Madaxweyne Xasan oo magacaabay guddoomiye ku-xigeenada Gobolka Banaadir

Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxa muud ayaa Xalay magacaabay guddoomiye ku-xig eenada maamulka gobolka Banaadir, in ka badan lix bil kadib markii dib loo doortay 15-kii May 2022.

Qoraal kasoo baxay madaxtooyada ayaa lagu yiri "Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Sooma aliya Md. Xasan Sheekh Maxamuud oo tixraacaya soo-Jeedinta Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Feder aalka & Dib u Heshiisiinta XFS ayaa magacaabay Guddoomiye ku-xigeenada iyo Xoghayaha Guud ee Gobolka Banaadir.”

Xubnaha la magacaabay ayaa kala ah:

1- Ciise Maxamuud Guure – Guddoomiye ku-xigeen ka arrimaha maamulka iyo maaliyadda.

2- Maxamed Axmed Diiriye (Yabooh) – Guddoomiye ku-xigeenka arrimaha siyaasadda iyo amniga.

3- Cabdicasiis Cismaan Maxamed – Guddoomiye ku-xigeenka arrimaha bulshada.

4- Xasan Maxamed Jimcaale – Guddoomiye ku-xigeenka howlaha guud.

5- Faysal Carraale Afrax – Xog-hayaha guud.

Bayaanka kasoo baxay Villa Somalia ayaa intaas ku daray "Xeerkan Madaxweyne ayaa waafaqsan qodob bada 87-aad iyo 90-aad ee Dastuurka Jamhuuriyadd a Federaalka Soomaaliya iyo Xeer Lr. 6 ee soo baxay 12/02/1980 kuna saabsan in G/Banadir iyo Dowladda Hoose ay hoos yimadaan Madaxtooyada J.F.S.

Xeerkan madaxweyne ee lagu magacaabay guddoo miye ku-xigeennada iyo xoghayaha guud ee gobolka Banaadir, ayaa dhaqan galay Shalay oo ay taariikh du ku beegan tahay Axad, 20-ka November, 2022.

Madaxweynaha ayey lix bil ku qaadatay inuu beddelo ku-xigeenada maamulka gobolka Banaadir, waxaana ugu wacneyd in siyaasiyiin badan oo ku dhow ay loo llan iyo olole u galeen sidii loo magacaabi lahaa dad ku dhow.

Guddoomiye Cabdi Xaashi oo Shir-guddoomiyay kulanka guddiga Joogtada ee Aqalka Sare

Guddoomiyaha Aqalka Sare ee Baarlamaanka J FS,Md. Cabdi Xaashi C/hi oo ay wehliyaan guddoom iye ku-xigeenka 1aad, Md.Cali Shacbaan Ibraahim & guddoomiye ku-xigeenka labaad, Mudane C/hi Cali Xersi (Timacadde),ayaa Shalay shir-guddoomiyay kulanka guddiga joogtada ah ee Aqalka Sare.

Kulanka oo ahaa Kalfadhiga 2aad kulankiisa 1aad ee gu ddiga joogtada ah ee Aqalka Sare, ayaa ugu horreyn G/ Cabdi Xaashi, wu xuu warbix in ka siiyay gudd iga sharrciyada muhiimka ah ee aan wali marin habraacii sharci ee saxda ahaa iyo kulan mirodhal ahaa ee uu dalka turkiga kula qaatay qaatay Guddoomiyaha Baarlamaanka Turkiga, Md. Mustafa Sentop.

Xubnaha Guddiga iyo guddoonka oo isla falanqe eyay Amniga guud ee dalka, ayaa ugu danbayn Ans ixiyey in Senator Siiciid Cabdi Xuseen (Cawke) uu ka mid noqdo xubnaha Guddigala dib-u-eegista iyo la so codka Dastuurka ee uu horray u banneeyay Mudane Saalax axmed Jaamac.

Maxay ka wada hadleen RW Xamse & Safiirka Cusub ee Imaaraadka?

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka So omaaliya Xamse Cabdi Barre ay aa xafiiskiisa ku qa abilay Danjiraha cusub ee dowlad da Isutagga Imaa raadka Carabta u fadhiya Sooma a iya Mudane Ah mad Juma Al Rumaithi.

Ra’iisul Wasaaraha iyo Danji raha ayaa ka wada hadlay sii ad keynta iskaashiga iyo xiriirka u dha xe eya labada waddan iyo dar dargelinta taageerada dhin acyada kala duw an ee ay dowla dda Ima araad ku siiso Somaliya. /Wasaaraha XFS Md. Xam seayaa soo dhaweey ay danjiraah cusub, isaga oo sheegay inay D/ Soomaal iya si wanaa gsan ula Sha qeyn doo to.

Xasan oo xariga ka jaray madaxtooyo qurux bad an oo Galmudug ay dhisatay

Madaxweynaha Soomaaliya Md. Xasan Sheekh Maxamuud oo uu wehelinayo Madaxweynaha Dowl ad-goboleedka Galmudug Md. Axmed Cabdi Kaa riye Qoorqoor ayaa Shalay xariga ka jaray dhismaha cusub ee xarunta Madaxtooyada Galm udug.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa si weyn ugu bo gaadiyey madaxda dowlad-goboleedka Galmudug da daalka xoogan ee ay galiyeen dhismaha xarumaha danta guud.

