HALKAN KA AQRISO W/W MOGTIMES 7 MARS 2021
Golaha
wasiirada XFS oo kulan deg deg ah ka yeeshay xaaladda..
G/Wasiirada ayaa ku baaqay in
sida u gu dha qasiyaha badan gurmad beni’aadanimo la gaar siiyo qoysaska uu
saameeyay biyo la’ aanta.
Shixnaddii
ugu horreysay ee tallaalka COV ID-19 ah oo loo soo diray Soomaaliya
Dowladda India ayaq sheegtay
in Soomaa liya ay u soo dirtay shixnad talaalka Coronovirus ah, oo lagu
sameeyay isla wadanka Hindiya si loola dagaalamo cudurka Coronavirus.
Waa shaxnaddii ugu horreysay ee
tallaalka COVID-19 ah ee inta la ogyahay loo soo diro So omaaliya, tan iyo
markii tallaalka lagu guul eystay in la helo daba-yaaqadii 2020.
Tallaalka India oo ay sameysay
shirkadda Bharat Biotech ayaa lagu magacaabaa Covaxin, wuxuuna wax ku ool yahay
81%. Marka loo bar bar dhigo, tallaalka AstraZeneca ee UK waa 62%, halka
tallaalada Mareykanka ee Pfizer iyo Moderna ay kala yihiin 94% iyo 95%.
India ayaa sidoo kale sheegtay
in horay ay talaalkan u siisay dowladaha deriska la ah, bal se hadda ay
qorsheyneyso sidoo kale iney gaa rsiiso wadamo dhaca Europe, Latin America, Ca ribbean
ilaa Afrika Africa iyo Koofurta Bari Aa siya.hay’ada Caafimaadka Aduun ka WHO
qa yb-teeda Africa ayaa Sheegtay ilaa Shalayy in 12 dowladood oo African ah la
gaars iiyay in ka badan 11 Malyan oo talaalka Covid-19 iyada oo la fulinayo
Barnaamijka COVAX ee dalalka faqr iga lagu gaarsiinayo talalkan 10-kii maalmood
ee lasoo dhaafay.
Qaar ka mid ah dalalka Bariga
Afrika ayaa la gaarsiiyay talaalkan WHO, sida Kenya, Su dan &Uganda,
waxaana sidoo kale la filayaa 10 dal oo ay Somaliya ku jirto in la gaarsiin
doona isbuucaan sida laga soo xigtay hay’adda caafi maadka adduunka ee WHO.
Madaxweyne
Geelle'' dadka ayaa igu qasbay in aan markii shanaad u tartamo xilka mada xweynaha
Madaxweynaha dalka Jabuuti
ayaa lagu wa daa inuu markii shanaad u tartamo xilka mada xweynaha dalkaas oo
uu soo hayay tan & 1999, iyadoo la filyay in uu marka isaga fariisa nayo
doorashada.
Isaga oo la hadlayay BBC
ayuu sheegay Geelle in sababta uu sidan u sameynayo tahay rabitaan ka yimid
dadka reer Jabuuti oo sida uu hadalka u
dhigay ku qasbay in uusan meesha banneeynin mar kalana uu is ku soo taago
xilka.
''Annaga oo aan hadlin dadka
iyaga ayaaba cods aday inaan mar kale tartamo oo ilahaa joog oo ha tagin, sidaa
daraa deed waxaan go'aansaday in aan tartamo markii ugu dan beysay'' ayuu yiri
Ismaaciil Cumar Geelle.
Laakiin dhinaca kale marka la
eego mucaar adka ayaa arintan u arka mid muujineysa ku ta gri fal awoodeed
madaama uu hadda isaga xaf iiska maamulo iskuna arkayo in uu doorashada u
maamuli karo sidii uu doono.
Waxaa sidoo kale la sheegay
in shacabka leyska hortaagay dibadbaxyo isbuucyadii la so dhaafay lagu diidanaa
in Geelle uu markii sha naad u tartama xilka.
