HALKAAN KA AQRISO W/WARGEYSKA MOGADISHU TIMES 17-JULY 2021
.
Farmaajo
oo la kulmay xubnaha Somaliya ku metelaya Ciyaaraha Olombikada
"Dhammaan ummadda Soomaaliyeed ayaa
idin garab taagan oo bandhiggiinna sugaysa, iyaga oo idi nka rajaynaya in aad
ka miro-dhalisaan tababarkiin na iyo dadaalkii la idinku bixiyey. Natiijo kasta
oo aad kala soo laabataan Ciyaaraha Olombikada Jab baan waxaad ku mudan tihiin
bogaadin iyo dhiirri-gelin.”
Dalkeenna waxa ku matalaya Tartankan
Ciyaara ha Olombikada Adduunka 2 ciyaartooy oo kala ah Cali Iidow Xasan oo ka
qeyb-gelaya ciyaaraha fudud gaar ahaan orodka 800-Mitir iyo Ramlo Cali oo ku
matalaysa Feerka ahna gabadhii ugu horreysey ee Soomaaliyeed oo ka qayb gasha
tartan Caalami oo heerkan ah.Madaxweyne Maxamed C/hi Farmaajo ayaa
ciyaaryahannada Qarankeenna ku matalaya Olombikada Adduunka u rajeeyay guul.
Muuse
Suudi oo ka digay arrin Farmaajo sameyn karo doorashada kadib
"Ra’iisal wasaaraha waxaa ka codsaneyna
Nuur Cadde oo kale ha noqdo, sharafta ha la jiro, cidkasta isaga ayey ka amar
qaadane, wax sharci ku jooga asaga ayaa ka jira, Nin aan sharci ku joogin
(Farmaa jo) ayuu amar ka qaadan,” ayuu yiri.
Sidoo kale waxa uu sheegay Senator-ka in
halg ankii ka dhanka ahaa muddo kororsiga Farmaajo ee Ciidamada Bad-Baado Qaran
ka sameeyen dalka uusan weli dhameystirneen inta uu madaxweynaha muddo
xileedkiisa dhamaaday uu dhex fadhiyo Villa Somalia.
Senator Muuse Suudi Yalaxow ayaa madaxwey naha
muddo xileedkiisa dhamaaday ee Maxamed C/hi Farmaajo ku eedeyay inuusan
faarujin doonin Villa Somalia, xataa haddii lagaga guuleysto doorash ada, sida
uu hadalka u dhigay.
"Farmaajo meel walbo isaga oo ku dhagan
ayaa laga fujinayay qaar waa lagu feeraaye qaar waa lagu xiraaye ,haddana hadii
cod looga raayo in xoog looga baxsho maahee iska bax kuma baxaayo.” XIGASHO:CAASIMADDA.NET
Dowladda
Soomaaliya Oo War Kasoo Saartay Geeridii Ugaas Axmed Barre Cali
Madaxweynaha JFS Md.Maxamed C/hi Farmaajo
Ayaa Tacsi Tiiraanyo Leh U Diray Qoyska, Qaraaba da Iyo Guud Ahaan Ummadda
Soomaaliyeed, Gaar Ahaan Bulshada Iyo D/G/Galmudug Geerida Ku Ti mid Alle Ha U
Naxariistee Ugaas Axmed Barre Cali Oo Ku Geeriyoodey M/Caabudwaaq.
Madaxweyne Maxam ed C/hi
Farmaajo ay aa Marxuumka Alle u weydiiyey in uu hoygiisa ka yeelo Jannatul
Fardow sa, samir iyo iimaanna uu ka siiyo qoyskiisa iyo guud ahaan shacabka
Soomaaliyeed ee uu ka geeriyood ay."Innaa Lillaahi Wa Innaa Ileyhi
Raajicuun. Alle ha u naxariistee Ugaas Axmed Barre Cali, waxa uu ka mid ahaa
hoggaanka nabadda iyo dhaqanka bulsha da Soomaaliyeed ee doorka weyn ka soo
qaatay do wlad-dhiska,dib-u-heshiisiinta iyo nabadaynta shac abka Soomaaliyeed
ee deegaannada Galmudug iyo guud ahaan Soomaaliya”
Rooble
oo dhigiisa Qatar kala hadlay iskaashiga labada dal
R/Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Ro oble
ayaa khadka taleefanka kula hadlay dhigiisa dalka Qatar, waxaana uu kala had lay
xoojinta xiriirka 2dal iyo wada shaqeynta labada Xafiis.