Sidoo kale waxa uu tilmaamay in hirgelinta mashr uucan iyo halganka lagu xoreynayo deegaanada ku jira gacanta cadowga ay ka turjumeyaan go’aanka wa naagsan ee ay qaateen madaxda iyo shacabka Galm udug.

"Tallaabadan dhaxal reebka ahi waxa ay astaan u tahay halganka dhabta ah ee dadka reer Galmudug u gu jiraan hagaajinta mustaqbalkooda. Astaan dowlad nimo iyo dad qaatay go’aan dhaxal-gal ah ayaa iiga muuqata Galmudug waana halka aan dooneyno in aan u jiheyno guud ahaan dadkeen na,” ayuu yiri mad axwe yne Xasan Sheekh Ma xamuud.

Munaasabadda xarig jarka xarunta Madaxtooyada cus ub ee Galmudug ayaa sidoo kale waxaa ka qayb-galay Wasiirro iyo Xildhibaano heer federaal ah, Mada xweyne ku-xigeenka Galmu dug, Guddoomiy aha Baarlam aanka Galmudug, Wa siiro iyo Xildhiba ano ka tir san dowlad-goboleedka Galmudug, mas’u uliyiinta ma am ulka gobolka Galguduud iyo kan caasimadda Gal mudug.

DF Oo Kenya Kala Hadashay Culeyska Ku Yimid Helista Dal Ku Galka Kenya.

Wasiirka gaadiidka iyo duulista hawada Xukuumad da Federaalka Soomaaliya, Xil. Fardowsa Cusmaan Cigaal iyo Safiirka Kenya u jooga Soomaaliya, Tho mas Chepkoto ayaa wadahadal ka yeeshay sidii hoos loogu dhigi lahaa culeysyo maalmahan ay wajahay een dadka Soomaaliya jooga ee doonaya iney u duulaan wadankaasi Kenya.

Sida wararka sheegayaan, labada mas’uul ayaa wadahadalkooda si gaar ah diirada ugu saaray isk aashiga duulimaadka ee labada dhinac, ansixinta he shiisyada gaadiidka iyo duullimaadka iyo dib u soo celinta duulimaadyada Kenya Airways.

Wasiir Fardowsa Cusmaan Cigaal ayaa safiirka la wadaagt ay culeyska ay dadka ku qaba an helista Fii saha dal ku gal wa da nka asi oo markii hore mu do 7aad ah lagu heli jiray bal se haatan ay qaadan kar to ilaa bil, taasoo xitaa aan hubanti buuxda loo heyn in la helo.

Safiirka Kenya u jooga So omaaliya, Thomas Che pkoto ay aa sheegay inuu xal u raadin do ono arrin tan, isagoo aan si rasmi ah wasiirada ugu sheegin xil iga ay dib u bilaaban doonto helista Fiis aha dal ku gal ka wadankaasi.Si kastaba, Bishii July ee san nadkan, dowl adaha Somaaliya iyo Kenya ay aa wa xay ku heshiiyeen in sida ugu dhaqsaha badan dadka sita baasaboorka Soomaaliya ku helaan fiisaha dal ku gal ka Ke nya, taasoo aan dhaqan gal noqon.DF oo Ken ya kala hadashay culeyska ku yimid helista dal ku galka Kenya.

Madaxweyne Xasan Sheekh Oo Kulamo La Qaat ay Qoorqoor Iyo Saraakiisha Ciidanka

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soo maaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Habe en hore gaa ray magaa lada Dhuusamar eeb, halkaasi oo uu Habeen hore ku hoyday, kadib sa farkii Do rraad uu tagay deegaano ka tirsan Gobolada Hiiraan iyo Mudug. Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa kul amo kula qaatay Xarunta Madaxtooyada Dhuus amareeb Mada xweynaha Gal mu dug Axmed Cabdi Kaariye Qoorqo or, ku-xigeenkiisa iyo Sara akiisha Ciidanka Xoogga iyo kuwa Maamulka Galm udug.

Warar la helayo ayaa wa xaa ay sheegayaan in ku la mada looga hadlay sidii loo dardar-gelin lah aa howl galada ka dhan ka ah Al-sha baab ee ka so cda deeg aan nada Maamulka Galmud ug, isagoo na Madaxw eynaha la shee gay inuu Sara aki isha la wadaagay in muhiim ay tahay dardar-gel inta ho wl galada.

Madaxweyne Xasan oo Dorraad ka hadlaayay deg aanka Baxdo oo ka tir san Gobolka Mudug ayaa ayaa tilmaamay in dowl adda Federaalka ay diyaarisay qor she adeegyada dowladnimada lagu gaarsiinayo dam ooyinka dadk oodu iska dulqaadeen Al-shabaab.