Madaxweynaha
Puntland oo sheegay in 80% ay ku guulayst een dagaal ay ku qaadeen kooxdii
Alshabab ee weerartay xabsiga Bosaso
Madaxweynaha Puntland Siciid
Cabdullaahi Deni oo Basaso shir jaraa'id ku qabtay ayaa she egay in 80% lagu
guulaystay howl gal lagu qaa day kooxdii Alshabaab ee habeen hore weerartay
xabsiga magaalada Bos aso, halkaas oo ay maxaabii sna kala baxeen.
Mada weyne Deni ayaa shee gay
inuu waqti gan howlgal ka socdo meelihii ay kasoo duuleen Alshabaab, isagoo
tilmaamay inay ka ciribtiri yaan goobaha ay ku dhuumaalay sanayaan oo ay kasoo
abaabulaan weerarada.
Waxaa madaxweyne Deni uu qiray in Alshab aab ay ku guulaysteen in ay la
baxsadaan qeyb kamid ah maxaabiistooda, inkastoo uu sheegay in ay dib usoo
qabteen maxaabiis intaas ka ba dan kuwana ay dileen.
Dhinaca kale, madaxweyne Deni, ayaa she egay
inuu meel wacan marayo baaritaanka dilkii loo geystay weriye Jamaal Faarax
Aadan oo ko wdii bishaan xilli habeen ah lagu dilay waq ooyiga magaalada
Gaalkacyo.Warar madax bannaan oo HOL heshay wa xay sheegayaan in ciidamada
ammaanka ay ga canta ku dhigeen rag aad loogu tuhmayo in ay ka dambeeyeen dilka
weriyaha.Xigasho:-hiiraan.com
Meydadka
dad hor leh oo laga soo saaray goobtii uu ka dhacay qaraxii Habeen hore
Waxaa kordhay khasaaraha ka
dhashay qari xii is-miidaaminta ahaa ee Habeen hore ka dhacay ma qayaadda
Luul-Yemeni, taas oo ku taalla agag aar ka dekadda weyn ee Muqdisho. Shalay ay aa
burburka dhismayashii Habeen ho re ku dumay qaraxaas ee ka agdhawaa maq ayadaas
laga soo saaray meydad dad hor leh oo qaraxaas ku geriyood ay. Meydadka
dhismayasha as laga dhex he lay ayaa gaar aya illaa 3-qof, waxaana si doo kale
dhawacyo soo gaaray u ge riyooday qa ar ka mid ah dadkii Habeen hore halkaas ku
dhaaw acmay.
Inta la ogyahay qaraxaan
waxaa ku geeriyo oday dad ka badan 25-qof, halka dhaawacyadu ay intaas ka badanyihiin.
Afhayeenka booliska Soomaaliya
Sadiiq Aad an Cali oo saqdii dhexe ee Habeen hore warba ahinta kula hadlay
goobta uu qaraxu ka dhacay ayaa sheegay inay xaqiijiyeen geerida 10-qof iyo dha
awaca ugu yaraan 30 kale. Maamulka gaadiidka gurmadka deg-dega ah ee Aamin
Abulance ay aa isla Habeen hore warbaahinta u sheegay in maqaay adda la
qarxiyey ee Luul-Ye meni ay ka qaadeen meydadka 20-qof iyo dhaa wacyada 30
kale.
Mas’uuliyadda qaraxaas waxaa
sheegatay Al-Shabaab, waxayna tilmaameen in saraakiil ka tirsan dowladda
Soomaaliya ay xilligaas ku sugnaayeen maqaayadda.
Waa weerarkii labaad oo
Al-Shabaab ay ku qaadeen maqaayadan, waxaana qaraxii kan ka horeeyey oo dhacay
8-dii bishii Agoosto ee sa nadkii 2020 fuliyey qof isku soo xiray waxyaaba ha
qarxa, kaas oo galaaftay nolosha dad u badn aa waardiyihii maqaayadda.
Weerarkaan Habeen hore dhacay ee
dadka ba dan ga laftay ayaa ku soo aaday, iyadoo M/Mu qdisho sacadihii lasoo
dhaafay ay ka jirtay xii sad siyas adeed oo u dhaxeysa mucaaradka &
dowladda.
Sidoo kale 2dii maalmood ee u
dambeysay waxaa jiray tuhun iyo cabsi la xariirtay in gaadiid qaraxyo lagu soo
raray ay M/Muqdisho ku dhex jiraan.