Rooble ayaa sidoo kale kala hadlay
dowladda Qatar sidii ay u sii wadi laheyd taa geerada dhaqaalle iyo mida
horumarineed ee ay sii naysay Soomaaliya Afartii sano ee lasoo dhaafay.
Dowladda Qatar ayaa ka mid ahaa dowladdaha
sida weyn u taageera Soomaaliya gaar ahaan xukuu madda hadda jirta , waxaana
dhowr jeer lagu eede eyay in ay faraha kula jirto Arimaha Siyaasadda Soo maaliya.
Shiikh
Shariif iyo wakiilka gaarka ah ee Norway oo ka wada hadlay doorashooyinka dalka
Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Shiikh
Shariif Shiikh Axmed ayaa Shalay waxa uu M/Muqdisho kul an kula qaatay wakiilka
gaarka ah ee dowladda Norway u qaabilsan arrima ha Soomaaliya Heidi Elburgi
Johans en,iyaga oo ka wada hadlay arrima ha doorashooyinka &
Dib-ugeshiisiin ta Soomaaliya.
Shiikh Shariif ayaa waxa uu uga mahad
celiyay dowladda Norway dadaalka iyo taageerada ay mar walba la garab
taaganyihiin Soomaaliya, iyo sida ay u soo dhaweeyeen kumannaan Soomaali ah oo
dag aalladii sokeeye ee dalka ka dhacay ka qaxay.
Sidoo waxa ay diira saareen sidii ay
dowladda Nor way ay kaalin weyn uga qaadan lahayd arrimaha am niga iyo
doorashooyinka la filaayo iney dalka ka dha caan bilaha soo socda maadama
xiligan uu dalku isku diyaarinaayo doorasho.
Madaxweynihii hore ee dalka Sh.Shariif
ayaa wa xa uu kulamo kala duwan ka wadaa M/Muqdisho isa ga oo Shalay kulan gaar
ah la qaatay madaxweyna ha dowlad goboleedka Hirshabelle.
Farmaaajo
Oo Dhigiisa Turkiga U Diray Farr iin Ku Aaddan Maalinta Midnimada Iyo Dimuqraad
iyadda Dalkaasi
Madaxweynaha JFS Md. Maxamed C/hi Farmaa jo
ayaa ugu hambalyeeyey Dhiggiisa Dalka Turkiga Md. Rajab Dayib Ordugan, Shacabka
iyo Xukuumad da Dalkaas Xuska Maalinta Qar an ee Midnimada iyo Dimuqra adiyadda
Turkiga oo ku beegan 15-ka Luuliyo.
Madaxweynaha ayaa ku bog aadiyey shacabka aan walaalaha nahay ee Turkiga
sida naf-hurnimada leh ee ay uga hor-tageen isku da ygii lagu majaxaabin lahaa
hannaanka dimuqraadiya deed ee dalkaas, waxa uuna tilmaamay in shacabka & D/Soomaaliya
ay mar walba garab taagan yihiin xa silloonida & horumarka walaalahooda J/Turkiga.
"Dowladda Iyo shacabka aan walaaha nahay
ee Turkiga waxa aan idiinku hambalyeynayaa Xuska Maalinta Qaran ee Midnimadada
iyo Dimuqraadiya dda oo ah maalin ku suntan midnimo, wadajir iyo naf hur,
taasoo aad iska difaacdeen in talada Qarankiin na la idinka faramaroojiyo.”
Madaxweynaha JFS Md Farmaajo oo muujiyey
si da ay uga go’an tahay dowladda iyo shacabka Soom aaliya xoojinta iskaashiga
iyo Xiriirka miro-dhalka ah ee ka dhexeeya 2da dal ayaa u rajeeyey Dowladda iyo
Shacabka aan walaalaha nahay ee Turkiga nab ad, xasillooni iyo horumar waarta.
Guddoomiye
Baashe "Maxkamadda Sare waxaa ay qaadeysaa dacwadaha ka dhasha doorashooyinka”
Guddoomiyaha Maxkamadda Sare ee Soomaal iya
Md.Baashe Yuusuf Axmed ayaa sheegay in dad badan ay is weeydiiayaan in
Maxkamadda Sare ay awood u leedahay dacwadaha ka dhasha arrimaha
doorashooyinka.
Guddoomiyaha oo hadal ka jeedinay ay Shirka
Madasha Garsoorka G/ Bana adir ayaa sheegay in go’aan kasta oo ay gaaraan
Gudiyada doorashooyinka uu yahay mid maamul, isla markaana dacwadda ka timaada
ay qa adi karto kaliya Maxkamadda Sare ee dalka.