Madaxweynaha dowladda Federaalka ayaa Dorraad socdaal ku tagay degmada Maxaas, Baxdo iyo deega anka Wisil, waxaana wararka qaarkood ay sheegaya an in Madaxweynaha uu Shalay booqasho ku tagayo magaalada Baladweyne ee Xarunta Gobolka Hiiraan

Xuska Maalinta Macallinka Soomaaliy eed Novmb er 21, 2022- oo Maant ah Sanadguuradii 48aad

Waxaa meelo ka mid ah Soomaaliya laga xusay maalinta macallinka Soomaaliyeed ee 21-ka Nove mbar. 1974-tii bishii November 21-keeda ayaa loo

Aqoonsaday maalinta macalinka waxaana shacabka Soomaaliyeed iyo dowladdii Millateriga ahayd ay si wadajir ah u muujin jireen muhiimadda maalintan oo kale, iyadoo dugsiyada wax barashada la fasixi jiray.

Shalay waa 48 guuradii malintii lagu dhawaaq ay maalinta macaalinka soomaaliyeed oo ah barbaari yaha Ubadka iyo iftiinka iyo ileyska bulshada sooma alyeed waxaan macaalinmiinta ay yihiin kuwa aan hel in doorka ay ku lahaayeen bulhsadooda wayoo Muna asabadda maalinta loo asteeyey xitaa si quman lo oma xuso, mana la dhiiri geliyo waxaan uu yahay mid ku dheggan doorkiisa Barenimo weli

Macalinka soomaaliyeed waa u adeegaqha dhabta ah ee bulshada soomaaliyeed kama daalo, kama see xdo hadiyo jeer howlaha aranimo heegan buu u yahay

haddabaMacallinka soomaaliyeed wuxuu soo mar ay maraaxillo adag oo aan la iloobi karin oo dalkeyna ka dhacay waxaana Shalay uu doonayaa in doorkii sa uu ka helo Dowladda Federalka soomaaliya iyo bulshada soomaaliyeed maadaam ay haatan ka jirto dowlad rasmi ah oo aan kmg aheyn ayan hoggaanka u hayaan macallimiin door ka soo qatay dadaalka iyo dib u dhiska iskuullada iyomacaahidda waxyabrasho ee dalka .

macaallinku wuxuu ka sugayaa maamullada dalka ka hana qaaday in xusuus gaar ah ay u lahaadaan ba rbaariyaha 1aad eee ubada iyo aayatiinka dalka , in lagu abaarmariyo howlahooda shaqo laguna dhiiri gel iyo sidii hamigooda horey u sii wadineed ee how lah ooda shaqo HEESTA MACLLINKA

Waa Macaalinku Waa Macallinku Waa Macallinku waa

Maskaxdii Dunidoo Malaasan, Mowjadaheeda

ay Macneysay ay kala Miirtay Maankii Qarsoonaa,

waa Musbaaxdii Daahiisu Maanka ugu Maciinee Mugdigii ka Meyray

Murti ka Dhuux Aqoontiisa Baro lagama Maarmee

Ha Moogaanin Taariikhda Macaalimiinyahaay.

Heestaan waxaa qaada Fannaan Xasan Aaadan Samatar

Heesta Wabarashada

Aqoonla’aani waa iftiin la aanee, waa aqal iyo ileys la’aanee

Ogaadaa ogaadaa dugsiyada ogaadaa

oo aadaa oo aadaa Walaalayalaa oo aadaa

Indha ha aan ku kala qaadnee Heestaan waxaa qaadir jiray fannan Cabdullaahi Qarshe

Dhinacyadii ku dagaalamay tuulooyin hoostaga degmada Cadalle oo heshiis xabad joojin ah gaaray

Ka dib shir dib u heshiisiin ah oo maalmihii la soo dhaafay ka socday degmada Cadalle ee G/ Shabee llaha Dhexe ayaa wax aa heshiis horudhac ah la kaal dehx-dhigay labadii maleeshiyo Be eleed ee ku dagaala may degaannada hoostaga degmada Cada lle.

Shirarka oo ay goobjoog ka ahaayeen Odayaasha Dhaanka labada Beeleed, Imaamka iyo Ugaaska Bee sha Mudulood iyo mas;uuliyiin ka kala socday dowl adda Soomaaliya iyo dowlad G/ Hir-Shabeelle.

G/degmada Cadalle ee Gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa sheegay in dhibaato farabadan ay ka dhacday goobihii lagu dagaalamay, isaga oo rajo wanaagsan ka muujiyay in heshiis rasmi ah laga gaaro colaada.

Wasiirka dib u heshiisiinta dowlad Goboleedka Hir-Shabeelle Cabdullaahi Cadde oo Warbaahinta u akhriyay qodobada heshiiska horudhaca ah oo ay wada gaaren la bada Beelood ayaa ku kala sheegay.

1: Inay xabad-joojn rasmi ah ku dhawaaqaan Oda yaasha dhaqanka labada Beelood ee dagaalamay.

2: In maleeshiyaadkii labada dhinac ee dagaalamay si rasmi ah loo kala qaado.

