R.W KHAYRE OO WASHINGTON KULA KULMAY MAAMULAHA USAID Ra'iisul Wasaaraha xukuumadda fed eraalka Soomaaliya (XFS), mudane Xas an Cali Khayre, iyo maamulaha USAID, Mark Green, ayaa kulan ku yeeshay ma gaalada Washington ee dalka Mareykan ka Kulanka labada mas'uul ayaa waxaa la iskula soo qaaday ballaarinta iyo dar dargelinta dadaallada lagu horumarinayo waxbarashada, caaafimaadka, nafaqeyn ta iyo shaqo abuurka dhallinyara da.

Ra’iisul Wasaare Khayre ayaa Mark Green u sheegay in Soomaaliya ay garo wsantahay taageerada lixaaadka leh ee USAID iyo howlaha ay Soomaaliya ka waddo, isla markaasna loo baahan yahay in la sii ballaariyo.

Ra’iisul Wasaare Xasan Cali Khayre iyo Wafdi uu hoggaaminayo oo booqasho shaqo ku jooga Washington ayaa kulamo joogta ah la leh deeq bixiyeyaasha caa la miga ah iyo mas’uuliyiin kale oo ka qeyb galayay shirka caalamiga ah ee Guga oo ay ku kulmaan hay’adaha maaliyada .

WASIIRKA MAALIYADDA OO KA HADLAY SHIRKA WASHINGTON

Wasiirka Maaliyadda XFS Mudane Wasiirka Maaliyadda Soomaaliya Mudane Abdirahman Dualeh Beyle oo kamid ah wafdiga Ra’iisal wasaaraha dalka ee ku sugan Mareykanka ayaa wareysi kooban oo dhinacyo badan taabana siiyey War baahinta Qaranka.

Wasiirka ayaa tilmaamay waxay Mag aalada Washinton DC u joogaan, wu xu una tilmaamay in Shirarku inta badan ay ku saabsan yihiin arrimo ku saabsan Deyn cafiska iyo waxyaalo kale oo faraba dan oo ay ka mid yihiin Daabacaadda Shilinka Soomaaliga, iyadoo inta badan shalay lagu mashquulsanaa la kulanka Madaxda kala duwan ee Bangiga Add unka iyo qeybo kale ee ay khuseyso arrin teynu oo ay ka mid tahay Tan Lacagta Adduunka IMFta.

Wasiir Beyle ayaa sheegay in Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka So omaaliya (XFS), mudane Xasan Cali Kha yre, uu kulan kula qaatay madaxwey na ha cusub ee Bangiga Adduunka, David Malpass, iyagoo ka wada hadlay dardargelinta howlaha dibuhabeynta hey’ada ha dowladda iyo kaalinta uu bangiga add uunku ka geysanayo.Kulankan ayaa qeyb ka ah kulamo uu Ra’iisul Wasaaruhu la yeelanayo ma daxda bangiga adduunka, hey’adda lac agta dunida ee IMF iyo hey ’adaha maali yadda adduunka ee Washin gton ku kulan san.

RABSHADO DUKAAMO LAGU GUBAY OO KA DHACAY QEYBO KA MID AH DALKA KOONFUR AFRIKA Ku dhawaad Lixdameeyo dukaan oo ay Soomaali leedahay, ayaa lagu boobay ra bshadaha Maalintii 5aad galay ee la xa kameyn la'yahay oo ka socda qeybo ka mid ah xaafadda Strand oo ku taalla mag aalada Cape Town ee dalkani Koonfur Afrika.

Sida ay qireen guddiga gurmadka oo Soo maalida ah, Booliska rabshadaha ka hor taga iyo Communityga Xaafadda Str and, waxaa jira dhaawacyo fudud oo soo gaaray Qaar ka mid ah Muwaadiniinteena ku Hanti beeshay boobka socda, kuwaasi oo maqaro iyo dhagax lagu weerayey xilli ay isku dayayeen inay Hantidooda badb aadsadaan.

Masaajid ku yaalla qeybta midabka ee Strand, ayaa la geeyey Soomaalida. Nom zamo iyo Molwen oo ay ku yaalleen ilaa iyo 50 dukaan oo Soomaali leedahay, ay aa waxaa ka haray Laba Dukaan oo ka liya oo iyagana hadda ay banaanbaxay aasha hor tuban yihiin, halka intii kale cag ta la mariyey, inkastoo ay jiraan qaar laga raray alaabada ka hor inta aan mudahar aadku soo gaarin.

Xaaladda, ayaa wali qasan, Ganacsat ada Soomaaliyeed ayaa wadnaha farta ku haya, waxaana la isku mari waayey ku lan ay Daraad mas'uuliyiin dowladda ka socda isugu yeereen dadka Deegaanka ee ay Soomaalida kamid tahay, kaasoo la gu kala dareeray is fahan la'aan.Magalad da Pretoria ee casimadda dalka Koonfur afrika ayaa waxaa laga dareema cabsi xoogan inkastoo habeen hore ilaa shalay ayaa labo dukaan lagu boobay.

Xafadda Rossaly ayaa dukaan wayn lagu boobay waxaana lagu dilay ilaa 7 ruux oo ka mid dadkii madowga ahaa ee la boobayay isla goobtaas ayaa lagu xiray labo ganacsada Somaliyeed.

CARUUR SHUBAN BIYOOD UGU GEERIYOOT AY DEGMADA KAXDA

llaa 3 Caruur ah ayaa lagu soo warra mayaa in Cudurka Shuban Biyoodka ay u gu Geeriyoodeen Kaam Barakac oo ku yaalla degmada Kaxda ee Gobolka Bana adir.

