JUBBALAND OO BEENISAY WARQAD LAGU BAAHIYAY BARAHA BULSHADDA http://mogtimes.com/assets/thumb.php?src=/uploads/article/photo/IMG_B2E697-C24D6B-D13F79-4DEA27-5186E2-15C351.jpg&h=210&w=210 Guddiga madaxa bannaan ee Xudd uudaha iyo Doorashooyinka Jubbaland oo Shalaykulan ku yeeshay xarunta Da awad ee magaalada Ki smaayo ayaa ka war bi xiyey waxqabad ka mu ddadii 3 bil ood ah ayd ee ay shaqaynaye en. Kulanka Shalaygud diga madaxa ba nnaan ee Xudduudaha iyo Doorashoo yinka Jubbaland ayaa in tii uu socday wa xaa lagu sheegay in sa farro ay dhowaan ku tageen degmooyin ka iyo deeganada gobolada Gedo iyo Ju bbada hoose ay kulamo kula soo qaate en qaybaha kala duwan islamarkaana ay u sharraxeen hannaanka loo marayo doorashada. Guddoomiye kuxigeenka guddiga madaxa bannaan ee Xudduudaha iyo Doorashooyinka Jubbaland Axmed Cu mar Maxamed ayaa warbaahinta u shar raxay waxa u qabsoomay guddiga mud dadii uu jiray.

Guddoomiyaha guddiga madaxa bannaan ee Xudduudaha iyo Doorasho oyinka Jubbaland Xamsa Cabdi Bare ay aa u mahadceliyey dhamaan shacabka Jubbaland ee sida diiran ugu soo dhowe eyey deegaanada ay tageen.

Xamsa Cabdi Barre Guddiga mada xa bannaan ee Xudduudaha iyo Doo ra shooyinka Jubbaland ayaa been ab uur ku tilmaamay qoraalka lagu baahiy ey baraha bulshada ee ahaa in beesha ca laamka ay kala kulmeen cadaadis la xir iira qaabka loo soo xulaayo Xildhibaana da Barlamanka Jubbaland wuxuuna she egay in doorashadu ay u dhacayso sida loo qorsheeyey.

Guddiga madaxa bannaan ee Xud duudaha iyo Doorashooyinka Jubbaland ayaa howshooda si habsami leh u wata waxaan dhowaan lagu wadaa in ay mag aalada soo gaaraan Odayaasha dhaqan ka ee soo xulaya Xildhibaanada Baarl ammaanka.

AFGEMBI DHICISOOBAY OO KA DHACAY ITOOBIYA .

Afgembi dhicisoobey ayaa Habeen hore ka dhacay Degaanka Amxaarada ee da lka Itoobiya, sida uu ba ahiyay telef ishan ka dawladda Itoobiya ee ETV.

Afgembig an ay aa la doonayay in meesha lagaga tuuro xisbiga talada ha ya iyo dawladda deeg aanka Amxaara da.

Ciidanka xoogga dalka Itoobiya qey btooda ku sugan degaanka ayaa la she egay in ay isku dayeen in ay maamulka Taladda ka tuuraan.

Howlgal weyn iyo Xaalad deg deg ah ayaa degaanka looga dhawaaqay.

CIIDANKA DANAB OO KA QABSADAY DEGAA NNO CUSUB ALSHABAAB

Ciidamada Xoogga Dalka ee Dan ab,ayaa Shalay deegaano cusub kala Ware egay AlShabaab ka dib markii ay ho wlgal ka sameeyeen degaano Hoos yim aada Magaalada Marko ee gobolka Shabeellaha Hoose.

Saraakiil ka tirsan Ciidanka xoogga dalka ayaa warbaahinta u xaqiijiyay in de gaanada ay ka qabsadeen AlShabaab ay kasoo qaadi jireen Weerarada ka dhanka ah Ciidanka dowladda ee ku sugan Mar ko. Howlgalka ayay sheegeen in ay sii so con doonaan tan iyo inta laga saarayo AlShabaab gobolka Shabeellaha Hoose.

Ciidanka dowladda Soomaaliya ayaa bil ihii ugu dambeeyay howlgallo ka dhan ah AlShabaab ka waday gobolka Shabee llaha Hoose.

DOWLADDA SOOMAALIYA OO HESHIIS LA GA SHAY SHIRKADDO SHIDAAL BAARIS AH

Wasaaradda Batroolka iyo Macdanta ee Xukuumadda Soomaaliya ayaa shaaca ka qaaday in ay dib u soo celiyaan heshi isyadii dowladdii dhexe la gashay Shirkad aha Shell iyo Exxon Mobil oo muddo 30 sa no ku dhaw dalka ka maqnaa.

Wasiir ku xigeenka Wasaaradda Mac danta iyo Batroolka ee Xukuumada Soom aaliya Md.Maxamuud Cabdiqaadir Hilaal oo la hadlayay Wakaaladda Wararka Qar anka Soomaaliyeed SONNA ayaa u shee gay in Wasaaraddu ay heshiis la saxiixat ay Shirkadaha Caalamiga ah ee Shell iyo Exxon Mobil, kuwaasi oo haatan ka baxay xaaladdii ku qasabtay in ay waddanka kaga baxaan tan iyo bur burkii dowladdi dhexe ee dalka, isagoo intaa ku daray inay aqbaleen inay bixiyaan dhamaan xuq uuqihii lagu lahaa, kuwaas oo ku salaysan qandaraasyadii ay galeen xilligaas ayaga oo raacaya habraaca ku xusan Sharciga Shidaalka ee dalka.