3: In Odayaasha dhaqanka labada beelood ay ku dhawaaqaan inay guryahooda dib ugu soo laabtaan dadkii ka barakacay dagaaladii dhacay.

Dagaalladii ka dhacay degaannada hoostaga deg mada Cadalle ee Gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa waxaa ka dhashay khasaaro isugu jira dhimasho iyo dhaawac, iyada oo sidoo kale la gubay guryo ay deg anaayeen dad rayid ah.

Ergeyga Madaxweynaha JFS ee arrimaha Abaara ha oo la kulmay wafdi ka socda dowladda Sweden

Ergeyga gaarka ah ee Madaxweynaha JFS u qaa bilsan Gurmadka Abaaraha Md. Cabdiraxmaan Cabd ishakuur Warsame ayaa Shalay kulan la qaatay Kaaliyaha Dawladda Sweden u qaabilsan Iskaashiga Caalamiga ah Marwo Diana Janse.

Dhinacyada ayaa ka wada-hadlay taageerada muhiimka ah ee Sweden ay siiso wax ka qabashada abaaraha Soomaaliya iyo sidii Stockholm u xoojin lah ayd gurmadka abaaraha baahsan ee xilligaan ay la dhibaatoonayaan shacabka Soomaaliyeed.

Ergeyga ayaa muujiyay muhiimadda ay leedahay in Dowladda Sweden ay Soomaaliya kala shaqeyso sidii loo maalgelin lahaa mashaariic lagu dhisayo u adkaysiga aafooyinka, sida; in Soomaaliyya lagu gac ansiiyo maalgashi dhanka beeraha, xoolaha, kaluu maysiga, macdanta iyo shidaalka si ay u daboollaan baahiyaha.

Xildhibaan Cabdiraxmaan Ca bdishakuur ayaa sidoo kale kala hadlay marwo Diana Jan se in Sweden ay Dowladda Soomaaliya gacan ka siiso sidii aan u heli lahayn dhaqaalaha loogu tala galay in lagu taageero Dawladaha ay samaaynta ba’an ku ye elatay is-beddelka cimilada. Ugu danbeyn Ergeyga ayaa Dowladda Sweden uga mahadceliyey kaalmada ay Soomaaliya siiyaan, isagoo ku boorriyay in ay sii laba jibbaaraan u qareemiddooda gurmadka abaa raha.

Golaha Wakiilada Puntland oo ansixiyay miisaan iyadda sanadka 2023 Guddoomiyaha Golaha Wakiillada Puntland , Ca dirashiid Yuusuf Jibriil oo ay wehliyaan Guddoomiye ku-xigeenka 1-aad Golaha Wakiillada Cabdicasiis Ca bdullahi Cusmaan iyo Guddoomiye ku-xigeenka 2-aad Ismaaciil Maxamed Warsame ayaa Shalay shir-guddoomiyey fadhiga 13-aad ee Kal-fadhiga 51-aad Golaha Wakiillada Puntland oo ka qabsoomay Maga lada Garoowe.

Ajandaha fadhigaa ayaa ahaa soo gudbinta Miisa aniyadda uu ku shaqeyn doonoDowlad Goboleedka Puntlandsannadka 2023 taas oo Wasaaradda Maal iyadda Golaha u soo gudbisay.

Miisaaniyada Sannadka 2023 ee Maamulka Punt land ayaa dhan $376,699,825, (Saddex boqol todob aatan lix malyan lix boqol sagaashan iyo sagaal kun sideed boqol labaatan iyo shan dollar) kororka Miisa aniyadda ayaa ah 6% marka la bar-bar dhigo sannad kii hore.

Wasiirka Wasaaradda Maaliyadda Puntland , Ma xamed Cabdiraxmaan Dhabancad ayaa khudbad uu ka jeediyey Aqalka Wakiillada waxa uu ku faah-faa hiye Miisaaniyadda Sannadka 2023, taas oo bilaabn eysa dhaqan-galkeeda January 1, 2023 kuna eg Dec ember 31, 2023 si waafaqsan Qodobka 135-aad farq adiisa 4-aad ee Dastuurka Puntland.

Wasiirka ayaa ku sheegay in ku talo-galka dhakhl iga gudaha sannadkaan uu noqonayo $97,212,528 oo bishii ku qoondaysan 8,101,044, dhakhligaan oo ku xaroonaya saddex iyo toban madax oo ka kala imanaya dhammaan gobollada Puntland.

Xildhibaannada Golaha Wakiillada Puntland ayaa loo qeybiyey Miisaaniyadda, si ay ugu soo sameeya an akhriska 2aad, waxaana dib Golaha loogu soo cel inayaa maalinta Sabtida, November 26, 2022.

Dhinaca kale, Wasiirka Maaliyadda ayaa Golaha ka codsaday in la ansixiyo kororka Miisaaniyadda ee dhaqaalaha laga filayo Mashruuca Biyoole kaas oo dhan $1,922,040

Intaa ka dib, Fadhiga oo ay goob-joog ahaayeen 42 Xildhibaan, ayaa cod gacan-taag ah Oggol ugu code eyey 41 Xildhibaan, Diidmo 1, Aa mus ma jirin, sid aas ayeyna ansax ku noqotay codsigii Wasaar adda.

