
HALKAAN KA AQRISO W/WARGEYSKA MOGADISHU TIMES 18-AUGSTO 2021
....
Rooble oo la kulmay Madaxweyne C/qaasim Salaad
Xasan
Ra’iisal
Wasaaraha Somaliya, Maxamed Xuseen Rooble ayaa Madaxweynihii hore ee dalka, Soomaaliya
Md.Cabdiqaasim Salaad Xasan ku booqday hoyga uu ka degan yahay M/Qaahira ee D/Masar.
R/Wasaaraha
ayaa sheegay inuu Madaxweynihii hore ee dalka warbixin ka siiyay xaaladda guud
ee dalka, gaar ahaan tan doorashooyinka.
R/Wasaare
Rooble ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa xiriirka bulshada waxaa uu u
qornaa”Waxaan caawa hoygiisa M/Qaahira ku booqday Madaxweynihii hore ee dalka,
Mudane Cabdiqaasim Salaad Xasan oo aan uga mahadceliyay doorkiisii dowlad
dhiska Somaliya iyo kaalintiisa odaynimo.
Waxaan
Madaxweynaha uga warbixiyay xaaladda dalka guud ahaan, gaar ahaan howlaha
doorashooyinka, anigoo ka dhageystay talooyin iyo tusaalooyin dhaxalgal ah.”
Safiirka Soomaaliya ee Sacuudiga oo waraaqaha
aqoonsiga laga guddoomay
Danjiraha
Cusub ee dhowaan dowladda F
ederaalka
ah ee Soomaaliya u magacaawday dalka Sacuudiga ayaa waraaqaha aqoonsiga
danjirenimo u gudbiyay Wasaaradda Arrimaha Dibadda dalkaas.
Danjire
Saalim Macow Xaaji ayaa waxaa waraaqaha aqoonsiga Safiirnimo ka guddoomay
wasiir kuxigeenka wasaaradda Arrimaha dibadda u qaabilsan arrimaha baratakoolka
Sayid Khaalid Bin Feysal.
Munaasabadda
gudbinta iyo guddoonka oo ka dhacday Xarunta Wasaaradda Arrimaha dibadda
Sacuudiga ee Magaalada Riyaadh, waxaana goobjoog ka ahaa mas’uuliyiin ka kala
tirsan dowladaha Soomaaliya iyo Sacuudiga.
Kulan
gaar ah oo ay yeesheen Safiirka Cusub ee Soomaaliya u fadhiya Sacuudiga Danjire
Saalim Macow Xaaji iyo wasiir kuxigeenka Wasaaradda Arrimaha dibadda u
qaabilsan arrimaha baratakoolka Sayid Khaalid Bin Feysal ayaa waxaa ay uga wada
hadleen sii xoojinta xiriirka iyo iskaashiga ee ka dhaxeeya labada dal iyo 2da
Shacab.
Danjire
Saalim Macow Xaaji ayaa uga mahad celiyay dowladda Sacuudiga sida ay u soo
dhaweeysay, waxaana uu sheegay in uu wax weyn ku kordhin doono horunarinta iyo
cilaaqaadka iyo wax wada qabsiga ay wadaagaan labada dowladood.
Dowladda
Sacuudiga ayaa waxaa ay kamid tahay dowladaha xiriirka taariikhiga ah la leh
Soomaaliya, waxaana dowladda Federaalka Soomaaliya ka caawisaa dhinacyo badan,
sidoo kalena ay saameyn ballaaran ku leedahay siyaasadda Soomaaliya.
Jaamacadda Carabta Oo Taageero Hor Leh U Ballan
Qaaday Dowladda Somalia
Ra’iisul
Wasaaraha XFS Md.Maxamed Xuseen Rooble oo safar shaqo ku jooga dalka Masar ayaa
maanta booqday xarunta Jaamacadda Carabta ee M/ Qaahira, halkaas oo uu ku soo
dhaweeyay
Xoghayaha Jaamacadda Carabta Axmed Abulqeyd.Xog-hayaha Jaamacadda Carabta oo R/Wasaare
Rooble uga mahadceliyay booqashadiisa ayaa warbixin ka siiyay qaab howled ka
JC, isagoo ku soo wareejiyay qeynaha ay ka kooban tahay.Dr. Axmed Abulqeyd ayaa
R/w/ha ku boggaadiyey kaalintiisa hoggaamineed ee arrimaha doorashoiyinka iyo
dib- u heshiinta, isagoo ballan qaaday in Jaamacadda Carabtu ay taageero dhan
walba ah la garab joogto Dowladda iyo Shacabka Soomaaliyeed.
R/Wasaare
Rooble ayaa dhankiisa ka mahadceliyay soo dhaweynta, isagoo tilmaamay in
Soomaaliya oo xubin ka ah dalalka Jaamacadda Carabtu ay taageero dheeri ah ka
fileyso walaalaheeda ku bahoobay JC, gaar ahan xilligan muhiimka ah ee dalku
galay doorashada.
R/Wasaaraha
Xukuumadda iyo wafdi uu hoggaaminayay ayaa shalay booqasho ku gaaray dalka
Masar, waxaana Rooble uu lulan 2geesood ah la qaatay Ra’iisul Wasaaraha dalkaas
iyo xubno ka tirsan Golahiisa Wasiirrada
Beesha dadkii lagu laayey Golweyn oo go’aan culus
kasoo saartay Muqdisho
Magaalada
Muqdisho waxaa maanta lagu qabtay shir ay isugu yimaadeen ugaasyo, odayaal
dhaqan iyo beeralayda gobollada Shabeellada dhexe iyo Shabeellada Hoose, kaas
oo looga arrinsanayey dadkii shacabka ahaa ee AMISOM ay dil wadareedka ugu
geysatay D/GolweynBayaan ka soo baxay shirkaas waxay ku cadeeyeenwaxgaradkii
maanta isuyimid in AMSOM ay weli diidan tahay inay qirato dilka dadkii shacabka
ahaa ee Golweyn ay ku leysay.
Falkaas
waxa uu Golweyn dhacay 10-kii bishan, waxayna waxgaradkii maanta Muqdisho ku
shiray bayaan ay soo saareen ku sheegeen inay aad uga caroodeen sida ay ula
dhaqantay AMISOM, markii ay dadkaas dileen kadib.
"Caradeenu
kama dhalan kaliya xasuuqii dadkeena ee waxaa dabka ku sii shiday sida ixtiraam
darrada ah oo ay noola dhaqmeen saraakiisha AMISOM markii aan isku daynay inaan
kala hadalno dadkii ay naga dileen iyo inkiraad ay ku kacayaan, iyadoo wax
kasta ay cadyihiin,” ayaa lagu yiri bayaanka.
Sidoo
kale warka ka soo baxay waxgaradkii maanta kulmay waxaa lagu sheegay in AMISOM
ay xasuuq joogto ah ku heyso shacabka ku nool gobollada Shabeellooyinka, iyagoo
ku baaqay in kacdoon culus laga sameeyo falkaan, go’aana ku soo saaray in
meydadka dadkaan aan la aasi doonin ilaa AMISOM ay ka qirato dilkoodii.
Ugaaska
beelaha Mudullood, Ugaas Maxamuud Ugaas Cali oo kulankaas kadib VOA la hadlay
ayaa sheegay in dhowr jeer ay arrintaas kala kulmeen saraakiisha AMISOM, balse
ay si cad u diideen inay qirtaan dadka ay laayeen, waxuuna mar kale wacad ku
maray inaan la aasi doonin meydadka dadkaas oo weli qaboojiye ku jira.
"Markii aan mudo wadahadalnay waxay
saraakiisha AMISOM na yiraahdeen guddi nagu dara, aan soo aragno meesha dadka
lagu dilay, markii meesha la tegay waxaa la wada qiray in dadkaas ay ahaayeen
shacab si gar-darro ah loo dilay, kadib waxaan ka sugeynay inay qirtaan inay
falkaas ka dambeeyeen, balse waa ka meer-meereen, iyagoo og inay dhibaata daas
geysteen,” ayuu yiri Ugaas Maxam uud.
Waxa uu
sheegay in arrintaan aysan ka hari doonin ilaa dadkaas ay cadaalad ka helaan,
"Haba yaraatee rajo lagama qabo inaan arrintaan ka harno, wado kasta oo sharcigu
noo ogolyahay ayaan mari doonaa, waa daali doonaan hadey AMISOM is leedahay, ma
daali doono,” ayuu yiri Ugaas Maxamuud Cali Ugaas.
Soomaaliya &
Sweden oo ka wada hadl ay xajiijinta qoondada Haweenka.
Wasiirka Haweenka iyo Horumarinta Xuquuqda Aadanaha
Xukuumadda Soomaaliya Xildhibaan Xaniifa Maxamed Ibraahim, ayaa maanta
xafiiskeeda ku qaabishay danjiraha dowladda Sweden ee Soomaaliya, Staffan
Tillander.
kulan gaar ah oo ay yeesheen ayay kaga wada hadlay habsami
u socodka doorashooyinka gaar ahaan xaqiijinta qoonddada dumarka ee 30%.