Ku dhawaad 70 Ruux oo Ka mid Ah Dadkii Dhawaan Ka soo Barakacay dee gaano ka tirsan Gobolka Shabeellada Ho ose ee Soo gaaray Kaamamka ku yaala Degmada Kaxda Ee Gobolka Ban adir ayaa Waxaa ay Wararku Sheegay aan In uu soo Ritay Cudurka Shuban Biy oodka Oo Sameyn Ku Yeeshay Xaalad ooda Caafimaad.

Wararka ayaa sheegaya in Caruurtaa si beryihii dambe ay kaamka saacid oo ku yaalla degmada Kaxda kula ildarnaayeen Xanuunka Shuban Biyoodka haatanna ay jiraan tiro Caruur kale oo xanuunkaasi la ildaran.Mid kamid ah dadka deegan halka y caruurta shuban biyoodka ugu geeriyoo deen ayaa KNN uga waramay.

UGANDA OO CIIDAMO CUSUB USOO DIRTAY SOOMA ALIYA

War kasoo baxay Taliska Ciidamada difaaca Uganda ee UPDF ayaa lagu xaqi ijiyay in 1,800 [Kun iyo sideed boqol] oo askari loo soo diray dalka Soomaaliya, Arbacadii lasoo dhaafay.

Ciidanka cusub ee imaanaya Soom aaliya ayaa howlgalkooda noqon doona an kahor taga khatarta weerarada AlSha baab iyo inay gacan ka geystaan soo celi nta nabada iyo xasiloonida dalka oo ka soo kabanaya dagaallo mudo dheer soc day.

Gen. David Muhoozi oo ah taliyaha ciidamada Uganda ayaa kula dardaarmay Askarta inay muujiyaan karti dheeraad ah si uu uu guuleysto howlgalka loogu soo di ray Soomaaliya, iyagoo hoostaga howl galka AMISOM.

Taliyaha ayaa sheegay in howlgalka Soomaaliya uusan ahayn mid fudud, sidaasi darteedna laga doonayo askarta Uganda inay sameeyaan dedaal dheeri ah oo u horseedi kara dalka ay ka howlg alayaan inuu markale cagihiisa dib isagu soo taago.Uganda ayaa ah dalka ay ciid amada u gu badan ka joogaan Soomaal iya, iyadoo howlgalka AMISOM oo 10 sa no jirsaday la doonayo in lasoo afkaro 2020, islama rkaana lagu wareejiyo mas’ uuliyada amniga ciidamada xogga dalka.

XILDHIBAANNADA GOLAHA SHACABKA OO MAR KALE ISUGU IMANAYA DOOD KU SAABSAN AMNIGA

Guddoonka Golaha Shacabka ayaa ku wargaliyay xildhibaannada in uu jiro maalinta kulan qeyb ka ah ho wlmaal meedka caadiga ee Golaha Shacabka ka a looga dooddi doono arrimaha Amniga.

Kulankii ugu danbeeyay ee Sabtidii ina dhaaftay magaalada Muqdisho ay ku ye esheen xildhibaannada Golaha Shacab ka ayaa lagu kala tagay kaddib markii le ysku fahmi waayay qaabka iyo habka loo wajahayo doodda oo la xiriirta arrim aha nabadgalyada guud ahaan dalka ga ar ahaan caasimada, iyadoo ay golaha ku sugnaayeen Wasiirro iyo Saraakiil ciidan.

Lama oga in la xaliyay buuq ka dhashay fadhiggii ugu danbeeyay oo qaar ka mid ah xildhibaannadu dalbadeen in ay warb aahinta ka qeybgasho halka kuwa kalana diideen.

Sidoo kale waxaan la ogeyn in kula nka maalinta berri ah loo ogolaan doo no warbaahinta oo aan wali go’aan mid eys an laga qaadan.

IN KA BADAN 100KUN OO QOF OO KU BARAKACAY COLAAD IYO ABAAR KA JIRA SOOMAALIYA

Warbixin cusub oo ay soo saartey hay’a dda NRC ee laga leeyahay dalka Norway ayaa lagu sheegay in in ka badan 137, 000 [boqol iyo sodon iyo todobo kun] oo qof ay ka barakaceen guryahooda afarta bilood ee ugu horeysay ee sanadkan 2019.

Hay’adda ayaa xustay in barakaca gudaha Soomaaliya uu sii kordhayay mud ooyinkii dambe kadib markii colaad iyo abaar ay ku dhuftay qeybo kamid ah dalka.

NRC ayaa intaasi ku dartay in bishi Maarso ee lasoo dhaafay kaligeed ay bar akaceen 51,000 [Konton iyo Kow Kun] oo qof, iyadoo tirada dadkaasi ay sii badan ayso bilba bisha ka dambeysa.

Kennedy Mabonga oo ah agaasimaha NRC u qaabilsan gobolka ayaa sheegay in dadka soo bakaracay ay u carareen magaalooyinka waaweyn ee dalka, ayna ku nool yihiin kaamam ay ka sameysyeen guryo cowshado ka sameysan si ay ugu noolaadaan.

Barakacayaasha ayuu sheegay inay in ta badan la kulmeen barakicin kale guda ha magaalooyinka ay ku nool yihiin, oo la ga kiciyo dhulka ay sida KMG ah u dege en, halkaasi oo hay’adaha ay ku caawi yaan.

Qaramada Midoobey ayaa dhawaan sheegtay in dagaalladii dhexmaray Somal iland iyo Puntland ay ku qasbeen kumana an qof inay guryahadooda ku yaalla gobol ka Sool ay ka cararaan.

MILATARIGA SUUDAAN OO KA HADLAY XAALA DDA CUMAR XASAN ALBASHIIR

Ciidanka Milatariga ee dalka Suudaan ee Awoodda xoogga kula wareegay ayaa soo saaray war kale oo ay kaga hadla ya an Xaaladda Madaxweynihii xukunka la ga tuuray ee Cumar Xasan AlBashiir.