Maamulka G/Shabeellaha Dhexe oo soo bandh igay ciidamo la dagaalama Al-Shabaab

Gudoomiyaha G/Shabellaha Dhexe Axmed Me yre Makaraan oo ay wehliyaan Wasiiru Dowlaha Was aarada Dhalinyarada iyo Ciyaar aha Hirshabelle Gud oomiye Kuxigeenka Siyaasada Gobol ka Maxamed Sheek Xaa ndow, Gudoomiy aha Degmada Jow har Cism aan Maxamed Mukht aar Baar eey, Duqa M/ Jowhar Maxamu ud Xasan Bariise iyo kornel Maxamuud Maxamed Nuur Masdile ayaa gaaray Degaanka Gaaleef ee Shabellaha Dhexe, iyaga oo kulan kula qaatay Ciidamada dib u xureynta dega anka.

Mas’uulyiinta ayaa Dadka degaanka ku dhiiragali yey in ay u diyaar garoobaan dagaalka ka dhanka ah Ururka Al-Shabaab ee ka soconaya degaannada iyo degmooyinka Shabeellaha Dhexe.

Guddoomiyaha G/Sh/Dhexe Axmed Meyre Makar aan oo la hadlay dadka degaanka Gaaleef ayaa she egay in Maamulka uu Garab taa gan yahay Ciidama da Degaanka ee u taagan iney la dagaalamaan ururka Al-Shabaab.

Ciidamada ATMIS oo howlgal miino baaris ah ka sameeyay duleedka Kismaayo

Ciidamada Kenya ee qeybta ka ah howlgalka Midowga Afrika ee ATMIS ayaa howlgallo baaritaano ah ka sam eeyay duleedka magaalada Kisma ayo ee G/Jubbada Hoose, halk aas oo dhowr jeer dad Shacab ah ay mii no kula qaraxday, isla markaana dhimasho iyo dhaawac ku noqd een.

Howlgalka ayaa ujeedka ugu weyn ee Ciidamada ATMIS waxaa uu ahaa sidii ay u soo saari lahaayeen walxaha qarxa, kuwaasi oo ku aasan Waddooyinka Muhiimka si aysan khasaaro uga soo gaarin dadka Shacab ah. War kasoo baxay howlgalka Midowga Afrika ee ATMIS ayaa waxaa lagu sheegay inay soo saareen miinoo dhowr ah oo Al-Shabaab ay wadd ooyinka ku Aaseen sia y dadka ugu dhibaateeyaan.

Wararka aan helnay ayaa sidoo kale sheegaya in Ciidamada ATMIS intii ay ku guda jireen howlgalka ay si naabd ah u qarxiyeen miinooyinkii ay waddooy inka kasoo saareen, sida ay Risaala u sheegeen dad goobjoogayaal ah. " ATMIS iyo ciidamada xoogga dal ka waxay xoojiyeen awoodaha la-dagaallanka qarax yada oo ay ku jiraan awoodda lagu dabaqi karo inay dhacaan qaraxyo, iyaga oo markiiba sameeya ka hort ag ayaa lagu yiri” War kasoo baxay ATMIS.

Degaannada kuyaalla duleedka Magaalada Kismaa yo ee Gobolka Jubbada Hoose ayaa waxaa dhowr je er ka dhacay qaraxyo miino oo qabsaday gawaari ay saarnaayeen dad Shacab ah, waxaana ka dhashay khasaaro isuu jiray dhimasho iyo dhaawac.

Ciidamada NISA oo howlgal culus ka fuliyey Muqdisho

Faahfaahino dheeraad ah ayaa waxaa laga hel ayaa howlgal qorsheysan oo Habeen hore ka dhacay mag aalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya, kaas oo ay fuliyeen ciidamada sida gaarka ah u tababaran Duufaan ee hay’adda NISA.

Ciidamada oo watay gaadiidka dagaalka ayaaa howlgalka ka sameeyey degmada Heliwaa ee gobol ka Banaadir, gaar ahaan guryo ku yaalla xaafadda Suuqa Xoolaha ee degmadaasi.

iIlo wareedyo lagu kalsoonyahay ayaa innoo shee gay in ciidamadu ay ku socd een bartilmaameed, isl amar kaana ay gudaha u gale en guryo markii hore laga shak isnaa.

Wararka ayaa intaasi ku dara ya in ciidamada Duuf aan ay horey usoo kaxeysteen shaqsiyaad la tuhma yo inay yihiin Al-Shabaab, kuw aas oo ay haatan ku socoto baaris.

Illaa iyo hadda ma jiro wax faahfaahin ah oo ay ka soo baxay dhanka saraakiisha laamaha ammaan ka Soomaaliya oo ku aadan howlgalka ay sameey een ciidanka NISA.

