HALKEE SOOMAALIYA KAGA JIRTAA QIIM AYNTA BAASABOORADDA DALALKA CAALAMKA EE LA SAMEEYAY? Hay'adda The Henley Passport Index ee qiimeysa Muwaadinimadda iyo Baasa booradda Caalamka ayaa soo bandhigtay Qiimayntooda sannadkan cusub ee 2019-ka. Hay'adda waxay qiimeynteeda ku sala ysay dal kasta Dukumentiyadiisa Safarka iyo Xogta Hay'adda Duullimaadyadda Caa lamka ee IATA iyo xaqiiqda dhabta ee sa nnadkiiba.

 

Qiimaynta waxaa lagu eegay 199 Baa sabooradda dalalka Calaamka iyo 227 De egaanadda ay Duullimaadyadda gaaraan.

Qiimeynta Hay’adda The Henley Passport Index waxaa salka looga dhigay tiradda da lalka lagu tegi karo Baasabooradda Caala mka, iyadoo aan wax Fiiso ah la codsa nin. Shanta Waddan ee lagu xusay Qii meyntaasi inuusan Basaaboorkooda xoog weyn lahayn waxay kala yihiin:

1. Baasaboorka dalka Eritrea oo Fiiso la’ aan lagu tegi karo 38-Waddan

2. Baasaboorka dalka Yemen oo Fiiso la’a an lagu tegi karo 37-Waddan.

3. Baasaboorka dalka Pakistan oo Fiiso La’aan lagu tegi karo 33-dal.

4.Baasaboorka Somalia iyo kan dalka Sy ria oo Fiiso La’aan lagu tegi karomin 32-dal.

5.Baasaboorka dalalka Afganaistan iyo Ciraaq oo Fiiso la’aan lagu tegi karo min 30-dal.

Qiimeynta Hay’adda Henley Passport wax aa kale lagu soo bandhigay dalalka Qaara dda Afrika ee ay Baasabooradda ugu xoo ggan yihiin, kuwaasi oo kala ah:

1. South Africa,

2. Murushiyos,

3. Botoswana

4. Namiibiya

5. Lesoota,

6.Dalka Eswatini oo horey loo or an jirey Iswazil and,

7. Kenya,

8. Gambiya,

9.Tanzania

10.Zambia.

Dhinaca kale, Baasaboorka dalka Japan ayaa noqday kan ugu xoogga badan dha maan Baasabooradda Calaamka, waxay na Muwaadiniinta dalka Japan fiiso la’aan ku tegi karaan 190 Waddan.

DOORASHADA MADAXTINIMADA CONGO OO LAGU MURMAY

Natiijada rasmiga ah ee doorashada ba arlamaaniga ah ee J/D/Congo oo la shaac iyay ay aa waxaa inta badan kuraasta ku guuleystay xisbiyada xulafada la ah mada xweynaha xukunka ka sii degaya, Joseph Kabila. Codbixinta madaxtinnimada ayaa ahayd mid lagu murmay-musharraxa muc aaradka ah Felix Tshisekedi ayaa la shee gay inuu ku guuleystay, balse musharraxa kale ee Martin Fayulu ayaa sheegay inuu isagu guuleystay isla markaana uu maxka mad aadi doono.

Madaxweynihii hore ee Congo Joseph Kabila ayaa ka degaya xilka. Laakiin isbah aysiga uu hoggaaminayo Kabila ayaa ku guuleystay aqlabiyadda kuraasta baarla maankaasi, sidaas awgeed isaga iyo xulaf adiisu weli qeyb weyn ayay ka qaadan do onaan awoodda dalkaasi.

Tani waxay keeni doontaa inay aad u ni yad jabaan malaayiinka qof ee rajaynayay in doorashada ay u horseedeyso isbedd ello badan. Madaxwaynaha xiga ayaa wa xaa la gudboon inuu la shaqeeyo xisbi yada siyaasadeed ee hadda jira, kuwaas oo lagu eedeeyay wax is daba marin, ha lka laga doonayay inay wax ka beddelaan nolosha dadka.

