...

Madaxweyne Xasan Sheekh "Aabe ama Adeer isha haka fiirsan wiilkaaga oo mu shaar yar dowl adda ka qaata oo had ana dhisanaya guryo waaweyn"

Madaxweynaha dowladda Fedaraalka Soomaa liya Xasan Maxamuud ayaa Dorraad markale si ad ag uga hadlay Salaadii Jimcaha kadib arrimaha la xariira musuq maasuqa.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa shee gay in dowladdiisa ay ka go'an tahay suu linta xatooyada Xo olaha dadweynaha, wux uuna shaa ciyay in qof walba oo lagu soo eedeeyay xatooyo Xo olo dadweyne uu heli doono garsoor Cadaalad ah.

"War ha cararin hadaadan tuug aheyn oo aadan wax isku ogeyn, in maalin aad maxakamad hor istaa gtay oo aad garr antay danbi ma ahan, laakin in lagu gu cad eeyo waxii laguugu eedeeyay ayaa dambi ah”ayuu yiri Madaxweyne Xasan Sh.Maxamuud.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa xus ay ineysan jirin cid ama koox gaar ah oo lagu siyaasadeynayo xatooyada Xoolaha dadweynaha oo uu sheegay in loo fasiray beegsi koox gaar ah, wuxuuna digniin ka ma dambeys ah u diray dadka masu uliyiinta ah ee indhaha ka fiirsada xatooy ada la sameynayo oo aan ka hadleyn ama aan ka hortageyn.

"Qofka musuqa sameynaya ninka ka celi karay ee ka celi waayey, waxaan hoos ta ka xariiqayaa in isaguna uusan ka dembi yareyn” ayuu hadalkiisa ku sii daray madax weyne Xasan Sheekh Maxamuud.

Madaxweynaha Soomaaliya ayaa sidoo kale xus ay in qofkii lagu waayo xatooyo xoolo dadweyne uu heli doono shahaado cadeyneysa inuu yahay qof aamin ah, islamarkaana ay dadka Soomaaliyeed marqaati ka wada noqon doonaan.

Wuxuu sidoo kale sheegay madaxwe ynaha in waalidiinta iyo ehelada dadkooda dowlada ka tirsan ee dhisanaya daaraha dhaadheer iyagoo qaata mu shaar kooban ineysan raali ka noqon xatooyada uu ku jiro wiilkooda oo ay ka waaniyaan xatoo yada Xoo laha dadweynaha.

"Aabe ama Adeer isha haka fiirsan wiilkaaga oo mushaar yar dowladda ka qaata oo hadana dhisan aya guryo waaw eyn, adigoo aan garaneyn halka uu lacagta ka keenay, ka waani xatooyada oo weydii h alka ay hantidu ka soo gashay oo xasuusi qiyaama ha iyo Alle ka cabsiga si uu uga waan toobo xatooy ada Xoolaha dadweyn aha" ayuu yiri madaxweyne Xasan Sheekh. Hadalka madaxweynaha dowladda Fed araalka Soomaaliya ayaa kusoo beeg maya, iya doo xubno ka tirsan dowladda oo lagu eedeeyay xat ooyo Xoolo dadweyne qaarkood la xiray, halka qaar kalana ay baxsadeen.

Golaha Wasiirada oo ansixiyay Magac aabista Ag aasimaha Hay'adda Socdaala & Jinsiyadaha

Shirka Golaha Wasiirrada XJFS oo uu guddoom inayey Ra'iisul Wasaare Ku-Xigeenka dalka, Md.Sa alax Axmed Jaamac, ayaa u magacaabay Agaasima ha Hay'adda Socdaalka iyo Jinsiyadaha Mudane, Ax med Saciid Maxamed, kaddib soo jeedinta Wasaara dda Amniga Gudaha.

Golaha ayaa sidoo kale ansix iyey soo jeedinta Wasaaradda Ta marta iyo Kheyraadka Biyaha ee magacaabista xubnaha Golaha Maamulka Hay'adda Korontada oo laf-dhabar u noqon doonta kor-joogtaynta farsamo iyo dhaqan-galinta Sharciga Korontada, xubnaha oo ka kooban sagaal qof ayaa lagu soo xushay khibra ddooda. Shirka Golaha Wasiirrada ayaa lagu ansixi yey Hindise Sharciyeedka Hubka Soomaaliya iyo Xe erka Amniga iyo Bedqabka Xurumaha Dowladda, Amniga Hotellada, Goobaha Ganacsiga iyo Xarum aha adeegyada Bulshada. Sidoo kale, Wasaaradaha Amniga Gudaha, G/dhigga, Arrimaha Gudaha, DF & Dib-u-heshiisiinta &Waxbarashda, Hiddaha &Tacliin ta Sare ayaa goluhu ka dha geystay warbixin no muhiim ah oo ku saabsan Amniga, Waxbarashada iyo Hirgalinta Nidaamka Aqoonsiga dadweynaha. Jawaari: Madaxweyne Xasan Sheekh waa u toostay

Guddoomiyihii hore Golaha Shacabka Soomaa liya, Prof. Maxamed Sheekh Cism aan (Jawaari) ay aa markii u horreysay ka hadlay shirkii Muqdisho u gu soo idlaaday madaxweyne Xasan Sheekh Maxa muud iyo madaxdii hore ee dalka.

Prof Jawaari ayaa madaxweyne Xasan ku amaa nay qabsoomida shirka wadatashi, kaa si oo madaxdii hore iyo siyaasiyiintii ka qeyb-gashay ay madaxda sare ee dalka kula wadaageen soo jeedintooda ku saab san heshiiskii u dambeeyay ee Golaha Wad atashiga Qaran.

"Shacabka ha isdajiyaan dagaal majiro oo si bisil oo siyaasin bisil oo dalka loo dan eynayo, aniga an iga waa dhamaatay ana ga anaga ayaa socota. Wa xaa la gaaray tallooyin fiican oo ay maqli doonaan,” ayuu yiri Prof Jawaari oo la hadlay warbaahinta dowladda.

Sidoo kale waxa uu tilmaamay in shirk aan uu qe yb ka yahay hal-ku-dhigii madax weyne Xasan Sh. Maxamuud ee Soomaali Heshiis ah, "Qaran ahaan waa arrin loo baahna, si fiican waa u dhacday oo is-afgarad waa la gaadhay.”

"Madaxweyne Xasan Sheekh waxaa u suurta-gashay hal qabsigiisi qeybtii hore waa u toosan tah ay. Soomaali oo Heshiis ah ayaa u toostay, tallaaba dii ugu horeys ay u qaaday waana u hambalyeyn ayaa.” Ugu dambeyntiina waxa uu rejo wanaag ka muuj iyay sida uu kusoo idlaaday shirkii wadatashi ee u dhaxeeyay madaxda sare ee dalka iyo kuwii ho re, iyo weliba sii soco shada kulamada wadatashi ee looga arrin sanayo arrimaha masiiriga ah.

Shirkaan ayaa waxaa looga hadlay qo dobo u badan arrimaha masiiriga ah ee dal ka, gaar ahaan heshiisyadii ay gaareen Golaha Wadatashiga Qaran, ayada oo madaxdii hore iyo siyaasiyiinta ka qeyb-gal ay ay tallooyin ka dhiibteen heshiiska hana anka doorashooyinka dalka.

Sida ay shaacisay Villa Somalia qodoba da heshii skii Golaha ayaa waxay madaxdu aad ugu lafa-gur een shirkaan oo socday la ba maalmood, ayada oo madaxdii hore iyo siyaasiyiintu ay soo jeediyeen tall ooyin kala duwan oo u baahan in la tixgeliyo inta ay wada-tashiyadu socdaan

Si kastaba, Shirkaan ayaa kusoo aaday xilli xasaa si ah, islamarkaana ay taagneyd xaalad siyaasadeed oo ka dhalatay heshi iskii ay dhawaan gaareen Gola ha Wadata shiga.

Madaxweynaha JFS Md.Xasan Sh. Maxamu ud oo daah furay shir Isbed delka Cimilada

Madaxweynaha JFS Md. Xasan Sh.Maxamuud ayaa daah furay shir heer caalami ah oo lagu miday naayo barnaami jka wasaaradda deegaanka iyo Isb eddelka cimilada ee Soomaaliyada Cagaaran iyo Great Green Wall initiative oo ay ku midey san yihiin 11 waddan,ayna Soomaaliya ku noqonayso 12-aad.

Wasiirka deegaanka iyo is badelka Cimi lada XFS Khadiijo Maxa med Almaqsuumi ayaa faah faahisay Hindisaha Cagaarinta Afrika ee Madaxweynuhu da ahfuray wasiir Khadiijo ay she egtay in ay Soomaa liya muddo dheer ay wajahaysay Xaalufka Deega anka & isbadelka Cimil ada oo ay sababtay dhibaato oyin dhan ka Fatahada ha,Abaaraha,Daadadka iyo xeebah oo ay soo buux dhaafiyeen bacaad fara ba dan oo ku soo guuray taas oo dhibto ku noqday Dee gaanka. Madaxweynaha Soomaaliya ayaa isagoo ka duulay ka jawaabaya dhibaatooyinka soo wajahay Deegaanka waxaa u ku dhawaaqay qorshaha Deeg aanka Cagaaran si wax looga qabto dhibaatada De egaanka. Halk aan Hoose ka Daawo Muuqaalka Da ahfur ka Hindisaha Cagaarinta Afrika ee Madax wey nuhu daahfuray.