Turkiga
oo cambaareeyay qaraxii cuslaa ee Habeen hore ka dhacay magaalada Muqdisho
War ka soo baxay Wasaarradda Arrimaha di badda
dalka Turkiga ayaa si adag loogu camb aareeyay
weeerarkii dadka badani ku dhinteen ee Habeen hore ka dhacay magaalada Muq disho.
'Qoraalka ka soo baxay W/Arrimaha
Dibadda Turkiga ayaa lagu yiri'' Waxaan si adag u cam biareyneynaa weerarka
foosha xun ee Argagixi sadu ka geysatay M/Muqdisho waxaanan tacsi u direynaa
shacabka walaalaha ah iyo Dowlada Soomaaliya Waxaan u rajeynaynaa naxariista
Eebbe korkiisa kuwa naftooda ku waayey, wax aana u rajeeyneynaa caafimaad deg
deg ah kuwa dhaawacmay''
Qaraxa Habeen hore oo ahaa kii ugu cus laa
ee wa ayadan soo mara M/Muqdisho ayaa waxaa ku geeriyooday ku dhawaad 20 ruux
oo isugu jiray shacab iyo Askar halka in ka ba dan 30 ruuxna ay ku dhaawacmeen.
Bartilma ame edka qaraxa ayaa ahaa maqaaxida lagu magic aabo Luul Ye meni oo ku
taala D/ X/-Jajab meel aan ka fogeyn dekedda M/Muq disho.
Sheekh
Shariif oo ka hadlay haddii ay ka tanaasuleen dibad-baxii ka baaqday
Madaxweynihii hore ee
Soomaaliya Shariif Sheekh Axmed, ahna guddoomiyaha Midowga Musharaxiinta ayaa
ka hadlay dibad-baxa ay mucaaradka qorsheeyeen inay ka dhigaan Muq disho ee mar
kale Shalay baaqday.
Madaxweynahii hore wuxuu sheegay
in bur burka ay haatan Soomaaliya kasoo kabaneyso ay sababtay ciidamada oo ku
milmay siyaasad da, wajiga ay leedahay iyo sida ay u tahay wax xunna laga
heysto xusuuso xun oo laga shee keyn karo.
"Arrintaas waxay muujineysaa
dooda musha raxiinta ee ah cidda amniga sugeysa iyo arrinta ciidamadda ay
noqoto qadiyad xal laga gaaro maadaama madaxweynaha waqtigiisu dhamaa dey uu si
qaldan u adeegsaneyso,” ayuu yiri Shariif. Isagoo hadalkiisa sii wata wuxuu
yiri: "Dalkan wuxuu horey ugu burburay ciidanka oo siyaasadda galay.”
Shariif Sheekh Axmed wuxuu
sheegay in mi dowga musharaxiinta aysan weli ka tanaasulin dibad-baxa,
islamarkaana ay dhowaan iclaamin doonaan maalinta xigta ee la qaban doono diba d
baxa nabadeed, sidoo kalana wuxuu carrabka ku dhuftay iney dibad baxaas sugi
doonaan am maankiisa ciidamo ayaga taabacsan.
Dhanka kale Dowladda
Soomaaliya ayaa sheegtay ineysan marnaba ogolaan doonin inuu dhaco dibad bax
aysan mas’uuliyadda amnigii sa iyaga ku xirneyn.
Walaaca dadweynaha ku nool
Muqdisho ay aa sare u kacay kadib markii ay dib usoo laabat ay aragti kala
duwanaantii dibad baxa iyo xaal adda guud ee magaalada, waxaana laga cabsi
qabaa iney dhacaan waxyaabo horay looga dig ay.
R/W
Rooble oo helay fursad weyn, afar sabab dartood
Kulamada Madaxweyne Farmaajo waxaa diidan mucaaradka iyo maamulada
Puntland iyo Jubbaland waana awood saameyn weyn ku leh siyaasada Soomaaliya
iyadoo ay u sii dheertay in waqtiga meel adag marayo iyo in uu damaadat muddo
xileedka Madaxweynaha.