Weli waxaa jira walaac ah in khilaafka ka taagan codbixinta madaxweynaha ay ka dhalan karaan rabshado.sidoo kale, ho ggaamiyaha mucaaradka Martin Fayulu ay aa lagu wadaa inuu maxkamad geeyo dac wad ka dhan ah natiijada doorashada, isa goo aaminsan in looga shubtay doorasha daas. Ciidammada ammaanka ayaa lagu daad gureeyay meel u dhow halka uu deggan yahay Martin.

Wuxuu ku adkeysanayaa inuu ku guu leystay doorashadii bishii hore. Isagoo cod saday in si caadi ah loo xisaabiyo cod ad ka.Balse guddiga doorashada ayaa Felix Tshisekedi ku dhawaaqay inuu guuleys tay. Fayulu ayaa ku eedeynaya Tshisekedi inuu heshiis awood-qaybsi ah la galay ma daxweynaha xilka ka sii degaya ee Joseph Kabila. BBC

CAALAMKASOOMAALILAND OO AQOONSI KU RAADINAYSA MARTI-GELINTA DALALKA DANAY NAYA INAY SALDHIGYO MILLITERI KA DHISTAAN

Soomaaliland Oo Aqoonsi Ku Raadina ysa Marti-Gelinta Dalalka Danaynaya Inay Saldhigyo Milliteri Ka Dhistaan Maamulka Somaliland ayaa la sheegay inay danayn ayaan inay Milliteriga dalalka Britain iyo Raashiya ku marti-geliyaan inay saldhigyo baddeed ka samaystaan Somaliland.

Maamulka Somaliland ayaa la sheegay in ay danaynayaan inay Milliteriga dalalka Bri tain iyo Raashiya ku marti-geliyaan inay saldhigyo badeed ka samaystan S/liland.

7kii la soo dhaafay, Xoghayaha Difaa ca Britain, Gavin Williamson waxa uu boo qasho aan la shaacinin ku tegay M/Harg eysa, isagoo la kulmay Madaxweynaha Maamulkaasi, Muuse Biixi Cabdi iyo Was iiradda Arrimaha Dibedda iyo Difaacaiyo Taliyaha Ciiddanka Somaliland.

Sannadkii 1991-kii, ayey Somaliland sheegtay inay ka go’een Jamhuuriyadda Somalia, balse ma jiro Waddan aqoon saday Ictiraaf-doonkooda 28-sanno jirsa day. Madaxa Ergadda Somaliland ka jo oga dalka Ethiopia, Axmed Xasan Cigaal ayaa u xaqiijiyey Wakaalladda Wararka Turkiga ee Anadolu Agency inay Ciiddan ka Badda ee dalka Britain Saldhig ka sam aysan doonaan Dekedda magaalladda Be rbera, waa sida uu hadalka u dhigay.Mar wax laga weydiiyey inuu xaqiijiyo dar eenka Britain ee ay Somaliland kaga dhis anayaan Saldhig Milliteri waxa uu tilmaa may inay Somaliland istaraatijiyad muhiim u tahay Caalamka, isla markaana ay xiriir taariikhi ah la leeyihiin Britain.

Sidoo kale, Ciiddanka Badda ee dalka Raashiya ayaa la sheegay inay doonaya an inay Saldhig Milliteri ka dhistaan maga allo xeebeedka Saylac ee Somaliland, hal kaasi oo Saldhig u noqon doonta 1,200 Askar Raashiyaan ah iyo hubkooda kala duwan.

Si kastaba ha ahaatee, Hanka Somalila nd ee ay doonayaan inay ku kasbad aan Dalalka danaynaya Saldhigyadda Mi lliteri ayaa ku soo beegmaysa iyadoo ay dalka Jabuuti ku yaallaan Saldhigyadda Milliteri ee ugu badan ee dalalka shisheey aha ku leeyihiin Geeska Afrika.

Waddanka Jabuuti waxay haatan mar ti-gelisay Saldhigyadda Ciiddanka Bad da ee dalalka Faransiiska, Maraykanka, Shiin aha,Japan iyo Talyaaniga,waxaana ka soo gala Dakhli ballaaran.

MUWAADIN DHALASHADIISA LAGU MURUN SANAA OO LUMIYEY RAFCAAN UU KU SII JOOGI LAHAA NORWAY

MaxkamaddaRafcaanka ee Borgarti ng ee ku taalla caasimadda dalkaasi ee Oslo waxay daaqadda ka tuurtay Rafc aan uu qaatay MahadMaxamuud, isla marka ana Kansal-gareysay Muwaadin imadiisa Norway (The Norwegian citizenship).