Md. Maxamuud Cabdiqaadir Hilaal ay aa sheegay in madaxda Shirkadaha Shell iyo Exxon Mobil ay diyaar u yihiin inay ka mid noqdaan geeddi socodka soo saari dda Shidaalka Soomaaliya.

"Shirkadaha Shell iyo Exxon Mobil wa xaa jirta qandaraasyo lala galay xilligi dowladdi dhexe ee sideetamadeeyadii oo la siiyay xirmooyin, xirmooyinkaasi ayaga ah waxa ay ahaayeen intii dowladdii dhe xe jirtay waqtiyadii heshiiska la galay sida ku cad inay ka shaqeeyaan soona saar aan shidaalka, laakiin dowladdii dhexe ma rkii ay meesha ka baxday oo dhibaatadii dhacday ayay ku baxeen daruuf” ayuu yiri Wasiir kuxigenka Macdanta iyo Batrolka.

"Tani waxa ay muujineysaa in wadan ka ay xasilooni ka jirto, taasi oo Soomaa liya guul u soo hooyatay ay u tahay, wa ana tallaabo lagu farxo in shirkado caal ami ah oo sidan u waa weyn ay diyaar u noqdaan inay dalka dib ugu soo laabtaan” ayuu yiiri Md. Hilaal.

MADAXWEYNAHA JUBBALAND OO KULAMO KA WADDA NAYROBI

Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Jubbaland Mudane Axmed Maxamed Isl aam ayaa la kulmay Jaaliyada Jubbaland ee Dalka Kenya isagoo uga warbixiyay Xa alada Jubbaland iyo dib usoo kabashada deegaanka.

Dhinaca kale Md. A.Madoobe wuxuu ku ammaanay Jaaliyada dadaalkooda la xiriira sidii ay uga qayb qaadan lahayeen hormarinta deegaanka isagoo hoosta ka xariiqay in si rasmi ah loo furi doono Xaf iiska Jaaliyada ee Nairobi kuwaas oo Noq on doona wakiilla Rasmiga ah ee Dowlad Goboleedka Jubbaland ee Kenya.

Jaaliyadda ayaa Madaxweynaha ka codsatay in la joogteeyo xiriirka Jaaliyada iyo Dowlada waxaana Madaxweynahu uu ballan qaaday in arrintaas la xoojin doono.

Madaxweynaha ayaa sidoo kale la kul mey Dhalinyarada JYL ( Ururka Dhalinya rada Jubbaland) kuwaas oo dadaalo ba dan u sameeyey sidii ay waxbarashada iyo wacyigalinta bulshada kor loogu qaadi lahaa.

Md.A.Madoobeayaa uga mahadceliy ey dadaalkoodana ku bogaadiyey kuna dhiiri galiyey inay dadaalkooda sii labo jibaaraan isagoo u ballan qaadey inay Do wlada jubbaland garab kasiin doonto sidii dhalintaas sida mudawacnimada ah u sha qeynaysa dadaalkooda uga miro dhalin lahaayeen deegaanada Jubbaland oo dha na u gaasiin lahaayeen.

MADAXWEYNAHA SOMALILAND OO XILKA QAADIS IYO MAGACAABIS SAMEEYAY

Madaxweynaha Somaliland, Md. Muu se Biixi Cabdi waxa uu wareegto madaxw eyne oo summadeedu tahay JSL/XM/XKQ /222/1328/062019, uu Xilka qaadis iyo Magacaabid ku sameeyey xubno ka mida Golihiisa Wasiirada.

Waxaanay u dhignayd Wareegtada Mad axweynuhu Sidan:

Wareegto Madaxweyne

Ujeeddo: Xil Kaqaadis

Ku: Maxamuud Saleebaan Ciise (Mingi ste),

Wakiilkii hore ee Somaliland u fadhiyey Dalka Shiinaha

Ku: Maxamed Cabdikariim Cumar Ismaa ciil,

Safiir Kuxigeenkii hore Somaliland u fadhiyey dalka Itoobiya

Og: Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Dibe dda iyo Iskaashiga Caalamiga ah

Mudanayaal,

Sida aad la socotaan, xilka Qaranka ayey sunnihiisa tahay in uu meerto noqdo, oo loo igmado hadba ciddii hanan karta. Sidaa darteed, waxaan gartay in laga bil aabo taariikhda Shalayaan idinka qaado xilalkii aad u hayseen Somaliland.

Waxaan idiinka mahadcelinayaa muddadii aad hayseen xilalka.

Magacaabis

Markaan Arkay: Dastuurka Somaliland, Qodobka 90aad;

Markaan Arkay: Aqoontooda, Kartido oda iyo Waayaaragnimadooda;

Markaan ku Qancay: In ay Hanan Karaan Masuuliyadda ka Dhalanaysa Xilalkan;

Markaan Sameeyey: Latashi Ballaaran.

Waxaan Go’aamiyey;

In laga bilaabo taariikhda Shalayaan ma suuliyiintan u magacaabo xilalkan:

Maxamuud Xaamud Cumar Guddoomiya ha Gobolka Badhan

Cabdiraxmaan Axmed Muuse Guddoom iye Kuxigeenka Gobolka Badhan

Cawil Ibraahim Cali Wakiilka Xafiiska Gan acsi ee Somaliland ee Dalka Shiinaha

MADAXWEYNE XAAF OO DIIDAY IN UU LA KULMO WAFDIGII KA SOCDAY DOWLADDA

Magaalada Dhuusamareeb ee Caas imadda maamulka Galmudug waxaa ka socda kulamo kala duwan oo looga ha dlaayo Xaaladda maamulka Galmudug.