Danjire Staffan Tillander, oo wakhtigiisa dhammaaday ayaa
wasiir Xaniifa ugu mahadcelisay wada shaqeyntiisa muddadii uu ahaa danjiraha
Sweden ee Soomaaliya, waxayna u rajaysay mustaqbal wanaagsan ka dib marka uu ku
laabto dalkiisa.
Dowladda Sweden ayaa kamid ah dalalka taageera dhismaha
dowladnimada Soomaaliya, si gaar ah wasaaradda haweenka iyo safaaradda Sweden
waxaa ka dhexeysa wada shaqeyn fiican oo la xiriirta arrimaha haweenka iyo
xuquuqda aadanaha.
Dowladda Soomaaliya
oo war kasoo saartay qabsashada Taalibaan ee Afghanistan
Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa markii u horeysay ka
hadashay xaalada ka taagan dalka Afghanistan, taasi oo ay gacan ku haynteeda la
wareegtay kooxda Taalibaan.
Wasiiru-dowlaha wasaaradda waxbarashada Soomaaliya,
Cabdiraxmaan Jaabiri ayaa sheegay in dhacdada Afghanistan laga baran karo sida
ay waxba usoo kordhineyna joogitaanka ciidamo Ajnabi, sida uu hadalka u dhigay.
Waxa uu xusay in 20 sano dowladda Afghanistan lagu
bixinayay waqti iyo qarash badan, haddana ay ugu dambeyntii u gacan gashay
kooxda Taalibaan, oo ay si weyn isku hayeen, taasi oo ku tusineysa in
taageerada caalamka ay waxba soo kordhineyn haddii gudaha la isku duubneyn.
"Waxaa ka baraneyna (dhacdada Afghanistan) in joogitaan Ajnabi
iyo ciidan Ajnabi marnaba la isku haleyn karin, in shacabka Soomaaliyeed u
istaagan inay garab galaan dowladnimadooda, ciidankooda ay dhistaa oo
qaraniimadooda ka shaqeeyaan, ayagu isku tashadaan,” ayuu yiir.
"Dadka qalafsan ee nagu dhex-jira ee naga fikir duwan ee
marna aan raali laga wada noqon karin in meel looga soo wada jeesto oo
aqoon-yahanada Soomaaliyeed ay kasii digaan baaritaana ka sameeyaan arrinta ka
dhacday Afganistaan.”
Sidoo kale waxa uu sheegay inay muhiim tahay in shacabka
Soomaaliyeed ay dowladooda garab istaagan, isagoona ka digay in dalkeena ay ku
imaan karto arrin lamid ah mida Afghanistan, haddii aan laga fikirin oo laga
hortagin, sida uu hadalka u dhigay.
Ugu dambeyntiina waxa uu soo jeediyay in baaritaan lagu
sameeyo ciidamada dowladda, si uusan cadowga uga faa’iideysan, islamarkaana ay
horseedin in dalkeena uu ka dhaco waxa ka socda Afghanistan.Hadalka
Wasiiru-dowlaha ayaa kusoo aadaya xili si weyn loo hadal hayay waxa dhici kara
haddii ciidamada AMISOM ka baxaan Soomaaliya, inkasta oo ay duruufaha ku xeeran
labada wadan ay kala gedisan yihiin.
Guddoomiyahii deegaanka Garasbaale ey oo u dhintay
dhaawac culus oo kasoo gaaray qarax lala
Wararka
ka imaanaya deegaanka Garasbaaley ee duuleedka magaalada Muqdisho ayaa
Sheegaya
inuu dhaawac culus oo soo gaaray guddoomiyahii deegaanka Garasbaaleey uu u
geeriyooday kadib markii qarax xoogan lala beegsaday gaarigii uu saarnaa
guddoomiyaha.
Allah u
naxariiste guddoomiyahii Garasbaaleey Maxamed Abuukar Afrax ayaa la sheegay
xiliga qaraxa lala beegsaday uu maraayay inta u dhaxeysa degmada Kaxda iyo
deegaanka Garasbaaleey gaar ahaan waaxda lagu magacaabo Fooriloow.
Wax ka
yar sadax bilood ayaa laga jooga markii guddoomiyaha maanta dhintay loo
magacaabay xilka guddoomiyaha deegaanka Garasbaaleey, kadib markii
guddoomiyahii isaga ka horeeyay ee lagu magacaabi jiray Cabdiraxmaan Axmed Cali
Garyare isna lagu dilay qarax noocaan oo kale ah.
Dagaalamayaasha
Al-shabaab ayaa sheegtay masuuliyada qaraxa maanta lagu dilay guddoomiyahii
deegaanka Garasbaaleey, iyo dhaawaca laba ka mid ah askartii ilaalineysay.
Majirto
wax war ah oo kasoo baxay dhanka maamulka gobolka Banaadir oo ku aadan qaraxa
lagu dilay guddoomiyahii deegaanka Garasbaal
Dhinaca kale waxaa ka hadlay dilka
guddoo mayihii geeriyooday Guddoomiyihii horeiyo duqii muqdisho Md.n Yuusuf Xuseen Jimcaale Madaale ayaa ka hadlay
geerida G/yihii deegaanka Garasbaaleey ee duleedka M/Muqdisho, isagoo Cambaareeyay
falka lagu dilay Marxuum Maxamed Abuukar Faaraxisagoo yiri:-canbaaraynayaa weerarka diin iyo damiir la’aanta ah ee ay
kooxda al shabaab
Madaxweynaha Jabuuti oo Colaada Itoobiya kala
hadlay Ergay ka socday Mareykanka
Madaxweynaha
Jamhuuriyadda Jabuuti, Ismaaciil Cumar Geelle, ayaa ku qaabilay Qasriga
Madaxtooyada ee magaalada Jabuuti, Ergeyga Gaarka ah ee Mareykanka u qaabilsan
Geeska Afrika, Jeffrey Feltman.
Kulan gar
ah oo ay yeesheen labada mas’uul ayaa waxaa ay uga wada hadleen qaab –dhismeedka
socdaal loogu talagalay xoojinta nabadda, amniga iyo xasilloonida gobolka.
Kulanka
Madaxweyne Geelle iyo Ergayga Maraykanka ee Geeska Afrika wuxuu u diirada lagu
saaray qaab -dhismeed lagu hormarinayo tirakoobka guud ee arrimaha amniga iyo
xaaladaha colaadaha ee ka socda Gobolka, waxaana lagu go’aamiyay madal lagu
garto xeelado iyo habab isku dhafan oo ku habboon xallinta khilaafaadka
siyaasadeed ee gobolka ayaa lagu yiri” Warsaxaafadeed kasoo baxay Madaxtooyada
Jabuuti.
Isaga oo
hogaaminaya xog -hayaha madaxa fulinta, Mudane Ismaaciil Cumar Geelle, J/Jabuuti
waxay si joogto ah u siisaa taageero qiimo leh xallinta khilaafaadka qaybtan
adduunka.
Maadxweynaha
Jabuuti ismaaciil Cumar Geelle ayaa sheegay in dalkiisa uu hoy u yahay
saldhigga milateri ee ugu weyn ee Maraykanku ku leeyahay Afrika, taasina ay
daaha ka qaadayso iskaashiga mudnaanta
leh iyo istiraatiijiyadeed ee u dhexeeya labada ummadood ee dhinaca difaaca iyo
amniga.Sidoo kale Madaxweyne Geelle waxaa uu sheegay in tallaabada Jeffrey
Feltman uu ku tagay gobolka ay la xiriirto sidii xal wada -hadal ah loogu heli
lahaa colaadda ka taagan Itoobiya.
Madaxweynaha Koonfur Galbeed oo la kulmay Xubnaha
Aqalka sare ee la doortay
Madaxweynaha
DG/Koonfur Galbeed Cabdicasiis Xasan Maxamed Laftagareen ayaa munaasabad isugu
jirtay Mahadcelin Golaha Baarlamaanka iyo soo dhoweynta Xildhibaanada Cusub
Aqalka Sare ugu sameeyey M/ Baydhabo.
Munaasabadda
ayaa waxaa goobjoog ka ahaa, wasiiro ka tirsan Xukuumadda Somaliya, Xubno kamid
ah 2da Gole ee Maamulka K/Galbeed, Xubno ka tirsan Guddiga hirgelinta
doorashooyinka Heer D/Goboleed ee K/Galbeed & mas’uuliyiin kale.
Maa Laftagareen
ayaa uga mahad celiyay Golaha Wakiilada Koonfur galbeed ee doortay 8-da Xubnood
ee Aqalka Sare ku matala Maamulka, waxaana uu ku amaanay inay sameeyeen
taariikh wanaagsan oo ay kaga duwan yihiin maamulada kale.
Sidoo
kale ayuu mahad celiyay Guddiyada doorashooyinka Heer federaal iyo Heer dowlad
Goboleed ee K/Galbeed, isaga oo sheegay in Maamulka Koonfur Galbeed ay si
kalsooni leh u qabteen doorashadii Aqalka Sare.
Dhawaan
ayaa waxaa la filayaa in degaannada K/Galbeed iyo degaannada kal ee dalka inay
ka bilaawdaan doorashada Aqalka Hoose ee golaha Shacabka, iyada oo u diyaar
garoog xoogan uu ka socdo dalka.