Saraakiisha Ciidanka waxa ay sheege en in Xaaladda ay degan tahay, waxa ana ay ugu baaqeen dadka Shacabka in ay mu ujiyaan tanaasul islamarkaana ay ilaaliya an Hantida iyo Ammaanka Suu daan.

Janaraal Cumar Zeyn Al Caabidiin Madaxa guddiga siyaaasadda ee milit ari ga Suudaan ayaa sheegay in Cumar Al Bashiir lagu maxkamadeyn doono gud aha dalka isla markaasna aysan tarxiili do onin. Waxaa uu sheegay in madaxweyn ihii xilka laga tuuray Al Bashiir uu hadda gacantooda ku jiro.

"Bashiir waxaa lagu maxkamadeyn do onaa gudaha dalka” ayuu yiri Cumar Zeyn Al Caabidiin. Waxaa uu intaasi ku daray in muwaadin kasta oo reer Suudaan ah oo dambi galay aanan la horkeeni doonin maxkamad shisheeye ah inta ay golaha militariga ay hayaan awoodda dalka.

Maxkamadda dambiyada caalamiga ah ee ICC ayaa ku eedeeysay Al Bashiir in uu dambiyo dagaal ka geystay gobolka Daarfuur ee dalka Suudaan.

XUKUUMADDA SOOMAALIYA OO HESHIIS LA GASHAY URURKA BOOSTADDA ADUUNKA

Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta & Teknolojiyada ayaa heshiis kaalmo fars amo la saxiixatay Ururka Boostada Addu unka (UPU), kaas oo dalkeena looga caa win doono qaabka ugu habboon ee dib loogu soo nooleyn karo adeegga boost ada.Heshiiskaas oo ay labada dhinac u kala saxiixeen Wasiirka Boostada, Md. Eng Cabdi Cashuur Xasan iyo Agaasim aha Guud ee UPU, Danjire Bishaar C/r axmaan Xuseen, waxaa goobjoog ka ah aa madax ka kala socotay labada dhinac oo uu ka mid yahay wasiirudawlaha Was aaradda.

Mashruucan oo la rajeynayo inuu hor dhac u noqdo barnaamijyo kala duwan oo ay UPU ka fulin doonto Soomaaliya, wux uu qiimihiisu koowaad noqon doonaa 60 kun oo doolar oo loogu talo galay helit aanka khubaro ka socota UPU oo qiim eyn ku sameysa baahida jirta iyo qorsha ha wax looga qaban karo, dajinta siyaasa daha lagu hagi doono adeegga boostada, tababarka kaadirkii ka shaqeyn lahaa bo ostada iyo helitaanka barnaami jyada te knolojiadeed ee lagu shaqeeyo si loo bill aabo adeegyada aasaasiga ah ee boos tada.

Danjire Bishaar oo ka hadlay munaa sabadda saxiixa ayaa sheegay in ma shr uucan uu la mid yahay ‘dhibic ku dhacday badweyn’ marka loo eego baahida ball aaran ee ay qabto boostada Soomaaliya, hase yeeshee taageeradan ay tahay mid go’an oo la siiyo dalalka soo koraya, bal se uu rajeynayo inay xigi doonaan kaalm ooyin kale. Wuxuu ballanqaaday inuu u qareemi doono, kana codsan doono xubn aha UPU in Soomaaliya la garab istaago xilligan adag. Mar uu ka hadlayay fur sadaha ay haysato Soomaaliya, wuxuu sheegay in dalku leeyahay mustaqbal wa naagsan marka la eego sida Soomaalidu u leeyihiin karti ay ganacsi ku halabuu raan.

"Maadaama aad wax walba meel eber ah ka soo billaabeysaan waxaad haysat aan fursad aad ka billaabi kartaan mee sha ay mareyso boostada adduunka ma anta oo adeegsataan farsamada casriga ah. UPU waxay diyaar u tahay inay idinka caawiso sidii aad himiladaas u gaari lah aydeen,” ayuu yiri Bishaar oo sheegay in ka Soomaali ahaan uu dareemayo inay saaran tahay mas’uuliyad gooni ah oo ah inuu wax la qabto Soomaaliya.

Wasiir Cabdi Cashuur ayaa ugu dam beyntii u mahadceliyay Danjire Bishaar iyo madaxda waaxyaha kala duwan ee UPU sida degdegta leh ee ay uga jaw aabeen baaqii Soomaaliya.

"Mashruucan waa tallaabo wanaagsan, la akiin anaga waxaa wax kasta nooga qi imo badan soodhoweyntii diirraneyd ee aan la kulannay UPU,” ayuu yiri wasiir Cashuur oo intaasi ku daray.

"Taageerada farsamo ee nala siiyay waxay naga caawineysaa sidii aan ku dhi si lahayn aasaaska boosto la jaanqaadi karta meesha ay boostadu shalay marey so,” ayuu hadalkiisa ku soo gabagabee yay wasiirku.

SAFIIRKA MAREYNKANKA EE SOOMAALIYA OO GAARAY HARGEYSA & QORSHE CUSUB UU DAMACSAN YAHAY

Madaxweynaha Somaliland, Mudane Muuse Biixi Cabdi, ayaa shalay xafiiskii sa ku qaabilay wefti uu hoggaamin ayo safiirka dalka Maraykanka u qaabils an Soomaaliya, Ambassador Donald Y. Yamamoto.

Kulankan uu madaxweynuhu la yeeshay xubnaha weftiga ah ee uu hoggaaminayo safiirka maraykanku Ambassador Donald Yamamoto, ayaa lagaga wadahadlay arr imo door ah oo salka ku haya xidhi idhka dalalka Maraykanka iyo Somaliland iyo iskaashiga dhinacyada kala duwan leh ee labada dal ka dhexeeya.