Madaxweynaha maamulka Galmudug Axmed Ducaalle Gelle Xaaf ayaa sheegay in uusan la kulmi doonin Wafdiga uu hogg aaminaayo Wasiirka Arrimaha Gudaha Maadaama uu si sharci darro ah ay ku soo galeen Magaalada Dhuusamareeb.

Xaaf ayaa hadda Magaalada kulamo kala duwan kula leh Mas’uuliyiin ka tirsan maamulka Galmudug iyo xildhibaano ka tir san dowladda dhexe ee Soomaaliya oo la ga soo doorto M/ Dhuusamareeb.

Kulamadda ayaa looga hadlaya sidii Madaxweyne Xaaf uu u aqbali lahaa Wa dahadal uu la galo dowladda dhexe ee Soomaaliya.

Xaalad jahwareer ah ayaa ka taagan Magaalada Dhuusamareeb ee Galmudug tan iyo markii uu tagay Wasiirka Arrimaha Gudaha Soomaaliya .

13 MALEESHIYO OO AY KU JIREEN AJAANIB OO LAGU DILAY DUQEYN KA DHACDAY AFGANISTAN

Milliteriga dalkaasi waxay sheegeen in duqeyn diyaaradeed lagu dilay 13 Malee shiyo oo gacansaar la leh Ururka Daaliba an, oo ay ka mid ahaayeen Kusimaha Ca aqil Degmo iyo 2 Dagaalyahano shishee ye ah.

Duqeyntaas ayaa la sheegay inuu xa lay ka dhacay Degmadda Pasthunkot ee Gobalka Faryab ee Waqqoyiga dalkaasi.

Gobalka Waqooyiga, Maxamed Xanif Resaay oo la hadlay Wakaalladda Warar ka Shiinaha ee XINHUA ayaa xaqiijiyey inuu dhacay weerarkaasi, inkastoo uusan shaacinin dalalka ay ka soo kala jeedaan Dagaalyahanadda shisheeyaha ee lagu dilay duqeyntaas.

Afhayeenka waxa uu tilmaamay inay sii wadi doonaan inay beegsadaan gooba ha ay Maleeshiyadda Daalibaan ku dhuu maalaystaan,Ururka Daalibaan weli kam aysan hadlin duqeynta lagu dilay xubno ka tirsan Kooxdooda.

Xildhibaan Sakariye” Galmudug mahan Meherad qof leeyahay”

Xildhibaan Sakariye Gaashaan oo ka mid ah xildhibaanada Golaha Shacabka oo ka hor had laayay Xildhib aanada Gola ha Shac abka ayaa kasoo ho rjeestay dad aallada Wasiir ka Arrimaha Gudaha uu ka waddo Magaalada Dhuusamareeb.

Xildhibaanka ayaa sheegay in Galm udug dowladda dhexe ee Sooma aliya ay dhibaato ku heyso, islama rkaana waxaa uu sheegay in Macalin Maxamuud oo dow ladda ay ka gadanayso Galmudug uusan Saxiix ku laheyn dhismihii maamulka. Waxaa uu xusay in tahay wax laga xu maado in dowladda dhexe ay hareermart ay dadkii dhistay Galmudug oo ahaa 11 Qabiil, islamarkaana ay la safatay Wadda ad diimeed oo xil ka heynin Galmudug.

GAARI CIIDAN OO UU LEEYAHAY MADAXWE YNE KUXIGEENKA PUNTLAND OO LALA GOOS TAY

Wararka naga soo gaaraya Magaalada Garowe ee Caasimadda maamulka Punt land ay aa waxa ay sheegayaan in gaari Ciid an oo uu leey ahay Madaxweyne ku xigeenka maam ulka Puntland ay la goos teen Ciidamo ka tirsan maamulka Punt land.

Ciidanka Gaariga la goostay ayaa la sheegay inay tirsanaayeen Ilaaladda Mad axweyne ku xigeenka maamulka Punt land, islamarkaana lasoo galeen dhanka maamulka Somaliland.

Kooxda Gaariga la goosatay ayaa ga aray degaanka Xuddun ee gobolka Sool oo ay ku sugan yihiin Ciidanka Somalil and, waxaana halkaasi kusoo dhaweeyay Ciidanka Somaliland.

Dhawan ayay aheyd markii Ciidan kas oo goostay Somaliland oo hubkooda wata ay gaareen degaano ka mid ah maamulka Puntland.

AQALKA SARE OO ANSIXIYAY WAX KA BAD ALKA LAGU SAMEEYAY XEERHOOSAADKA GOLAHA

Golaha Aqalka sare ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ayaa Shalayoo sabti ah xarunta Golaha ku yeeshay Kalfadhiga 5aad Kulankiisa 9aad.

Kulanka oo uu shirguddoominayay Guddoomiyaha Golaha Aqalka sare Sen ator Cabdi Xaashi Cabdullaahi ayaa ajend ihiisu wuxuu ahaa akhrinta 3aad ee dibueegista Xeer hoosaadka Golaha Aqal ka sare.

Guddoomiyaha Guddiga Xeer hoosa adka anshaxa iyo Xasaasanada Golaha Aqalka sare Senator Xasan Faarax Xuja ale ayaa Senatarada u akhriyay qodobada wax ka bedelka lagu saleeyay ee dibuee gista xeer hoosaadka Golaha Aqalka sare,waxayna intaasi ka dib Golaha Aqal ka sare codeyn u qaadeen Akhrinta 3aad ee dibueegista xeer hoosaadka Golaha.

