha deegaanka ee South Portland City ee dalka Mare-ykanka.

Deeqa Dhalac ayaa ka guul-eysatay nin ganacsade caddaan ah oo caan ka ahaa deegaankaasi.

Gabadhan oo horay uga sha-qeyn jirtay arrimaha bulshada ayaa noqoneysa qofkii ugu horreeyay oo Muslim ah oo deegaankaasi laga do-orto.

Doorashadan ayaa ahayd mid gaar ah, kaddib markii uu ninkii xilka haayey iska casilay.

Horaantii bishii October ayaa Deeqo iyo musharixiin kale waxa ay loollan u galeen kursigaasi.

Deeqa ayaa waxa ay ka gu-ulaysatay nin aad caan u ah oo ganacsiyo ku leh magaaladaas oo lagu magacaabo Donald, kaasoo helay 7 boqol oo cod halka ay Deeqo heshay laba jibaar tirada uu helay Donald.

Gabadh Soomaali ah oo lagu takooray ku hadalka luuqaddeeda ho-oyo

Deeqa ayaa waxa ay daganayd magaalada South Portland muddo 10 sano ah, waxa ayna ka soo qabatay barnaamijyo kala duwan sida qaybta xanaanada carruurta, qaybta guryaha ee magaalada iyo barnaamijyo caaf-imaad.

Magaalada lagu soo doortay Deeqo ayaa waxa aad ugu yar Soo-maalida, balse waxaa jira dad Soo-maali ah oo dagan magaalo aad ugu dhaw oo lagu magacaabo Bonland.

Barasaabka magaaladaas ayaa waxa uu horay Soomaalida dagan ugu amray inay ka guuraan.

Dalka Mareykanka ayaa waa-yadan dambe waxa laga tixgeliyaa isdhexgalka bulshada, waxaana la soo dhaweeyana dadkii horay la ta-koori jiray, taas oo ka dhacday gobolo uu ka mid yahay Minesota oo laga soo doortay Ilhan Cumar siyaasiyiin kale oo Soomaali ah.

SHIRKA MAAMULLADA DEGMOOYINKA OO LOOGA HADLAY QORSHAHA HORUMARINTA 2019.

Shirka todobaadlaha ah ee Gu-ddoomiyeyaasha 17ka degmo oo guddoominayey Duqa Muqdisho ahna Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cism-aan (Eng. Yarisow) ayaa lagaga ha-dlay qorshaha faya dhowrka Caasim-adda, amniga, Olalaha Isxilqaan iyo qaban soo bandhiggidda Sawirrada taariikhda Muqdisho.

Shirkan ayaa ku qabsoomay xarunta Dowladda Hoose ee Deg-mada Warta Nabadda, iyadoona Gud-doomiyeyaasha Degmooyinka Gobol-ka Banaadir ay soo bandhigeen wax-qabadka sanadkan ee arrimaha bu-lshada, la dagaalanka musuq maa-suqa iyo baahinta adgeeyada asaa-siga ah.

Guddoomiyaha Gobolka Bana-adir ayaa boggaadiyey isku duubnida dhinaca amniga ee shacabka iyo hay’adaha amniga, kaas oo hors-eeday in laga hortago falal badan oo argagixisada Alshabaab ay u mal-eegeen shacabka.

Arrimaha sida gaarka ah ay uga wada hadleen Maamulka Gobolka iyo Guddoomiyeyaasha Degmooyinku ayaa waxaa ka mid ahaa qorshaha dib u habaynta bulaacadaha Caas-imadda oo haatan ay howlgaleen bu-laacadaha mara degmooyinka Xama-rweyne iyo X/Jajab, iyadoo ay soo dhammaatay daraasadda ku aaddan sidii xal loogu heli lahaa caqabadaha ku xeeran faya-dhawrka degmooyinka Gobolka oo iska kaashadeen Gobolka Banaadir iyo UNDP.