Maalmihii u dambeeyey ciidamada dowladda, gaar ahaan Booliska iyo Nabad Sugidda ayaa kordhi yey howlgallada Muqdisho, si looga hortego falalka liddiga ku ah nabad-gelyada.

Si kastaba, caasimada ayaa wajaheyso xaalad amni oo daran, kadib markii ay culeys soo saartay ko oxda Al-Shabaab oo dagaallo looga furay inta badan gobollada dalka.

Madaxweynaha Koonfur Galbeed oo soo dhowe eyay baaqa shirka dib u heshiisiinta Koonfur Galbeed

Madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed, Ca bdicasiis Lafta Gareen, ayaa soo dhoweeyay shirka dib u heshiisiinta ee uu Dorraad ku baaqay guddoomi yaha barlamaanka Soomaaliya, Aadan Madoobe.

War-saxaafadeed kasoo baxay mad axtooyada Koon fur Galbeed ayaa lagu sheegay, in ma daxweynuhu isagoo tixgalinaya danaha Koonfur Galbeed uu aqb alay baaqa gudd oomiyaha barlamaanka Soo maal iya.

Madaxweyne Lafta Gareen wuxuu sheegay inuu soo gudbindoono waqtiga uu shirku furmidoono.

Doorashadii xildhibaannada labada aqal iyo qalaala sihii ka dhashay doorashadii uu ku yimid madaxwe yne Lafta Gareen, ayaa Koonfur Galbeed dhaxal sii say kala qeybsanaan siyaasadeed oo weyn.

Lafta Gareen ayaa siyaasiyiin muddo dheer ku fadhiyay kuraasta barlamaanka aqalka hoose, mee sha ka saaray, isagoo kusoo beddelay wajiyo ku cus ub siyaasada.

Taas waxay keentay in maamulku uu yeesho mu caarad xooggan oo ku doodaya in doorashada mad axweynaha Koonfur Galbeed ay dhacdo December sannadkan, halka barlamaanka Koonfur galbeed uu

hal sano u kordhiyay madaxweyene Lafta Gareen

Diblomaasi reer Comoros ah oo la wareegay hog gaanka howlgalka Midowga afrika ee Soomaaliya (ATMIS)

Souef Mohamed El-Amine oo ah Dublamaasi u dhashay dalka Comoros, ayaa la wareegay inuu no qdo madaxa howlgalka Midowga Afrika ee Soom aaliya (ATMIS), ku dhawaad 7 bilood ka dib markii ay dowladda Soomaaliya cayrisay ergaygii hore ee Francisco Madeira.

El-Amine ayaa Sabtidii ka soo muuqday Muqdi sho ka dib markii uu magacaabay guddoomiyaha gud diga Midowga Afrika Moussa Faki. Kahor inta uusan qaban jagada Muqdisho, El Amine wuxuu ahaa mada xa xafiiska gobolka ee Howlgalka Xasilinta Isku-dhafka ah ee Qaramada Midoobay ee Mali.

El Amine, oo sidoo kale ah qoraa caan ah ayaa ho ray u soo noqday Wasiir ka Arrimaha Dibadda ee Comoros, kadibna wuxuu qabtay jagadaas intii u dha xaysay May 1999-Julay 2005.

Madaxa cusub ee ATMIS ayaa sidoo kale ahaa madaxa Xafiiska Midowga Afrika ee Hawlgalka Qar amada Midoobay ee Darfur (UNAMID) ee Suudaan intii u dhaxaysay Abriil 2011 iyo Sebtembar 2015.

El Amine ayaa hadda hogaanka ATMIS la wareegaya xilli xasaasi ah oo dowladda Soomaaliya guulo waa wayn ay ka gaartay howlgallada milateri ee ka dhan ka ah kooxda Al-Shabaab.

El Amine ayaa hoggaamin doona qaybta ka ha dhay muddada labada sano ah ee kala guurka ah ee ciidamada Midowga Afrika.

Isbeddelka ayaa billowday bishii April ee sanadk an markii howlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya uu howlgalkii AMISOM ku beddelay ATMIS inkastoo tirada ciidamada iyo ka qayb qaadashada ay inta badan sidii hore tahay.

Muddada kala guurka ah ee labada sano ah ayaa lagu wadaa in ay ku ekaato bisha April 2024, mark aas oo la filayo in ciidamada amniga Soomaaliya ay la wareegaan mas’uuliyadda amniga ee dalka.

Wasiirrada Amniga iyo Qorsheynta XFS oo kulan la yeeshay Wefdi sare oo ka socda Dowladda Sweden

Wasiirka Wasaaradda Qorsheynta, Maalgashiga iyo Horumarinta Dhaqaalaha DFS Mudane Maxamu ud Cabdiraxmaan (Beenebeene) iyo Wasiirka Amni ga Guddaha Xukuumadda Soomaaliya Dr. Maxamed Axmed Doodishe ayaa Shalay kulan kula yeeshay magaalada Muqdisho wafdi ay hoggaaminayso Diana Janse oo ah Wasiiru dowlaha Wasaaraddda Horu marinta Iskaashiga Caala miga ah dowladda Swe den.