Tan iyo wixii ka dambeeyay 8-da bisha Feberaayo oo ku beegneyd muddo
xileedka Madaxwyanha ayey wax kasta sii adkaadeen. Hadda Ra’iisul Wasaaraha
Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble waxa uu haystaa fursad dahabi ah oo suurta
gelin karta in uu hogaanka u qabto doorashada Soomaaliya, islamarkaana
Soomaaliya ku reebto magac iyo sumcad ay taariikhda xusto.
1- Maamulada qaar iyo mucaaradka oo ka kalsooni baxay Madaxweyne Farmaajo
iyo dha mmaan kulamadii uu Iclaamiyay oo qabsoomi waayay ayaa suurta gelin kara
in talada doo rashada loo dhiibo Rooble, waxayse u baahan tahay in isaga uu
muujiyo hamigaas, iyo inuu san wax cabsi ah ka qabin fal-celinta Villa Som alia.
3- In waqtigii Madaxweynaha uu dhamaaday isl amarkaana Farmaajo uusan
haysan wax sharciyad ah oo uu ku qaato go’aano masiiro ah, ayaa sidoo kale
fursad siinaya Rooble. Sid oo kale, Farmaajo waa musharax madaxweyne,
suurta-galna ma ahan in cayaar uu qeyb ka yahay uu sidoo kale garsoore ka
noqdo.
4 – Waxaa sidoo kale Rooble fursad siinaya inaysan jirin wax talalabo ah
oo uu ka cabsi qa bo in Farmaajo uu qaado, haddii uu awo oddiisa muujiyo,
sababtoo ah sharciyan xilka ugama qaadi karin, sidoo kale kama baabuli karo mo oshin
xil-ka-qaadis.
Su’aashu waxay tahay Rooble, ma dafi doo naan fursaddan weyn ee hortaalla oo uu taari ikhda baal dahab ah uga gali karo, mise bilo kadib markii xilka uu ka dego ayey u billaaban doontaa inuu shallaayo weligiis?
Xigasho:-badweyntimes.net
Xildhibaan Cali Axmed oo geeriyooday isaga oo doonayey inuu ka gaaro aaska hooyadii
Rabbi ha u naxariistee, waxaa Shalay shil ga ari ku geeriyoodey Xildhibaan Cali Axmed Sal aad (Cali Dhahar) oo ka tirsanaa baarlamaanka Puntland. Shilka ayaa ka dhacay tuulada Midi galo ee gobolka Sanaag, waxaana uu ku sii jee dey degmada Badhan.
Xildhibaanka ayaa ku sii
jeeday degmada Ba dhan oo ay ku geeriyootay hooyadii marxuumad Raxma Ciise.
Xidhibaanka ayaa shilkaas ku
galay degaan ka Midigale oo qiyaastii 40KM u jira degmada Badhan ee Gobolka
Sanaag sida laga soo xig tay Qoyskiisa iyo xildhibaanno ka tirsan Baar lamanka
Puntland
Xildhibaanka waxaa markii hore
soo gaarey dhaawac aad u culus, waxaana uu geeriyoodey saacado yar kadib. Xildhibaan
Cali Dhahar mu ddo dheer ayuu ahaa Xogahaynta Golaha Wakiilada ee Puntland,
waxaana uu sanadkii 2019 ka mid noqdey Baarlamaanka isaga oo ka soo galay
degmada Badhan.
Madaxweynaha Puntland Saciid
Cabdullahi Deni ayaa ka tacsiyeeyey Geerida Marxuum Xil dhibaan Cali Axmed
Dhahar iyo Hooyadiis Mar xuumad Raxmo Ciise Rabaadin.
QM oo
cambaareysay qarixii ka dhacay Muqdisho
Warsaxaafadeed kasoo baxay
xafiiska Qar amada Midoobay ee Soomaaliya (UNSOM) ay aa waxaa looga hadlay
qarixii xooganaa ee Ha been hore ka dhacay magaalada Muqdisho ee caasimad dalka
kaas oo geystay waxyeelo kala duwan.Qaramada Midoobay aya asheegtay in ay si
xoogan u cambaar ey neyso weerar kaas, islamark aana waxa ay tacsi u dirtay
ehellada ay dadkoodu ku dhinteen qaraxaasi.
Sidoo kale Qaramada Mi doobay
ayaa caafimaad de g-deg ah u rajeysay dadkii kale ee ku dhaaw c may
weerarkaasi, kuwaas oo kor u dhaafaya illaa 30 qof.