Duqa Muqdisho ayaa boga-adiyey sida bulshada Gobolku ay uga qeyb qaadanayaan Olalaha Isxilqaan, kaddib markii muddo kooban lagu hirgelyey qorshaha dib u dhiska Tiy-aatar-ka iyo Madxafka Qaranka, isa-goona ku ammaanay Shaqaalaha Go-bolka Banaadir iyo kan Warta Nab-adda oo todobaadkan sameeyey olale ay ku nadiifinayaan Garoonka Ciya-araha ee Muqdisho.

DANJIRE MAXAMED CAALIM OO FARIIN U DIRAY MADAXWEYNE FARMAAJO.

Iyadoo dalka uu ka jiro khilaaf siyaasadeed oo ka dhex-taagan gol-aha shacabka ee baarlamanka Soo-maaliya,kaas oo ka dhashay Mooshin xildhibaano gaaraya 92 xildhibaan ay ka gudbiyeen Madaxweynaha Soom-aaliya Maxamed Cabdulaahi Farm-aajo,

iyadoo taasi ay jirto ayaa siy-aabo kala duwan waxaan arintaasi kaga hadlay falanqeeyaal

Mr caalin waxaa uu ugu horeen sheegay in ay adag in 2 sano ee soo socota ee dowladan haatan talada haysa in ay ku dhameysan-doonto,m-aadaama buu yiri ay iska hor imaa-nayaan golaha sharci dajinta iyo ful-inta dalka.

Sidoo Danjire Caalin ayaa taageeray in ay xildhibaanada ku sax-san yihiin in ay mooshin ka keenaan madaxweynaha Soomaaliya,waxaase qalad uu ku tilmaamay in guddomiye ku xigeenka 1-aad iyo guddomoye ku xigeenka 2-aad ay hareer maraan sharciga dalka u yaalaha iyo dast-uurka.

Ugu Dambeen Maxamed Nuur Caalin ayaa hadalkeesia ku soo gaba-gabay in loo bahan yahay in khibrad laga qaato qaladkii hore isoo dhacay ee lagu tuuray Guddomiyihii hore ee baarlamanka Golaha shacabka jawa-ari.

Waxuuna faray xildhibaanada iyo shacabka in ay ku dabafeelaan guddomiye Maxamed Mursal Sheekh C/raxmaan.

SHIRKA XULASHOOYINKA MAALIYADEED, IYADOO LA WAAFAJINAYO DIB U EEGISTA DASTUURKA OO FURMAY.

Waxaa magaalada Muqdisho ka furmay kulan shaqo oo ay si wa-dajir ah u wada qabanayaan Wasa-aradaha Arrimaha Dastuurka, Maal-iyadda iyo Arrimaha Gudaha, kaasoo ku saabsan hannaanka maaliyadeed ee Federaalka iyada la waafajinayo dib-u-eegista Dastuurka.

Furitaanka shirkan ayaa waxaa ka soo qeybgalay Ra’iisul Wasaare Ku-Xigeenka, Wasiirka Arrimaha Das-tuurka, Wasiirka Arrimaha Gudaha, Hantidhowrka Guud ee Qaranka, Wasiir Ku-Xigeenka Arrimaha Dast-uurka iyo masuuliyiin kale oo ka tirsan Dowladda Federaalka.

Wasiir Cabdiraxmaan Xoosh Jibriil oo ka hadlay ujeeddada shirka ayaa sheegay in shirkan uu yahay mid muhiimad gaar ah u leh Geedi-so-codka Dib-u-eegista Dastuurka.

"Sidaa ogtihiin waxaa dalka ka socda Geedi-socodka Dib-u-eegista Dastuurka waxaana naga go’an in wax walba oo quseeya Dastuurka oo ay kamid tahay Xulushada Hannaa-nka Maaliyadda Federaalka si qoto dheer looga doodo” ayuu yiri Wasiir Xoosh.