Shirkii afaraad ee culuumta caafimaad ka oo maanta
ka furmay Muqdisho
Shirkii
4-aad ee Culuumta Caafimaadka oo ay si wadajir ah u wada qabanqaabiyeen
Jaamacadda SIMAD iyo Jaamacadda Jamhuuriya ayaa Maanta Ka furmay Magaalada
Muqdisho.
Shirka
ayaa waxaa kasoo qeyb galay Wasiir dowlaha wasaarada Waxbarashada Cabdiraxmaan
Maxamuud Cabdulle Jaabiri, Gudoomiyaha
Midowga Jaamacadaha Soomaaliyeed ahna
Gudoomiyaha Jaamacada SIMAD Daahir Xasan Carab, Gudoomiyaha Jaamacadda
Jamhuuriya Eng Maxamed Axmed Maxamuud,
Gudoomiyaha Jaamacada Banaadir Dr Maxamed Maxamuud Bideey, Macallimiin,
Cilmibaarayaal.
Shirka Oo Muddo Laba Maalin ah Muqdisho ka
socon doona ayaa waxaa diiradda lagu saarayaa Arrimaha Caafimaadka Soomaaliya,
soo laba kacleynta Covid-19 iyo soo bandhigidda Cilmi baarisyo ay sameeyeen
cilmi baarayaal ka tirsan Jaamacadaha SIMAD iyo Jamhuuriya.
Gudoomiye
ku xigeenka Cilmi baarista iyo horumarinta Jaamacadda Jamhuuriya ahana
Gudomiyah Gudika Qabanqaabada Shirka Qaasim Cabdi Jimcaale oo warbaahinta la
hadlay ayaa sheegay in labada Maalin ee shirku uu socdo lagu soo bandhigi doono
inka badan 20 cilmi baaris oo ay sameeyeen cilmi baarayaal ka tirsan
Jaamacadaha SIMAD iyo Jamhuuriya.
Sido kale Shirkan labada maalin socon doona ayaa waxaa daah
furay Wasiir dowlaha wasaaradda waxbarashada Cabdiraxmaan Jaabiri, waxa uuna
labada Jamaacadood ee SIMAD iyo Jamhuuriya ku amaanay kaalinta ay ka
qaadanayaan horumarinta Ardayda iyo DalkaDhinaca kale Gudoomiyaha Midowga
Jaamacadaha Soomaaliya ahna Gudoomiyaha Jaamacada SIMAD Daahir Xasan Carab,
Gudoomiyaha Jaamacadda Jamhuuriya Eng Maxamed Axmed Maxamuud ayaa ballan qaaday
in ay joogteyn doonaan Barnaamijyada ay ku tayey nayaan kuna hormarinayaan
Macallimiinta, Cilmibaarayaasha iyo Ardayda Soomaaliyeed
Ugu
dambeyn waxaa la filayaa in Shirka Caafimaadka ee Maanta ka furmay in Maalinta
Barrita ah lagu soo gaba gabayndoono.
Faahfaahino kasoo baxaya dad Xalay lagu dilay
deegaanka Bacda ee gobolka Hiiraan
Wararka
ka imaanaya deegaanka Bacda oo ka mid ah deegaannada hoos yimaada degmada
Matabaan ee gobolka Hiiraan ayaa sheegaya in halkaasi habeenkii xalay ahaa
maleeshiyaad hubeysan ay ku dileen laba ruux oo midi haweeney tahay.
2da
marxuum ee Xalay lagu dilay deegaanka Bacda ayaa lagu magacaabi jiray Galad
Xasan Siyaad iyo Raxma Xiireey, kuwaas oo la sheegay iney caan ka ahayeen
deegaanka Bacda ee G/Hiiraan.Maleeshiyaadkii dilka geystay ayaa la sheegay in
dilka kadib ay si deg deg ah uga baxsadeen goobta, waxaana la sheegay in dilka 2dan
ruux uu la xiriiro aanooyin Qabiil oo muddooyinkii dambe ay isku dilayeen laba
beelood oo kasoo kala jeeda gobolada Galgaduud iyo Hiiraan.
2da qof
ee weerarka lagu dilay ayaa waxaa
Magacyadooda lagu kala sheegay Galad Xasan Siyaad iyo raxma Xiireey , kuwaas oo
caan ka ahaa degaan Bacda, waxaana la sheegay in dilkooda uu salka ku haayo
aanooyin qabiil oo kajira G/ Hiiran.Majirto wax war ah oo kasoo baxay dhanka
laamaha amaanka degmada Matabaan oo la xiri Ira dilka Xalay ka dhacay deegaanka
Bacda oo horay sidoo kale loogu dilay dad kala duwan oo u badnaa Darawalo
gaadiid.
Xukuumada Somaliland oo xidhay sheekh caan ah
Ciidamada
amaanka Somaliland, ayaa xabsiga u taxaabay Sheekh Maxammed Sheekh Ismaaciil,
oo ah sheekh caan ka ah gudaha Somaliland iyo meelo badan oo deegaanada
Soomaalida kamid ah sida ay sheegtay gabadh uu sheekhu dhalay.
"Waxa
saaka xaruntiisi shaqo laga dhex qaatay Sheekh Maxammed Sheekh Ismaacil oo ah
culimada waa wayn ee Somaliland, ahna aabahay, waxa qaatay ciidanka danbi
baadhista, ilaa hada oo ay tahay 5:00pm mahayno warkiisa, meelkastana waanu ka
waynay" ayay tidhi.
Sheekha
oo xarun caafimaad oo caan ah kuleh M/Hargaysa, ayaa Sahan TV Axadii u sheegay
in sarkaalka haysta Ciidamada Sirdoonka Somaliland ee gobolka Sanaag, uu u
haysto danbi aanu garanayn isla markaana, uu xoog kaga soo saaray magaalada
Ceerigaabo, oo uu sheegay in uu u joogay howlo nabadayn ah maalmihi u danbeyay.
Waxa kale oo uu sheekhu sheegay in madaxa sirdoonaka
gobolka Sanaag uu u sheegay in loo haysto socdaal uu ku tagay magaalada Badhan
oo uu u tagay in uu daweeyo dad buka sida uu sheegay, waxana falka sirdoonku
sheekha kula kacay cambaareeyay maayar ka Ceerigoobo Ismaaciil Xaaji Nuur.Sheekh
Maxamed oo maanta Hargaysa lagu xidhay sida gabadh uu dhalay sheegtay, ayaa
hore usoo qaatay 7 sano oo xabsi ah kadib markii lagu eedeeyay in uu ku lug
lahaa falal argagixiso oo Somaliland ka dhacay xiligii dowladi Riyaale iyadoo
markii danbe cafis madaxwayne lagu sii daayay 17, May, 2011.
Madaxweynihii Hore Ee Afgaanistaan Xamiid Karzai
Oo Daalibaan La Xiriiray
Madaxweynihii
hore ee Afgaanistaan Xamiid Karzai ayaa xiriir la sameeyay urur-ka
Daalibaan,si xaaladda dalka loo dajiyo dibna loogu soo celiyo naba-dii iyo kala
dambeyntii.
Mr Karzai
wuxuu ahaa hogaami-yaha Afghanistan intii u dhaxeysay sanadihii 2001-2014.
Wuxuu sheegay in uu ka mid yahay gole ka kooban saddex
xubnood oo ka shaq-eynaya in awoodda si nabad ah loogu war-eejiyo
Daalibaan.Golaha waxaa sidoo kale ku jira hoggaamiyaha xisbiga Hezb -e Islaami,
Gulbuddin Hekmatyar – oo ahaa dagaal ooge hore oo siyaasi noqday iyo
guddoomiyaha Golaha Sare ee Dib -u -heshiisiinta Qaranka iyo wasiirkii hore ee
arrimaha dibadda, Cabdu-llah Cabdullah.
Wareysi uu BBC-da siiyay, Mr Karzai wuxuu ku sheegay in
goluhu uu xiriir la sameeyay hoggaanka Daalibaan, ayna la sha-qeyn doonaan.
"Muhiimaddu waa nolosha iyo badba-adada dhammaan dadka reer
Afgaanistaan ujeeddadeenuna waa inaan taas dhisno” ayuu yiri Mr Karzai.
Sidoo kale wuxuu Mr Karzai sheegay in Daalibaan ay u
sheegeen inay mas’uuliyiin magacaabeen si ay xoogga u saaraan ka sha-qeynta
ammaanka magaalada.
Madaxweynihii
hore ee Afghaanistaan ayaa rajo ka muujiyay inay hirgasho tallaabada uu qaaday
ee ah ka shaqeynta amniga Afghaa-nistaan gaarahaanna magaalada Kaabul.
Khuburo amni oo ka digay in Al-Shaba ab ay tusaale
ka dhigan karto Taalibaan.
Qabsashada degdegta ah ee Taalibaan ay ku qabsatay
Afghanistan ayaa muujineysa walaac ah inay dhiirri-gelin karto kooxaha kale ee
maleeshiyaadka ah ee ka dagaallama caalamka, sida Al-shabaabka Soomaaliya.