Arrimaha sida gaarka ah kulankan diiradda loogu saaray, ayaa waxa ugu wa aweynaa dardargelinta arrimaha door ashooyinka Somaliland ka qorshaysan, sidii ay shirkadaha Maraykanku u maalga shan lahaayeen ugana faa’iidaysan laha ayeen horumarka ay ku talaabsanayso Somaliland, xaaladda gobolka, Amaanka iyo Dimuqr aaddiyadda ka hano qaadday Somalil and. Safiirka waxa socdaalkiisa ku wehel inays ay madaxa xafiiska ganacsiga iyo dhaqaalaha ee safaaradda Maraykanka, Ms Shella A. Billas iyo madaxa xafiiska hay’adda USAID.

Dhinaca madaxweynaha waxa kulankan ku wehelinayey wasiirrada wasaaradaha Arrimaha dibadda iyo iskaashiga caalam iga ah, Prof. Yaasiin Xaaji Maxamuud Xiir (Faratoon) iyo horumarinta maaliyadda, Dr. Sacad Cali Shire, waxana uu kulan kaasi kusoo dhammaaday guul.

DHAKHAATIIR AJNABI AH OO LA AFDUUBTAY

Dowladda Kenya ayaa xaqiijisay in Labo dhakhtar oo ajnabi ah laga afduubtay magaalada Mandheera ee gobolka Waqooyi bari ee dalka Kenya.

Ragga Afduubka geystay ayaa sidoo kale ku guuleystay in ay dilaan Ilaaladii la socotay dhaqaatiirta.

Labadan dhakhtar ayaa qayb ka ahaa, mashruuc ay dawladda Kenya dhakaatiir ajnabi ah uga keensatay dalka Cuba.

Warar ayaa sheegaya in dhakhaatiirta loo tallaabiyay dhanka Soomaaliya.

Illaa iyo hadda ma jirto cid sheegatay masuuliyadda afduubka.

KU DHAWAAD 16 QOF OO KU DHIMATAY QARAX MAGAALADA QUETTA

Ugu yaraan 16 qof ayaa ku dhimatay, qiyaastii 40 kalena way ku dhaawacmeen qarax ka dhacay suuq qudaarta lagu iibiyo oo ku yaallaa magaalo ku taalla WaqooyiGalbeed ee Pakistan.

Qaraxa wuxuu ka dhacay magaalada Quetta, oo ay u badan yihiin Shiico.

Suuqa waxaa ka buuxay dad adeegana yay markuu qaraxa dhacaa yay,Saraak iisha dowladda ayaana sheegay in ay suuragal tahay in dhimashada ay kororto.

Garab ka mid ah Ururka Taliban ee dalka Pakistan ayaa sheegatay masuuliyadda.

Warar kala duwan ayaa soo baxaya oo ku saabsan sida uu qaraxa u dhacay. Dadka qaar waxay sheegayaan in waxyaabo qarxa lagu qariyay suuqa qudaarta.

Waxaa jiro warar qaar oo sheegaya in qof is qarxiyay uu ka dambeeyay weerarka

MADAXWEYNE FARMAAJO: "ALSHABAAB HAL SAACAD MA WAJIHI KARAAN CIIDAMA DA QALABKA SIDA.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Feder aalka Soomaaliya Mudane Maxa med Cabdullaahi Farmaajo ayaa ha mbalyo u diray Saraakiisha, Saraakiil Xigeennada, Aliflayda, Dableyda iyo dha mmaan qaybaha kala duwan ee Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed iyo qoysas kooda oo maalinta berri ah u dabbaaldeg aya sannad guuradii 59aad ee ka soo wareegtay markii la asaasay.

Madaxweynaha oo munaasabadda xuska maalintan kaga qayb galay Xarunta Wasaaradda Gaashaandhigga ayaa tilma amay in si dardar leh ay u socdaan howla ha dib u dhiska ciidanka, tallaabooy in mu uqdana loo qaaday tirako obka, tayaynta iyo taageero u raadi nta ciidanka.

"Haddii aan helno tayada iyo tirada ciida nka, haddii aan helno tirakoob sax ah, waxaan heleynaa taageerada caalam ka iyo taageerada shacabka, Shabaabna hal maalin ma istaagi karaan oo waa xaqiiqo, hal saacad ma wajihi karaan Ciidamada Qalabka sida.”

Madaxweynuhu wuxuu intaas ku daray in niyad dhiska iyo garab istaagga ciidanka iyo in ay hoggaan fiican helaan ay ku xiran tahay guusha laga filan karo, wuxuuna ku ammaanay taliyeyaasha ciidamada in ay wax badan ka qabteen dib u habeynta hannaanka loo maamulo dhaqaalaha ciidanka, lana sameeyay nidaam ay si toos ah ugu heli karaan xuquuqdooda.

Madaxweyne Farmaajo ayaa sheegay in Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed ay ka go’an tahay in cadowga argagixisada ah ay ka dulqaadaan dadkeenna, kana xoreeyaan dalka, arrintaasna ay Dowladdu ka leedahay qorshe cad oo muddo la diyaarinayey.

"Ciidanka waxaan u tababareynaa qa abka ay u dagaallamaan, waxaana hubaa muddo yar oo kooban in aan ka adkaa nayno, sidii hore ee aan ula dagaalayney Xamar markii laga bixinaayay sax bay ahayd, maxaa yeelay iyaguna dhufeysyo ayay ku jireen, innaguna dhufeysyo laakiin hadda qaab ka duwan oo ku dhufo oo ka dhaqaaq ah ayay u dagaallamaan, marka waa in loo helo ciidan noocaas u tababaran.”Madaxweynaha ayaa dul istaagay taariikhda Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed iyo kaalintii ay ku lahaayeen gobonnimo doonka Qaaradda Afrika, iyaga oo door muuqda ka qaatay dhismaha ciidamada dalalkii xilligaas duruufaha adag ku jiray.

Madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa ku bogaadiyey saraakiishii soo hoggaamisay Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed doorkii ay ka soo qaateen tayeynta iyo kor u qaadista sumcadda uu leeyahay ciidankeennu, isagoona ku saraakiishaas, inta haatan ka joogta, ku dhiirrigeliyay dardargelinta kaalinta ay ku leeyihiin dib u dhiska ciidanka.

ASAASAHA WEKLAKES OO XABSIGA LA DHIG AY (WAA MAXAY SABABTA?)

Julian Assange oo ah ninkii aas aasay majalada siraha culus ee la soo dusiyo daabacda ayaa shalay lagu xiray London kadib markii uu mudo 7 sano ah uu magangalyo ugu jiray safaarada dalka Ecuador ee London.

Xoghayaha arimaha gudaha Britian ayaa si rasmi ah u xaqiijiyay xarigan isaga she egay in sharciga aanu qofna ka sar eyn.Waxaa la arkayay Mr Julian oo ga dhku ku baxay kaas oo baliiska ay xoog kaga soo saareen dhismaha safaarada waxayna ku rideen gaariga baliiska isaga oo ku qeylinaya Britian Waa in ay iska diidaa sidan.

Madaxweynaha dalka Ecuador ayaa shee gay in ay laaleen magangalyadii ay siiye en Julian kadib markii uu ku xad gudbay xeerarka caalamiga ah.Mr Julian ayaa waxaa doonaya dalka Sw eden halkaas oo loogu heysto danbiyo galmo la xiriira.

PUNTLAND OO KU DHAWAAQDAY DAGAAL KA DHAN AH KOOXDA TAKFIIR

Maamul goboleedka Puntland ayaa Ma gaalada Garowe ee Caasimadda Puntl and kaga dhawaaqay howlgal weyn oo lagula dagaallamaayo Ururka Takfiir.

Cawil Sheikh Xaamud Maxamed Was iirka Caddaaladda Puntland ayaa shee gay in gudaha Puntland ay ku sii faaf aya an kooxo aaminsan fikirka Altakfiir (gaa laysiin), isagoo ku dhawaaqay in Puntl and la’dagaallamayso kooxah aasi.

Wasiirka ayaa sheegay in kooxaha Takfiirku ay Puntland ka wadaan, caqiido maroorsan oo lagu fasahaadinayo umad da, waxaana uu ku tilmaamay in ay yihiin firqad xun oo khatar ku ah caqiiqada iyo qiyamka bulshada, haddii aan lala daga allamin sida uu hadalka u dhigay.

"Takfiirku waa arrin haatan Puntland ku faafaysa runtii, waxaan damacsannahay in aan arrintaas takfiirka laga hortago, wa xaan ka hor istaagaynaa in ay masaajid do ama xarumo yeeshaan, waxaan la dag aallamaynaa in aan joojinno fasahaad ko oda. Takfiirku waa firqad xun waana fas ahaad” ayuu yiri Xaamud.

SOOMAALIYA OO LAGU TAAGEERAY 21 MILLION OO DOOLLAR

Dowladda Denmarka ayaa kaga dhawaaqday Magaaalda Washington ee dalka Mareykanka in ay dowladda Soomaaliya ay ku taageerayso dhaqaalle dhan 21 million oo dollar oo loogu tala galay in wax looga qabto Xaalada Soomaaliya.

Dowladda Denmark ayaa sheegtay in lacagtaan loogu tala galay in wax looga qabto Abaaraha ,Kaabayeyaasha dhaqaallaha iyo Ammaanka Soomaaliya.

Safiirka dowladda Denmark ee Soomaaliya Mette Knudsen sheegtay in Soomaaliya ay horumo wanaagsan ka sameysay dhanka dhaqaallaha,islamarkaana loo baahan yahay in dalalka Caalamka ay ka cafiyaan deymaha ay ku leeyihiin.

"Dowladda Federaalka Soomaaliya waxay hirgelisay qorshe dibuhabeeyn dhaqaale iyo mid hay’adeedba oo waqti dheer ah. Kaalmadan cusubi waxay ujeeddadeedu tahay sidii loo taageeri lahaa hay’ado wax ku ool taas oo ah dib u soo kabashada dhaqaalaha iyo hoos u dhaca saboolnimada” ayay tiri Mette Knudsen

MILATARIGA MAREYKANKA OO WEERAR KU QAADAY SALDHIG ALSHABAAB AY KU LEEY IHIIN GOBOLKA J/DHEXE.

Ciidamadda Milatariga Mareykanka ay aa weerar ku qaaday saldhig ay ku lee yihiin saldhigga AlShabaab, sida uu she egayo Taliska Amisom ee Mareykanka, kaas oo kormeeraya howlgalada milita riga ee qaaradda.

Weerarku wuxuu ka dhacay meel u dhow Jilib, Gobolka Jubbada Dhexe, aag hore u jiray ficilka alShabaab. Warsaxa afade edka ayaa imaanaya isla maalinta as ra’ii sulwasaaraha Soomaali ya, Xas an Khayre, kula kulmay madaxweyne Donald Trump oo ah la taliyaha arrimaha ammaanka qaranka John Bolton Arbaca da. Khayre waxaa loo arkaa in uu yahay mujaahid muhiim u ah dagaalka lagula jiro alQaacida ee ku xiran AlSha baab

"Waxaan ku faraxsanahay inaan maan ta marti galinnay Ra’iisul Wasaaraha Soo maaliya, waxaan u hambalyeeyay dib u hesh iisiinta dhaqaalaha Soomaaliya, waxa anan ku boorriyay in ay sii wadaan dada alkooda joogtada ah, waxaan ka wada hadalnay siyaabaha lagu xoojinayo iskaa shiga xoogan ee Mareykanka iyo Soomaaliya ee arrimaha muhimka ah, oo ay ka mid yihiin la dagaallanka argagaxis ada iyo xasiloonida gobolka”. Twitter Ar bacadii ka dib kulankooda.