"Maxkamadda Sare waxaa ay diyaar u tahay
inay ka garnaqdo cabasho kasta oo ka dhalata go’an kas ta oo ay gaaran gudiyada
doorashooyinka heerkasta ay yihiin, marka waxaan rabaa in qofkasta uu arrinta asi
ku baraarugsanaado ayuu yiri” Gud/iye Baashe.
Ugu dambeyn G/Maxkamadda Sare ee Soomaal iya
Baashe Yuusuf Axmed ayaa waxaa uu sheegay in cid walba oo uu saameeyo Go’aanada
ay gaaraan guddiyada doorashooyinka aysan u arag in waajiba sharci ah uu yahay
go’aanadii ay gaareen Madaxda dowladda & dowlad Goboledyada, balse waxa
asal ka ah uu yahay Dastuurka dalka.
Hadalka Guddoomiyaha Maxkamadda Sare ee
dalka Md. Baashe ayaa waxaa uu ku soo
aadayaa xilli dhawaan ka filayaa in dalka ay ka bilaawdaan do orashooyinka Xildhibaannada
labada Aqal.Baala mmaanada Soomaaliya
Sanbaloolshe
oo bixiyey xog aan horey loo ogeyn oo ku saaban kiiska Ikraan Tahliil
Sanbaloolshe ayaa sheegay in Ikr aan
Tahliil ay ku soo biirtay NISA xiligii uu madaxda ka ahaa, oo asaga uu
gacantiisa ku qo ray, islamarkaana ay aheyd xubin fir-fircoon oo ka tirsan
hay’addaas.
Waxa uu sheegay in tuhunka maqnaanshaha
Ikr aan marka uu dhinac kasta ka eegay uu ku aroorayo hay’adda Nabad-sugida ee
NISA, oo ay ka tirsaneyd howl-wadeenadeeda.
"Haddii aan arrintaan kor ka eegay oo aan
hoos ka eegay, tuhunka maqnaanshaha gabadhaan wax ay ku arooraysa hay’adda
NISA, haddii aysan jirin qof dambiga qiranaya ama lagu haayo, waxaa abu uraya
shakiyo, oo ah meesha uu dambiga ka dhacay iyo dadkey la shaqeynaysay,” ayuu
yiri.
"Dad badan ayaa wareystay, si qaas ah ayaa
u daba joogay kiiskaan, waxay dhex deganeyd gaba dhu meel amaan ah oo la
ilaaliyo, meeshey dhex de ganeyd ama u dhaweyd waxay aheyd hay’adda Nab ad-sugida,
dhaq-dhaqaaq kasta iyo cid kasta oo mee shaas soo galeysa iyo cidkasta oo kasoo
baxeysa si toos ah ayaa loo arki karaa ama CC-Camera ayaa la ga arki karaa.”
Sidoo kale waxa uu sheegay inay suurta-gal
ta hay inay dhibane u tahay arrin ay ogtahay oo aysan rabin saraakiisha iyo
madaxda dowladda in la oga ado, lana rabo in gebi ahaanba la tir-tiro.
Ugu dambeyntiina waxa uu ka dalbaday
dowlad da in meel ay ku sheegto gabadhaan nolol iyo geeri, isagoona ku
gaabsaday inay ka hordhaceyn kiiskaas
Ra'iisul
wasaare ROOBLE oo fara-geliyey dagaal ka wasiir Xamza iyo Khadiija Diiriye
Ra’iisul wasaaraha XFS ayaa ugu dambeyn
isu keenay wasiirada gargaarka & ciyaaraha Xamza & Khadiijo M.Diiriye
oo uu dagaal Afka ah dhex-maray. Kulanka oo ka dhacay hoyga R/wasaaraha ayaa wa
xaa lagu dhammeeyey khilaafka soo kala dhex-galay 2da wasiir oo horey loogu
kala bedalay wasaarada ha, kuwaas oo hadallo kulul isku mariyey warbaahin ta
iyo sidoo kale baraha bulshada ee Internet-ka.
Wasiir Xamza oo faah faahiyey kulankan 3
geeso odka ah ayaa ugu horreyn shaaca ka qaaday inay si wadajir ah uga
heshiiyeen wixii dhacay isaga iyo Khadiija Diiriye.