Khubaradu waxay ka digayaan in haddii howlgalka caalamiga
ah ee jooga Soomaaliya isku dayaan inay amniga ku wareejiyaan dowladda
Soomaaliya xilligan, in dunidu arki karto soo noqnoqoshada wixii ka dhacay
Afghanistan.
Cabdusalaam Guleed oo ah sarkaal hore oo ka tirsanaa
sirdoonka Soomaaliya ayaa sheegay in Soomaaliya ay wajihi karto xaalad la mid
ah tan Afghanistan, haddii aysan dowladda Soomaaliya soo afjarin ku
tiirsanaanta ciidamada shisheeye.
Guuleed ayaa hadalkan sheegay maalin kadib markii
Warbaahinta taageerta Al-Shabaab ayaa u dabbaaldegtay dhicitaankii dowladda
Afghanistaan, wuxuuna sheegay in inkasta oo Al-Shabab aysan lahayn awoodda
milatari ee Taalibaan, haddana aanu shaki ku jirin inaysan wa xbahor istaagi
doonin haddii ay doortaan jidkaas.Ku xigeenkii hore ee ee Hay’adda Sirdoonka
Sooomaaliya, Guuleed, wuxuu intaas ku daray in ciidamada qalabka sida ee
Soomaaliya ay hadda gacanta ku hayaan ayna mas’uul ka yihiin amniga inta badan
gobollada dalka, iyagoo taageero ka helaya ciidamada nabad-ilaalinta ee AMISOM.
Bishii
Abriil, ciidamada qalabka sida ee Soomaaliya waxay la wareegeen hoggaanka
howlgallada, sida lagu qeexay Qorshaha Kala –guurka Soomaaliya oo ay
oggolaadeen dowladda iyo Hawlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya, AMISOM.
Qorshahan
ayaa ah istaraatiijiyad ay ciidamada nabad ilaalinta ee AMISOM si tartiib
tartiib ah ugu wareejin doonaan mas’uuliyadaha amniga – hay’adaha amniga
Soomaaliya kahor bixitaankooda, waxaana qorshahan oo la saxiixay 2018 ku jira
dhimista ciidamada shisheeye.
Bishii la
soo dhaafay, milateriga ayaa sheegay in ka badan 250 dagaalyahan oo ka tirsan
Al-shabaab lagu dilay howlgallada milateriga Soomaaliya oo aan caawimaad ka
helin AMISOMIsagoo ka hadlayay wareysi uu siiyay warbaahinta maxalliga ah, la
-taliyaha Amniga Qaranka ee madaxweynaha Soomaaliya, Cabdi Saciid Cali, wuxuu
si adag u diiday in la isbarbar dhigo xaaladaha amniga ee Muqdisho iyo Kabul,
ama milateriga Soomaaliya oo la barbardhigay ciidamada Afghanistan.
Ciidamada
Soomaaliya iyo kuwa Midowga Africa ayaa Al-Shabab ka saaray Muqdisho 2011,
laakiin kooxda ayaa wali fulisa qaraxyo iyo weerarro ku dhufo oo ka dhaqaaq
ah.Waxay dhowaan ay ku hanjabtay inay carqaladeyn doonto doorashooyinka
Soomaaliya ee socda, iyadoo uga digtay ergooyinka qabaa ilka inaysan ka qayb
qaadan howlaha doorashada.
Xukuumada Somaliland oo iska difaacday eedo uga
yimid xildhibaan wakiilada ka tirsan
Wasiirka Xanaanada xoolaha Soma-liland Siciid Sulub
Maxammed, ayaa beeniyay in deegaanka Magaalo-cad ee gobolka Awdal la hoos
keenay gobolka Gabiley sida uu xukuu-mada ku eedeeyay xildhibaan Axmed Yaasin
oo ka tirsan golaha wakiilada Somaliland.
wasiirka
ayaa sida uu xildhibaanku sheegay si kaduwan sheegay in deegaanka Magaalo-cad
laga samaynayo beer laga beeri doono calafka xoolaha, oo wasaarada xanaanada
xooluhu masuul ka tahay, isla markaana lagu kobci-nayo tayada iyo taranta
xoolaha.
"Mashruuca calafka xoolaha ee
Waj-aale oo ah mashruuc wasaaradu hindistay oo anuu markaan xilka la wareegay
bilawnaa, siy-aada wasaaradu ka leedahayna ay ahayd in lagu tayeeyo taranka
xoolaheena, cadkooda iyo caanahooda, oo dooga nafaqada u leh xoolaha lagu
beero" ayuu yidhi
"Anagu ka wasaarad ahaan dhulka
makala xadayno, kala xadaynta waxa qaabi-lsan wasaarada arrimaha gudaha,
mashruuca-asina mid ku xidhan gobol iyo degmo mid-na maaha, waa mashruuc qaran,
mashruuc qolo sheegan karto maha, mashruuc deegaan sh-eegan karo maaha"
ayuu hadalkiisa ku daray.
Xildhibaan Axmed Yaasin oo ka tirsan
golaha wakiilada ee Somaliland isla markaana laga soo doortay gobolka Awdal,
ayaa xukuu-mada ku eedeeyay in deegaanka magaalo cad ay siinayso gobolka
Gabilay.
In Ka Badan 600
Qof Kana Baxsaday Kaabul Oo Laga Dejiyey Dal Carbeed
In ka badan 600 qof oo
Reer Afganis-tan ah oo naftooda kala baxsanayey Xaallad-aha Cakiran ee dalkooda
Hooyo ayaa waxaa shalay u suurto-gashay inay iska soo buuxi-yaan Diyaarad
Milliteri oo taagnayd Garoonka Caalamiga Hamid Karzai International Airport ee
magaalladda Kabul.
Kumanaan
qof ayaa waxay shalay ku xoomeen Garoonkaasi, kadib, markii ay cabsi ka qaadeen
Kooxda Daaliban oo la wareegtay Kaabul iyo Talada dalkaasi.
In ka
badan 600 oo qof oo dadkaasi ka mid ah waxay bila Tikidh, Bilaa Baasaboor iyo
Fiiso La’aan dhex fariisteen Diyaarad Xamuul oo ay Milliteriga Maraykanka
leeyihiin.
Sawiro la
qaaday ayaa waxaa ka muu-qday Diyaaraddaasi oo nooceedu ahaa C-17 Globemaster
III oo ay boqolaal qof oo u badnaa carruur iyo haween oo dhex fadhiya sadxiga
ama gudaha Diyaaradaasi.
Sida laga
soo xigtay Shabakadda Warrka ee Defence One waxaa Diyaaradasi raacay 640 qof oo
Afghans, waxaana la ru-meysan yahay inay ahayd markii u horeysay oo dad
tiradaasi leh ay raacaan Diyaaradda Xamuulka ee C-17 Globemaster III.
Dhinaca
kale, Diyaaradda markii ay ka degtay Garoon ku yaalla Qatar waxaa Cand-hada
Diyaaradda laga helay cadad hilib la rumeysan yahay qof ku xayirmay halkaasi.
Muuqaalo
kale ayaa muujinayey dad ka sii hoobanaya Diyaaradda oo Hawada sare ku
duulaysay.
Ugu yaraan
7 kale ayaa maydkooda laga helay Garoonka Hamid Karzai Interna-tional Airport,
kuwaasi oo la sheegay inay As-karta Maraykanka toogteen, halka kuwo kalena ay
ku dhinteen Isbuurasho ka dhacday Garo-onkaasi.
Saacado
Kadib geeridaasi waxay Wa-axda Difaaca Maraykanka ee The Pentagon shaacisay in la toogtay 2 nin oo hubeysnaa oo
ka mid ahaa dadkii ku soo xoomay Garoonka Kabul.
Diyaarad Nooca
Xamuulka Oo Hawada Ku Burburtay
Diyaarad Xamuul oo ay
lahaayeen Cii-ddanka Raashiya ayaa maanta burburtay, xilli ay ku jirtay
Duullimaad Tijaabo ah.
Diyaaradaasi
oo nooceedu ahaa Ilyus-hin Il-112V military transport plane waxay ku burburtay
meel ku dhow Saldhiga Ciiddanka Cirka ee Kubinka oo 63 KM dhanka Galbeed kaga
toosan caasimadda dalka Raashiya ee Mosko.
Saldhigaasi
ayaa lagu wadaa in dham-aadka isbuucan lagu qabto Bandhiga Diya-aradaha iyo
Qalabka Milliteriga.
Muuqaalo
laga baahiyey Telefishinka Dowladda Raashiya iyo Baraha Bulshada ayaa waxa ka
muuqday Diyaaradda oo uu Olol qabsaday, ka hor intaysan dhulka ku qarxin.
Waxaa la
xaqiijiyey inay ku dhinteen 3 Duuliye oo la socday Diyaaradaasi oo mga-cyadooda
lagu kala sheegay: Nikolai Kuimov, Dimitry Komarov iyo Enjineer Nikolai Khul-deyev.