Maamulka gobolka Banaadir oo digniin adag ka soo saaray qorshe ay damacsan tahay kooxda Al-shabaab

Guddoomiye ku xigeenka amniga iyo siyaasada maamulka gobolka Banaadir Maxamed Axmed Diiriye Yabooh ayaa uga digay masuuliyiinta degmo oyinka gobolka Banaadir isku dayo kooxda Al-shabaab ay ku dooneyso iney dad la shaqeeyo kaga dhex sameysato M/Muqdisho.

Guddoomiye Maxamed Axmed Diir iye Yabooh ayaa sheegay in masuulkii lagu ogaado inuu wax xiriir ah la sameeyo Uru rka Al-shabaab la horgeyn doono Cada aladda, isla markaana la marsiin doono ciqaab mida ugu adag. Wuxuu xusay in Cadaaladda ay ta hay mid loo wada siman yahay shacab iyo mas uul qofkii lagu helo inuu wax la wadaago kooxda Al-shabaab la horgeyn doono Maxakamada ha ku shaqada leh.

"Masuuliyad inta uu doonno hala eka ato qofkii khawaarij u dhawaada, ku raad yeesha ama maalin wax dhex mareen Caddaaladda ayaa soo qaban do onto" ayuu yiri guddoomiye ku xigeenka amniga iyo siyaasada maamulka G/BanaadirYabooh.

Wuxuu sidoo kale tilmaamay in kooxda Al-shab aab dhibaatooyinka ay ka geystaan Muqdisho iyo gu ud ahaan dalka in lagala shaqeeyo oo aysan kalig ood fulin karin dhibaatooyinka ay geystaan.

"U maleyn maayo in dhibka ay dalka ka wadaan ama caasimadda ka wadaan iney kaligood wadaan, dad naga mid ah ma amul ama hay’adaha amniga haku jiraan ama dadka shacabka ah haku jiraan ayaa hoggaaminaya, qofkii mas’uul ah ee la ogaado in uu khawaariij la shaqeynayo wuu ka dambi badan yahay Shacabka, qof walba waa inuu ka dheeraa daa" ayuu yiri guddoomiye Maxamed Axmed Diiriye Yabooh.

Cumar C/Rashiid iyo Cabduweli Gaas oo Marey kanka Kala hadlay muranka ka taagan doorashooyinka Puntland

Waxaa M.Muqdisho ee Caasimadda dalka Soom aaliya kulan gaar ahaa ku yeeshay R/Wasaaraya ashii hore ee Soomaaliya e Cumar Cabdirashiid Cali Sharmaake iyo Cabduweli Maxamed Cali Gaas iyo ku-xigeenka Danjiraha Mareykanka ee Soomaaliya ee Tim P. Trenkle.2da dhinac ayaa waxaa ay ka wa da hadleen xaaladda dalka, amniga iyo do ora shoo yinka Puntland ee khilaafka uu ka taa gan yahay, iya da oo Ra’iisul Wasaarayaa shii hore ay Safiir kuxig eenka Warbxiin ka siiyeen Shirkii Muqdisho iyo xiisadda ka taagan Puntland.

Safiir kuxigeenka ayaa dhank iisa uga mahad celiyay Ra’iisul Wasarayaashii hore ee daka dadaalka ay ku bixiy e en xal u helida muranka doorashooyinka Puntland& ka qyeb galka shirkii Madaxda dowlad da iyo Madaxdii hore.

R/Wasaarayaashii hore ee Soomaaliya ee Cumar Cabdirashiid Cali Sharma ake iyo Cabduweli Maxa med Cali Gaas oo weli Muqdisho ku sugan ayaa waxaa la filayaa inay kulamo kale oo gaar gara ah la yeeshaan Wakiilada Beesha Caalamka eek u sugan muqdisho.

Wasiirka Gaashaandhiga Soomaaliya oo booqanaaya Xuduuda u dhaxeysa Kenya iyo Soomaaliya.

Aadan Barre Ducaale Wasiirka gaa shaan dhigga Kenya ayaa Dorraad gaaray magaalada

Wajeer ee gobolka Waqooyi Bari Kenya, waxaana la filayaa in wasiirku booqdo deegaanno laga cabsi qabo inay Al-Sha baab ka geystaan weer arro. Deegaanadaas ayaa ah kuwa ku yaalla xudu udda ay wadaagaan Kenya iyo Soomaaliya gaar ahaanna magaalada Wajeer. Al-Shabaab ayaa mud dooyinkii u dambeeyay weer arro ka geysanayay deegaanada dhaca soohdimaha ay labadan dal wadaagaan.

XAMZA oo qaaday tallaabo ka dhan ah 4.5

Ra’iisul Wasaaraha XFS Xamza Cabdi Barre oo hadal ka jeediyey madal uu xilka kula wareegayey wasiirka cusub ee shaq ada iyo arrimaha bulshada ayaa sheegay in nidaamka 4.5 ee dadka Soomaa liyeed ay ku qeybsadaan saamiga siyaasadda uu yahay mushkilad u baahan in laga gudbo.

Wuxuu sheegay in nidaamkaas uusan dastuuri aheyn, isla markaa na uu niyad-jab ku abuuray muwa adiniin badan oo go’aans aday in dalkaan ay isaga tahriibaan.

"4.5 ma ahan dastuuri waa arrin mushki lad ku ah dadka iyo dhalinyarada, waxayna dhalinyarada ku qasbeysaa in ay rajo waay aan oo dalkooda ka dhoo faan, waxaan ka shaqey doonaa in xisaabtaas mee sha laga saaro oo aqoon lagu bedelo,” ayuu yiri Ra’iisul Wasaaraha XFS.

R/Wasaaraha ayaa sheegay inay ka shaqeynay aa hanaan dadka Soomaali yeed ay ugu sinaan kar aan shaqada dowla dda oo sahlaya in imtixaan loo galo, taas oo sababi karta in labo qof oo walaalo ah ay hal mar agaasimeyaal ama wasiirro ka noqon karaan laba wasaaradood.

"Waxaan rabnaa in dadka shaqada loo gu qeybi yo maxaa taqaan oo meesha laga saaro yaa tahay, hadii shaqada imtixaan loo galo oo aqoon lagu yima ado, 25 wasa aradood ayaan leenahay, 25 wasiir oo walaalo ah, hadii ay imtixaanka ku baasaan waxaan rabnaa inay 25-ka wasaaradood hoggaamiyaan,” ayuu yiri Xamza.

Wuxuu sheegay in cadaaladu ay taas ku jirto, ha ddii ay suurta gashana ay Soomaali du ka bixi doon to nidaamka cunsuriga ah ee dalka kala jarjaray.

Wasaaradda shaqada iyo arrimaha bu lshada ayuu sheegay Xamza inay u xil-sa aran tahay inay ka dalka ka saarto nidaam kaan 4.5 "Waxaa naga go’an in masuuliyad iisa aan ku ilaalino wasiirka si uu ugu dhii rado gudashada shaqada culus ee aan u dirnay,” ayuu yiri Xamza.

Sidoo kale RW ayaa sheegay inay tijaabiyeen in dadka Sooma aliyeed loo qeybin karo shaqo aysan ku heyn 4.5, isagoo sheegay in 3,000 oo macalimiin ah ay dowladu ku qaadatay aqo ontooda, hal qofna aysan ka daba-hadlin nidaamkii lagu shaqaa leysi iyey iyo heyb tooda.

"Dadku hadii ay cadaalad arkaan waa aqbalay aan, marar badan ayaa laga fekeray in nidaamkaan laga gudbo, laakiin waxaa mar kasta cuuryaamisa cabsi, ha daan la dhiirana sidaan kama bixi doono,” ayuu yiri Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Xamza Barre.

Wafdi ka socday DFS oo ka qeyb galay Shirka Wasiirrada A/Dibadda Midowga Afrika

Wasiirka Arrimaha Dibadda XFS, Abshir Cumar Jaamac ayaa Dorraad magaalada Nai robi uga qaybgalay shirka Golaha Wsiir rada Midowga Afrika oo socon doona bi shan July 13-14. "Wa xaan shir guddoomiyay kulan ka Guddiga Wasiirrada Arrim aha Dibadda M/Afrika ee Musharaxnimada Ururrada Caalamiga ah” ayuu yiri Wasiirka Abshir Cumar .

In Soomaaliya loo doortay guddoomiya ha gud digan heer wasiir ee muhiimka ah iyo tartanka ay So omaaliya ugu jirto Golaha Ammaanka ee Q/Midoob ay waa caddeyn muujinaysa in ay Soomaaliya dib u hanatay kaalinta ku habboon ee fagaarayaasha caa lamka. Soomaaliya ayaa u taagan ka mid noqosha da Golaha Ammaanka QM. doorashada dhici doonta bisha Juun 2024.