Ugu danbeeyntii G/Golaha Aqalka Sare ,Md. Cabdi Xaashi Cab ullaahi ayaa ku dhawaaqay natiijada codeynta Gacan taa ga ah,kulanka oo ay goobjoog ahaayeen 30Senator ayaa Waxaa ogolaaday 29Se natar ,mana jirin xubin diiday ama ka aam ustay.

QAXOOTIGA SOMALI AH OO KU NOOL ERIT REA OO BILAABAY INAY U HAYAAMAAN XEROOYIN KU YAALLA ITOOBIYA

Boqolaal ka tirsan Qaxootiga Soomaalida ee ku sugnaa Xeryaha ku yaalla dalka Erit rea ayaa la sheegay inay ka soo tallaabe en xuduudka uu dalkaasi la wadaago dal ka Itoobiya, sida lagu daabacay Shabak adda Wararka IDN ee uu fadhigeeda dhe xe ku yaallo caasimadda dalka Awstariya (Austria) ee Vienna.

In ka badan 400 oo Qaxooti Soomaali ayaa la sheegay inay mar horeba isaga soo baxeen xeryaha ku yaalla Eritrea, wax ayna haatan ku sugan yihiin Degmadda Zalambessa oo ku taa lla xuduudka u dhexeeya Itoobiya iyo Eritrea.

Qaxootigaas waxaa la sheegay in la dejiyo Xero cusub, waxayna taageero ka helaan Maamulka Degmadda Gulomoke da Wereda ee Ismaamulka Gobalka Tigr ayga ee dalka Itoobiya.

Ilo lagu kalsoonaan karo ayaa u shee gay Shabakadda Wararka IDN in Qaxoot iga Soomaalida ee ku nool Eritrea oo ay tiradooda dhan tahay kudhawaad 5,000 oo qof ayaa isku dayaya inay soo gaaraan Itoobiya, iyagoo raadinaya Nabad.

Dhinaca kale, Sarkaal sare oo ka tir san Hay’adda Qaxootiga Itoobiya ayaa sheegay inay Qaxootiga u dhashay Erit rea bilaabeen inay iyagoo tiro badan soo gaaraan dalka Itoobiya.

Sarkaalkaasi waaxa uu intaasi ku dar ay inay kasta 250 ilaa 300 oo Qaxooti Erit rean ah maalin kasta soo galaan xuduud ka Itoobiya la wadaago dalkooda.

Warar hore ayaa sheegayey inay dhal linyaro badan oo Eritrean ah haatan ka soo carareen dalko oda, ka dib, markii ay kordheen Hawlgalladda dhallinyarada lagu khasbayo inay ka qeyb galaan Tabab arka Ciiddamadda ee Hawlaha Qaranka oo Luqadda Eritreanka lagu yiraahdo Giffa.

Xuduudka Ethiopia iyo Eritrea waxaa la furay, ka dib, markii ay Hoggaamiyayaa sha Labadaasi Wadd an ku kala saxiixd een Caasimadda dalka Eritrea ee Asmara Heshiiskii Nabadda bishii July 8dii ee sanadkii hore 2018ka.

DAGAAL BEELEED KHASAARE BADAN DHALIY AY OO KA DHACAY HIIRAAN

Faahfaahino dheeraad ah ayaa waxa ay kasoo baxayaan dagaal beeleed Khas aare badan dhaliyay oo ka dhacay duleed ka degmada Matabaan ee gobolka Hiira an.

Inta la xaqiijiyay ku dhawaad 9 ruux ay aa ku dhimatay Dagaal u dhexeeya Ma leeshiyo Beeleed oo ka dhacay degaanka Warardheer oo Matabaan kaga beegan Koonfur una Jira 60km.

Sida ay Risaala u xaqiijiyeen dadka deg aanka Khasaaraha ugu badan ayaa ka dhashay gaari dad Sha cab ah siday oo Malee shiyo beeleed hubeys an ay jidka u galeen, isl amarkaana ay rasaas ku fure en.

Goobta ay wax ka dhaceen ayaa wax aa maamulka Galmudug, waxaana Saac addihii ugu dambeeyay socday dadaallo la doonayay in lagu joojiyo dagaalka, wax aana Ciidamo ka tirsan xoogga dalka Soo maaliyeed ay ka baxayaan ShalayMagaa lada Dhuusamareeb.

Goboladda Galgaduud iyo Hiiraan ay aa maalmihii ugu dambeeyay waxaa ka dhacayay dagaal Beele edyo Khasaare ba dan dhaliyay oo u dhaxeeyay Maleeshiyo Beeleed Abaabul oo isku heysta dul daaqsimeed

DOORASHADII UGU HORRAYSAY OO DIMU QU RADDI AH OO KA DHACAYSA MAURITANIA

Dadweynaha reer Mauritaniya ayaa Shalayu dareeraya doorasho laga ya abo inay noqoto tii ugu horraysay ee si dimu quraaddi ah xukunka loola kala wareego tan markii dalkaas Galbeedka Afrika kuy aal uu madaxban naanidda qaatay.

Madaxweyne Mohamed Ould Abdel Aziza ayaa xukunka Afgambi u qabsaday sannadkii 2008dii, balse waxa uu haatan oggolaaday in uu iscasilo.

In ka badan hal Milyan oo qof ayaa sharci u haysta inay codeeyaan doorasha da dhacaysa maanta

Saddex murashax ayaana ku tartam aya dooorashada madaxtinimada.

Ninka ugu cad cad ee Mohamed Ahmed Ould Ghazouani, oo ah wasiirka difaaca dalkaas ayaa ah murashaxa ugu dhow madaxweynaha haatan xilka haya, sida uu ku soo warramayo wariyaha BBCda ee Galbeedka Afrika Louise Dewast.