Warar aan
weli la xaqiijin ayaa shee-gayo inuu Shilkaasi dhacay, kadib, markii uu dab ka
kacay mid ka mid ah Labada Matoor ee Diyaradda.
Kooxaha
Gurmadka ayaa gaaray goo-bta ay kuburburtay Diyaaradaasi oo ahayd no-ocii ugu
dambeeyey ee Ilyushin 112V.
GUDDIGA DOORASHOOYINKA OO SOO
BANDHIGAY HABRAACA DOORASHADDA GOLAHA SHACABKA
Rooble oo la kulmay Madaxweyne C/qaasim Salaad Xasan
Ra’iisal Wasaaraha Somaliya, Maxamed Xuseen Rooble ayaa Madaxweynihii hore ee dalka, Soomaaliya Md.Cabdiqaasim Salaad Xasan ku booqday hoyga uu ka degan yahay M/Qaahira ee D/Masar.
R/Wasaaraha ayaa sheegay inuu Madaxweynihii hore ee dalka warbixin ka siiyay xaaladda guud ee dalka, gaar ahaan tan doorashooyinka.
R/Wasaare Rooble ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa xiriirka bulshada waxaa uu u qornaa”Waxaan caawa hoygiisa M/Qaahira ku booqday Madaxweynihii hore ee dalka, Mudane Cabdiqaasim Salaad Xasan oo aan uga mahadceliyay doorkiisii dowlad dhiska Somaliya iyo kaalintiisa odaynimo.
Waxaan Madaxweynaha uga warbixiyay xaaladda dalka guud ahaan, gaar ahaan howlaha doorashooyinka, anigoo ka dhageystay talooyin iyo tusaalooyin dhaxalgal ah.”
Safiirka Soomaaliya ee Sacuudiga oo waraaqaha aqoonsiga laga guddoomay
Danjiraha Cusub ee dhowaan dowladda F
ederaalka ah ee Soomaaliya u magacaawday dalka Sacuudiga ayaa waraaqaha aqoonsiga danjirenimo u gudbiyay Wasaaradda Arrimaha Dibadda dalkaas.
Danjire Saalim Macow Xaaji ayaa waxaa waraaqaha aqoonsiga Safiirnimo ka guddoomay wasiir kuxigeenka wasaaradda Arrimaha dibadda u qaabilsan arrimaha baratakoolka Sayid Khaalid Bin Feysal.
Munaasabadda gudbinta iyo guddoonka oo ka dhacday Xarunta Wasaaradda Arrimaha dibadda Sacuudiga ee Magaalada Riyaadh, waxaana goobjoog ka ahaa mas’uuliyiin ka kala tirsan dowladaha Soomaaliya iyo Sacuudiga.
Kulan gaar ah oo ay yeesheen Safiirka Cusub ee Soomaaliya u fadhiya Sacuudiga Danjire Saalim Macow Xaaji iyo wasiir kuxigeenka Wasaaradda Arrimaha dibadda u qaabilsan arrimaha baratakoolka Sayid Khaalid Bin Feysal ayaa waxaa ay uga wada hadleen sii xoojinta xiriirka iyo iskaashiga ee ka dhaxeeya labada dal iyo 2da Shacab.
Danjire Saalim Macow Xaaji ayaa uga mahad celiyay dowladda Sacuudiga sida ay u soo dhaweeysay, waxaana uu sheegay in uu wax weyn ku kordhin doono horunarinta iyo cilaaqaadka iyo wax wada qabsiga ay wadaagaan labada dowladood.
Dowladda Sacuudiga ayaa waxaa ay kamid tahay dowladaha xiriirka taariikhiga ah la leh Soomaaliya, waxaana dowladda Federaalka Soomaaliya ka caawisaa dhinacyo badan, sidoo kalena ay saameyn ballaaran ku leedahay siyaasadda Soomaaliya.
Jaamacadda Carabta Oo Taageero Hor Leh U Ballan Qaaday Dowladda Somalia
Ra’iisul Wasaaraha XFS Md.Maxamed Xuseen Rooble oo safar shaqo ku jooga dalka Masar ayaa maanta booqday xarunta Jaamacadda Carabta ee M/ Qaahira, halkaas oo uu ku soo
dhaweeyay Xoghayaha Jaamacadda Carabta Axmed Abulqeyd.Xog-hayaha Jaamacadda Carabta oo R/Wasaare Rooble uga mahadceliyay booqashadiisa ayaa warbixin ka siiyay qaab howled ka JC, isagoo ku soo wareejiyay qeynaha ay ka kooban tahay.Dr. Axmed Abulqeyd ayaa R/w/ha ku boggaadiyey kaalintiisa hoggaamineed ee arrimaha doorashoiyinka iyo dib- u heshiinta, isagoo ballan qaaday in Jaamacadda Carabtu ay taageero dhan walba ah la garab joogto Dowladda iyo Shacabka Soomaaliyeed.
R/Wasaare Rooble ayaa dhankiisa ka mahadceliyay soo dhaweynta, isagoo tilmaamay in Soomaaliya oo xubin ka ah dalalka Jaamacadda Carabtu ay taageero dheeri ah ka fileyso walaalaheeda ku bahoobay JC, gaar ahan xilligan muhiimka ah ee dalku galay doorashada.
R/Wasaaraha Xukuumadda iyo wafdi uu hoggaaminayay ayaa shalay booqasho ku gaaray dalka Masar, waxaana Rooble uu lulan 2geesood ah la qaatay Ra’iisul Wasaaraha dalkaas iyo xubno ka tirsan Golahiisa Wasiirrada
Beesha dadkii lagu laayey Golweyn oo go’aan culus kasoo saartay Muqdisho
Magaalada Muqdisho waxaa maanta lagu qabtay shir ay isugu yimaadeen ugaasyo, odayaal dhaqan iyo beeralayda gobollada Shabeellada dhexe iyo Shabeellada Hoose, kaas oo looga arrinsanayey dadkii shacabka ahaa ee AMISOM ay dil wadareedka ugu geysatay D/GolweynBayaan ka soo baxay shirkaas waxay ku cadeeyeenwaxgaradkii maanta isuyimid in AMSOM ay weli diidan tahay inay qirato dilka dadkii shacabka ahaa ee Golweyn ay ku leysay.
Falkaas waxa uu Golweyn dhacay 10-kii bishan, waxayna waxgaradkii maanta Muqdisho ku shiray bayaan ay soo saareen ku sheegeen inay aad uga caroodeen sida ay ula dhaqantay AMISOM, markii ay dadkaas dileen kadib.
"Caradeenu kama dhalan kaliya xasuuqii dadkeena ee waxaa dabka ku sii shiday sida ixtiraam darrada ah oo ay noola dhaqmeen saraakiisha AMISOM markii aan isku daynay inaan kala hadalno dadkii ay naga dileen iyo inkiraad ay ku kacayaan, iyadoo wax kasta ay cadyihiin,” ayaa lagu yiri bayaanka.
Sidoo kale warka ka soo baxay waxgaradkii maanta kulmay waxaa lagu sheegay in AMISOM ay xasuuq joogto ah ku heyso shacabka ku nool gobollada Shabeellooyinka, iyagoo ku baaqay in kacdoon culus laga sameeyo falkaan, go’aana ku soo saaray in meydadka dadkaan aan la aasi doonin ilaa AMISOM ay ka qirato dilkoodii.
Ugaaska beelaha Mudullood, Ugaas Maxamuud Ugaas Cali oo kulankaas kadib VOA la hadlay ayaa sheegay in dhowr jeer ay arrintaas kala kulmeen saraakiisha AMISOM, balse ay si cad u diideen inay qirtaan dadka ay laayeen, waxuuna mar kale wacad ku maray inaan la aasi doonin meydadka dadkaas oo weli qaboojiye ku jira.
"Markii aan mudo wadahadalnay waxay saraakiisha AMISOM na yiraahdeen guddi nagu dara, aan soo aragno meesha dadka lagu dilay, markii meesha la tegay waxaa la wada qiray in dadkaas ay ahaayeen shacab si gar-darro ah loo dilay, kadib waxaan ka sugeynay inay qirtaan inay falkaas ka dambeeyeen, balse waa ka meer-meereen, iyagoo og inay dhibaata daas geysteen,” ayuu yiri Ugaas Maxam uud.
Waxa uu sheegay in arrintaan aysan ka hari doonin ilaa dadkaas ay cadaalad ka helaan, "Haba yaraatee rajo lagama qabo inaan arrintaan ka harno, wado kasta oo sharcigu noo ogolyahay ayaan mari doonaa, waa daali doonaan hadey AMISOM is leedahay, ma daali doono,” ayuu yiri Ugaas Maxamuud Cali Ugaas.
Soomaaliya & Sweden oo ka wada hadl ay xajiijinta qoondada Haweenka.
Wasiirka Haweenka iyo Horumarinta Xuquuqda Aadanaha Xukuumadda Soomaaliya Xildhibaan Xaniifa Maxamed Ibraahim, ayaa maanta xafiiskeeda ku qaabishay danjiraha dowladda Sweden ee Soomaaliya, Staffan Tillander.
kulan gaar ah oo ay yeesheen ayay kaga wada hadlay habsami u socodka doorashooyinka gaar ahaan xaqiijinta qoonddada dumarka ee 30%.