Cumar Cabdirashiid oo xog ka bixiyay dalab xas aasi ah oo ay hordhigeen Xasan

R/Wasaarihii hore ee dalka Md. Cumar C/rashiid Cali Sharm aar ke ayaa faah-faahin ka bixiyay da lab la xiriiray Puntland oo mada xdii hore ay hordhigeen madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud intii uu socday shirkii wadatashi. Cumar C/rashiid oo la hadlay warba ahinta do wladda ayaa sheegay in madax weynaha ay ka cod sade en in maamulka Puntland lagu soo daro go’aam ada Mad asha ka hor inta aan sharciyadda loo gud bin, xilli uu khilaaf siyaasadeed kala dhax eeyo Villa So malia.

"Waxaa ka codsanay in arrintaan (hesh iiskii Go laha Wadatashiga Qaran) in aan lagula deg degin Baarlamaan iyo sharciyad oo dadka aragtidood ku dar sadaan. Marka Baarlamaanka oo haysta aragtiy ada kala duwan ee siyaasiyiinta iyo bulshada,” ayuu yiri. Waxa uu hadalkiisa kusii daray "Punt land ma adaama ay ka maqan tahay in arrintaan lug ka maq an tahay oo ayadana qeyb ka noqoto inta aan waxaan sharciy ada loo gudbin.”

R/Wasaarihii hore ee dalka ayaa sidoo kale wa xa uu sheegay in dhinacyadii ka qeyb-galay shi rka ay gaareen is-faham, ayada oo madaxdii hore ay ma daxda sare ee dalka la wadaageen talo soo jeedinto oda ku aadan heshiiskii GWQ , oo qodobo kamid ah ay hor ay uga horyimadeen.

"Arrimihii madasha ayaa qodob qodob u dul istaa gnay, oo madaxweynaha waxa uu codsaday in maa daama arrintaan ay Baarlamaan tageyso haddii la helo karo aragtida guddoonka iyo ra’iisul wasaaraha, ha la keeno ayaa dhahnay waa fiican ta hay, iyaga oo jooga in aragtidayada dhag eystaan faa’iido ayay u tahay dalka.”

Madaxdii hore iyo siyaasiyiinta ayuu sheegay inay bogaadiyeen howl-gallada ay wadaan CQS iyo dadka deganka ee kooxda Al-Shabaab ka dhanka

"Waxaa rajeynaynaa in guullo waaweyn laga soo hooyo haddii Ilaahay yiraahdo. Ciidanka hadda waa dhismayaa dagaalna waa ku jira. Markasta caqaba do ayaa jiraya oo waxa rajeynaynaa in si fiic an loo galo wejiga labaad ee dagaalka.”

Waxa uu intaas kusii daray "Mararka qaar aragti yo ayaa lagu kala duwanaan kara laakiin aysan jirin wax xumaan iyo caqabad ah oo la isku dhigayo, kali yana laga wada-hadlayo sidii aragtiyaasha loo mide yn lahaa dalkana hore ugu socon lahaa.”

Ugu dambeyntiina waxa uu sheegay in sii socosh ada kulamada wadatashi ee u dhaxeeya madaxda sare ee dalka iyo kuwii hore ay tahay tallaabo wanaa gsan oo rejo fiican u abuureysa Soomaaliya.

Ciidamo la kala dhex-dhigay Maleeshiyo Beele edyo ku dagaalamay Shabeellaha Dhexe

Guddoomiyaha G/Sh/Dhexe ahna duqa M/Jowh ar Axmed Meyre Makaraan oo Maalmahan waday dadaalo xal loogu raadinayo Beelo ku dagaalamay deega ano u dhaxeeya Degmooyin ka Cadalle iyo Ragacelle ay aa Ciidamo Booliis ah oo isugu jira Heer federaal iyo kuwa Hirshabelle kala dhex dhigay beelahaasi.

Ciidamadaasi ayaa loogu talo galay inay ka Sha qeeyaan nabad kuwada noolaasha Bulshada walaa laha ah ee dagaalk ooda uu yahay mid soo laab la abtay si ay si nabadgelyo ah ugu wada nooladaan.

Md. Axmed Faal oo ay wehliyaan Gudoomiyaasha Degmooyinka Raagaceelle iyo Cadalle ayaa ugu ba aqay Bulshada 2da dhinac inay la shaqeeyaan Ciid amada la kenay oo u taagan Nabada deganadaasi.

Dhinacyada ku dagaalamay inta u dhaxeeysa degmooyinka Cadalle iyo Raag ga-Ceelle ee G/Sh/ Dhexe ayaa isku heystay dhul daaqsimeed dega an nadaas kuyaalla, iyada oo dagaalkii dhexmaray ay dad badan ku dhinteen kuwo kalena ku dhaawacm een. Dhowrkii sano ee la soo dhaafay ayaa waxaa soo laab laabtay colaad Beeleed yada ka dhaca de gaannada hoostaga degmooyinka Cadalle iyo Raa ga-Ceelle ee G/Sh/Dhexe, iyada oo Maamulka Hir-Shabeelle uu ku guuld areystay xal ka gaarista cola adaas soo laab laabatay.

Gudoomiyaha rugta ganacsatada Soo maaliya oo kulan la yeeshay dhigiiaa Rugta Ganacsiga Serbia.

Guddoomiyaha Rugta Ganacsiga iyo warshadaha Soomaaliyeed Md.Maxamuud Cabdikariin Cali Gab ayre ayaa safar shaqo ku jooga M/Belgrade ee Caas imadda J/Serbia, waxaana uu kula kulmay Madaxa Rugta Ganacsiga Serbia iyo qaar ka mid ah shirkada ha ganacsiga ee dalka Serbiya kuwaas oo ka mid yi hiin Shirkadaha kala ah, Shirkadda weyn ee ganacs iga Beeraha, kaluumeysi ga ee ITN GroupLTD, Shir kadda YUMIS NIS, Shirkadda Tiknoolajiyadda ee Vlata com, Shirkadda Thorn ZUMTOBREL Light ing ee ileyska iyo Qalabka Korantada ee Barigga Yurub.

Shirkadaha uu la kulmay Gudoomiy aha Rugta ganacsiga Soomaaliyeed ayaa ah shirkadaha Ganac si ee ugu waawey dalalka Barigga Yurub sidoo kale waxaa u la kulmay dhigiiaa Rugta Ganacsiga Serbia, iyo Ku-xigeenkiisa Marko Čadež iyo Milovan Kocić.

Shirkadaha Ganacsiga ee 2da ee dal Somalia &Serbia ayaa rajeynaya inay ka wada Faa’iideystaan xeebta dheer ee JS oo Barigga Africa oo dhan u noqon karta marin Ganacsi iyo Serbia oo ah dalka wax soo saar fiican leh weliba dhinac Macdanta, Beera ha Tiknoolajiyadda iyo Warsh adaha.

2da dhinac ayaa ka wada hadlay sidii la isaga kaashaan lahaa Horumarinta Ganacsiga Soomaaliya iyo Serbia sidoo kale Ganacsiga gobolka Geeska Afrika iyo marin-biyood badda Cas.

Ergayga madaxweynaha JFS u qaabil san arrimaha Somaliland oo la kulmay wakiilka QM ee Soomaaliya

Ergayga gaarka ah ee madaxweynaha JFS u qaabilsan arrimaha Somaliland Cabdikariim Xuseen Guuleed ayaa kullan muhiim ah la qaatay wakiilka

QM, u qaabilsan Arrimaha So omaaliya Catriona Laing. Kul lanka ayaa diirada lagu saar ay dib u billaabidda Wadahad allada DFS iyo Somaliland iyo sidii guulo la taaban karo looga gaari lahaa. Md. Cab dikariim Xuseen Guuleed ayaa Wakiilka ugu horeyn warbixin ka siiyay dedaalka D/Soomaaliya ugu jirto suurtagallinta hannaan rasmi ah oo ay 2-da dhinac kuwa wadahadlaan, wuxuuna u caddeyay in DFS ka go'an tahay hirgalinta waxkasta oo muhiim u ah midn imada Umadda Soomaaliyeed. Sidoo kale, waki ilka ayuu uga Mahadceliyay doorka QM,ee taageerada Dowladda iyo Shacab ka Soomaaliyeed. Ugu dambe yn, wakiilka QM,u qaabilsan arrimaha Soomaaliya ayaa dhankeeda soo dhaweysay dedaalada DFS, waxayna muujisay garab istaag buu xa iyo in ay Q/M diyaar u tahay ka qeyb qaadashada ka gun-gaarista wadahadall ada DFS iyo Somaliland.

Tirada dadka ku dhintay Dibadbaxyadii ka dhacay Kenya oo sii korortay

Tirada dadka ku dhintay Kenya dibad-baxyo lo oga soo horjeeday qiimaha maciishadda ayaa kor u kacday iyadoo markii hore ahayd lix qof waxayna ga artay ilaa 13, sida ay sheegtay hay’adda xuqu uqul insaanka ee dalkaas.Guddiga xuquuqul insaanka ee Ken ya (KHRC)ayaa sheegay in 10 qof oo caruuri ku jirto ay boolisku dileen, halka 3 qof ay ku dhinteen rabshado beelee dyo ay sababeen mudaaharaadyadii ka dhacay gal beedka dalka.