Diblomaasi Mareykan ah, saraakiil mil at eri iyo saraakiil sarsare oo ka socda USAID ayaa u sheegay CNN in ay arkeen horumarka Soomaaliya, iyada oo qaar ba dan oo ka mid ah ay sheegeen in ay kor dhiyeen amniga magaalooyinka waa wayn iyo dadaallada dibuhabeeynta sida tusaalayaasha guusha, taas oo ay sii adkeeyeen dadaalladii dibuhabaynta ee dhowaan ay sameeyeen xukuumadda.

Waxaa jiray koror weyn oo ku yimid du ullimaadyadii Maraykanka ee Soomaaliya tan iyo markii Trump loo oggolaaday in ay fuliyaan weeraro qeexan oo lagu beeg sanayo AlShabaab bishii March 2017.

Ka hor intaan la gaadhin, ciidamada Milat ari ee Maraykanka ayaa loo oggolaaday in ay sameeyaan ciyaraha kaliya ee dif aaca lataliyeyaasha ee dhulka.

Ugu yaraan 253 dagaalyahan oo ka tirsan kooxda alQaacida ee xiriirka la leh ayaa lagu dilay 29 diyaaradood ilaa iyo haatan ilaa iyo sanadka 2019ka, sida lagu sheegay tirakoobyada ay soo saareen Taliska AMISOM.

Sanadkii 2018, Mareykanka ayaa same eyay 47 duullimaad oo lala beegs ado alShabaab, dilayna 337 daga alyahanno. Sanadkii 2017, Mareykanka ayaa fuliyay 35 duullimaad, iyo 2016kii waxay qaa deen 15.

Milatariga Maraykanku wuxuu ku qiyaa sayaa in AlShabaab ay ku amartay meel u dhaxaysa 5,000 illaa 7,000 dagaa lya han oo ay xukumaan ilaa 20% dhulka Soomaaliya.

<> on January 7, 2016 in UNSPECIFIED, Unspecified.

Iyadoo qayb ka ah dadaalka lagu xooj nayo xukuumadda Soomaaliya, Mareyk anka waxa uu heystaa ilaa 500 oo askari oo Soomaaliya ah oo ay ugu horreyn ku talinayaan Ciidanka Qaranka Soomaaliya sida ay u qaadayaan ololaha dagaal ee ka dhanka ah AlShabaab.

Dadaalkaas waxaa ka mid ah unug ciidan oo ka socda ciidamada badda Mareyka nka oo ka kooban ciidamo Mareykan ah, ciidamada badda, ciidamada howlgalka ciidamada badda iyo kuwa badda ma reykanka ee hadda ka shaqeynaya sidii ay kula talin lahaayeen Danab, oo ah qalab isdabajis ah oo lagu xakameynayo alShabaab oo laga saaray magaaloo yinka iyo tuulooyinka ka soo horjeeda xo ogagga kacdoonka ee Soomaaliya, taas oo markaa diidaysa awooddeeda ay leed ahay qorista askar qorista iyo canshuurta dadweynaha maxalliga ah. Milatariga Mar aykanku wuxuu qaatay mas’uuliyadda tab abarka wuxuuna kula taliyay Danab bishii May 2017.

Tan iyo bishii Oktoobar 2013, ciidama da Milatari ee Maraykanku waxay sidoo kale hawlgaliyeen Xarun Iskudubarid Milla tari oo ku taal caasimadda Muqdisho, ka as oo lagu xoojinayo qorsheynta iyo talo bixinta taageerada ciidamada ammaanka Soomaaliya iyo Howlgalka Midowga Afri ka ee Soomaaliya, AMISOM.

Laakiin inkastoo guulaha ay gaareen ciidamada Maraykanku taageersan yihiin, AlShabaab ayaa wali awood u leh inay weeraraan caasimadda, iyagoo weeraray bishii hore oo ay dileen daraasiin. Koox dan argagixisada ah ayaa sidoo kale weeraro ku qaadday xulafada Mareykan ka ee gobolka, oo ay ku jiraan weerarkii Janaayo ee dhismo hotel oo ku yaal Nairobi, Kenya.

Saraakiisha milatariga Maraykanka iyo diblomaasiyiinta ayaa ku nuuxnuuxs anaya in duullimaadyadu ay yihiin hal qayb oo ka mid ah ololaha millatariga Mar aykanka ee Soomaaliya ee looga goll eeyahay sidii loo xoojin lahaa dawladda hoose si ay AlShabaab uga hortagaan.

Xigasho: CNN

MUWAADIN SOOMAALIYEED OO LAGU DILAY LONDON

Warar dheeraad ah ayaa ka soo bax aya wiil oo Soomaali ah oo dilay maga alada London ee dalka Ingiriiska, islamar kaana dilkiisa loo adeegsaday Too rey.Ciidanka Booliska London ayaa xaqiijiyay dilka Wiil dhalinyaro ah oo Soomaali ah,oo loo adeegsaday Mindi xilli uu ku sugnaa bartamaha Magaalada London.

Nuur Bashiir Salaad oo 22 sano jir ah ayaa u geeriyooday dhaawac loo geys tay, Ciidanka Booliska London waxa ay sheegeen in ay waddaan baaritaano la xariira Kooxihii ka dambeeyay dilkaasi.

Ma jirto Cid loo soo qabtay dilka Nuur, laakiin Ciidanka Booliska ayaa codsaday in laga garab siiyo soo qabashadda kuwa dilalka u geysta dhalinyaradda Sooma aliyeed ee kunool Magaalada London.