Musharaxiinta mucaaradka ah ayaa haat an ka qayb galaya doorashadaan oo ay u arkaan tallaabo wanaagsan oo horay loo qaaday, ka dib markii ay qaaddaceen dhowr doorasho oo hore.

Musharraxiinta kale ee shanta ah ayaa waxaa ka mid ah Ra'iisal Wasaarihii hore ee Sidi Mohamed Ould Boubacar, iyo nin caan ah oo u dhaqdhaqaaqa arrimaha bul

shada iyo ka hortagga addoonsiga, lagu na magacaabo, Biram Dah Abeid.

Guddiga doorashooyinka dalka ayaa ballan qaaday doorashooyin xor ah oo xal aal ah, waloow ay jiraan eedaymo ay muc aaradku dawladda u jeedinayaan.

Masuuliyiiinta warbaahinta Mauritania ayaa Jimiciii sheegay in aanay soo gaarin wax cabasho ah oo ku saabsan sida uu ol oluhu u socdo.

Arrinta ugu wayn ee ololaha ayaa ah heerka maciishadda oo musharrax kasta uu ballan qaadayo in uu wax ka qaban ayo.

Ka dib markii Mauritaniya ay madax baaninada ka qaadatay Faransiiska sann adkii 1960kii, madaxweynihii ugu horreey ey ee dalkaas ayaa talada hayey 18 sano ka hor intii aanay ciidamadu inqilaabin.

Dhowr afgambi oo kale ayaa ka damb eeyey, kuwaas oo dhacay sanadihii 1984, 2005, iyo 2008.

Haddii lagu kala bixi waayo doora shada Shalaydhacaysa, doorasho kale ayaa lagu wadaa in la qabto 6da bisha July.

QARAX LALA EEGTAY CIIDAMO KA TIRSAN K/GALBEED & KHASAARO KA DHASHAY

Warar dheeraad ah ayaa ka soo baxa ya qaraxCiidamo ka tirsan kuwa Maam ulka Koonfur Galbeed lagula eegtay dega ano ka tirsan gobolka Baay,waxaana qara xaasi ka dhashay khasaaro kala duwan.

Wararka ayaa waxaa ay sheegayan in Gaadiid ay la socdeen ciidamo ka tirsan kuwa Maamulka Koonfur Galbeed qarax miina nooca dhulka lagu aaso ah lagula eegtay deegaan duleedka ka ah deganka Moodamoode oo u dhaxeeya Baydhabo iyo Buurhakaba, waxaana halkaasi ku gee riyooday ku dhawaad 5 Askari, waxaana ku dhaawacmay in ka badan 10 Askari sida ay Xaqiijiyeen Saraakiisha Ciidanka Koonfur Galbeed.

Saraakiisha Ciidamada Maamulka Koonfur Galbeed ee Gobolka Baay iyo ma amulka degmada Buurhakaba weli dhank ooda kama hadlin qaraxyadaasi lala eegt ay kolonyo ay la socdeen Ciidamada Ciid amada Maamulka Koonfur Galbeed ee ka dhacay deganka Moodamoode oo u dhax eeya Baydhabo iyo Buurhakaba.

GUDDOOMIYE MURSAL OO AMAR SIIYAY XEER NIDAAMIYEYAASHA GOLAHA SHACABKA

Guddoomiyaha Golaha Shacabka Baarl amaanka Soomaaliya Maxamed Mursal Sheekh Cabdiraxmaan ayaa waxaa uu xeer Nidaamiyayaasha Golaha shacabka amray inay Guddiga Ansaxa ku wareejiy aan liisaska Xildhibaanada fasax la’aanta uga maqan kulamada Golaha Shacabka.

Guddoomiye Mursal oo warbaahinta la hadlay ayaa waxaa uu sheegay Xildhiba anada ka maqan kulamada Golaha arrinto oda ay u baahan tahay in Ficil laga qabto, ka dib markii kulankii Shalayay yeelan la haayeen Xildhibaanada Golaha Shacabka uu u baaqday Kooram la’aan.

Guddoomiye Mursal”Arintu waxay u baahantahay Ficil ee Xaadirin uma baah na Nidaamiyayaasha waxaan faraynaa in ay Guddiga Ansaxa ku wareejiyaan liisas ka Xildhibaanada ka maqan Kulamada gol aha”ayuu yiri Guddoomiyaha Golaha Shacabka.

Ugu dambeyntii Maxamed Mursal Sh, Cabdiraxmaan ayaa xusay in 123 Xil dhibaan ay soo xaadirtay Xarunta Golaha Shacabka Maanta,isla markaana uu sid aasi ku furmi waaye kulankii Ajendihiisu ahaa U codeynta H/Sharciyeedka Dhisma ha Guddiga ladagaalanka Musuq – maas uqa.

MACALLIN 16 SANO LALA'AA OO HAATAN MAY DKIISII ISKUULKII UU MACALLLINKA KA AHAA LAGA DHEX HELAY

Sida ay sheegeen masuuliyiinta Shiinu hu haraaga maydka macallin la waayey 16 sano ka hor ayaa haatan laga helay isk uulkii uu ka shaqaynayey hoostiisa.

Deng Shiping ayaa diid ay inuu oggolaa do dhisme loogu talagalay ciyaaraha, oo u dareensanaa in aan si wanaagsan loo dhisin.

Booliiska ayaa sheegaya in ninkii garo onkaas dhisay uu haatan qirtay dilka iyo aasitaan Mr Deng oo dhacay bishii Jana ayo ee 2003dii.