Danjire Staffan Tillander, oo wakhtigiisa dhammaaday ayaa wasiir Xaniifa ugu mahadcelisay wada shaqeyntiisa muddadii uu ahaa danjiraha Sweden ee Soomaaliya, waxayna u rajaysay mustaqbal wanaagsan ka dib marka uu ku laabto dalkiisa.
Dowladda Sweden ayaa kamid ah dalalka taageera dhismaha dowladnimada Soomaaliya, si gaar ah wasaaradda haweenka iyo safaaradda Sweden waxaa ka dhexeysa wada shaqeyn fiican oo la xiriirta arrimaha haweenka iyo xuquuqda aadanaha.
Dowladda Soomaaliya oo war kasoo saartay qabsashada Taalibaan ee Afghanistan
Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa markii u horeysay ka hadashay xaalada ka taagan dalka Afghanistan, taasi oo ay gacan ku haynteeda la wareegtay kooxda Taalibaan.
Wasiiru-dowlaha wasaaradda waxbarashada Soomaaliya, Cabdiraxmaan Jaabiri ayaa sheegay in dhacdada Afghanistan laga baran karo sida ay waxba usoo kordhineyna joogitaanka ciidamo Ajnabi, sida uu hadalka u dhigay.
Waxa uu xusay in 20 sano dowladda Afghanistan lagu bixinayay waqti iyo qarash badan, haddana ay ugu dambeyntii u gacan gashay kooxda Taalibaan, oo ay si weyn isku hayeen, taasi oo ku tusineysa in taageerada caalamka ay waxba soo kordhineyn haddii gudaha la isku duubneyn.
"Waxaa ka baraneyna (dhacdada Afghanistan) in joogitaan Ajnabi iyo ciidan Ajnabi marnaba la isku haleyn karin, in shacabka Soomaaliyeed u istaagan inay garab galaan dowladnimadooda, ciidankooda ay dhistaa oo qaraniimadooda ka shaqeeyaan, ayagu isku tashadaan,” ayuu yiir.
"Dadka qalafsan ee nagu dhex-jira ee naga fikir duwan ee marna aan raali laga wada noqon karin in meel looga soo wada jeesto oo aqoon-yahanada Soomaaliyeed ay kasii digaan baaritaana ka sameeyaan arrinta ka dhacday Afganistaan.”
Sidoo kale waxa uu sheegay inay muhiim tahay in shacabka Soomaaliyeed ay dowladooda garab istaagan, isagoona ka digay in dalkeena ay ku imaan karto arrin lamid ah mida Afghanistan, haddii aan laga fikirin oo laga hortagin, sida uu hadalka u dhigay.
Ugu dambeyntiina waxa uu soo jeediyay in baaritaan lagu sameeyo ciidamada dowladda, si uusan cadowga uga faa’iideysan, islamarkaana ay horseedin in dalkeena uu ka dhaco waxa ka socda Afghanistan.Hadalka Wasiiru-dowlaha ayaa kusoo aadaya xili si weyn loo hadal hayay waxa dhici kara haddii ciidamada AMISOM ka baxaan Soomaaliya, inkasta oo ay duruufaha ku xeeran labada wadan ay kala gedisan yihiin.
Guddoomiyahii deegaanka Garasbaale ey oo u dhintay dhaawac culus oo kasoo gaaray qarax lala
Wararka ka imaanaya deegaanka Garasbaaley ee duuleedka magaalada Muqdisho ayaa
Sheegaya inuu dhaawac culus oo soo gaaray guddoomiyahii deegaanka Garasbaaleey uu u geeriyooday kadib markii qarax xoogan lala beegsaday gaarigii uu saarnaa guddoomiyaha.
Allah u naxariiste guddoomiyahii Garasbaaleey Maxamed Abuukar Afrax ayaa la sheegay xiliga qaraxa lala beegsaday uu maraayay inta u dhaxeysa degmada Kaxda iyo deegaanka Garasbaaleey gaar ahaan waaxda lagu magacaabo Fooriloow.
Wax ka yar sadax bilood ayaa laga jooga markii guddoomiyaha maanta dhintay loo magacaabay xilka guddoomiyaha deegaanka Garasbaaleey, kadib markii guddoomiyahii isaga ka horeeyay ee lagu magacaabi jiray Cabdiraxmaan Axmed Cali Garyare isna lagu dilay qarax noocaan oo kale ah.
Dagaalamayaasha Al-shabaab ayaa sheegtay masuuliyada qaraxa maanta lagu dilay guddoomiyahii deegaanka Garasbaaleey, iyo dhaawaca laba ka mid ah askartii ilaalineysay.
Majirto wax war ah oo kasoo baxay dhanka maamulka gobolka Banaadir oo ku aadan qaraxa lagu dilay guddoomiyahii deegaanka Garasbaal
Dhinaca kale waxaa ka hadlay dilka guddoo mayihii geeriyooday Guddoomiyihii horeiyo duqii muqdisho Md.n Yuusuf Xuseen Jimcaale Madaale ayaa ka hadlay geerida G/yihii deegaanka Garasbaaleey ee duleedka M/Muqdisho, isagoo Cambaareeyay falka lagu dilay Marxuum Maxamed Abuukar Faaraxisagoo yiri:-canbaaraynayaa weerarka diin iyo damiir la’aanta ah ee ay kooxda al shabaab
Madaxweynaha Jabuuti oo Colaada Itoobiya kala hadlay Ergay ka socday Mareykanka
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Jabuuti, Ismaaciil Cumar Geelle, ayaa ku qaabilay Qasriga Madaxtooyada ee magaalada Jabuuti, Ergeyga Gaarka ah ee Mareykanka u qaabilsan Geeska Afrika, Jeffrey Feltman.
Kulan gar ah oo ay yeesheen labada mas’uul ayaa waxaa ay uga wada hadleen qaab –dhismeedka socdaal loogu talagalay xoojinta nabadda, amniga iyo xasilloonida gobolka.
Kulanka Madaxweyne Geelle iyo Ergayga Maraykanka ee Geeska Afrika wuxuu u diirada lagu saaray qaab -dhismeed lagu hormarinayo tirakoobka guud ee arrimaha amniga iyo xaaladaha colaadaha ee ka socda Gobolka, waxaana lagu go’aamiyay madal lagu garto xeelado iyo habab isku dhafan oo ku habboon xallinta khilaafaadka siyaasadeed ee gobolka ayaa lagu yiri” Warsaxaafadeed kasoo baxay Madaxtooyada Jabuuti.
Isaga oo hogaaminaya xog -hayaha madaxa fulinta, Mudane Ismaaciil Cumar Geelle, J/Jabuuti waxay si joogto ah u siisaa taageero qiimo leh xallinta khilaafaadka qaybtan adduunka.
Maadxweynaha Jabuuti ismaaciil Cumar Geelle ayaa sheegay in dalkiisa uu hoy u yahay saldhigga milateri ee ugu weyn ee Maraykanku ku leeyahay Afrika, taasina ay daaha ka qaadayso iskaashiga mudnaanta leh iyo istiraatiijiyadeed ee u dhexeeya labada ummadood ee dhinaca difaaca iyo amniga.Sidoo kale Madaxweyne Geelle waxaa uu sheegay in tallaabada Jeffrey Feltman uu ku tagay gobolka ay la xiriirto sidii xal wada -hadal ah loogu heli lahaa colaadda ka taagan Itoobiya.
Madaxweynaha Koonfur Galbeed oo la kulmay Xubnaha Aqalka sare ee la doortay
Madaxweynaha DG/Koonfur Galbeed Cabdicasiis Xasan Maxamed Laftagareen ayaa munaasabad isugu jirtay Mahadcelin Golaha Baarlamaanka iyo soo dhoweynta Xildhibaanada Cusub Aqalka Sare ugu sameeyey M/ Baydhabo.
Munaasabadda ayaa waxaa goobjoog ka ahaa, wasiiro ka tirsan Xukuumadda Somaliya, Xubno kamid ah 2da Gole ee Maamulka K/Galbeed, Xubno ka tirsan Guddiga hirgelinta doorashooyinka Heer D/Goboleed ee K/Galbeed & mas’uuliyiin kale.
Maa Laftagareen ayaa uga mahad celiyay Golaha Wakiilada Koonfur galbeed ee doortay 8-da Xubnood ee Aqalka Sare ku matala Maamulka, waxaana uu ku amaanay inay sameeyeen taariikh wanaagsan oo ay kaga duwan yihiin maamulada kale.
Sidoo kale ayuu mahad celiyay Guddiyada doorashooyinka Heer federaal iyo Heer dowlad Goboleed ee K/Galbeed, isaga oo sheegay in Maamulka Koonfur Galbeed ay si kalsooni leh u qabteen doorashadii Aqalka Sare.
Dhawaan ayaa waxaa la filayaa in degaannada K/Galbeed iyo degaannada kal ee dalka inay ka bilaawdaan doorashada Aqalka Hoose ee golaha Shacabka, iyada oo u diyaar garoog xoogan uu ka socdo dalka.