"Waxaan hoyga R/wasaaraha kula kulmay
wa laashey wasiir Khadiijo M. Diiriye oo aan is cafinay, si wadajr ahna aan uga
heshiinay wixii horey u dha cay,” ayuu yiri Xamza. Dhankeeda wasiirka dhalinya rada
iyo ciyaaraha xukuumadda Soomaaliya ayaa ka hadashay kula nkan oo uu qaban qaabadiisa
lahaa Rw/re Roobe, waxaana ay sheegtay inay qaadatay raalli-gelin,
isla-markaana ay cafisay wasiir Xamza Saciid.
"Madaxdeyda qaranka kama weyni
raalli-gelina waa qaadasho, walaalkey Hon Xamza cafis baa iga tahay Aboow,”
ayey iyaduna tiri wasiir Khadiijo Max amed Diiriye.
Wasiir Khadiija Diiriye oo hadalkaas ka
carootay ayaa dhankeeda ka soo jawaabtay, waxayna wasiir Xamza Saciid Xamza ku
eedeysay in markii la bedel ay uu horay u sii kaxeystay, oo ‘soo celi laga kari
waayey gaari ay leedahay wasaaradda gargaarka’.
Xildhibaan
ka tirsan BF oo sameysay ballan-qaad la xiriira kiiska Ikraan Tahliil Faarax
Xildhibaan Aamina Maxamed Cabdi oo ka
tirsan golaha shacab ee baarlamaanka Soomaaliya ayaa markii u horeysay ka
hadashay kiiska Ikraan Tahliil Faarax oo muddo ka badan labo toddobaad la’laya hay,
waxayna ballan-qaaday har iyo habeen ka shaq eyn doonto sidii loo soo heli lahaa,
nolol ama geeri.
Xildhibaanada ayaa ugu horeyntii sheegtay
in ay garab taagan yihiin hooyo Qaali Maxamuud Guhaad iyo qoyska Ikraan oo ka
tirsaneyd hay’adda Nabad-sugida ee NISA, ayadoona ballan-qaaday inay ka shaqeyn
doonaan sidii loo soo heli lahaa nolol ama geeri mid un.
Xildhibaan Aamina Maxamed Cabdi
oo arrintaas ka ga hadashay qoraal dheer oo ay soo dhigtay bartee da Facebook,
ayaa waxa uu u dhigna sidaan;
Bismillaah. Ugu horreyn, waxaan xannuunka
la qeybsanayaa waalidka, walaalaha iyo qoyska wala asheen Ikraan Tahliil
Faarax.
Ma jirto ereyo aan ku cabbiri karo sida
ay u xan nuun badan tahay in gabar 25 jir ah oo waxbaratay oo dalkeeda iyo
dadkeeda u shaqeyneysay, qofna aan denbi ka gelin la afduubto mar kaliya.
Waxaan garab taagganahay hooyo Qaali Maxa
muud Guhaad, abtiyaasheed iyo walaalaha kale oo nala wadaagay xogta maqnaanshaha
Ikraan. Aad Ay aan uga xunnahay in anagoo joogna ay waxaas idi nku dhacaan.
Dalka wuxuu leeyahay Dastuur si cad u
dhowraa ya xuquuqda iyo amniga muwaadiniinta. Ka Xildhiba an Golaha Shacabka,
ahaan waxaa na saarran mas ’uuliyad ilaalinta Dastuurka Dalka. Iyo mataaladda
shacabka Qodobka 15aad ee Dastuurka wuxuu xarr imayaa waxkasta oo ku
xadgudbaaya amniga, shar afka iyo x orriyadda qofeed. Sida muuqata Ikraan
Tahliil Faarax waxaa lagu kexeeyay si ka baxsan rabitaank eeda oo u dhiganta
"afduub”.
Waxaan har iyo habeen ka shaqeyn doonnaa
sidii Ikraan Tahliil Faarax loo soo heli lahaa- nolol ama ge eri. Kuwii ka
danbeeyay falka lagu "afduubtay”-na loo horkeeni lahaa caddaaladda haddii Alle
idmo
Soomaaliya
Oo Ka Qayb Gashay Shir Caalami Ah Oo Looga Hadlayo Arrimaha Amniga
Shir 3 maalmood socday oo xubnaha dalalka IGAD ay si
qoto dheer ugu faaqideen sidii ay isaga kaashan lahaayeen arrimaha Amniga, kuwa
dhaqaa le iyo degaan ee iyaga khuseeya ee Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed ayaa
lagu soo gebagabeeyay Bishoftu, Ethiopia.