Lix nin oo kale oo la rumaysan yahay in ay ka mid ahaayeen dadkii wax ka dhis ay goobtaas ayaa ninkaas lala xidhay.

Masuuliyiinta magaalada Huaihua ee kutaal badhtamaha Shiinaha ayaa sheeg ay in Khamiistii lafaha maydka Mr Deng la ga dhex helay Islkuulka hoose dhexe ee lagu magacaabo Xinhuang.

Muuqaal la soo galiyey baraha bulsha da ayaa muujiyey ayadoo dadka wax baa ra ay isku hareereeyeen goobtaas oo ay baadhitaan ku samaynayeen. Wiil uu dhalay Mr Deng ayaa warbaah inta maxalliga ah u sheegay in aabbihiis loo xil saaray kormeerka hawlaha dhism ahaas,Balse markii dambe waxa uu dac wad ka gudbiyey Du Shaoping, oo ah nin ka haatan dilkaas qirtay, oo uu ku sheeg ay inuu lacag lunsaday isla markaasna uu adeegsaday qalab ay tayo badnayn.

"Garoonka iyo waddadaba waxaa dhis ay dad ay qaraabo yihiin maamulaha isk uulka," ayuu yidhi , "Waxa uu rumaysnaa inuu jiray walaac xooggan oo ku saabsan tayada dhismaha.

"Waxa uu diiday inuu saxiixo shaqada as waxa uu arrinta ku wargaliyey dawlad da. Intaas ka dibna waaba la waayey."

Nin ay walaalo yihiin Mr Deng ayaa warbaahinta gudaha u sheegay: "Waxa aan qabnay tuhun ah in waayitaanka nink aas ay u badan tahay inuu afkiisa eers aday" Haraaga maydka ayaa la qaaday si baadhitaanno gaar ah loogu sameeyo wa xaana loo xil saaray xeeldheereyaal gaar ah oo dambigas baadhitaan ku samee ya.

TRUMP: HADDII DAGAAL QARXO IRAN WAA LA TIRTIRI

Madaxweyne Trump ayaa sheegay ina anu doonayn dagaal, hase yeeshee wuxu u digay Iran oo u sheegay in "la tirtiri do ono" haddii dagaal qarxo. Waraysi uu siiyey Telefishanka NBC ay uu ku sheegay in Mar aykanku wadaha dallo diy aar u yahay laakiin aanu aqbali doonin in Iran samaysato hub nukliyeer ah.

Waxa uu sidoo kale faahfaahiyey go'a ankiisii daqiiqadihii ugu dambeeyey uu ku joojiyey weerarkii la qorsheeyey in lagaga falceliyo diyaaraddii aan duuliyaha lahayn ee Marayka ee la soo riday.

Waxaanu sheegay in lagu yidhi duqayn taa waxa ku dhiman kara 150 qof oo reer Iran ah."Maan doonayn. Ila ma ahayn in duqayntaasi u dhigmaysay falkii Iran" ayuu yidhi.

Trump oo amray in la duqeeyo Iran, ba lse ka laabtay markii ay diyaaradihii haw ada galeen

Iran: Waxaan soo ridnay diyaarad uu Mareykanka leeyahay,Tehran waxay she egtay in diyaaraddaa aan duuliyaha lah ayn ee Maraykanka la soo riday markay gashay hawada Iran subaxnimadii Kha miistii.

Waxa kale oo Trump yidhi qorshe we erar "waa diyaar oo amarkayga uun baa la sugayaa" laakiin waxa kale oo uu sheegay inuu jeneraallada weydiiyey dadka ku dhiman kari lahaa weerarkaa. "Qaddar il bidhiqsiyo ah baan ka fiki ray dabeedna waxan idhi, eeg waxay soo rideen diyaarad aan duuliye lahayn, sid aad doontaba u dhigoo, waxa ii soo bax day in 150 qof ay nusu saace gudihii ku dhiman karayeen markaan amarka bixi yey" ayuu yidhi.Wuxu beeniyey in diyaaradihii duqa yn lahaa hawada galeen oo u kaceen inay du qeeyaan bartilmaameedyo ku yaal gu daha Iran, oo sida la sheegay ay ku jiraan goobaha raadaalka iyo sawaariikhda lidka diyaaraduhu, waxaanu yidhi "maya, diyaa rado hawada galay ma jirin".

Isaga oo toos ula hadlaya hogaamiyey aasha Iran, ayaa Trump wuxu yidhi "hub nukliyeer ah ma yeelan kartaan. Haddii aad doonaysaan in laga wadahadlo se waa arrin fiican. Haddii se aad diiddaan waxa idin hursan dhaqaale burbur muddo dheer idin haysan doona."

Dhanka kale sarkaal Irani ah ayaa isna digniin ku sheegay in "weerar kasta oo lagu qaado Iran cawaaqibkiisu gobolka iyo caalamkaba saamayn doonaan".

Ku xigeennada wasiirka arimaha dibadda Iran midkood, Seyed Sajjadpour, oo BBCda la hadlay ayaa yidhi "haddii hawada Iran lagu soo xad gudbo waanu difaacaynaa"

Waxaanu intaa ku daray, inay iska cad dahay in xubno ka tirsan maamulka Don ald Trump doonayaan in la rido xukuu madda Iran.

Sida uu qoray wargeyska New York Times, madaxweynaha Maraykanka ayaa ammar ku bixiyay in weeraro cirka ah lagu qaado bartilmaameedyo ku yaal Iran. Ha se yeeshee go'aankaa si lama filaan ah uu uga noqday markii diyaaradihii weerar ka qaadi lahaa hawada galeen.