Wasiirka Arrimaha Gudaha Mu-dane Cabdi Maxamed Sabriye ayaa dhankiisa sheegay in Wasaaradiisu ka go’antahay inay Wasaaradda Arri-maha Dastuurka kala shaqeyso arrim-aha dib-u-eegista Dastuurka ee qus-eeya arrimaha Federaalka.

Ra’iisul Wasaare Ku-Xigeenka XFS Mudane Avv. Mahdi Maxamed Guuleed oo shirka furay ayaa yiri "Waxaan ku bogaadinaya Wasaara-dda Arrimaha Dastuurka sida wanaa-gsan ee ay uga shaqeyneyso arrim-aha dib-u-eegista Dastuurka, waxaan aqoonyahanada ka soo qeybgalay shirkan kula dardaarmayaa inay maskaxdooda tuujiyaan oo aad soo saartaan xulashooyin wax ku ool ah oo quseeya Hannaanka Maaliyaadda Federaalka”.

Ugu dambayn, shirkan oo soc-on doona muddo seddex maalin ah oo ay ku kulmeen madax katirsan DFS iyo aqoonyahanno ku xeeldheer arr-imaha maaliyadda ayaa marka uu dhamaado laga soo saari doonaa xul-ashooyin ku saabsan sidii loo fede-raaleyn lahaa hannaanka maaliyadda.

MALEESHIYAAD KU DAGAALAMAY SHABEELLAHA DHEXE

Wararka ka imaanaya degm-ada Cadale ee gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa sheegaya in dagaal labo maleeshiyo beeleed u dhaxeeya uu ka dhacay tuulooyin hoos-taga degma-daas.

Dagaalka ayaa dhacay shalay duhurkii waxaana ka dhashay khasa-are isugu jira dhimasho iyo dhaawac.

Ciidamada dowladda Soomaa-liya ayaa ku baxay goobta uu daga-alku ka dhacay.

Wararka ayaa sheegaya in dagaalka uu salka ku hayay dil tod-obaad ka hor ka dhacay tuulooyin ku dhow degmada Cadale, waxaana dil-kaas uu sabab u noqday dagaal mar kale ka dhex qarxa labo beelood.

AQALKA SARE OO ANSIXIYAY SHARCIGA DHISMAHA HAY’ADDA NAAFADA QARANKA

Kalfadhiga 4-aad kulankiisa 11-aad ee xildhibaannada ee Golaha Aqalka sare ay Shalay ku yeesheen xarunta Golaha Aqalka sare ayaa ahaa ajandaha Aqrinta labaad ee hindise-sharciyeedka dhismaha Hay’-adda Golaha Naafada Qaranka.

Kulanka ayaa waxaa kasoo qyb gashay Wasiirka Wasaaradda Hawee-nka iyo horumarinta xuquuqul Insaa-nka , Deeqa Yaasiin Xaaji Yuusuf, iyadoo fadhiga guud ee Aqalka sare ay ku sugnaayeen 31, xildhibaan.

Guddoomiyaha Guddiga Gars-oorka Diinta iyo Awqaafta iyo Xuq-uuqul Insaanka ee Aqalka sare, Sanetor, Samsam Ibraahim Cali, ayaa xildhibaannda Aqalka sare ka cod-satay in la dadejiyo Dhismaha Shar-ciga hay’adda Naafada Qaranka, taas oo muhiim u ah Dadka uu Lixaad-kooda dhammaystirnayn.

Guud ahaan Xildhibaannadii ku sugnaa Fadhiga ayaa isku raacay in la meel mariyo sharciga Dadka naafada ah, iyadoo cod Gacan taag ah lagu axsixiyay.

Wasiirka Wasaaradda Hawee-nka iyo Horumarinta Xuquuqul Ins-aanka , Deeqa Yaasiin Xaaji Yuusuf, ayaa u mahad celisay guud ahaan Xildhibaannada Golaha Aqalka sare sida ay u dadejiyeen sharcigan, kaas oo ay horay u soo meel mariyeen xildhibaannada golaha Shacabka.