KHRC ayaa baaraysa wararka sheega ya in booliisku ay ku guuldareysteen inay soo farageliyaan isku dhacyada beelaha, Davis Malombe oo ah mada xa guddiga ayaa sidaasi yiri.

Wasiirka arrimaha gudaha Kenya, Kith ure Kind iki ayaa sheegay in 312 qof oo uu ku jiro xildhibaan mucaarad ah la xiray intii ay socdeen banaanbaxy ada, islamarkaana lagu soo oogi doono dacwad.

Waxa uu sidoo kale muujiyay rabitaan ka dowlad da ee ah in la xiro hoggaamiyey aasha mucaaradka Raila Odinga iyo Mar tha Karua, kuwaas oo ku baaq ay dibadba xyada. Balse mucaaradka ayaa weli dii dan, iy adoo xubin sare oo ka tirsan isbaheysiga Mucaaradka, Edwin Sifuna, uu u sheegay telefishan ka Citizen ee Kenya Khamiistii in mudaaharaadyadu ay sii socon doonaan Isniinta, Talaadada iyo Arbac ada ee 7baad ka soo socda.

SHIRKII WADATASHIGA OO KU SOO DHAMMA ADAY JAWI IS AFGARAD ( WARBIXIN)

Madaxweynaha JFS Md.Xasan Sheekh Maxamu ud ayaa magaalada Muqdisho ku casuumay Madax da talada heysa haatan iyo Madaxdii hore, si ay uga soo qeyb galaan shir muhiim ah oo wadatashi ah oo lagu lafaguro arrimo ku aadan xaaladda Dalku ku sugan yahay iyo sii waddi geeddiga habboon.

Shirkaasi oo socday muddo laba maalmood ah ay aa Muqdisho ka furmay, waxaana ka qeybgalay Ma daxweynayaashii hore ee dalka soo maray qarakod,

R/wasaareyaashii hore, Afhayeennadii hore ee BFS & masuuliyiin kale, iyadoointa uu socday shir ka ayaa waxaa la iska xog wareystay xaaladda dalka uu maraayo, iyadoo Madaxda talada haatan dalka haysa ay dhegeysatay talada Madaxdii hore ee ku aaddan arrimaha masiiriga ah ee Qaranka.

Shirkan ayaa waxaa lagu timaamay inuu qeyb ka yahay barnaamijka dowladda ee talo wadaagga iyo wadar oggolka gaarista go’aamada masiiriga ah ee Soomaaliya, sidaasi aawadeed ayuu Madaxweyn aha JFS Dr:Xasan Sh.Maxamuud uu casuumaad ra smi ah u fidiyay siyaasiyiinta iyo Madax dalka horay xilal kala duwaan uga soo qabtay, si ay uga qeyb qa ataan geedi socodka siyaasadeed iyo jaheynta mus taqbalka Doorashooyinka dalka.

shirkaan oo ahaa shirkii ugu horreyay oo nuuciisa oo kale ah oo aan hore loogu qaban Dalka gudahii sa, islamarkaana uusan wax Ajaaniib ah ku dhex jirin oo ay isugu yimaadan dowladda iyo madasha siyaas iyiinta, waxaa sidoo kale shirka ku soo biiraya labada guddoomiye baarlamaan iyo Ra’isul wasaaraha Xuk uumadda Soomaaliya, iyadoo badi shirka diirada la gu saaray arrimaha jaheynta doorashooyinka iyo si dii ay u gorfeyn lahayeen arrimaah la xiriira go’aana dii ka soo baxay shirkii madasha wadatashiga Qaran ee Maamul goboleedayda,gobolka Banaadir iyo dow ladda dhexe ay ku yeesheen magaaladda Muqdisho, inta aan la horgeyn labada gole ee Baarlamaanka JFS.

Dhinaca kale R/wasaaraha XJFS Md. Xamsa Ca bdi Barre, ayaa tallaabo hore loo qaaday ku tilmaa may War-murtiyeedka Shirka Wadatashiga Qaran ee u dhaxeeyey Madaxda Qaranka iyo Madaxdii hore ee Dalka, isagoo sheegay in Xukuumadda Dan-Qar an ay soo dhoweyneyso talooyinka wax-ku-oolka ah ee shirka iyo guud ahaan kuwa ka imaanaya dadka Soomaaliyeed, si loogu biiriyo hiigsiga Xukuumadda ee ku addan amniga guud ee dalka, doorashooyin ka, dib-u-eegista dastuurka iyo ciribtirka kooxda Kha waarijta ah ee Al-Shabaab.

Shirka oo soconayay muddo 2 maalmood ah ay aa ku soo dhammaaday jawi wanaagsan oo rajo gel inaya ummadda Soomaaliyeed, iyadoo laga soo sa aray warmurtiyeedka, markaasi kadib ayuu Madaxw eynaha JFS Md. Xasan Sheekh Maxamuud uu ca sho sharaf ku maamuusay Madaxda iyo masuuliyii nta hore ee ka qeyb-galay kulankii wadatashiga ah aa ku soo gaba-gaboobay M.Muqdisho, wuxuuna u ga Mahadceliyey masuuliyiintan ka qeyb-galka Kulan ka Wadatashiga iyo talooyinkii ay ku kabeen dowlad-dhiska Soomaaliya, waxa uuna Madaxweynuhu muu jiyey sida uu mudnaanta u siinayo dhageysiga talooy inka iyo aragtiyaha qeybaha kala duwan ee shacab ka iyo hoggaanka Soomaaliyeed, wuxuuna intaasi ra aciyay in muhiim ay tahay in la dhageysto tallada iyo aragtida Shacabka iyo mas’uuliyiintii hore iyo kuwa hadda hadda xukunka haya, taas oo horseedeysa in la gaaro go’aan mideysan oo ku saleysan horumarka iyo geeddi socodka nabadda.

” Odayaashaas siyaasiyiin hore oo Dalka soo xuk untay haddii ay tahay heer Dowlad dhexe iyo heer D/Gobolleed, kuwo kale oo hami leh in ay hadda da lka xukumaan raba ku jiro, waa isku nimiday labo ma almood oo dood aniga aragtideyda oo aad iyo aad u fiican ayay ahayd, ra’yi fiican, Araah fiican oo qurux badan qaarkood kuwii annaga aan qabnay ka qurux badan yihiin ayay walaalaheen soo jeediyeen, tixge lin ayay leeyihiin, shirkaas iyo shirar kale oo dambe ayaa la isku imaan doonaa,”.

Madaxweyne Somaaliya oo ka hadlay arrimaha dastuurka, ayaa yiri-” Dastuurka bilo gudahooda insh allahu waa dhammeystireynaa, dadka Soomaaliyeed in ay u codeeyaan six xor ah in loo qaado waa howl kale,tallaabo kale in la qaado waaye,laakiin Buug la leeyahay, Buuggan waa dastuurkii oo dhammeysti ran waa inuu naga yimaadaa, waxaan mamnuucnay in Dastuurka bannaanka looga soo tashado, Neefa asho iyo IStanbul lala aado, mamnuuc ma dhacey so,Soomaali ayaa iska leh dalkan Soomaali gudihi isa ayaa looga taahanaa,”.

Dhankooda, Madaxdii hore ayaa bogaadiyay kul anka wadatashiga ee uu fidiyay Madaxweynaha, wa xayna ay sheegeen in dowladda Soomaaliyeed ay ku garab siinayaan halganka Ciidamada iyo Shacab ka Soomaaliyeed ay ku jiraan ee Argagixisada Khaw aarihta ah ee Alshabaab lagu cirib tirayo.

Casho sharaftaasi waxaa Madaxweyn aha ku wehliyay Masuuliyiin maqaam sare ka haya Dowla dda waxaana ka mid ahaa Ra’iisul Wasaaraha XFS Md. Xamse Cabdi Barre, Ra’iisul Wasaare K/xigeen ka XFS Md Saalax Axmed Jaamac, Gudoomiyaha G/Sh. Md. Sheekh Aadan Maxamed Nuur iyo Kuxige enadiisa Marwo Sacdiya Yaasiin Xaaji, Md.C/hi Cum ar Abshirow, Guddoomiyaha Aqalka Sare M.Cabdi Xaashi C/hi iyo Kuxigeenadiisa Md. Cali Shacbaan Ibraahim iyo Cabdullaahi cali Xersi.

Dhinaca kale dad badan oo isugu jiri Masuuliyiin kala duwan iyo falanqeeyayaal arrimaha siyaasadda Soomaaliya ayaa ka fal celiyay qabsoomiddii shirkii ku soo idlaaday Magaalada Muqdisho, waxayna ka dhiibteen fikrado inta badan ku tilmaamay inuu ahaa mid loo baahan yahay,kuna soo aaday xilli loo baa hnaa, mar haddii ay wada tashanayaa Masuuliyiinta haatan talada Dalka heysa iyo siyaasiyiintii hore xilal kala kuwan ka soo qabtay, islamarkaana loo shee gay in loo baahan yahay talooyinkooda, waxay xuse en inay tahay arrin fiican.