Lama oga sababta madaxweynuhu go'a ankaa uga noqday, balse wargeyska ayaa sheegay in go'aankaa aanay la dhicin was iirka arrimaha dibedda Mike Pompeo iyo la taliyahiisa nabadgelyada qaranka John Bolton.

Ma jirto cid si rasmi ah uga hadashay waxa dhacay, laakiin New York Times wu xu sheegay in aanan laga codsan in la jo ojiyo baahinta warkaa taas oo caado ah aan jirtay. Xiisadda Iran iyo Maraykanka ayaa cir ka isku shareertay Dorraad ka dib markii Iran ay soo ridey diyaarad kuwa wax basa asa ah oo uu Maraykanka leeyahay, taas oo ku fadhida $130 Milyan Doolar.

Wararka ayaa sheegaya in meelaha uu Trump amray in la weeraro ay ka midyi hiin xarumaha raadaarka Iran iyo kuwa kale oo military ahaan muhiim ah.

Iran ayaa ku hanjabtay in ay is difaacdo, islamarkaasna aanan ka gorgortami doo nin arrimaha qaar. Guddoomiyaha Aqalka Congresska Na nci Palosi ayaa sheegtay in Maraykanka uusan diyaar u ahayn dagaal lala galo Iran xiligan, waxayna madaxweynaha ugu baaqday inuu ka digtoonaado inuu xaal adda cakiran uga sii daro.

BOGGA CAYAARAHA

TARTANKA XULALKA KUBADDA CAGTA EE AFRIKA OO KA FURMAY DALKA MASAR

Tartanka kubadda cagta ee xulalka Afrika ayaa Habeen hore si rasmi ah uga fur may Magaalada Qaahira ee xarunta dal ka Masar,iyadoo xaflad furitaanka ah hal kaa lagu qabtay ka hor inta aysan dhicin kulanka u horreeyay ee tartanka oo u dhaxeeyay xulalka Masar iyo Zimba bwe.

Xulka kubadda cagta ee Masar ay aa guul 10 ah ka gaarey dhiggooda dal ka Zimbabwe, kulankaa oo ka tirsan gur uub

A. Xulka tartanka martigelinaya ee Masar ama Egypt ayaa daqiiqadihii da mbe ee qeybtii hore la yimid goolka ay guusha ku qaadeen, kaaso furitaan u no qday ciyaarta iyo guud ahaan tartanka, waxaana u dhaliyay ciyaaryahanka Moh moud Ahmed oo loogu yeero Trezeguet.

Masar ayaa guushii ugu horreeysay ka gaartay tartanka, halka xulka Zimbabwe uu la kulmay guuldarrada ugu horreeys ay ee tartanka.

Kumannaan qof oo gaaraya 74,00 ayaa isugu soo baxay daawashada ciya artii koowaad iyo furitaanka tartanka oo lagu ciyaarayo inta uu socdo siddeed ga roon oo ku kala yaal dalka Masar. Wax aana loo aqoonsan doonaa tartankan midkii u horreeyay oo 24 xul oo Afrika ah ay ka qeybgalayaan, sidoo kale wax aa koobka uu noqonaya midkii u horree yay ee qaaradda oo la ciyaaro bilaha xagaaga ee hadda lagu jiro.

---

SIYAASI MA IHI,

Safarkii Madaxweynaha Faransiiska ee Geeska Afrika. Siyaasadda cilmi ahaan uma baran, Xil siyaasadeedna ma qaban, waana sababta aan kuu leeyahay walaaloow i fahamsii.

Wax aanan fahmin. Madaxweynaha Faransiisku waxa uu ku dhashay Amiens

France. December 21, 1977, waqtigii dagaalkii 77 ee Somalia & Itobiya, xukunka waxa uu qabtay isaga oo 39 jir ah waana Madaxweynihii ugu da’da yaraa taariikhda fransa , hadda waa 42 jir. Xaaskiisa Brigitte trogneux iyadu waa 67 sanno jir. Waxa ey aheyd Macalimadiisa markii uu yaraa, waxa eyna leedahay Labo wiil oo isaga ka da’weyn.( F.S: 1aad). Aabihii waxa uu ahaa

dhakhtar ,waalidiintiisu waxa ey ahaayeen Dad aan diin aaminsaneyen, isagu yaraantiisii waxa uu cosaday in wax barasho loo geeyo Roman Catholic Church.

Waan ognahay in Xiriir soo jireen ahi ka dhexeeyo Faransiiska iyo Itobiya. Ma xumo, waa yeelan karaan.

Faransiisku waxa uu Itobiya ku leeyahay Safaaradiisa ugu ballaaran Aduunka oo dhan, waa 43 Hectare, dhulkaa waxaa siiyay Boqor Menelik 1907dii, kadibna faransiisku waxa uu dhisay Khadka

Tareenaka ee isku xira Adisababa iyo Jabuuti sannadkii 1917dii.

Ma Xumo.

Mogadishu Safaarada Faransiisku waxa ey aheeyd Guri yar oo kiro ah oo ku yiil Degmada Shangaani, kuna dhegenaa Safaarada Ethiobiya oo hal derbi u dhexeeyo. Ma Xumo.

Maxaa Cusub?

Madaxweynaha Faransiiska Mr. Emmanuel JeanMichel Frederic Macron ayaa yimid Adis Ababa 12/3/2019 lana kulmay Mr.Abye RW Itobiya. Mr. Macron waxaa la socday Ganacsato iyo

Madaxa Orange Group, Mr.Stephhane Richard, Shipper CMHCGM Agri food group heshiisyo ganacsi ayaa la kala saxiixday, Ma xumo.