Dilalka dhalinayaradda Soomaaliyeed loo gu geysanaayo dalka Ingariiska ayaa kor dhay bilihii ugu dambeeyay, waxaana taasi ay cabsi badan ku abuurtay waalid iinta kunool Magaalada London.

WARARKII UGU DAMBEEYAY ISKA HORIMA AD KA DHACAY MUQDISHO IYO GAARI LAGU GUBAY

Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya Iska horimaadyo Ciidamo ka wada tirsan dowladda Soomaaliya ku dhexmaray xa afadda maana bolyo ee degmada shib bis iyo isgoyska sanca ee Magaalada Muqdi sho. Iska horimaadka ayaa waxa uu ka dhacay isgoyska MaanaBooliyo ee Muqd iaho ,isla markaana waxa uu u dhexeeyay Ciidamo Milateri iyo kuwo Boolis ah oo ka wada tirsan dowladda Soomaaliya,iyagoo isku adeegsaday hub culus oo laga maq lay inta badan degmooyinka Gobolka Ban aadir. Isagoodaqiiqado yar ka diban mar kalena ka dhacay isgoyska sanca

Dad goobjoogayaal ah oo la hadlay warbaahinta ayaa u sheegan in marka ho re uu dagaalku ku bilowday,kadib mar kii Ciidamo Milateri ah oo watay gaadiidka nooca dagaalka kana yimid dhinaca deg mada Balcad ee Gobolka Shabeellaha Dhexe ay isku dayeen inay maraan halk aas,waxaana ka diiday Ciidamo Boolis ah oo xiligaas ku sugaa isgoyska MaanaBo oliyo,sidaasina uu ku bilowday dagaalka.

Sidoo kale iska horimaadka ayaa wax aa lagu gubay gaari nooca dagaalka ah oo loo maleynayo inay leeyihiin Ciidanka Milateriga,waxaana ka dhashay Khasa aro isugu jira dhimasho iyo dhaawac.

Ugu yaraan 2 ruuxoo midu tahay hawe eney oo shacab ah ayaa ku geeriyootay iska horimaadka,waxaana ku dhaawac may tirro intaas ka badan oo la geeyay go obaha Caa fimaadka ee ku yaalla Mu qdisho.

Ilaa iyo hadda majiro wax war ah oo ka soo baxay laamaha amniga dowladda oo ay uga hadlayaan iska horimaadkii gal abta ka dhacay isgoyska MaanaBooliyo ee Muqdisho

SIDEE DEYN 5 BILYAN OO DOOLAR AH LOOGU YEESHAY SOOMAALIYA?

Dowladda Soomaaliya ayaa dadaal ugu jirta sidii looga cafin lahaa deymaha uu caalamka ku leeyahay, basle waxaa su’aalo badan la iska weydiinayaa sida ay lacagahaas u kordheen waqtigii ka dam beeyay burburkii dowladdii dhexe.

Ra’iisul wasaaraha xukuumadda Federaa lka Soomaalia Xasan Cali Kheyre ayaa ku sugan magaalada Washington ee dalka Mareykanka, isagoo la filayo inuu kulamo la yeesho mas’uuliyiinta bangiga addu unka iyo hay’adda lacagta adduunka ee IMF, tallaabadaas oo qeyb ka ah dada alka ay dowladda ugu jirto sidii xal loogu heli lahaa culeyska deymaha, oo hadda gaaray heer aysan Soomaaliya iska bixin karin.

Deynta ay Soomaaliya qaadatay xilligii uu dalka ka jiray xukunkii kacaanka ayaa loo adeeg saday mashaariic kala duwan oo la gudagalay wixii ka dambeeyay 1970meeyadii.

Bo gga looga faalloodo xaqiiqooyinka ca alamka ee Index Mundi ayaa lagu daa bacay sida uu qiimaha deynta isku baddalay 40kii sano ee aan la bixinin gudahooda.

Qiyaastii $70 milyan oo doolar ayey lacag taas ahayd sannadkii 1970kii halka san nadkii 2011kiina ay mareysay $1.6 bilyan oo doolar, sida lagu qoray bogga Index Mundi.

Hase ahaatee hadda waxaa deynta Soomaaliya lagu leeyahay lagu qiyaas ayaa 4.6 bilyan oo doolar. Waxay dad ba dan dareensan yihiin in dulsaarka sannad walba fuulayay uu ka batay qiimihii asalka ahaa ee deyntaas.

Maxamed Nuur Caalin oo ka faallooda arrimaha Soomaaliya ayaa BBCda u sheegay in deymahaas intooda badan ay dowladdii madaxweyne Maxamed Siyaad Barre qaadatay intii u dhaxeysay 1980kii ilaa 1990kii.

"Waxaa deynta inteeda badan la qaatay markii ay dowladdii Siyaad barre u wareegtay hannaanka hanti goosadka, wuxuu madaxweynuhu heshiisyo lasoo galay bangiga adduunka iyo hay’adda lacagta ee IMF, waxaana dalka la keenay mashruucyo ay ka mid ahaayeen horumarinta beeraha, ka faa’iideysiga xeebaha iyo kuwo kale”, ayuu yidhi.

Isagoo hadalkiisa sii wata ayuu intaas raaciyay: "Lacagta deyn ahaanta loo qaatay waxaa ka badan dulsaarkeeda, 30kii sano ee lasoo dhaafay waxaa kusii kordhayay dulsaar, mas’uuliyiinta dowladda ma aysan sheegin wajiyada ay kala leedahay deynta laga cafinayo iyo nooca ay tahay”.