Wargeyska Aftenposten ayaa qoray in Mahad Maxamud oo dalka Norway tegay sannadkii 2000 uu sheegtay inuu yahay Muwaadin Somali oo 14-jir ah, waxaana la siiyeyDeganaansho KMG.

Sannadkii 2008-dii waxaa la siiyey Dhalashadda ama Muwaadinimadda No rway, waxa uu bartay Cilmiga Biyoen gineer, isagoo shaqo ka helay Isbitaalka Ullevål Hospital. Sannadkii 2013-kii, Guddi ga Rafcaanka Muhaajiriinta ee dalkaasi (U NE) waxay heleen Far-muuqis ku aadan inuusan Mahad Maxamuud ahayn khiy aanay Maamulayaasha dalka Norway,

Boliska waxay la xiriireen isaga, waxay fu reen baaritaanka Kiiskiisa, iyadoo 3 sanno ka dib ay Guddiga Rafaanka Muhajairiinta ee dalkaasi u soo baxday inuu Mahad Ma xamudu oo 29-jir ah uusan ka imaanin Somalia.

Waxa uu lumiyey Dhalashaddii Norway iyo shaqadiisa, isagoo aaday Maxkamad si uu u helo Go’aanka dib loogu eegay Kiiskiisa, balse, Maxkamadda Degmadda Oslo wa xay go’aansatay sannadkii 2017-kii in Shahaadada Dhalashadda ee Mahad Ma xamuud tahay mid la been abuuray, is la markaana markii uu iska dhiibayey Norw ay da’diidsu u dhexeysay 18 ilaa 20-jir.

Maxkamadda Degmadda Oslo waxay kaloo sheegtay in Mahad Maxamuud isa ga iyo Qoyskiisa ka yimaadeen dalka Jab uuti oo aysan ka imaanin Somalia.

Si kastaba ha ahaatee, Maxkamadda Raf caanka ee Borgarting waxayhaatan xaqi ijisay in ay laaleen Codsigiisa ku aadanaa

inuu sii joogo dalka Norway,

Xigasho: norwaytoday.info

XISBIGA UCID OO GUURTIDDA USOO JEEDI YEY INAY MUDDO KORDHINTOODA KU SALE YAAN HESHIISHKII LABADA XISBI

Xisbiga UCID ayaa sheegay in xisbigo oda iyo kulmiye isku raaceen inay doora shada golaha Wakiiladu dhacdo dhamaa dka sanadkan, halka xisbiga WA DANI ku gacan saydhay heshiishko oddaasi.

Xisbiga UCID ayaa sheegay inuu dhe xdhexaadin ka gallay sidii doorashad du aanay u dhaafin sanadkan, balse xis biga WADANI ku eedeeyey in aanu doonayn in ay doorashaddu dhacdo, isagoo ka shee keynayey marxalado kala duwan oo isla soo mareen sadexda xisbi waxa uu yidhi "Waxaanu dhawr jeer kullanay xisbiga WA DDANI, waxaan usoo jeediyey in iyag una komshinkan ay kala diraysaa ka tagaan, KULMIYEna aan ka soo dhameeyo in muc aaradka laba xubnood oo dheeraad ah loogu daro Komishanka, markii aanu arrin taasi isla qaadanay ee saddexdii xisbi isku yimaadeen, waxaanu isku dhagaysanay lab adooda xisbi markii ay doodayeen ee is mari waayeen ayaanu soo dhexgallay oo aan soo jeedinayey talayadii, KULMIYE wuu diiday ka dib sidaas baan uga soo baxnay oo waydinkii ogaa dagaalkayagu halkii uu marayey”.

Haseyeeshee waxa uu sheegay in ugu dambeyn ku heshiiyeen in aan doorashad du dhaafin sanadkan dhamaadkiisa, wax aanu golaha guurtida oo loo soo gudbiyey inay u kordhiyaann golaha wakiilada ka co dsaday inay ku saleeyaan muddo kordhin ta heshiishkii labada xisbi ka gaadheen ar rimaha doorashooyinka.