Shirkii afaraad ee culuumta caafimaad ka oo maanta ka furmay Muqdisho
Shirkii 4-aad ee Culuumta Caafimaadka oo ay si wadajir ah u wada qabanqaabiyeen Jaamacadda SIMAD iyo Jaamacadda Jamhuuriya ayaa Maanta Ka furmay Magaalada Muqdisho.
Shirka ayaa waxaa kasoo qeyb galay Wasiir dowlaha wasaarada Waxbarashada Cabdiraxmaan Maxamuud Cabdulle Jaabiri, Gudoomiyaha
Midowga Jaamacadaha Soomaaliyeed ahna Gudoomiyaha Jaamacada SIMAD Daahir Xasan Carab, Gudoomiyaha Jaamacadda Jamhuuriya Eng Maxamed Axmed Maxamuud, Gudoomiyaha Jaamacada Banaadir Dr Maxamed Maxamuud Bideey, Macallimiin, Cilmibaarayaal.
Shirka Oo Muddo Laba Maalin ah Muqdisho ka socon doona ayaa waxaa diiradda lagu saarayaa Arrimaha Caafimaadka Soomaaliya, soo laba kacleynta Covid-19 iyo soo bandhigidda Cilmi baarisyo ay sameeyeen cilmi baarayaal ka tirsan Jaamacadaha SIMAD iyo Jamhuuriya.
Gudoomiye ku xigeenka Cilmi baarista iyo horumarinta Jaamacadda Jamhuuriya ahana Gudomiyah Gudika Qabanqaabada Shirka Qaasim Cabdi Jimcaale oo warbaahinta la hadlay ayaa sheegay in labada Maalin ee shirku uu socdo lagu soo bandhigi doono inka badan 20 cilmi baaris oo ay sameeyeen cilmi baarayaal ka tirsan Jaamacadaha SIMAD iyo Jamhuuriya.
Sido kale Shirkan labada maalin socon doona ayaa waxaa daah furay Wasiir dowlaha wasaaradda waxbarashada Cabdiraxmaan Jaabiri, waxa uuna labada Jamaacadood ee SIMAD iyo Jamhuuriya ku amaanay kaalinta ay ka qaadanayaan horumarinta Ardayda iyo DalkaDhinaca kale Gudoomiyaha Midowga Jaamacadaha Soomaaliya ahna Gudoomiyaha Jaamacada SIMAD Daahir Xasan Carab, Gudoomiyaha Jaamacadda Jamhuuriya Eng Maxamed Axmed Maxamuud ayaa ballan qaaday in ay joogteyn doonaan Barnaamijyada ay ku tayey nayaan kuna hormarinayaan Macallimiinta, Cilmibaarayaasha iyo Ardayda Soomaaliyeed
Ugu dambeyn waxaa la filayaa in Shirka Caafimaadka ee Maanta ka furmay in Maalinta Barrita ah lagu soo gaba gabayndoono.
Faahfaahino kasoo baxaya dad Xalay lagu dilay deegaanka Bacda ee gobolka Hiiraan
Wararka ka imaanaya deegaanka Bacda oo ka mid ah deegaannada hoos yimaada degmada Matabaan ee gobolka Hiiraan ayaa sheegaya in halkaasi habeenkii xalay ahaa maleeshiyaad hubeysan ay ku dileen laba ruux oo midi haweeney tahay.
2da marxuum ee Xalay lagu dilay deegaanka Bacda ayaa lagu magacaabi jiray Galad Xasan Siyaad iyo Raxma Xiireey, kuwaas oo la sheegay iney caan ka ahayeen deegaanka Bacda ee G/Hiiraan.Maleeshiyaadkii dilka geystay ayaa la sheegay in dilka kadib ay si deg deg ah uga baxsadeen goobta, waxaana la sheegay in dilka 2dan ruux uu la xiriiro aanooyin Qabiil oo muddooyinkii dambe ay isku dilayeen laba beelood oo kasoo kala jeeda gobolada Galgaduud iyo Hiiraan.
2da qof ee weerarka lagu dilay ayaa waxaa Magacyadooda lagu kala sheegay Galad Xasan Siyaad iyo raxma Xiireey , kuwaas oo caan ka ahaa degaan Bacda, waxaana la sheegay in dilkooda uu salka ku haayo aanooyin qabiil oo kajira G/ Hiiran.Majirto wax war ah oo kasoo baxay dhanka laamaha amaanka degmada Matabaan oo la xiri Ira dilka Xalay ka dhacay deegaanka Bacda oo horay sidoo kale loogu dilay dad kala duwan oo u badnaa Darawalo gaadiid.
Xukuumada Somaliland oo xidhay sheekh caan ah
Ciidamada amaanka Somaliland, ayaa xabsiga u taxaabay Sheekh Maxammed Sheekh Ismaaciil, oo ah sheekh caan ka ah gudaha Somaliland iyo meelo badan oo deegaanada Soomaalida kamid ah sida ay sheegtay gabadh uu sheekhu dhalay.
"Waxa saaka xaruntiisi shaqo laga dhex qaatay Sheekh Maxammed Sheekh Ismaacil oo ah culimada waa wayn ee Somaliland, ahna aabahay, waxa qaatay ciidanka danbi baadhista, ilaa hada oo ay tahay 5:00pm mahayno warkiisa, meelkastana waanu ka waynay" ayay tidhi.
Sheekha oo xarun caafimaad oo caan ah kuleh M/Hargaysa, ayaa Sahan TV Axadii u sheegay in sarkaalka haysta Ciidamada Sirdoonka Somaliland ee gobolka Sanaag, uu u haysto danbi aanu garanayn isla markaana, uu xoog kaga soo saaray magaalada Ceerigaabo, oo uu sheegay in uu u joogay howlo nabadayn ah maalmihi u danbeyay.
Waxa kale oo uu sheekhu sheegay in madaxa sirdoonaka gobolka Sanaag uu u sheegay in loo haysto socdaal uu ku tagay magaalada Badhan oo uu u tagay in uu daweeyo dad buka sida uu sheegay, waxana falka sirdoonku sheekha kula kacay cambaareeyay maayar ka Ceerigoobo Ismaaciil Xaaji Nuur.Sheekh Maxamed oo maanta Hargaysa lagu xidhay sida gabadh uu dhalay sheegtay, ayaa hore usoo qaatay 7 sano oo xabsi ah kadib markii lagu eedeeyay in uu ku lug lahaa falal argagixiso oo Somaliland ka dhacay xiligii dowladi Riyaale iyadoo markii danbe cafis madaxwayne lagu sii daayay 17, May, 2011.
Madaxweynihii Hore Ee Afgaanistaan Xamiid Karzai Oo Daalibaan La Xiriiray
Madaxweynihii hore ee Afgaanistaan Xamiid Karzai ayaa xiriir la sameeyay urur-ka Daalibaan,si xaaladda dalka loo dajiyo dibna loogu soo celiyo naba-dii iyo kala dambeyntii.
Mr Karzai wuxuu ahaa hogaami-yaha Afghanistan intii u dhaxeysay sanadihii 2001-2014.
Wuxuu sheegay in uu ka mid yahay gole ka kooban saddex xubnood oo ka shaq-eynaya in awoodda si nabad ah loogu war-eejiyo Daalibaan.Golaha waxaa sidoo kale ku jira hoggaamiyaha xisbiga Hezb -e Islaami, Gulbuddin Hekmatyar – oo ahaa dagaal ooge hore oo siyaasi noqday iyo guddoomiyaha Golaha Sare ee Dib -u -heshiisiinta Qaranka iyo wasiirkii hore ee arrimaha dibadda, Cabdu-llah Cabdullah.
Wareysi uu BBC-da siiyay, Mr Karzai wuxuu ku sheegay in goluhu uu xiriir la sameeyay hoggaanka Daalibaan, ayna la sha-qeyn doonaan.
"Muhiimaddu waa nolosha iyo badba-adada dhammaan dadka reer Afgaanistaan ujeeddadeenuna waa inaan taas dhisno” ayuu yiri Mr Karzai.
Sidoo kale wuxuu Mr Karzai sheegay in Daalibaan ay u sheegeen inay mas’uuliyiin magacaabeen si ay xoogga u saaraan ka sha-qeynta ammaanka magaalada.
Madaxweynihii hore ee Afghaanistaan ayaa rajo ka muujiyay inay hirgasho tallaabada uu qaaday ee ah ka shaqeynta amniga Afghaa-nistaan gaarahaanna magaalada Kaabul.
Khuburo amni oo ka digay in Al-Shaba ab ay tusaale ka dhigan karto Taalibaan.
Qabsashada degdegta ah ee Taalibaan ay ku qabsatay Afghanistan ayaa muujineysa walaac ah inay dhiirri-gelin karto kooxaha kale ee maleeshiyaadka ah ee ka dagaallama caalamka, sida Al-shabaabka Soomaaliya.
Khubaradu waxay ka digayaan in haddii howlgalka caalamiga ah ee jooga Soomaaliya isku dayaan inay amniga ku wareejiyaan dowladda Soomaaliya xilligan, in dunidu arki karto soo noqnoqoshada wixii ka dhacay Afghanistan.