"Bahda Qaramada Midoobay ee
Soomaaliya waxa ay si adag u cambaareynayaan weerarkii fo osha xumaa ee
Al-Shabaab ay 5-tii Maarso ka geysteen magaalada Muqdisho, waxa ayna tacsi u
dirayaan qoysaska dadkii naftooda ku waayey weerarkaa, iyagoo u rajeynaya caaf imaad
degdeg ah kuwii ku dhaawacmay,” ayaa lagu yiri qoraalka Qaramada Midoobay.
Hadalkan ayaa ku soo aadaya,
iyada qaraxii Habeen hore ka dhacay maqaayqadda Luul Ye meni ay ka dhalatay
cambaareyn xoogan, kaas oo ay sheegatay kooxda Al-Shabaab.
Si kastaba muddooyinkii lasoo
dhaafay ayaa waxaa gudaha caasimada ka dhacayey falal liddi ku ah ammaanka,
kuwaas oo isugu jiro dilal iyo qaraxyo, waxaana arrimahan ay ku soo aad ayaan,
xilli ay Soomaaliya ku jirto marxalad kala guur ah la aadayo doorasho.
Wasaaradda
Caafimaadka XFS oo shaacisay kiisas cusub oo la xiriira COVID-19
Wasaaradda Caafimaadka
Xukuumadda Fe deraalka Soomaaliya ayaa warbixinta maal inlaha ah ee xogta
Feyruska Karoona ku shee gtay in la diiwaan-geliyay 191 xaalado cusub oo
COVID-19 ah 48-kii saac ee la soo dhaafay.
Warbixinta Wasaaradda
Caafimaadka ayaa waxaa lagu caddeeyay in xaaladaha cusub laga diiwaan geliyay
gobalka Banaadir 144 qof, Som aliland 31 iyo Jubbaland 16 qof, waxaana 112
kamid ah dadka bukaanada ay yihiin rag, halka 79 kalena ay dumar yihiin.
Wasaaradda ayaa xaqijisay in
Cudurka halis ta ah ee COVID-19 ay saacadihii lasoo dhaafay Gobolka Banaadir
ugu dhinteen 18 qof, halka Somaliland ay ugu geeriyoodeen laba ruux oo
ka mid ahaa dadkii qabay Cudurka.
MO FARAH
O ISKA BEDELAYA MAGACII UU CAANKA KU AHAA EE DUNIDA LOOGA YAQIIN
"Magacayga mustaqbalka waa
Maxamed, waxa aan dareemayaa in imi nka Mo ay dhamaatay ,waxa aan doonayaa inaan
hilmamo hamigii aan gaaray iyo wixii aan sameeyay” ayuu yiri Orodyahanka Maxamed
Farax.
Go’aankan uu magaca caanka uu ku noqday uga guurayo Mo Farah ayaa hadal
heyn badan ka dhalisay baraha bulshada, waxaana dadka qaar soo dhaweeyeen
go’aankiisa halka dadka qaarna tilmaameen inay wax u dhi meyso caanimadiisa.
TURKIGA
OO XERO MILLATARI KU WAREEJIYAY DOWLADDA SOOMAALIYA
Dowladda Turkiga ayaa Shalay xero
milateri ku wareejiyay Dowladda Fader aalka Soomaaliya gaar ahaan milatariga
sida gaarka ah u tababa ran ee Gorgor.
Iskaashiga militariga ka sokow,
2da dal waxa ay sidoo kale iska kasha daan caafimaadka, waxbarashada, iyo
dadaallada kale inkastoo dad bad an ay rajo xumaadeen Turkey ka dib markii uu
ku milmay loolanka Siyaas ada gudaha wadanka
MADAXWEYNAHA
MASAR OO SUUDAAN KALA HADLAYA ARRIN LAGU MURANSAN YAHAY
Md.Sisi waxaa sidoo kale inta
uu joogo Khartoum kala hadlaya madax da Sudan amniga Badda Cas iyo xaaladaha ka
soo kordhay xuduudaha Sudan, sida lagu yiri bayaan ay soo saartay madaxtooyada
Masar.
HALKAN KA AQRISO W/W MOGTIMES 7 MARS 2021
.