HALKAN KA AQRISO W.WARGEYSA MOGTIMES 20-APRIL-2021
Villa Somalia oo war kasoo saartay kulanka
Farmaajo iyo Felix Tshisekedi
Madaxweynaha muddo xileedkiisu
dhammaaday ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo booqasho ku jooga
dalka Jamhuuriyada Dimuqr aadiga ah ee Congo ayaa Dorraad kulan la qaatay
dhigiisa Congo ee Felix Tshisekedi.
"Soomaaliya iyo Jamhuuriyadda
Dimuqraadiga ah ee Congo waxaa horyaalla caqabado adag oo isku mid ah oo ay
tahay in aan iska kaashanno si aan u
xaqiijino horumarka labadeenna shacab. Caqabada haas waxaa ka mid ah
xagjirnimada, saboolnimada, shaqo la’aanta dhallinyarada iyo argagixisada caade
ystay carqaladeynta horu-socodka dalalkeenna.”
Kulanka oo ka dhacay aagga
Midowga Afrika ee caasimadda Kinshaasa ayaa si wada-jir ah labada mas’uul
iskula qaateen muhiimad xoojinta xiriirka iska ashi labada dal iyo kor u
qaadida xiriirka dalalka Afri ka, sida lagu sheegay qoraalka Villa Somalia.
Sidoo kale qoraalka ay Villa
Somalia kasoo saar tay kulankaas ayaa lagu yiri "Madaxweynaha Jamhuu riyadda
Dimuqraadiga Congo Mudane Felix Tshiseke di oo ah Madaxweynaha Midowga Afrika
ayaa Mada xweyne Farmaajo uga mahad celiyey aqbalaadda ca suumadda ay u
fidiyeen, isaga oo bogaadiyey guu laha la taaban karo ee ay shacabka iyo
dowladda Soomaaliyeed ku tallaabsadeen.”
Farmaajo ayaa asaguna
dhankiisa uga mahad cel iyey Madaxweynaha iyo Shacabka Jamhuuriyadda Di muqraadiga
Congo sida ay usoo dhoweeyeen Isaga iyo wafdigiisa, waxa uuna tilmaamay in
dowladda fed eraalka ay ku garab istaageyso Madaxweyne Tshisk edi doorkiisa
hoggaaminta Midowga Afrika.
Farmaajo iyo wafdi uu
hogaaminayo oo ay kamid yihiin Sii-hayayaasha Wasiirada Arrimaha Dibadda
Maxamed Cabdirisaaq Maxamuud, Wasaaradda Batr oolka iyo Macdanta Eng.
Cabdirashiid Maxamed Axm ed, Diblumaasiyiin iyo Lataliyeyaal ka tirsan Madaxt ooyada
Qaranka ayaa Habeen hore gaaray caasim ada dalka Congo.
Madaxtooyada dalka JDimoqr/aadiga
ah ee Co ngo ayaa ayaduna dhankeeda markii ugu horreysay ka hadashay safarka
madaxweynaha muddo xileedk iisu dhammaaday uu ku tegay dalkaas.
Qoraal kooban oo lasoo dhigay
barta twitter-ka ee madaxtooyada ayaa lagu sheegay in madaxweynaha dalkaas
Félix Tshisekedi, oo sidoo kale ah G/Midow ga Afrika, uu Farmaajo kala hadli
doono arrimo ku saabsan gobolka, oo aan la caddeyn waxa ay yihiin.
Hase yeeshee, ajendaha kulanka ee ah "arrimo ku sa absan gobolka” ayaa ka
duwan mid ay hore u shaaci say Villa Somalia oo ah in safarka "uu ku qotomo kor
u qaadidda iskaashiga diblomaasiyadeed ee2da dal iyo midka heer qaaradeed ee
dhinacyada amniga, dhaqaalaha, ciribtirka fakhriga iyo xagjirnimada.”