"Ugu horreyn waxaan soo dhoweynayaa shirarka wada tashiga Qaran ee uu Madaxweynaha JFS ee ka qabsoomay Dalka. Waxaan amaanayaa niyad wa naaga Madaxweynuhu ku doonayo inuu Siyaasiyiin ta iyo qeybaha bulshada dhegaysto oo ka raadiyo tal ooyin fayow oo la xidhiidha horumarinta Dawlad-dhis ka Soomaaliya, isagoo farta ku goday in waxa qudha ee aan hubo in laga faa’iidayo kulankan waa in Gola han sidaas u dhisnaado oo mucaarado qorshayaa sha iyo hawlaha Dawladda badankooda ilaa 2026-ka”,sidaasi waxay yiri Xildhibaan Maxamed Cabdi Xayir Maareeye.

"Laakiin waxaa filayaa in aanu Madaxweynuhu halkan ku joojin doonin latashiga ee uu sidan kale Golle latashi u dhisi doono oo la kulmi doono qay baha bulshada ee talada fayoobi ee aan danaha Siy aasadeed ku dhex qasneyni ka imaan karto sida Gol aha Culimada, Golaha Dhaqanka, Golaha Ururada Bulshada Rayidka ee dalka ka jira, Golaha Looya rada iyo Aqoonyahanada, Golaha Dhalinyarada, Gol aha Ururada haweenka iyo dabcan golayaasha Dawl adda ee Dastuuriga ah iyo Golaha Madasha Qaran ka ee Maamul Goboleedyada & Dawladda si talada dalka dhinacyada looga wada fadhiisto”, sidaasi wa xaa qoray Xildhibaan Maxamed Cabdi Xayir Maaree ye, horeyna u soo noqday Wasiir

XIGASHO:SONNA.SO.

Safiirka Soomaaliya ee Masar oo la kul may Wak iilka Wasaaradda Tacliinta Sarre ee dalkaasi

Safiirka J.F.S ee Masar ahna wakiilka joogtadda ah ee Ururka Jaamacadda Carabta Danjire Ilyaas Shei kh Cumar aya a kulan la xiriiray dhanka waxbaras hada la qaatay Wakiilka Wasaaradda Tacliinta Sarre ee Masar Dr: Maxamed Samiir Xamsa.

Kulanka oo ka dhacay Xarunta Wasaa raddaasi ayaa waxa goobj oog ka ahaa Agaasimaha Tacliinta Sarre ee Wasaara dda Waxbarashadda Soomaaliya iyo Madaxa Waxbarashadda ee Safaaradda. Ugu horeyn Safiirka aya uga mahadceliyay dowladdaaan walaalaha nahay ee Masar deeqaha Waxbarasho ee dalkeenna la siiyo isago xusay xiriirka Waxbarasho ee Masar iyo Soomaaliya inuu yahay mid muddo fog soo jiray, islamarkaana loo baahanyahay in lasii xoojiyo,wuxuuna Wasaaradda Tacliinta Sarre ku am aanay iney marar badan xalliyeen caqabado kalla du wan.

Kulanka ayaa si gaar ah looga ha dlay mashaak ilaadka ardayda Soomaaliyeed, gaar ahaan nidaam ka cusub ee ay sanadkaan soo kor dhisay dowladda Masar ,wuxuuna isagoo ka duulaya caqabadaha tag aan ee soo wajahay qaar kamid ah Ardayda Sooma ali yeed soo jeedoyay in la adkeeyo xiriirka laba gee soodka ee waxbarashadda Soomaaliya iyo Masar.

Dhanka kalle Wakiilka Wasaaradda Tacliinta Sare ee Masar ayaa dhankiisa ballan qaaday in sidda ugu dhaqsaha badan loo xallin doono mashaa kilaadka haysta Ardayda Soomaaliyeed isagoo Safiirka ku bo gaadiyay inuu yahay Masuul garanaya Ahmiyadda ay leedahay waxbarashada

Madaxweynaha Jubbaland oo shir gudd oomiyay kulan looga hadlay Amniga

Madaxweynaha Dowlada goboleedka Jubbaland Axmed Maxamed Islaam ayaa Xalay Shir gudoomi yay kulan lagaga had layay dardar galinta howlgal ada kasocda deegaannada Jubbaland ee lagu cirib tirayo kooxaha khawaariijta ah.

Kulanka Waxaa ka qeybgalay Wasiirka Amniga Gen. Yusuf Osman iyo taliyay aasha Ciidamada iyo Hay’adaha amniga maamulka Jubbaland iyo Ciidam ada Xoo ga dalka.

Madaxweynaha ayaa uga mahad celiyay shaqada adag ee ay hayaan Ciidamada kala duwaan ee Howlgalka ku jira kuwaas oo jab xooggan gaar siiyay maalmahii lasoo dhaafay kooxaha Khawaarii jta ah.

Waxaa Madaxweynahu uu sheegay in howlgala da ilaa hada la sameeyay laga gaaray guulo wax ku ool ah oo ay ku diirsa deen shacabka loona baahan yahay in lasii joogteeyo si cadowga la isku raaciyo.

Dhanka kalena shacabka reer Jubbaland ayuu ugu baaqay inay garab istaagan Ciidamada howlga lada ku jira oo u dhiman aya una dhaawacmaya sidii Khawaariijta looga hor wareejin lahaa shacabka ay dhi bka ku hayaan

LIISKA KOOBKA ADDUUNKA 2026 EE DALALKA AFRIKA OO LA SOO SAARAY

Magaalada Abidjan ee dalka Ivory coast ayaa lagu sameeyay isku aadka dalal ka Afrika ee is reeb reebka koobka Adduun ka ee 2026, waxa ana Soomaaliya ay ga shay group-ka G.

Ciyaarahaan ayaa socon doona muddo ku dhaw 2 sano, waxaana dal kasta oo Afr ika ah uu dheeli doonaa 10 ciyaarood.

Soomaaliya sanadkaan waxay fursad weyn u heysataa ka qeyb galka koobka Adduunka ee 2026.

Kaalinta ay Soomaalidu ka gashay QAXOOTIGA iska dhiibay waddanka Jarmalka

Dawladda Jarmalka ayaa sheegtay in ay marti gali say qaxootigii ugu badnaa ebid oo gaaraya 1.24 milyan oo ruux oo qaxooti ah. Dawladda ayaa sheegtay in 27,000 oo ruux oo dadkaas kamid ah ay yihiin dad aan dal lahayn

In ka badan 244,000 oo ruux ayaa wad danka Jarmalka ka co dsaday magangalyo sanadkii la soo dhaafay, halka in ka badan hal milyan oo qaxooti Ukraine u dhashayna ay soo gaareen dalka iyaga oo ka soo car aray dagaalka ka socda waddankooda, sidaas waxaa sheegay dawladda Jarm alka.

Wadanka ugu horeeya ee dadkiisu iska dhiibeen Jar malka ayaa ah Syria, waxaa soo raaca Afghanistan, Tur key iyo Ciraaq. Balse qaxootiga ka yimaadda.

Marka la barbardhigo sanadkii 2021 dii, tirade ma gangalyo doonka ayaa korotay 27.9% bolkiiba. Gaar ah aan saddexdii bilood ee ugu dambeysay sanadkii 2022 kii, tirade ayaa korortay iyada oo dadka magan galyo do onka ah ay ka soo qulqul ayeen dhinaca wadamada la isku yiraahdo Balkans ka.

Soomaalidu kaalintee ayay kaga jirtaa dadka is dhii b ay?

Soomaalida ayaa ku jirta kaalinta afaraad ee maga ngalyo doonka ka yimid Afrika ee iska dhiibay Jarmalka. Waxaa ka horeeya wadamada kala ah Morocco oo 95 kun oo ruux ay ka yimaadeen. Nigeria oo 83 kun oo qof ay ka yimaadeen iyo Eritrea oo 55 kun oo qof in ka abdan ay ka yima adeen.

Tirada Soomaalida ee magangalyo doonka ah ayaa sanadkaan ku dhawaatay laba u jibaar. 55,470 ruux ay aa lagu shee gay dadka Soomaaliyeed ee ku sugan Jar malka ee aan doonayo in la qaabilo, sida ay baahisay dawladda Jarmalka.

31,075 oo kamid ah dadkaas ayaa sharciyo ka he lay Jarmalka, balse intooda badan wali ma aysan helin sharciga joogt ada ah ee dalkaas, halka 4,780 kamid ah na ay heleen diidmo, micnaheeduna yah ay in dawlad da jarmalku qaabili doonin, ma gangalyana siin doonin. Tan ayaa micn aheedu yahay in 10 kii qof ee Soomaali ah, 8 kamid ah ay sharci ka haystaan dawl adda.

Marka loo eego wadamada dunida Soo maaliya wax ay ku jirtaa kaalinta tobanaad. Wadamada liiska uga horreeya ayaa waxaa kamid ah Turkiga oo ku jira kaal inta shanaad.