Dal kasta oo IGAD ka tirsan
waxaa ma talayay wafdi ka kooban Saddex xubn ood soomaaliya waxaa matalayay
wafdi oo horkacayo Yuusuf Garaad Cumar oo ah Ergeyga Gaarka ah ee Geeska Africa
Badda Cas iyo Gacan ka Cadmeed.
Sidoo kale waxaa shirka qeyb ka
ahaa aqoonyah anno Soomaali, Ethiopian, Sudanese iyo Kenyan ah oo ka socda
xaruumo cilmi baariseed ee gobolka.
Shirka oo uu G/ye ka ahaa
Danjire reer Sudan ah, ayaa waxaa hagayay Ergeyga Badda Cas ee IGAD.
Jubbaland
oo toogasho ku fulisay nin kufsaday gabar saddex jir ah
Wararka laga helayo G/Jubbada Hoose ayaa
she egaya in ciidamada Jubbaland ay
xukun dil toga sho ah ku fuliyeen Xuseen Aadan Cali ‘oo lagu helay in uu kufsi
u geystay’ gabar saddex sano jir ah.
Toogashada ayaa ka dhacday degmada Dhoo bley,
sida ay shaaciyeen mas’uuliyiin deegaanka ah, waxaana goobjoog ahaa saraakiil
ka socotay dhanka maxkamadda.
Ninka toogashada lagu fuliyey oo ay
dhowaan ga canta ku soo dhigeen ciidamada ammaanka ayaa ku fsi Arxan darro ah u
geystay Gacalo Ismaaciil Cabd ullahi oo saddex sano jir aheyd, iyadoo ugu damb eyn
lagu fuliyey xukunka lagu ridday oo toogasho ahaa.
Gabadha yar oo uu dhaawac daran
ka soo gaaray kusfiga lagula kacay ayaa markii dambe u geeriyootay, sida ay
xaqiijiyeen qaar ka mid ah ehelladeeda.
Sidoo kale wararka ayaa intaasi ku
daraya Xuse en Aadan Cali uu gabadha yar u ahaa adeer, isla-markaana uu qabay
hooyadeed, iyada oo wax lala yaabo ay noqotay inuu fara-xumeeyo gabar yar oo uu
hooyadeed qabo.
"Gabadha wuxuu u ahaa adeer, wuxuuna
qabay hooyadeed, Wallaahi ilaa iyo haatan waa wax lala ya aban yahay sababta ku
kaliftay inuu fara-xumeeyo gabar uu hooyadeed qabay,” ayuu yiri mid ka mida
ehellada gabadha yar ee u geeriyootay kusfiga lo geystay.
Dhacdadan naxtinta leh ayaa hadal heyn
badan dhaliyey, waxaase dadka deegaanka ay soo dhowe eyeen xukunka dilka ee ay
Jubaland ku ridday ninkii ka dambeeyey falkaas.
Soomaaliya ayaa mid ah dalalka ay ka
dhacaan tacadiyada ka dhanka ah dumar, sida kufsiga, kaas oo meelo kala duwan
laga soo wariyey, waxaana ugu dambeeyey Hargeysa oo kufsi iyo dil la’isugu dir ay
haweeneyn lagu magacaabo AUN Marxuumad Hinda Cumar.
Adna
Aadan" Soomaaliya waxay malaayiin dollar u qorshaysay burburka
Somaliland"
Ergayga Somaliland u qaabilsan
wada-hadalada Somaliland iyo Soomaaliya ayaa sheegtay in dowla da Soomaaliya ay
Somaliland burburinayso.
"Calan yar oo inan yari qaatay
Somaliland dumin kari maaye mad ficiiba dumin kari waaye, intaa aad meelaha ka soo
xadeen doorasho ku qabsada" ayay tidhi. Adna ayaa ku andacootay in ay fiicantahay in Soomaaliya dowlad fiican
dhisato intii ay Somaliland ku mashquuli lahayd.
"Lacagta idinku isku maamula oo
maamulkiina hagaajiya oo baryadan caalamka ka baxa" ayay tidhi. "Wakaa
dadkiinii bilaa dowlada ahe dowlad ku dhista" ayay hadalkeeda sii
raacisay.
Hadalka Drsa. Adna ayaa u dhigan in
dowlada So omaaliya ay maal galiso dhalinyarada reer Somali land ee qaata
calanka Soomaaliya.
Jubbaland
oo ku dhawaaqday in doora shada Aq alka Sare ay waqtigeeda ku qaban doonaan
HALKAAN KA AQRISO W/WARGEYSKA MOGADISHU TIMES 17-JULY 2021
.