Waxaa soo baxaya tuhuno la
xiriira in safarka Far maajo ee Congo, ay soo abaabush ay Qatar, islamar kaana
la doonayo in lagu heshi isiyo Kenya iyo Soom aaliya, maadama ay Qatar saami
buuran ku leedahay shirkada ENI oo hay sata baarista shidaalka dhul ba deedka
Sooma aliya ee Kenya ay sheegatay.dhinaca kale warar soo baxaya ayaa sheegaya
in madaxwey naha kenya la filayo in uu soo gaaro Dorraad kinsa asha
Odayaasha beesha Sheekhaal oo raali-gelin
ugu tegay XASAN SHEEKH
Kulanka ka dhacay hoyga Madaxweyne Xasan Sheekh uu ka deganyahay ayey
odoyaasha dhaqanka beesha reer Awqudub uga raali-geliyeen hadal dhowaan uu
warbaahinta ka sheegay Abwaan Bedel Kulmiye Xirsi oo ku beel ah.
Odayaasha ayaa Xasan Sheekh
saaray cimaam ad, sidoo kalena ku sharfay kitaab Musxaf ah, wax aana la sheegay
in madaxweyne Xasan Sheekh uu aqbalay raali gelintaas uga timid Odayaasha
dhaqan ka beesha reer Awqudub ee Sheekhaal
Abwaan Bedel oo bilaawgii
todobaadkan ka hadla yay munaasabad lagu taageerayay madaxweyne Farmaajo ayaa
hadallo aan munaasab aheyn ku we eraray Xasan Sheekh iyo musharaxiinta kale ee
muc aaradka ah, isagoo taageero u muujinayey madaxwe ynaha waqtigu ka dhamaaday
Maxamed Cabdullahi Farmaajo.
Abwaanka oo ka sheekeynayey
xilligii uu socday ololihii doorashada Madaxweyne Farmaajo ayaa she egay in
markaas oo taageersanaa Sheekh Shariif, ba lse markii dambe uu u wareegsaday
dhanka Far maajo.
Xasan Sheekh ayuu ku eedeeyey
inuu isku jimee yey doorashadii xilligaas, balse sidii uu rabay aysan u suurta
gelin, sida uu hadalka u dhigay.
Farmaajo oo eedda muddo kororsiga dusha u
saaray guddoomiye Mursal
Ilo-wareedyo diblomaasiyeed oo
ku dhow safaara dda Mareykanka iyo xafiiska Midowga Yurub ayaa Caasimada Online
u sheegay in madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaday ee Farmaajo uu waki ilada
caalamka u sheegay in wax kasta oo ka dhasha muddo korarsiga uu
mas’uuliyaddeeda leeyahay guddoomiye Mursal.
Ilo-wareedyada la ha dlay
Caasimada Online ayaa sheegay in Farm aajo uu wakiilada caal amka hortooda
dhowr mar ka sheegay in mud do korarsiga uu yahay go’aan uu qaatay Golaha Sha cabka,
islamarkaana ay u madaxbanaan yihiin go’ aannadooda, wixii ka dhashana ay
mas’uul ka yihiin guddoonka Golaha.
Sidoo kale Farmaajo ayaa
wada-shaqeyn ku til maamay inuu saxiixo go’aanka Golaha Shacabka ay ka gaareen
arrimaha doorashada, isagoo sidoo kale sheegay in uu diyaar u yahay in Goluhu
ka laabtaan go’aankaas.
Wakiilada beesha caalamka
ayaa diiday soo jeed inta Farmaajo ee in wax kasta ay mas’uul ka yihiin Golaha
Shacabka, balse waxaa la sheegay in gud doonku uu qeyb ka noqon doono
shaqsiyaadka wax ku leh dhibkii dhaca ama la saari karo cunaqaba taynta. Ma ahan markii koowaad ee Farmaajo dano
siyaasadeed marsado Mursal kadibna uga baxo. Ka hor heshiiskii doorashada ee
September 17, Mursal ayaa meel-mariyey sharci doorasho oo qof iyo cod ah, ha se
yeeshee waxaa meesha ka saaray Farmaa jo oo markii horeba ka dhaadhiciyey
Mursal inuu si daas sameeyo. Haddana, waxaa suurta-gal ah in ca daadis kadib
Farmaajo sharcigan iska tuuro dibna ugu laabto wada-hadallada doorashada.