Axmed Kadiye oo ah wariye ku sugan Jarmalka oo BBC la ahdlay ayaa sheegay in tani ififaale wanaagsan u tahay Soo maalida.

"Soomaalida waddankaan soo gashay intooda bad an ma ahan dad la keenay ee waa dad lugtooda ku yim id ama ‘sharci darro ku soo galay’…In la qaabilo waxay keeneysaa in uu xuquuq ka helo dalka” ayuu yir Kadiye. Faa’iido kale ayuu ku she egay in ay tahay "In jarmalku yahay dal u furfuran qaabilaadda Soomaalida mar loo eego wadamada kale ee Yurub”.

Dawladda Jarmalka iyo 16 waddan oo kale oo horra an isugu raacay in la fudude eyo sharciyada lagu mac aamilayo qaxoo tiga sii kordhaya.

Dawladda jarmalka ayaa sheegtay in in kabadan 1 bilyan oo doolar ay ku bixindo onto koroka qaxootiga sanadkaan 2023 da.

QM ayaa sheegtay in xabaal wadareed laga helay Gobolka Galbeed ka Suuda an ee Darfur, oo ay ku aasan yihiin 87 qof.

Q/Midoobey ayaa sheegtay in dadka ku aasan xab aal wareedkaasi cusub ay yihiin qowmiyadda Masalit-ka ee gobolkaasi deg ta, taas oo muujineysa in gobolku uu ka so cdo dagaal isir qowmiyadeed.

adaxa Xuquuqul Insaanka QM, Volker Türk ayaa sheegay inay hayaan caddeymo lagu kalsoona an karo oo ku aaddan in Ciidam ada Gurmadka Degdegga ee RSF ay ka masuul yihiin falka lagu laayay dad kaasi.

Volker Türk ayaa sheegay in dadka deegaanka lagu khasbay inay meydadkaasi ku aasaan duleedka Maga alada el-Geneina,intii u dhaxeysay 20-21-kii bishii June.

Kooxaha u dooda xuquuqda aadanaha ayaa sheeg ay in Ciidanka RSF iyo mal eeshiyaadka Carabta ay beegsadeen dad ka Masalit-ka, ee aan Carabta ahayn ee ku dhaqan gobolka.

"Waxaan si adag u cambaareynayaa dilka loo gays tay dadka rayidka ah iyo ku wa kale ee dagaalka ku lug ta leh. Waxaan aad uga naxay sida naxariis darrada ah ee dadka loo laayay iyo qaabka guracan ee loola dhaq may qoysaskooda iyo bulshoo yinkooda.” Ayuu yiri Volk er Türk.

Volker Türk ayaa ku baaqay in la baaro gabood-fala da ka soconaya gobolka, si sharciga loo horkeeno dem biileyaasha. Xoogaga RSF ayaa si adag isaga fogeey ay eedeymahaasi, iyagoona eedey mahan ku sheegay arrin siyaasadeed oo ay gadaal ka riixayaan dadka Masalit-ka.

Saraakiisha RSF ayaa sheegaya inay u hoggaan sami doonaan baaritaanka lagu baaqay iyo inay soo gu dbinayaan cid kas too xoogagooda ka tirsan ee gabood-fala daasi lagu helo.

Goor sii horreysay ayaa waxaa soo bax ay warar sheegaya in sidoo kale la beeg saday dad ka soo jeeda qowmiyadda Car abta ee isbahaysiga la ah Militariga Suud aan, ee uu hoggaamiyo General Abdel Fat tah al-Burhan.

Dagaalka u dhaxeeya General al-Bu rhan iyo kuxige enkiisii hore General Moha med Hamdan Dagalo ayaa cagaha la galay dagaal sokeeye, tani oo dagaalka ka dhig eysa mid sii daba dheeraada.

Ilhaan Cumar oo diiday inay hor fariisato madaxweynaha…

Xidlhibaan Ilhaan Cumar oo ka tirsan Golaha Congre ss-ka Mareykanka ayaa qaaday tallaabo ka dhan ah madaxweyn aha Israel Isaac Herzog oo lagu wado inuu Arbacada soo socota khudbad ka jeediyo fadhiga wada jirka ah ee Congress-ka

Ilhaan Cumar ayaa diiday inay ka qeyb gasho hadal-jeedinta ma daxweyne Isaac Herzog, sababo la xiriira xiisadda weli kala dhexe ysa maamulka Israel.

Qoraal ay soo dhigtay Twitter-ka ayaa ku sheegtay in sida ay uga baaqatay kulan kii ra’iisul wasaaraha Hindiya la yeeshay golaha ay ka tir san tahay ay kana uga baaqsan doonto, waxayna sab abta ku she egtay in dowladahan aysan ilaalin xuquuq da bani’aadanimada.

"Bishii lasoo dhaafay, waxaan kasoo horjeestay mar tiqaad loo fidiyay Ra’iisul Wasaaraha Hindiya Narendra Modi si uu uga hadlo fadhiga wadajir ah, sababtuna wa xay aheyd halka dowladdii ka taagan tahay xaquuqda aadanaha. Bishanna ka ma qaybgeli doono khudbad la mid ah oo uu jeedinayo madaxweynaha Israa’iil Isaac Herzog.” ayay tiri Ilhaan Cumar.

Sidoo kale waxay Israel ku eedeysay inay horay dee gaanadeeda ka mamnuuc day ayada iyo Rashida Tlaib oo ay she egtay in loo diiday inay soo aragto aye yad eed."Ma jirto si aan uga qaybgalo khudbad uu fadh iga wadajirka ah u jeedinayo mad axweyne waddankiisu i mamnuucay oo Ra shida Tlaib u diiday inay soo aragto ayey deed.” ayay tiri.

Dhanka kale waxa ay soo hadal qaa day qaddiya dda Falastiin, waxayna sheeg tay in Israel ay si cad wac ad ugu martay inay burburin doonto rajada dowladnimo ee Falastiin.

Si kastaba, Ilhaan Cumar ayaa bishii April laga saar ay guddiga arrimaha dibad da ee Aqalka Wakiilada, ka dib markii lagu eedeeyey hadallo ka dhan ah Israel, la akiin bishii June ayaa loo magacaabay ku-xig eenka hoggaanka xubnaha xisbiga dimoq raadiga ee guddiga miisaaniyadda, kaas oo mas’uul ka ah dejinta heerarka khar ashka guud ee dowladda.

Qarax ka dhacay Muqdisho iyo guddo omiye Cabdikariin Macallin oo lagu dilay

Nin haligay naftiisa oo soo xirtay Jaak adda Qaraxda ayaa isku miidaamiyey Cabdik ariin Macalin Axmed (Afarshee gle) oo ahaa guddoomiye ku xigeenkii maamulka iyo maaliyadda ee degmada Marka.

Qaraxaan ayaa wax yar ka hor salaadii Makhrib ka dhacay xaafadda Shiirkole ee degmada Hodan, waxa ana la beegsaday masuulkaas kaliya.

Ninka is-miidaamiyey iyo Cabdikariin oo kaliya ayaa la sheegay inay qaraxaas ku dhinteen, waxaana la sheegay in masuulka la beegsaday uu ka soo jeeday Dhuusa mareeb.

Afarsheegle wuxuu muddo kasoo shaqe ynayey gobolka Sh/Hoose, wuxuu ahaa wa aya joog wax badan og, sida ay Caasima da Online ay sheegtay in ay u xaqiijiyeen dad aq oon u lahaa.

Marxuum Cabdikariin ayaa mar gud doomiye ku xigeenka Amniga iyo Siya asa dda ka soo noqday G/Sh/Hoose.

Dadka aqoonta u leh waxay sheegeen inuu aad ugu ololeyn jiray nabadeynta bee laha wada dega gobolka Sh/Hoose.

Ninka isku qarxiyey Cabdikariin inkastoo aan laga helin faahfaahin badan, hadana goobjoogayaal ayaa Caasimada Online sheegtay inay u sheegeen inuu sal aamay, kadibna isku duubay, sidaasna uu ugu qarxay.

Halkaas waxaa ku dhintay labadooda oo kaliya, sidoo kale waxaa la sheegay in qaraxa ay dhaawacyo ka soo gaareen dad shacab ah oo ka ag dhowaa.

Qaraxaan is-miidaaminta ah wax faahf aahin ah weli kama soo saarin laamaha ammaanka ee dowladda Soomaaliya.

G/Sh/Hoose oo ninka la qarxiyey uu sanad ihii lasoo dhaafay deganaa, sidoo kale uu ka soo mid noqday masuuliyiintiisa waxaa ka jira xiisado u dhexeeya beelaha wada dega.

Sidoo kale kooxda Al-Shabaab oo la aaminsan yahay inay soo abaabushay qaraxaan ayaa gobolk aas dhibaatooyin badan ka geysata, waqti badana ku bixisa, sidii ay u sii xajisan laheyd.

Xigasho:-caasimadda.net

Museveni oo madaxweyne hore ku eed eeyey in gabbaad uu siiyey kooxda Daacish

Madaxweynaha Uganda Yoweri Musev eni ayaa ku eedeeyay hoggaamiyihii hore ee Jamhuuriyadda Dimu qraadiga ah ee Co ngo, Joseph Kabila, in uu gabbaad siiyay maleeshiyada Daacish, una ogolaaday in ay ka faa’iideystaan macdanta iyo alwaax da, ayna dhaqaa laha ay ka heleen u adee gsadeen inay ku dhisaan awo oddooda.