Sababta oo ah dhaqaalaha faransa hoos ayuu u dhacay, rabshado iyo xasilooni daro ayaana ka abuurtay, waana u baahan yahay Faransiisku in ey wadama kale Maal gashato si dhaqaalaheedu u

soo kobco. Markii hore maalgashiga Faransa ee Afrika waxa uu ahaa 15% ,shiinahana 3% , hadda waa cagsiga oo shiinaha ayaa booskii buuxisay, Ma xumo.

Laakin Faransiiska ayaa Itobiya ka caawinayo Ciidan badeed, Itobiya oo aan Bad qabin wixii ka dambeeyay 1991 markii Ereteria ka go’day. Iyo 100 million ayaa lagu taageerayaa qorshaha geeska

Afrika ee Abiye wado?

Kadibna Kenya ayuu tegay, waxa uu Faransiisku dhisayaa waddo Tareen oo dhulka hoostiisa ah oo isku xirto Bartamaha Nairobi iyo Airporka Jomo Kenyata, waxa kale oo uu dhisayaa waddo tareen

oo dhameystirta tii Shiinuhu dhisay ee Mambasa – Nairobi,

gaarsiinayana Nairobi illaa galbeedka wadanka , faransiiskuna 3

Billion oo maalgalin ah ayaa ka diyaar ah, Ma xumo.

Laakin si fiican u dhageeyso shirkii Uhuro kadib,Madaxweynaha Faransiiska oo leh, Kenya iyo Ethiopia go’aan ka soo gaara arrinta Somaliya , adinka iyo wadamada kale si aan u fuliyo Go’aankiina.

Dhinaca kale 14/3/2019 Madaxweynaha Mareykanka Mr. Trump

ayaa khadka Telefonka kula soo xiriiray Mr. Abiye.

Maalma yar kadib waxaa Mogadishu yimid wafdi Qarsoodi ah oo Itobiyaan ah, waxa ey Airporka kula kulmeen Suxufiyiinta Somalida, oo laga reebay qalabkii warqabadka iyo Kaamerada, waxaa loo

sheegay in Colaadii dhamaatay, in wanaagga labada Dal oo kaliya ey ka hadlaan, in eyna dhici doonin in Ciidan dambe oo Itobiyaaan ahi Mogadsihu yimaadaan, kii horena ey ku khaldameen. Kadibna diblomaasiyiin Somali ah ayey la kulmeen, ugu dambeeyna , hayadaha Somalida ee Madaxa banana ee Cilmi barista iyo la talinta sameeyo.

Tix galin, in Wadan lagu soo duulo ama Dad la xasuuqo Caalamkuna ka aamuso wax cusub ma ahan, Muslimiinta Rohingya ee Nyanmar xasuuqooda lagama hadlo, in laguugu tuhmo in aad

Taajir ka tahay shidaal waxa ey sababi kartaa, in marmarsiyo kale laguu helo laguna qabsado , Shidaal dartii waxaa loo burburtiyay Libiya iyo Ciraaq, waxaa u maqan Md.Qadaafi iyo Md. Sadaam.

Shaki.

Taliyaha Guud ee AMISOM waxaa loo magacaabay LTGen. Tigabu Yilma Wandimhunega oo Itobiyaan ah 31/1/2019. Ciidamada Itobiya Doorkii Faragalneed oo ey ku lahaayeen

Doorashadii K/Galbeed. Itobiya oo Dacwad Caalamiya naga gudbisay 1957 oo leh Baydhabo waa dhul Itobiya xuriyada halaga reebo 1960, Talyaaniga ayaa yiri: Halka aan xad ahaan ku heshiinay waa Maydhabo oo ku taal gudaha Somali galbeed ee ma ahan Baydhabo, Dacwadaasii iyo maxkamadii iyada oo aan go’aan laga gaarin ayaan xuriyadii qaadanay, ( Arrintii maxkamadaa halkii

ey ku dambeeysay iyada oo faahfaahsan ka fiiri Qoraaladeydii hore ee FB). Qorshaha in Somali land ey go’do, kadibna lafteedu 3 u sii kala go’doS.. intaa oo dhan fiiri. Ma waxaan ka baxnay Dowlad ku meel gaar ah, waxaan galnay Isticmaar ku meel gaar ah?.

Ma Jiilasha dambe ayaa kugu eedeyn doona Adiga Aqristaha ah in markii aad nooleed ey Somalia Xuriyadeeda Dhumisay?. Jiilasha dambe, Ma waxa ey na dhihi doonaan Abkoowgeey iyo Abooto oo

"Adiga iyo Anniga ah” Gumeeysi ayey ku hoos noolaayeen?.

Hala yaabin Fulay nimadeyda, waxaa aan ka baqayaa in aan Dalal kale u gacan galo , ama la i qeybsado, (F.S: 2 & 3aad). Aniguna waxaan qabaa feker kaa ka duwan, Somali weyn ( F.S: 4aad)

Ummaduhu waxa ey leeyihiin arragti fog, Mustaqbalka ayey ka fekeraan Annaga aragtideenu ma dhaafsano 2020 Miyaa?.Anaguna waan isku mashquulnay Miyaa?.

Wixii aan ka khalday ka sax qormada Sare.

Wax yar kadib waxaa yimid Somalia Madaxweynihii Jabuuti MD. Ismaaciil Cumar Geeleiyo Wafdi Eriterya ah.

Sidee wax u jiraan? Fadlan i fahamsii. La soco Qeybta 3aad ee Siyaasi ma ihi.

Qore: Yahya Amir