Dhinaca kale, beesha caalamka
ayaa kulankii la sheegay in ay u sheegeen in uu beddelo mowqifka ku saabsan
muddo korodhsiga dibna loogu laabto wadahadal iyo wadar-oggol. Farmaajo ayaa la
sheegay in uusan markiiba siinin jawaab balse lagu soo kala tagay is-faham i n
la isku soo laabto.
Taliyaha Xoogga oo kormeeray Wasaaradda
Gaashaandhigga (SAWIRRO)
Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka
ayaa dhiirigelin ugu tagay, Saraakiisha iyo Ciidanka Ururka 37aad ee Ilaalada
Wasaaradda Gaashaandhigga.
General Odawaa Yuusuf Raage ayaa Saraakiisha
Ciidanka Xoogga Dalka ee halkaasi ku sugan kula dardaarmay inay si hufan u
gutaan waajibaadka loo igmaday.
Kormeerkan ayaa imaanaya,
xilli Dowladda Fede raalka ay dhinacyada mucaaradka ku eedeysay inay kala
qaybinayaan Ciidamada Qaranka, iyagoo mar kaasi hab beeleed u kala fur furaya.
Maalmo ka hor ayay ahayd markii
Taliska Ciidanka Xoogga Dalka uu si rasmi ah hawlgalada hoggaamintooda ugala
wareegay Taliska AMISOM.
Farmaajo oo soo gaabiyey safarkii CONGO,
kuna soo laabtay magaalada Muqdisho
Madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa saaka dib ugu soo laabtay
magaalada Muqdisho kadib booqasho hal maalin qaadatay oo uu kusoo bixiyey magaalada Kinshasa ee caasimadda
Jamhuuriyadda Dimoqraadiga ee Congo (DRC).
Soo laabashada Farmaajo ay aa aheyd lama filaan, ayada oo madaxtooyada ay
horey u sheegtay in safarka uu qaadn doono laba maalmood, balse lagu soo koobay
kaliya 24 saac.
Ma cadda sababta loo soo
gaabiyey safarka, ha se yeeshee waxaa horey u jiray warar sheegayey in Farmaajo
uu walaac ka qabay in inta uu maqan ya hay ay xaaladda Muqdisho faraha ka baxdo
ama mag aalada gacantiisa ka baxdo, maadaama xiisad cola adeed ay ka taagneyd maalmihii tegay.
Safarka Farmaajo ee Kinshasa
ayaa xaaladda siy aasadeed ee dalka geliyey is-beddel cusub, kadib ma rkii uu
ka codsaday madaxweynaha DRC Felix Tshis ekedi in isaga oo cayaaraya doorkiisa
guddoomiyaha Midowga Afrika oo
dhex-dhexaadiyo saamileyda Soomaaliya.
Si kastaba, Farmaajo ayaa
sidoo kale soo saaray qoraal uu ku
sheegay inuu doonayo inuu galo wada-hadallo ku saabsan qabashada doorasho qof
iyo cod ah, taasi oo u muuqata mid aan suurta-gal aheyn xill igan.
"Waxaan soo dhoweynayaa in
Midowga Afrika uu kaalin hogaamineed ka qaato fududeynta hanaan doorasho oo
muwaadin kasta uu doorasho xor iyo dhex-dhexaad ah ku doorto wakiiladooda.
Dhamma an saamileyda siyaasadda ayaa ka qeyb qaadan doo na wada-hadallada
mustaqbalka dimoqraadiyadde ena,” ayuu ku yiri Farmaajo qoraalka uu soo dhigay
twitter-ka.