"guurtidda waxaan leeyahay shacabku qaatiyaan buu ka taagan yahay xildhibaa no aan ku noqon deegaankii lagu soo door tay oo aan waxba u tarin iyo muddo kordh in kolba dib u dhacda ee waa inay tixgali yaan heshiihskii xisbiga kulmiye iyo UCID ee aanu ku heshiinay inay doorashada gol eyaaashu dhacdo November,2019.”ayuu yidhi Faysal Cai Waraabe.

Dhinaca kale, Xisbiga WADANI ayaa sheegay in aanay doorasho saddexda xi sbi ku heshiin aanay galeen, isla markaa na uu qaadacay komishanka doorashooy inka hadda joogo, waxaanu ku adkaystay inay doorashadu dhacdo sanadkan gudihi isa. Xisbiga WADANI ayaa sheegay in aa nay doorasho galleen illaa ay joogaan gud dida doorashooyinka, waxaanu ugu baa qay in la bedelo iyo in caqadaha ka horee ya doorasho inay dhacdo la dhameeyo.

Si kastaba ha ahaatee, labada xisbi ee KU LMIYE iyo UCID waxay ku heshiiyeen in dooashadu aanay dhaafin sanadkan, hal ka xisbiga WADANI ka soo horjeestay he shiishkoodaasi.

TALIYAHA CIIDANKA XOOGGA OO MUQ DISHO KA SAGOOTIYAY SARAAKIIL TABAB AR QAAS AH LOO QAADAY

Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Soom aaliya S/gaas Daahir Aadan Cilmi Indhaqa rshe ayaa Garoonka Diyaaradaha ee M/ Muqdisho ka Sagootiyay Saraakiil iyo Sar aakiil Xigeeno Tababar kusoo qaadanayo Dalka Dibadiisa.

Saraakiishaan iyo Askartaan ayaa in Muddo ah tababaro kala duwan ku qaatay Gudaha Magaalada Muqdisho ee Caasim adda Soomaaliya. S/gaas Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe Taliyaha Ciidanka Xoo gga Dalka oo warbaahinta kula Hadlay Gu daha Garoonka Diyaaradaha ee M/ Muqdi sho ayaa sheegay Saraakiishaan iyo Ask artaan ay soo qaadanayaan Tababar qaas ah.

Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka S/ga as Daahir Aadan Cilmi Indhaqarshe ayaa u mahadceliyay Dowladaha Soomaaliya ka taageera dhanka Tababarada Ciidama da Soomaaliya

XILDHIBAANO SHARCI DARRO KU TILMAAMAY IN GUDOOMIYAHA BANKIGA DHEXE LAGA DHIGO NIN AJNEBI AH

Qaar kamid ah xildhibaanada golaha Shacabka Soomaaliya ayaa waxa ay gebi ahaanba ka hor imaadeyn in nin ajnebi ah gudoomiye looga dhigo Bankiga dhexe ee Soomaaliya. Warka ah in nin ajnebi ah uu jagadaasi qabanayo ayaa ah hadal heynta ugu badan ee dadka Soomaalida gaar ah aan siyaasiyiinta ay aadka u hadal hay aan, waxaana sidoo kale uu si aad ah ugu baahay baraha bulshada.

Ninka jagadaasi in uu buuxiyo ku guu leystay ayaa la sheegaya in lagu magic aabo Nigel Roberts, waxaa uu u dhashay dalka UK, waxaa uu sanadkii 1981-dii ku biiray Bangiga Adduunka, waxaa uu ka shaqeynayay qaybta Dhaqaalaha Beeraha (Agricultural Economist).

Waxaa uu la taliye Bangiga adduunka uga noqday arrimaha Dhaqaalaha ee Soo maaliya, Myanmar, Falastiin, Lebonan.

Xildhibaanada golaha shacabka ayaa wa xa ay walaac ka muujinayaan in ninkaan loo dhiibo Bankiga dhexe ee Soomaaliya, waxa ayna khaarkood baraha bulshada soo dhigeen qoraalo ay ku dhaliilayaan go ’aanka ninkaan loogu dhiibayo Bankiga dhexe ee Soomaaliya.