Jabhad horey fadhigeedu u ahaa Uga nda, Allied Democratic Forces (ADF), oo baayaco la gashay Daac ish 2019, ayaa muddo sanado ah ka howl-galeysay kaym aha dalka der iska ah ee Congo, ayada oo fuliney sa dilal ka dhan ah ciidamada am maanka iyo shacabka.

Bishii tagtay, dagaal-yahannada kooxda ayaa usoo gudbay xuduudda Uganda, wax ayna weerareen iskuul ayaga oo xasuuqa 42 qof, oo badankood ahaa caruur. Qaark ood ayaa nolosha lagu gubay.

Museveni ayaa weerarka kusoo hadal qaaday khu dbad uu jeediyey Khamiistii, wuxuuna sheegay in ADF ay awood u yeelatay inay is ballaariso oo saldhigyo ay ka sameysato bariga Congo, xilligii dowlad dii Kabila.

"Dowladda Uganda ee mudane Kabila, oo ay taagee rayaan jilayeel gobolka iyo dib edda ah, ayaa deganaa nsho bilaash ah ku siisay Waqooyiga Kivu iyo Ituri,” ayuu yiri Museveni oo tixraacaya gobollo ka mid ah Congo.

"Waxay qodayeen macdanta, iibinaye en alwaaxda, guranayeen miraha qaxwa da, ururinayeen canshuurta, lacag baad ah ka qaadanayeen dadka, iwm. Si tartiib ay u korayeen ayaga oo lacag haysta.”

Sanaddii 2021, Uganda oo fasax ka ha ysata hogg aamiyaha Congo, Felix Tshis ekedi, ayaa howlgal milit ari la billowday ciidamada Congo si la isugu dayo in la ga adkaado maleeshiyada.

Howlgalka, ayuu yiri Museveni, wuxuu si guul leh u burburiyey inta badan xeryihii ADF islamarkaana muca aradka ayaa u kala jabay kooxo yar yar oo ay adag tah ay in la qabto, kuwaas oo si dhuumasho ah ku soo gala Uganda kana fuliya weeraro ka dhan ah shacabka.

"Si deg deg ah ayaan u wiiqnay awoo ddooda waxaa na hadda … ay u qaxeen meel ka baxsan xadka ay noo ga suu dhuu man karaan,” ayuu yiri.

Si kastaba Khubarada QM ayaa shee gay bishii tagt ay in ADF ay ballaarineyso howlgalladeeda Congo aya da oo maal-ge lin ka haysata Daacish inkasta oo uu soc do howlgal ka dhan ah oo ay wadaan ciid a mada Ugan da iyo Congo. REUTERS, VOA

Imaaraadka oo fal yaab leh ka fuliyey 18 dal oo Yurub ah iyo caro xooggan oo ka dhalatay

Belgium ayaa u yeertay safiirka Imaara adka Carabta u fadhiya dalkaas, kadib markii ay soo baxeen warbixino sheegaya in Abu Dhabi ay ku lug leedahay olole su mcad dil ah oo lagu doonayey in ugu yar aan 1,000 qof oo ku nool Yurub lagu xir iiryo ururka Ikhwaanul Muslimiin.

Kooxda Iskaashiga Baariista Yurub ee loo soo gaabiyey EIC ayaa warbixin ay daa bacday Jimcihii ku sheegtay in Imaaraadka Carabta uu beegsaday shaqsiyaadkan oo ku kala nool dalal badan oo Yurub ah, taasi oo qeyb ka aheyd olole sum cad dil ahaa oo ka dhan ah Qatar, intii uu jiray khilaafkii dalalka Khaliijka.

Intii u dhaxeysa 2017 illaa 2020, Alp Service, oo ah shirkad sirdoon oo gaar loo leeyahay, fadhigeeduna yahay Switzerl and, ayaa abuurtay galka dad ku kala sug an 18 dal oo Yurub ah iyo 400 oo urur, ay ada oo wakiil ka ah sirdoonka Imaaraadka Carabta, sida lagu sheegay warbixinta.

Warbixinta waxaa saldhig u ah 78,000 oo dokument iyo sir ah, oo ay heshay warb aahinta Faransiiska ee Mediapart, lana wadaagtay EIC.

Dukumentiyada waxaa ka mid ah mag acyada boqolaal shaqsi oo laga sameeyey naqshado sawiro oo la xiriirinaya xagjirnimo.

Wasiir la beegsaday

Illaa 80 urur iyo 160 qof oo dadkaas ka mid ah ayaa kasoo jeeda Belgium. Waxaa ka mid ah Zakia Khattabi, oo ah wasiirka dee gaanka iyo joogteynta ee federaa lka. Khattabi ayaa u sheegtay warbaahinta Faransiiska ee Le Soir inay rajeyneyso in baaritaanka "uusan qara sh badan ku bixin, sababtoo ah wax walba waa been ab uur.” Waxay sheegtay inaysan wax xiriir ah la lahayn Ikhwaanul Muslimiin.

Xisbigeeda, Ecolo, oo sidoo kale ku jira liiska, ayaa si xooggan ugu cambaareeyey Imaaraadka ku lug lahaanshaha lagu tuh unsan yahay.

"Tallaabada Imaaraadka Carabta, ay ada oo dhex-mareysa shirkadda Swiss-ka waa fadeexad. Waxa ay astaan u tahay dhaqanka ka dhanka ah dimoqraadiyad da ee taliskan,” ayuu yiri xisbiga Ecolo.

"Natiijooyinka sida iska cad waa kuwa nacasnimo ah oo lagu qoslo oo aan u qal min jawaab ama dareen.”

Wasaaradda arrimaha dibedda Belgium ayaa u yee rtay safiirka Imaaraadka Cara bta ee Brussels, waxayna ka dalbatay "sha rraxaad buuxda iyo faah-faahin,” ayey was aaradda u sheegtay Middle East Eye.

"Waxaan ka xunnahay oo cambaarey neynaa eedey maha aan loo qiil dayin, sida kuwa ka dhanka ah wasiir Khattabi,” ayey ku dartay.

Imaaraadka oo bixiyey €5.7m

Mas’uuliyiinta Imaaraadka Carabta ayaa lacag 20 ,000 iyo 50,000 oo euro ah ku bixiyey qof kasta oo la be egsaday, sida uu sheegay Le Soir. Imaaraadka ayaa gu ud ahaan shirkadda Alp iyo madaxeeda Mario Brero sii yey ilaa 5.7 milyan oo Euro

Alp ayaa billowday olole warbaahineed. Waxay wax ka beddeshay bogagga Wikip edia ee shaqsiyaadka la beegsaday, waxa yna isku dayday inay bankiyo ka dha adhiciso in la xiro akoono gaar ah.

In ka badan 200 oo qof iyo 120 urur oo ka soo jeeda Faraniiska ayaa waxaa loo sameeyey galal ay abuurtay Alp, sida ay sheegtay Mediaport. Waxaa dadkaas ka mid ah musharaxii hore ee madaxweyne Benoit Hamon.

"Tan iyo markii aan isku sharxay mad axweynaha, hal fariin xitaa kuma daabici karo baraha bulshada iya da oo aan la igu weerarin khayaali aan macquul ahayn iyo eedeymaha ah inaan xiriir la leeyahay Islaa miy iinta,” ayuu u sheegay Mediapart.

Saraakiisha Imaaraadka Carabta ma bix in wax jaw aab ah markii ay sidaas ka cod sadeen kooxda EIC.

Sirdoonka Alp ayaa sheegay in warkan saldhig looga dhigay "xog la xaday”, waxayna sheegeen in sidoo kale qeybo ka mid ah dokumentiyada "la been abuuray”.

Bishii March, wargeyska New Yorker ayaa weriyey in Imaaraadka Carabta ay maal-geliyeen olole ay fulisay Alp si loo su mcad dilo hay’adda fadhigeedu yahay UK ee Islamic Relief, islamarkaana mas’uuliy iinta ururkaas loola xiriiriyo Ikhwaanul Mus limiin.

Sida lagu sheegay warbixinta, Alp ayaa isku dayday inay Heshmat Khalifa, oo hor ey xubin uga ahaa urur kaas, ay ku xiriiriso argagixisanimo, kadib shaqadii uu ninkan oo u dhashay Masar kasoo qabtay Bosnia, sagaashamaadkii.Sannadkii 2014, Imaaraadku ayaa Islamic Relief ku daray liiska 86 koox oo "arg agixiso” oo la mamnuucay, waxaana wehel iyey dhawr urur oo Muslim ah oo caan ah, oo uu ku jiro Golaha Xiriirka Isl aamka Mar aykanka.

Abu Dhabi waxay Islamic Relief ku eeda ysay inay tahay garab ka tirsan Ikhwaanul Muslimiin, eeddaas oo Islamic Relief ay beenisay.