Jeneral Koronto oo si kulul uga hadlay
rasaaseyn tii Habeen hore ka dhacday Muqdisho
General Maxamuud Maca lin
Koronto, Abaandulihii hore Qaybta 12-ka April ee Ciidan ka Xoogga Dalka ayaa
sheeg ay in uu ka ag-dhawaa Isgoys ka Mirinaayada ee Degmada Cabdicasiis,
markii lagu rasa aseynayay General Tuuryare.
"Wax si kedis ah ku dhacay
maaha, run ahaantii aniga waan maqlayay xabadaha oo meesha gurige yga ayaa ka
dhow. Koley, koley waxaan u aragnaa daan-daansi beryahaan socdaya,” ayuu yiri
General Koronto.
General Koronto oo ka barbar
hadlayay shir jaraa ’id oo General Tuuryare uu ku qabtay Magaalada Muqdisho
ayaa tilmaamay inaysan wax wanaagsan ahayn in masuuliyiinta lagu arbusho
wadooyinka.
"Ciidan haddii amar la siiyo waxaa la rabaa waajibka inay toos u aadaan,
maaha inay dadka wadada mar aya ama masuuliyiinta ahi ku xag-xagtaana,” ayuu
yiri General Koronto oo xilal kala duwan ka soo qabtay Taliska Ciidanka Xoogga
Dalka.
Jananka ayaa yiri "Haddii
arrintan loo bareerayna waa sidii loogu bareeray, haddii aan loo bareerin-na
koley, koley Saraakiishii ku soo baxay arrintan ayaa ka mid ahaa, koley
jawaabteeda iyo waqtigeeda ay aan ka bixin doonnaa, si adagna waa uga bixin do onnaa,
haddii Alle idmo.”
General Koronto oo saaxiibo
dhow ay ahaayeen Madaxweyne Farmaajo ayaa muddooyinkii ugu da mbeysay ku kala
irdhoobay arrimaha siyaasadda ee dalka.
Koronto oo Korneyl ahaa ayaa
darajada S/Guuto waxaa loo dalacsiiyay 20-kii bishii October ee sanad kii 2017,
waana maalmo ka dib qaraxii dadka badani ku dhinteen ee 14-kii bishaasi ka
dhacay Isgoyska Zoobe ee Magaalada Muqdisho.
Wasiirka Amniga Soomaaliya,
Xasan Xundubey Jimcaale ayaa dhinacyada mucaaradka ku eedeeyay inay hab beeleed
u kala fur furayaan Ciidamadii Qa ranka, oo dib-u-dhiskoodu sida uu sheegay
dhibaato badan laga soo maray.
Khilaafka ka dhashay
doorashooyinka dalka ay aa gaaray meeshii ugu adkeyd, waana markii ugu ho reysay
xiisad ceynkani oo kala ah labaatankii sano ee ugu dambeysay ee dib-u-dhiska
Dowladnimada Soo maaliya.
Congo oo war kasoo saartay ujeedka safarka
FAR MAAJO iyo tuhun la xiriira KENYA iyo QATAR oo soo baxay
Madaxtooyada dalka
Jamhuuriyadda Dimoqraadi ga ah ee Congo ayaa markii ugu horreysay ka had ashay
safarka madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaaday ee Soomaaliya Maxamed
Cabdullaahi Farmaajo uu ku tegay dalkaas.
Qoraal kooban oo lasoo dhigay
barta twitter-ka ee madaxtooyada ayaa lagu sheegay in madaxweynaha dalkaas
Félix Tshisekedi, oo sidoo kale ah gu ddoom iyaha Midowga Afrika, uu Farmaajo
kala hadli doono arrimo ku saabsan gobolka, oo aan la caddeyn waxa ay yihiin.