Waxaa kulanka goobj oog ka ahaa Wasiiru dow laha Wasaaradda arrimaha dibadda DFS Mudane Cali Bacad. Agaasimiyaal iyo khubarro ka socda He y’adaha kala duwan ee dowladda Soomaaliya, wax aana looga hadlay qodobbo ay ka mid yihiin:-

In la xoojiyo xiriirka Iskaashiga labada dal ee Som alaliya iyo Sweden.

In la sii ballaariyo ka shaqaynta arrimaha maalg ashiga, ganacsiga, Xoojinta Amniga, horumarinta dhaqaalaha iyo Iskaashiga Caalamiga ah.

Wasiirka Qorsheynta Mudane Maxamuud Cabdirax maan Sh. faarax (Beenebeene) ayaa ku ammaanay doorka shanaad ee ay kaga jiraan Horumarinta Dha qaalaha iyo kaalinta lixaad ee ay kaga jiraan Arrim aha gargaarka ee Soomaaliya ku garab taagan-tahay dowladda Sweden

Diana Janse oo ah Wasiiru dowlaha Wasaara dda Horumarinta Iskaashiga Caalamiga ah dowladda Sweden iyo Wafdigii ay hoggaaminaysay ee ka soc day dowladdaasi ayaa dhankooda ugu hambalyay do orashadii dhawaan ka dhacday dalka iyo ku biirtaan ka Ururka Ganacsiga Aduunka (WTO) Soomaaliya isla markaana boggaadinayay daddaalada dowlad dhiska si xoogga leh u socda. Waxay noqon kartaa sawirka 8 qof, dad taagan, dad fadhiya iyo qoraal odh anaya 'Jace to fa'

Waxay noqon kartaa sawirka 5 qof, dad fadhiya iyo dad taagan

Koonfur Galbeed oo JAWAAB kulul ka bixisay go’aankii mucaaradka

Wasiirka wasaaradda warfaafinta dowlad gobol eedka Koonfur Galbeed Soomaaliya, Ilyaas Cali Nuur oo wareysi gaar ah siiyey Telefishinka Universal ayaa ka hadlay xaaladda siyaasadeed ee maamulkaas iyo arrimaha doorashada.

Ilyaas Cali Nuur ayaa marka hore jawaab rasmi ah ka bixiyey go’aankii kasoo baxay xubnaha mucaar adka ee Koonfur Galbeed ee fadhigoodu yahay maga alada Muqdisho, kuwaas oo ka horyimid qorshaha muddo kororsiga madaxweyne Cabdicasiis Laftaga reen.

Wasiirka ayaa shaaca ka qaaday in xubnaha mucaaradka looga baahan yahay in aysan qaadin cadiifad, islamarkaaana ay tahay inay ka fakiraan xas iloo nida iyo danaha shacabka.

"Qofka marka uu murcaarad yah ay ama uu wax sheegaayo ma’aha caadifad iyo kursi raadis inay ka no qoto waxaa loo baa han yahay qofka siyaasiga ah in siya asaddiisa ay ku saleysan tahay caqli iyo miisaan,” ayuu wareysigaan ku yiri wasiirka Ilyaas Cali Nuur.

Sidoo kale wuxuu tilmaamay inay arrin sharci ah tahay muddo kordhinta madaxweynaha, maadaama ay meel-mariyeen Golaha Wakiilada Koonfur Galb eed Soomaaliya.

"Madaxweynaha Koonfur Galbeed muddo xilee dkiisa waa la yaqaanaa waana sanadka dambe Dec ember, aniga kuma darin Baarlamaanka ayaa mowqif kaasi iska leh, iyagaana ku daray,” ayuu markale yiri wasiirka wasaaradda warfaafinta maamulka Koonfur Galbeed.

Ugu dambeyn wuxuu hoosta ka xariiqay in ka ma amul ahaan ay ka go’an tahay in la qabto doorasho xor iyo xalaal ah oo loo dhan yahay, si loo ilaaliyo mid nimada shacabka.

"Madaxweynaha iyo Golaha Wasiirada dhammaa ntood waxa ay u taagan yihiin metelaadda shacabka Koonfur Galbeed, marka way ku qasban yihiin in la qabto doorasho hufan oo ka dhacda Koonfur Galbe ed, haddii la gaaro waqtigeeda,” ayuu raaciyey Wasiir Ilyaas Cali.

Hadalkan ayaa kusoo aadayo, xilli haatan Koon fur Galbeed uu ka taagan yahay khilaaf ka dhashay hoggaanka doorashada ee maamulkaasi, waxaana xiisadda uga sii daray muddo kororsiga Laftagareen oo ay ka horyimaadeen xubnaha mucaaradka ee maamulkaasi.