TRUMP”WALAAC KAMA QABO IN XILKA LA IGA QAADO”

Madaxweynaha Mareykanka, Donald Trump ayaa u sheegey wak-aaladda wararka ee Reuters in uusan walaac ka qabin fikradaha sheegaya in kalsoonida lagala noqon doono oo xilka laga eryi doono.

Warbixin shalay lagu qorey Reuters ayuu wareysi gaar ah oo uu madaxweynuhu bixiyey, waxa uu ku yiri "Way adag tahay in xafiiska laga eryo qof aanan sameyn wax qalad ah, islamarkaana abuurey dhaqaalihii ugu xoogganaa abid ee taariikhda wad-danka”

Xubnaha mucaaradka xisbiga dimoqraadiga, ayaa soo saaray arrimo walaac abuurey oo ay ka mid tahay lacago uu bixiyay qareenkii mada-xweynaha Michael Cohen, kuwaas oo la siiyay haween ka hor doorashadii madaxtinnimada 2016.

Lacagahaasi oo sharci darro ahaa ayay dacwad oogayaal federal ah waxay leeyihiin waxa bixintooda amray Trump.

Dimoqraadiyiinta ayaa sidoo kale ku doodaya in lacagahaasi oo sharciga ka fogaa uu sidoo kale Tr-ump ku shaacinin ololihiisi, waxayna leeyihiin tallaabooyin noocani ah wax-ay abuuri karaan in madaxweynaha codka kalsoonida loo qaado, xafiis-kana laga eryo.

MADAXWEYNAHA ERITREA OO KUSOO JEEDDA MUQDISHO

Wafdi uu hoggaaminaayo mad-axweynaha Eritrea Isaias Afwerki ayaa saaka booqasho ku imaanaya Magaalada Muqdisho ee Caasimadda Soomaaliya.

Madaxweynaha Wafdigiisa waxaa ka mid ah xildhibaano ka tirsan baarlamaanka dalkaasi , Wasiiro iyo Ganacsato.

Waa markii ugu horreysay oo uu yimaado Magaalada Muqdisho xilli horay uu Muqdisho u soo gaaray Wasiirka Arrimaha dibadda dowladda

Ammaanka Magaalada Muqdisho ayaa si weyn loo adkeeyay, waxaana xiran wadooyinka muhiimka ah ee ku yaalla Magaalada Muqdisho.

Calanka iyo Sawirka Madaxw-eynaha Eritrea ayaa lagu sharaxay wadooyinka Muqdisho, waxaana lagu waddaa in garoonka Muqdisho uu kusoo dhaweeyo Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

THERESA MAY OO KU GUULEYSATAY CODKII LOO QAADAY

Raiisul wasaare Theresa May ayaa ka badbaaday cod kalsoonida kala laabasha ah oo ay u qaadeen xildhibaanada xisbigeeda, Waxa ay heshay 200 oo cod, halka 117 ay ka codeeyeen Theresa May.

Mrs May oo ka hadlaysay waddada Downing, ayaa waxa ay wacad ku martay in ay ka mira dhalin doonto heshiiska ka bixitaanka Britain ee Midoowga Yurub.

Balse waxa ay sheegtay in ay dhagaysatay walaaca ay muujiyeen xildhibaanada ka codeeyay.

Waxa ay sidoo kale sheegtay in maalinta khamiista ah ee oo uu dhacayoshirka Midowga Yurub ay u dagaalami doonto isbedalkeeda ku aadan heshiiska ka bixitaannka Britain ee Midowga Yurub.

In codka kalsooni kala noqos--hada loo qaado ra’isal-wasaaraha waxaa sabab u ahaa 48 xildhibaan oo ka tirsan xisbigeeda,kuwaasi oo ka carooday siyaaddeeda ku wajahan ka bixitaanka Britain ee Midowga Yurub taas oo ay sida la sheegay ka hor imanayso aftidii laga qaaday shac-abka sanadkii 2016-kii.