Shuruudaha ku xidhan in deynta la cafiyo

Dhanka kale Caalin ayaa sheegay in caf inta deynta ay ka horreeyaan tallaabo oyin laga doonayo in dowladaha ay qaad aan."Shuruudaha ugu horreeya ee adduu nyadu ay martay, tusaale ahaan waddanka Afqaanistaan, oo deynta qeyb ka mid ah laga cafiyay, waxaa ka mid ah in musuqmaasuqa la xaddido, in la helo dastuur uu waddanka leeyahay oo uu ku cadyahay hannaanka canshuuraha, iyo in waxa lagaa cafinayo ay tahay qeyb ka mid ah, qeybta kalena lagaa rabo inaad awood u yeelatid, ma jirto deyn dhammaanteed la wada cafinayo”, ayuu yidhi.Sanadihii ugu dambeeyay waxay xukuumadda u xusul duubeysay in xal loo helo dhibaatada deynta, balse wali ma jirto tallaabo la taaban karo oo horumar looga sameeyay arrinaas. Xigasho BBC

MUWAADIN SOOMAALIYEED OO LAGU DILAY LONDON

Warar dheeraad ah ayaa ka soo baxaya wiil oo Soomaali ah oo dilay magaalada London ee dalka Ingiriiska, islamarkaana dilkiisa loo adeegsaday Toorey.

Ciidanka Booliska London ayaa xaqiijiyay dilka Wiil dhalinyaro ah oo Soomaali ah,oo loo adeegsaday Mindi xilli uu ku sugnaa bartamaha Magaalada London.Nuur Bashiir Salaad oo 22 sano jir ah ayaa u geeriyooday dha awac loo geyst ay, Ciidanka Booliska London waxa ay sheege en in ay waddaan baaritaano la xariira Kooxihii ka dambeeyay dilkaasi.

Ma jirto Cid loo soo qabtay dilka Nuur, laakiin Ciidanka Booliska ayaa codsaday in laga garab siiyo soo qabashadda kuwa dilalka u geysta dhalinyaradda Soomaaliy eed ee kunool Magaalada London.

Dilalka dhalinayaradda Soomaaliyeed loo gu geysanaayo dalka Ingariiska ayaa ko rdhay bilihii ugu dambeeyay, waxaana taasi ay cabsi badan ku abuurtay waali diinta kunool Magaalada London.

MADAXWEYNAHA JABUUTI OO FURAY BAN GIGA DAHABSHIIL EE EAB

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Jab uuti Ismaaciil Cumar Geelle ayaa Xarigga ka jaray dhisme uu Magaalada Jabuuti ka yeelanayo Bangigga EAB oo qayb ka ah Shirkadaha Dahabshiil Group.

Munaasabadda Xarigga lagaga jaray dhismahan cusub oo ka kooban dhowr dabaq, ayaa waxa ka qaybgalay Madax ka mid ah Dawladda Jabuuti, kuwa ka ta gay dhanka Somaliland iyo Martisharaf kale oo ay ka mid ahayd Marwada Koow aad ee Jabuuti, Marwo Khadra Maxam uud Xayd. Agaasimaha Shirkadaha Daha bshiil Group Cabdirashiid Maxamed Siciid oo ugu horeyn halkaasi ka hadlay ayaa faahfaahiyey Baanka EAB ee dhismaha uu ku shaqayn doono laga furay Magaalada Jabuuti, waxaanu yidhi "Dahabshiil Baanka, East Africa Bangi, waxay ka shaqeeyaan Caalamka oo dhan, Jabuutina waxay u doorteen horumarka ay jabuuti ka gaartay Gobollada Geeska Afrika, Runtiina Bad iyo Bariba qayb weyn ka ah Horumarka Adduunka..”

Cabdirashiid wuxuu sheegay in Shir kaddoodu ka qaybqaadatay Internet Bad da hoosteeda mara, kaasi oo gaaraya dhammaan Dhulka Soomaalidu degto "Mashaariicda aanu ka qabanay Jabuut ina maaha xafladdan Shalay oo keliya ee waxaanu ka qaybqaadanaa Cableka badda hoos mara ee Illaa Kenya, dhulka Soomaalida oo dhan gaadhsiinaya Inte rnetka ugu qaalisan (Xawaare Sarree ya)..” ayuu yidhi, waxaanu intaa sii raaciy ey "Baanka aanu Shalay halkan ka furn ay waxa naga caawiyey Allaah ha u naxariistee Jaamac Xayd oo doonayey in dhaqaalaha Dalkani uu gaadho halka ugu sarreysa..”

Mulkiilaha Baanka EAB, Maxamed Siciid Ducaale sidoo kalena ah Mulkiillaha Shirkadaha Dahabshiil Group ayaa Munaasibaddaasi ka soo jeediyey hadal u badnaa Mahadnaq ku socda Madaxweyn aha Jabuuti, waxaanu yidhi "Madaxweyn aha ayaan waxaan waydiiyey, Baanka wa an furayaa ee Adigu waxaad iga rabtaa waa maxay?, dabadeedna wuxuu igu yi dhi ugu yaraan sow 14 Qof oo shaqaale ah samayn maysid, intaasaan shaqo u doonayaaye, intaas baan kaa rabaa, wax kalena kaama rabo, markaa waxa ii Cadd aatay in Madaxweynuhu uu Dadkiisa shaqo u samaynayo..”

Ugu dambayn Madaxweyne Ismaaciil Cumar Geelle oo isaguna gebogebadii halkaa ka hadlay ayaa yidhi "Waxaanu jecellahay inaanu dhiirigelino oo aanu tilmaano Qofka Waddankayaga Maalgash ada inay yihiin kuwo naga mudan xurmo Qofka Maalgashi samaynayaa waxa loo baahan yahay inta aanu imanin (Jabuuti) inuu sii garan karo Shuruucda uu ku shaqaynayo, waxa isaga nabadgelinaya, Maalkiisa nabadgelinaya. Dadka xukuum adda u shaqeeya dhammaantoodna wa xay ku amran yihiin inay la duljoogaan Walaalnimo iyo wadashaqayn..”