Dhinaca kale, diblomaasiyiin
ku sugan gobolka ayaa laga soo xigtay in safarkan ay soo abaabushay Qatar,
islamarkaana la doonayo in lagu heshiisiiyo Ke nya iyo Soomaaliya. Qatar ayaad
u dooneysa hes hiiskan, sababtoo ah, dhul badeedka Soomaaliya ee Kenya ay
sheegatay ayaa waxaa qandaraas shidaal baaris ah ku haysta shirkadda ENI ee
Talyaaniga oo Qatar ay saami ku leedahay.
Madaxweyne Félix Tshisekedi
ayaa laba toddoba ad kahor un, 29-kii March, waxa uu Doha kula soo kul may
Amiirka dalka Qatar Sheikh Tamim bin Hamad Al-Thani, ayada oo la rumeysan yahay
in kulankaas loogala hadlay inuu qaato doorka dhex-dhexaadinta Soomaaliya iyo
Kenya, maadaama uu yahay guddo omiyaha Midowga Afrika.
Qatar iyo Congo ayaa la
sheegayaa inay doonaya an in Farmaajo uu ogolaado inuu heshiis la galo Ken ya,
taa beddelkeena Kenya ay aqoonsato Farmaajo.
Haddii heshiiskaas la gaaro ayaa Félix
Tshisekedi waxa uu kadib Midowga Afrika uga ololeyn doonaa inay aqoonsadaan
Farmaajo, maadaama muddo xile edka uu ka dhacay, labadii sano ee uu ku
darsaday-na ay diideen Reer Galbeedka, sida ay ku warramaya an diblomaasiyiinta
laga soo xigtay xogtan. Waan idi nla soo socod siin doonnaa wixii kusoo kordha,
Insha Allah.
Shir looga hadlayay Amniga oo lagu qabtay
Dhuusamareeb
Kulanka oo ay goob joog ka
yihiinTaliyeyaasha qa ybaha Kala duwan ee Ciidanka Federaalka ayaa diir ada
lagu saarayaa xaaladaha amni ee Dhuusam areeb iyo Deegaanada hoostaga, oo dhowr
jeer ay weeraro ka geysteen Xubno ka tirsan Ururka Al-Shabaab.
Maamulka Degmada
Dhuusamareeb iyo Saraa kiisha ayaa iska xog wareystay tallaabooyinka amni ee
Ciidamadu qaadeen iyo Howlgallada muhiimka ah ee looga fadhiyo in Ciidamadu ay
sameeyaan inta la gu gudajiro bisha Barakeeysan ee Ramadaan.
Saraakiisha kulanka ka qeyb galay ayaa waxaa ay balan qaadeen inay dardar
gelin doonaan howlgall ada ka dhanka ah Al-Shabaab, si looga saaro degaa nnada
Gobolada Mudug iyo Galgaduud ay kaga su gan yihiin dagaalamayaasha Al-Shabaab.
Guddoomiyaha xisbiga
mucaaridka ah ee Ucid, Fa ysal Cali Waraabe ayaa weerar afka ah ku qaaday
madaxweynaha dalka Jabuuti, Ismaaciil Cumar
Geelle oo dhawaan loo doortay markii shanaad inuu hogaamiyo dalkaas.
Faysal Cali Waraabe oo hadal ka jeedinayay kulan ka qabsoomay Clubhouse
ayaa waxa uu ku sheegay inaysan marnaba heshiis aheyn madaxweyne Geelle,
islamarkaana uusan la dhacsaneyn siyaasidiisa xukun maroorsiga.
Waxa uu ku tilmaamay madaxweynaha Jabuuti inuu yahay cadowga Somaliland
ee kasoo horjeeda inay hesho aqoonsi caalami ah oo ay baadi-goobeyso soddankii
sanno ee udambeeyay, maadama ay ku doodeyso inay tahay dal ka madax-banaan Soomaal
iya."Anigu heshiis ma nihin Ismaaciil Cumar Geelle, waayo Ismaaciil waa cadowga
Somaliland, waayo marnaba ma ogola in Somaliland la aqoonsado. Djibouti-na kama
dambaynayso Ismaaciil,” ayuu yiri Faysal Cali Waraabe.