WASIIR CAWAD OO MAS’UULIYIIN KULA KULMAY RIYAAD

Wasiirka arrimaha dibedda So-omaaliya, Mudane Axmed Ciise Cawad ayaa Maanta oo Arbaca ah kulan kula qaatay Caasimadda Sacu-udiga ee Riyaadh Boqorka Dalka Sac-uudi Carabiya Boqor Salmaan Bin C/casiis Al-Sacuud.

Shirka ayaa looga hadlay sidii loo adkayn lahaa xiriirka Labada Dowladood, adkaynta ammaanka Go-bolka Geeska Afrika, horumarinta Ganacsiga iyo Maalgashiga Dalalka dhaca Geeska Afrika oo ay Soom-aaliya u horreyso.

Wasiirka arrimaha dibedda So-omaaliya ayaa sidoo kulan la qaatay Wasiirrrada arrimaha dibedda ee Da-lalka Masar, Jabuti, Suudaan iyo Ye-men, kaas oo ujeedkiisu ahaa sidii loo dhisi Urur ay ku mideysan yihiin Waddamada Gacanka Carbeed iyo Dalalka Afrika ee kulaala Badda Cas.

XUKUUMADDA SOOMAALIYA OO KA HADASHAY MOOSHINKA LAGA KEENAY FARMAAJO

Ra’iisul Wasaare ku xigeenka Xukuumadda Soomaaliya Mahdi Maxamed Guuleed ayaa warbaahinta u sheegay in uu buray mooshinkii laga keenay Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

Waxaa uu sheegay in aysan aheyn wax fudud in xilka laga qaado Madaxweynaha Soomaaliya Maxam-ed Cabdullaahi Farmaajo,islamark-aana ay u baahan tahay baaritaano badan.

Mahdi Maxamed Guuleed ayaa xusay in Madaxweynaha uu xaq u leeyahay in uu isdifaaco hadii Moo-shinku uu noqdo Mid sax ah,laakiin xoghayaha Baarlamaanka Soomaa-liya uu Caddeeyay in Mooshinkaasi uu buray.

Waxaa uu sheegay in ku dha-waad ay sanad qaadan doonto in xilka laga qaado Madaxweynaha, islamark-aana eedeymaha lasoo jeediyay qaa-rkood ay yihiin kuwo baaritaano badan inkastoo Mooshinka uu buray.

Sagaalkii bishaan 92 xildhibaan oo ka tirsan baarlamaanka Sooma-aliya ayaa Mooshin xilka qaadis ah ka keenay Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, wa-xaana taasi ka dhashay buuq badan.

AMARO LAGU SOO ROGAY SHACABKA KUNOOL BAYDHABO

Taliska Booliska Koonfur Galb-eed Soomaaliya ayaa waxa ay amaro ku soo rogeen Dadka ku dhaqan Mag-aalada Baydhabo, kuwaasoo banana-baxyo ka sameeya Magaalada Baydh-abo.

Taliyaha Qeybta Booliska Koo-nfur Galbeed Soomaaliya ee Gobolka Baay Korneel, Mahad Cabdiraxmaan Aadan ayaa sheegay in dadka looga baahan yahay in aysan dhigin dibadb-axyo aan lasoo ogeysiin Booliska.

Waxa uu sheegay in Maga-alada Baydhabo ammaankeeda ay Booliska si weyn u sugayaan shacab-kana laga doonayo in ay Ammaanka Baydhabo si weyn u ilaaliyaan.

Sidoo kale waxa uu digniin u diray dadka Bannaanbaxyada dhiga isaga oo xusay in Ciidamada si adag ay kaga hortagi doonaan haddii ay dadku dhigaan isu soo baax aysan ogeyn Ciidamada nabadgalyada.