Faahfaahino kasoo baxaya weerar khasaare geystay oo ka dhacay gobolka Waqooyi Bari Kenya

Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya weerar xoo gan oo geystay khasaare kala duwan oo ka dhacay dee gaanka War gaduud oo ka mid ah deegaanada hoost aga degmada Mandhera ee gobolka Waq ooyi Bari Kenya.

Wararka ayaa sheegaya in dagaalam ayaal ka tirsan Uru rka Al-shabaab ay Hab een hore saqdii dhexe weerar culus ku qaadeen Sa ldhiga deegaanka wargaduud ku leeyihiin ciidanka dowladda kenya, waxaana hal kaas ka dhacay dagaal culus oo la isku adeegsaday hubka noocyadiisa kala duw an.

Weerarkaas ayaa la sheegay iney ku dhinteen 5 ruux oo 4 ka mid ah ahayeen askarta ciidanka Booliiska dalka Kenya, islamarkaana ay ku dhaawacmeen tiro intaas ka badan.

Warbaahinta kooxda Al-shabaab ayaa baahisay in weerarka deegaanka Warga duud uu ahaa kii ugu cus laa oo ay kooxda ka fuliso waayahaan dambe gudaha dalka Kenya.

Warbaahinta Al-shabaab ayaa sidoo kale lagu baahi yay in dagaal yahanada Al-shabaab ay burburiyeen saldhiga Booliiska Wargaduud iyo hal gaari oo nuuca dagaa lka, islamarkaana mid kale ay qabsadeen.

Waxaa sidoo kale weerarka lagu burburi yay xarun Shirkadda Isgaarsiinta Sa faricom ku leedahay deegaan ka Warga duud ee gobolka Waqooyi Bari Kenya.

Ma jiro wax war ah oo ilaa hadda ka soo baxay sar aakiisha ciidanka Booliiska dalka Kenya oo ku aadan weerarka Habeen hore ka dhacay deegaanka Wargad uud oo Al-shabaab ay guusha ka sheegatay.

Si kastaba ha ahaatee weerarkaan ayaa kusoo beeg maya, iyadoo Dorraad Al-shabaab dib looga saaray deegaanka Geri leey ee gobolka Gedo oo ay Dorraad la war eegeen dagaalyahano ka tirsan kooxda, waxaana xusid mudan in deegaanka Ger ileey bishii lasoo dhaa fay dhamaadkeedii ciidanka Kenya ee qeybta ka ah howlgalka ATMIS ay soo faarujiyeen.

Putin oo Digniin kasoo saaray taageer ada Reer Galbeedka ee Ukraine

Madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin ayaa sheegay in taangiyada ajn abiga ah ee reer galbeedka ay bartilma ameed mudn aanta leh ku yihiin ciida mada Ruushka ee ku sugan Ukraine.

Putin, oo la hadlay telefishinka qar anka Khamiistii ayaa sidoo kale xaqi ijiyay mowqifkiisa ah in xubinnimada Ukraine ee NATO ay khatar gelin do onto ammaanka Ruushka ,isagoo caddeeyay in bixinta hubka reer galbeedka ay sii kordhi neyso xiisadda iyo walaaca caalamiga ee jira.

Mar wax laga weydiiyay go’aanka Fara nsiiska uu ku siinayo Ukraine gantaallada riddada dheer ee socon kara 250km, Putin wuxuu yiri "Haa, waxay geystaan kha saare, laakiin ma jiraan wax khatar ah oo ka dhacaya aagga dagaalka.”

Hadalka Putin ayaa daba socda madax weynaha Mareykanka Joe Biden oo Khami istii sheegay in Ruu shka uu mar hore ku guuldarreystay dagaalka Ukra ine,wuxuuna ibtaa raaciyay in weerarrada ay wadaan ciidamada Ukraine ay Moscow ku riixi doo naan miiska wada xaajoodka.

Xoghayaha Guud ee Q/Midoob ey oo codsi u diray Madaxweynaha Ruushka

Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoo bey, António Guterres ayaa Madaxweyn aha Ruushka, Vladimir Putin u gudbiyay warqad uu kaga codsanayay inaanan la hakin heshiiska dibadda loogu dhoofiyo wax soosaarka beeraha ee Ukraine. Ruushka iyo Ukraine ayaa 22-kii bishii July ee sana dkii hore ku heshiiyay in dibad da loo dhoofiyo qamad iga Ukraine ee ku xaniban Dekedda Odessa ee Badda Madow. Heshiiskan ayaa waxaa garwadeen ka ahaa Qaramada Midoobey iyo Turkiga.

Ka dib duulaankii Ruushka ee Ukraine, Moscow ay aa joojisay in dibadda loo iibge eyo tacabka beeraha ee dalka asi, inkastoo billo ka dib ay fas axday.

Heshiiska ayaa ku eg 7aadka soo socda, wax aana laga cabsi qabaa inaanu Ruushku dib u cusbo oneysiin, waana tan keentay in Xoghaye Guterres uu warqadda codsiga ah u diro Aqalka Kre mlin-ka ee Ruu shka looga arrimiyo.

Afhayeenka Xoghayaha Guud ee QM, Stephane Duj arric ayaa sheegay in Mr. Guterres uu juhdi badani ku bixinayo, sidii heshiiskaasi uu u sii shaqayn lahaa.

Afhayeenka ayaa sheegaya in lagu jiro xilli xasaasi ah, xilli Moscow ay marar bad an sheegtay inaanay faa’ iido muuqan ugu jirin heshiiskan, iyadoo ay sii kordhay aan cunaqabateynada ay ku soo rogayaan Re er Gal beedka.

Duulaankan Ruushka ee Ukraine ayaa dunida ka abuuray sicir barar baahsan, iyadoona dalal badan laga soo wariyay in sahayda cunnada ay gabaabsi ku sii tahay, gaar ahaan qamadiga iyo burka.

Duulaankan ayaa laga dhexlay qalqal dhaqaale oo ku yimid suuqyada caalamiga, bacdamaa ay dalal fara-badan ku tiirsana ayeen Cunnada iyo wax soosaarka beera ha ee Ruushka iyo Ukraine.

Ruushka iyo Ukraine ayaa dibadda u iibgeeya boqo lkiiba soddon (30%) sareen ka dunida laga isticma alo, taas oo ka dhig an boqolkiiba afartan (40%) sareenka Afri ka laga isticmaalo.

Labadan dal ayaa ka hor duulaanka waxay sidoo kale ay dunida u dhoofin jire en waxyaabaha loo isticm aalo bacriminta dalaga beeraha, oo dalal fara-badan ay ka faa’iideysan jireen.

Xiisad cusub oo ka dhex curatay Iran iyo Ruushka

Iran ayaa u yeertay danjiraha Ruushka ee dalkeeda fadhiya, ka dib markii ay xukuumadda Moscow ay bilaw gii toddob aadkan bayaan wada-jir ah la soo saartay qa ar ka mid ah dalalka Carabta. Bayaan kaas ayay ku jir een qodobo taabanaya jaziiradaha muranku ka taagan yahay ee ku yaalla gacanka Persia.

Tallaabadan ay aa ka mid ah, khilaafka dhif iyo naa dirka ah ee dhexmara Iran iyo Ruushka, iyada oo xidhi idhka labada dal uu sii xoogaysana yey, tan iyo wixii ka da mbeeyey dagaalkii uu Ruushku ku qaaday dalka Ukraine.

Iran ayaa siisay dalka Ruushka, diyaa radaha ay sa mayso ee aan duuliyaha laha yn, kuwaas oo Moscow ay u adeegsatay duqaymaha ay ka geysato dalka Ukra ine. Sidoo kale 2da dal ayaa si weyn u taag eera xuku umadda Bashar al-Asad.

Wakaa ladda wararka ee dalka Iran ay aa sheegtay in loo yeedhay danjiraha Ruu shka si wax lo oga weyd iiyo bayaankii wad a jirka ahaa ee la soo saaray Isniintii, ka dib kulankii dhexmaray Ruushka iyo dala lka Khali ijka ee ay ka midka yihiin Imaar aadka Carabta, Sucuu diga, Kuwait, Qatar, Baxrain iyo Cumaan. Bayaanka, waxay wasiiradu ku caddeeyeen inay taageersan yihiin dedaallada lagu doonayo in xal naba deed laga gaadho, xaaladda ka taagan jaz iiradaha saddexda ah ee kala ah, Greater Tunb, Lesser Tunb iyo Abu Musa, iyada oo loo marayo wada-xaajood laba dhinac ah ama in kiiska la geeyo maxkamadda cadd aaladda ee dunida, ayaa lagu sheegay bayaanka ka soo baxay shirka, sida ay faafisay wakaaladda wararka ee Sucuu digu. Iran ayaa jaziiradahan la wareegtay sannadkii 1971-kii, ka dib markii ay ka bax een ciidamadii Ingiriisku, waxayna u ark aan inuu yahay dhul ay leeyihiin oo aan go rgortan geli karin.

Hase ahaatee Imaar aadka Carabta ayaa iyaguna u arka inay leeyihiin jaziirad ahan, iyaga oo wakhti dheer ku cadaadin ayey Iran, inay aqbasho wadahadal.