Puntland oo sheegtay inay soo baxeen Kooxo khalqal gelinaya Amniga magaalada Garoowe

Taliye ku xigeenka qaybta Booliska gobolka Nug aal ee Puntland ahna ku-simaha taliyaha G/le Dhexe Maxamuud Muuse Bile (Fardafuul ) ayaa ka warbixi yey xaaladda amniga ee guud ahaan gobolka iyo ho wl-gallo amni sugid ah oo Garoowe laga sameeyey. Taliye kuxigeenka ayaa shee gay in xilligaan xaaladda am ni ee Magaalada garoowe ay tahay mid wanaagsan balse kaliya ay dhibaato ku hayaan dadka isticmaala iyo kuwa ka Ganacsada waxyaaba ha maanka dooriya, kuwaas oo ku sugan meelo kam id ah magaalada Garoowe.

Shir jaraa’id oo taliye kuxigeenku ku qabtay mag aalada Garoowe ayuu sidoo kale sheegay in ragga isticmaala waxyaabaha maanka dooriya, iyaga oo hubeysan ay dhibaato iyo khalqal gelin amni ka wad aan magaalada garoowe.

Ugu dambeyn Taliye ku xigeenka qaybta Booliska gobolka Nugaal ee Puntland ahna ku-simaha taliy aha Gaashaanle Dhexe Maxamuud Muuse Bile ( Far dafuul) ayaa sheegay inay Habeen hore rasaas is dhaafsad een rag huebysan oo kamid ah Kooxii isticmaalayay waxyaabaha maanka dooriya, isla markaana ay ka horagayaan cid kasta oo khalqal gelineysa amniga.

Hadalkaan kasoo yeeray Taliye ku xigeenka qaybta Booliska gobolka Nugaal ee Puntland ahna ku-sim aha taliyaha Gaashaanle Dhexe Maxamuud Muuse Bile ( Fardafuul ) ayaa kusoo aadaya xilli qaar kamid ah Shacabka magalada garoowe ay ka cabanayeen Kooxo burcad ah oo xilliyada habeenkii dhac u geysnayay.

Eritrea oo shaacisay dalal xumeynaya xiriirka kala dhexeeya SOOMAALIYA

Bayaan kasoo baxay dowladda Eritrea, islamark aana lagu daabacay Wakaaladda Wararka ee Shab ait ayaa waxaa si gaar ah looga hadlay xiriirka diblu maasiyadeed ee haatan ka dhexeeya xukuumadaha Asmara iyo Muqdisho.

Eritrea ayaa shaaca ka qaaday in ay jiraan dalal Reer Galbeed ah oo suurad xumeynaya xiriirka lab ada dal, kadib isbeddalkii Soomaaliya ka dhacay 15-kii May ee sanadkaan, kaas oo uu kusoo baxay mada xweyne Xasan Sheekh oo ka adkaatay Maxamed Farmaajo.

Bayaanka ayaa sidoo kale lagu sheegay in haat an uu sii xoogeysanayo iskaashiga ka dhexeeya Eri trea iyo Soomaaliya gaar ahaan dhinaca amniga, bal se uu jiro buuq ay ku furayaan xiriirkan qaar ka mid ah dowladaha Reer Galbeedka, kuwaas oo aan la shaacin.

"Isku xidhnaanta sii kordheysa ee labada dal, ga ar ahaan dhanka difaaca iyo amniga, waxa ay dhal isey guux weyn oo diidmo ah oo ka imaanaya tiro dal al reer galbeed ah. Waana munaafaqnimo weyn oo ku qotonta isla weyni” ayaa lagu yiri warbixinta Sha bait.

Sidoo kale dowladda Eritrea ayaa sheegtay inay abaal u heyso Soomaaliya oo horey taageero ugu fid isay dalkan oo dhaca Geeska Afrika.

"Wada-shaqeynta joogtada ah ee labada dal ayaa dhab ahaantii ku qotonta taariikh dhe er oo wadajir ah, iyadoo Soomaaliya ay ka mid tahay koox yar oo jilay aal ah oo taageero u fidiyay Ereteriya halgankii dhe eraa ee xorriyadda,” ayaa markale lagu yiri bayaanka Eri trea.

Ugu dambeyn dowladda Erit rea ayaa hoosta ka xariiqday in iskaashiga labada dal uu sii soconayo, ayna iska kaa shanayaan amniga, gaar ahaan dagaalka lagu jiro kooxda Al-Shabaab oo haatan loo arko inay halis ku tahay guud ahaan amniga gobolka ama Afrika.

"Labada waddanba waxay garwaaqsan yihiin in da gaalka argagixisada Soomaaliya uu yahay xasillooni da, iyo amniga guud ahaan gobolka Geeska Afrika oo dhan ,” ayaa lagu soo gabagabeeyey warbixinya ka soo baxay dowladda Eritrea ee lagu qoray Shabait.

Waddanka Eritrea ayaa waxaa haatan ku sugan illaa 5000 oo askari kuwaas oo tababar u jooga dal kaas oo uu laba goor booqasho ugu tegay madaxwe yne Xasan Sheekh Maxamuud.

Xigasho:-Caasimadda.Net

W/Q: Agaasimaha Telefishinka Qaranka Soomaaliyeed Sharma’arke Maxamed Warsame