Sidoo kale waxa uu carabka ku
adkeeyay in mad axweyne Geelle aysan ka dambeyn doonin Jabuuti, maadama uu gebi
ahaanba curyaamiyey siyaasiyiintii ka aragtida duwaneyd, islamarkaana uu
caburin iyo awood ku haysto hogaanka dalkaas.
Faysal ayaa dhowr jeer oo
hore taageero u muuji yey banaan-baxyo looga soo horjeedo Ismaaciil Cum ar
Geelle, oo uu xiligaas ku sifeeyay shaqsi ‘gacan-maroojis iyo kali-talisnimo’
ku haysta hogaanka Jabuuti.
Galmudug oo Puntland ku eedeysay inay
‘xoog uga haysato’ dhul ballaaran
Wasiirka warfaafinta dowlad
goboleedka Galmud ug, Axmed Shire Falagle ayaa ka fal-celiyey heshiis cusub oo
ay maamullada Galmdug iyo Puntland ku kala saxiixdeen magaalada Gaalkacyo ee
gobolka Mudug.
Falagle ayaa shaaca ka qaaday
in heshiiskaasi uu yahay mid milatari, isla-markaana ay si wadajir ah u
saxiixeen wasiirada amniga ee labadaasi maamul oo daris ah.
Sidoo kale wasiirka oo
hadalkiisa sii wata ayaa du ray heshiiskani, wuxuuna sheegay in Puntland ay
dhul ballaaran xoog heysto Galmudug, sida uu hadal ka u dhigay.
Wasiirka amniga maamulka Gal mudug ma carab-baabin halka uu ku yaallo
dhulkaasi uu shaaciyey inuu Galmudug ‘uga maqan’ dhin aca Puntland.
"Iskaashi Milatari ayey Gaalka
cyo ku kala saxiixdeen dowladaha Galmudug iyo Puntland, gaar aha an wasiirada amniga,
Fiqi iyo Galan,” ayuu yiri wasiir Falagle.
Sidoo kale wuxuu intaasi
kusii daray "Deegano Galmudug ah oo balaaran waxaa xoog ku heysta Puntland,”.
Hadalkan oo si weyn loogu
faafiyey baraha bulsha da ee Internet-ka ayaa waxaa ka dhashay fal-celin aad u
xoogan iyo hadal heyn badan, balse ma jirto illaa iyo hadda wax jawaab ah oo ay
Puntland ka bix isay eedeyntaasi culus ee loo jeediyey.
Madaxweynaha Puntland oo cafis u fidiyay
66 maxbuus bisha Ramadaan awgeed
Madaxweynaha Puntland Siciid
Cabdullaahi Deni, ayaa Dorraad cafis Guud u fidiyey 66 maxbuus oo ka mid ah
maxaabiista ku xiran xabsiyada degaanada Puntland. Madaxweyne Deni ayaa
maxaabiistaan caf is ugu fidiyey talo soo jeedin ka timid wasaaradda caddaalada
Puntland, iyadoo la eeg ayo fadliga bisha barakeysan ee Ram addan iyo xaaladda
caafimaad ee ca abuqa Covid-19 awgeed.
Tirada maxaabiista ugu badan ee
la cafiyay ayaa ku xirnaa xabsiga dhexe ee magaalada Garowe, xabsigaas oo ah
kan ugu weyn ee lagu hayo maxaabiista dambiyada kala duwan.
Saraakiisha xabsiga ayaa HOL u sheegay, maxaab iista la cafiyay in ay u
xirnaayeen dambiyo fudud isla markaana muddada xabsi hayntooda ay u dhimanayd
wax yar.
Sanadkii hore, Puntland ayaa
cafisay 194 maxb uus.
HALKAN KA AQRISO W.WARGEYSA MOGTIMES 20-APRIL-2021
.