Cabdusalaam Guleed oo ah sarkaal hore oo ka tirsanaa sirdoonka Soomaaliya ayaa sheegay in Soomaaliya ay wajihi karto xaalad la mid ah tan Afghanistan, haddii aysan dowladda Soomaaliya soo afjarin ku tiirsanaanta ciidamada shisheeye.
Guuleed ayaa hadalkan sheegay maalin kadib markii Warbaahinta taageerta Al-Shabaab ayaa u dabbaaldegtay dhicitaankii dowladda Afghanistaan, wuxuuna sheegay in inkasta oo Al-Shabab aysan lahayn awoodda milatari ee Taalibaan, haddana aanu shaki ku jirin inaysan wa xbahor istaagi doonin haddii ay doortaan jidkaas.Ku xigeenkii hore ee ee Hay’adda Sirdoonka Sooomaaliya, Guuleed, wuxuu intaas ku daray in ciidamada qalabka sida ee Soomaaliya ay hadda gacanta ku hayaan ayna mas’uul ka yihiin amniga inta badan gobollada dalka, iyagoo taageero ka helaya ciidamada nabad-ilaalinta ee AMISOM.
Bishii Abriil, ciidamada qalabka sida ee Soomaaliya waxay la wareegeen hoggaanka howlgallada, sida lagu qeexay Qorshaha Kala –guurka Soomaaliya oo ay oggolaadeen dowladda iyo Hawlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya, AMISOM.
Qorshahan ayaa ah istaraatiijiyad ay ciidamada nabad ilaalinta ee AMISOM si tartiib tartiib ah ugu wareejin doonaan mas’uuliyadaha amniga – hay’adaha amniga Soomaaliya kahor bixitaankooda, waxaana qorshahan oo la saxiixay 2018 ku jira dhimista ciidamada shisheeye.
Bishii la soo dhaafay, milateriga ayaa sheegay in ka badan 250 dagaalyahan oo ka tirsan Al-shabaab lagu dilay howlgallada milateriga Soomaaliya oo aan caawimaad ka helin AMISOMIsagoo ka hadlayay wareysi uu siiyay warbaahinta maxalliga ah, la -taliyaha Amniga Qaranka ee madaxweynaha Soomaaliya, Cabdi Saciid Cali, wuxuu si adag u diiday in la isbarbar dhigo xaaladaha amniga ee Muqdisho iyo Kabul, ama milateriga Soomaaliya oo la barbardhigay ciidamada Afghanistan.
Ciidamada Soomaaliya iyo kuwa Midowga Africa ayaa Al-Shabab ka saaray Muqdisho 2011, laakiin kooxda ayaa wali fulisa qaraxyo iyo weerarro ku dhufo oo ka dhaqaaq ah.Waxay dhowaan ay ku hanjabtay inay carqaladeyn doonto doorashooyinka Soomaaliya ee socda, iyadoo uga digtay ergooyinka qabaa ilka inaysan ka qayb qaadan howlaha doorashada.
Xukuumada Somaliland oo iska difaacday eedo uga yimid xildhibaan wakiilada ka tirsan
Wasiirka Xanaanada xoolaha Soma-liland Siciid Sulub Maxammed, ayaa beeniyay in deegaanka Magaalo-cad ee gobolka Awdal la hoos keenay gobolka Gabiley sida uu xukuu-mada ku eedeeyay xildhibaan Axmed Yaasin oo ka tirsan golaha wakiilada Somaliland.
wasiirka ayaa sida uu xildhibaanku sheegay si kaduwan sheegay in deegaanka Magaalo-cad laga samaynayo beer laga beeri doono calafka xoolaha, oo wasaarada xanaanada xooluhu masuul ka tahay, isla markaana lagu kobci-nayo tayada iyo taranta xoolaha.
"Mashruuca calafka xoolaha ee Waj-aale oo ah mashruuc wasaaradu hindistay oo anuu markaan xilka la wareegay bilawnaa, siy-aada wasaaradu ka leedahayna ay ahayd in lagu tayeeyo taranka xoolaheena, cadkooda iyo caanahooda, oo dooga nafaqada u leh xoolaha lagu beero" ayuu yidhi
"Anagu ka wasaarad ahaan dhulka makala xadayno, kala xadaynta waxa qaabi-lsan wasaarada arrimaha gudaha, mashruuca-asina mid ku xidhan gobol iyo degmo mid-na maaha, waa mashruuc qaran, mashruuc qolo sheegan karto maha, mashruuc deegaan sh-eegan karo maaha" ayuu hadalkiisa ku daray.
Xildhibaan Axmed Yaasin oo ka tirsan golaha wakiilada ee Somaliland isla markaana laga soo doortay gobolka Awdal, ayaa xukuu-mada ku eedeeyay in deegaanka magaalo cad ay siinayso gobolka Gabilay.
In Ka Badan 600 Qof Kana Baxsaday Kaabul Oo Laga Dejiyey Dal Carbeed
In ka badan 600 qof oo Reer Afganis-tan ah oo naftooda kala baxsanayey Xaallad-aha Cakiran ee dalkooda Hooyo ayaa waxaa shalay u suurto-gashay inay iska soo buuxi-yaan Diyaarad Milliteri oo taagnayd Garoonka Caalamiga Hamid Karzai International Airport ee magaalladda Kabul.
Kumanaan qof ayaa waxay shalay ku xoomeen Garoonkaasi, kadib, markii ay cabsi ka qaadeen Kooxda Daaliban oo la wareegtay Kaabul iyo Talada dalkaasi.
In ka badan 600 oo qof oo dadkaasi ka mid ah waxay bila Tikidh, Bilaa Baasaboor iyo Fiiso La’aan dhex fariisteen Diyaarad Xamuul oo ay Milliteriga Maraykanka leeyihiin.
Sawiro la qaaday ayaa waxaa ka muu-qday Diyaaraddaasi oo nooceedu ahaa C-17 Globemaster III oo ay boqolaal qof oo u badnaa carruur iyo haween oo dhex fadhiya sadxiga ama gudaha Diyaaradaasi.
Sida laga soo xigtay Shabakadda Warrka ee Defence One waxaa Diyaaradasi raacay 640 qof oo Afghans, waxaana la ru-meysan yahay inay ahayd markii u horeysay oo dad tiradaasi leh ay raacaan Diyaaradda Xamuulka ee C-17 Globemaster III.
Dhinaca kale, Diyaaradda markii ay ka degtay Garoon ku yaalla Qatar waxaa Cand-hada Diyaaradda laga helay cadad hilib la rumeysan yahay qof ku xayirmay halkaasi.
Muuqaalo kale ayaa muujinayey dad ka sii hoobanaya Diyaaradda oo Hawada sare ku duulaysay.
Ugu yaraan 7 kale ayaa maydkooda laga helay Garoonka Hamid Karzai Interna-tional Airport, kuwaasi oo la sheegay inay As-karta Maraykanka toogteen, halka kuwo kalena ay ku dhinteen Isbuurasho ka dhacday Garo-onkaasi.
Saacado Kadib geeridaasi waxay Wa-axda Difaaca Maraykanka ee The Pentagon shaacisay in la toogtay 2 nin oo hubeysnaa oo ka mid ahaa dadkii ku soo xoomay Garoonka Kabul.
Diyaarad Nooca Xamuulka Oo Hawada Ku Burburtay
Diyaarad Xamuul oo ay lahaayeen Cii-ddanka Raashiya ayaa maanta burburtay, xilli ay ku jirtay Duullimaad Tijaabo ah.
Diyaaradaasi oo nooceedu ahaa Ilyus-hin Il-112V military transport plane waxay ku burburtay meel ku dhow Saldhiga Ciiddanka Cirka ee Kubinka oo 63 KM dhanka Galbeed kaga toosan caasimadda dalka Raashiya ee Mosko.
Saldhigaasi ayaa lagu wadaa in dham-aadka isbuucan lagu qabto Bandhiga Diya-aradaha iyo Qalabka Milliteriga.
Muuqaalo laga baahiyey Telefishinka Dowladda Raashiya iyo Baraha Bulshada ayaa waxa ka muuqday Diyaaradda oo uu Olol qabsaday, ka hor intaysan dhulka ku qarxin.
Waxaa la xaqiijiyey inay ku dhinteen 3 Duuliye oo la socday Diyaaradaasi oo mga-cyadooda lagu kala sheegay: Nikolai Kuimov, Dimitry Komarov iyo Enjineer Nikolai Khul-deyev.
Warar aan weli la xaqiijin ayaa shee-gayo inuu Shilkaasi dhacay, kadib, markii uu dab ka kacay mid ka mid ah Labada Matoor ee Diyaradda.
Kooxaha Gurmadka ayaa gaaray goo-bta ay kuburburtay Diyaaradaasi oo ahayd no-ocii ugu dambeeyey ee Ilyushin 112V.
GUDDIGA DOORASHOOYINKA OO SOO BANDHIGAY HABRAACA DOORASHADDA GOLAHA SHACABKA
HALKAAN KA AQRISO W/WARGEYSKA MOGADISHU TIMES 18-AUGSTO 2021
....