XILLIGA UU SI RASMI AH ULA WAREEGAYO XILKA MADAXTINIMADA PUNTLAND MADAX WEYNE DENI OO LA SHAACIYAY

Wararka ka imanaya magaalada Gar owe ayaa sheegaya in Madaxweynaha cusub ee Puntland Siciid Cabdullaahi Deni inuui si rasmi ah xilka ula wareego maalinta Isniinta ah ee ku beegan 14-ka bishan Jannaayo 2019.Madaxweynihii hore ee Puntland Cabdiweli Maxamed Cali Gaas oo madax ka ahaa shantii sa no ee la soo dhaafay ayaa loogaga adk aaday doorashadii dhowaan ka dhacday magaalada Garowe isagoo ku haray wareegii 1aad helayna 8 cod oo kaliya.

Madaxweynaha cusub ee Puntland Deni ayaa laga doonayaa inuu muddo 21 cisho ah ku soo dhiso golahiisa wasiir ada.

Dhinaca kale Madaxweynaha cusub ee Puntland iyo ku xigeenkiisa ayaa ku lan la qaatay madaxda Wasaarada Maa liyada Puntland.

Kulankan ayaa loogaga hadlay arrimo la xiriira howlaha maaliyada iyo sida ay u dhaqangashay wareegtadii ugu horeys ay ee uu soo saaro Madaxeyne Deni taa soo lagu xayiray dhammaan kharashaad ka Maamulka Puntland.

MUXAADARADA SHEEKH KENYAAWI OO LA SHAACIYAY GOOBTA IYO XILLIGA LA QABANAYO

Muxaadaro uu Sheekh Maxamed Ibra ahim Kenyaawi qorsheeyay inuu ku qa bto magaalada Muqdisho balse daraad uu dib u dhac ku yimid ayaa lagu qaban doonaa garoonka Stadium Benadir ee magaalada Muqdisho.

Sheekh Kenyaawi ayaa lagu wadaa in Ji mcaha soo socota oo ku beegan 18ka b isha January uu muxaadarada ku qabto garoonka kubbada cagta Koonis Stad ium ee degmada Cabdicasiis magaalada Muqdisho,kadib markii loo gartay in dad ka imanaya muxaadarada ay ku filnaan karto.

Isbuurasho ka dhacday gelinkii dambe ee daraad hool ku yaal hotel Sahal ee magaalada Muqdisho ayaa sababta in ra saas ay ku dhacdo gabar magaceeda la gu sheegay Malyuun oo ka mid ahayd dadkii isugu soo baxay ka qeybgalka muxaadarada.

Sheekh Kenyawi ayaa ku booqday isbitaalka lagu daweynayo gabadhan iyadoo Wasaarada Diinta iyo Awqaafta ay kafaalo qaaday dhaqaalaha ku baxa ya daweynta gabadhan.

CIIDAMADA AMISOM OO QARAX MUQDI SHO LAGULA EEGTAY

Ciidamada Amisom ayaa shalay duh urkii waxaa qarax miino lagula eegtaya gaga arka Isgoyska Ex-control Balcad ee Deg mada Heliwaa. Qaraxan oo dhawaqiisa la ga maqlay Degmada Heliwaa, ayaa wa xaa la shee gay inuu qabsaday gaari ay wateen Ciid amada Amisom.

Lama oga Khasaaraha Ciidamada Ami som ka soo gaaray qaraxaasi, balse Ciid amada Amisom ayaa qaraxa kadib waxa ay fureen rasaas.

Wararka waxa ay sheegayaan in Ciidam ada Amisom ee qaraxan lala eegtay ay u socdeen dhanka Xerada Maslax oo Sa ldhig ay ku leeyihiin Ciidamada Amisom.

Al Shabaab ayaa inta badan miinooyin waxa ay ku aasaan wadooyinka ay istic maalaan Ciidamada Amisom, gaar ah aan goobaha laamiga uu ka bur bursan yahay oo qaraxyo ay galiyaan.

Amisom ayaa dhawr qarax Miino waxaa lagula eegtay nawaaxiga Isgoyska Ex Control Balcad ee Degmada Heliwaa.

XIGASHO:DHACDO.COM

SAYID CALI SHEEKH "BAARLAMAANKA OO KALIYA AYAA XILKA IGA QAADI KARA”

guddoomiye ku xigeenka guddiga do orashada Sayid Cali Sheekh ayaa ku til maamay qalad xil ka qaadis ay ku same eyeen guddiga doorashooyinka Qaranka.

Shir jaraa’id oo uu shalay ugaga hadlay xilka qaadista lagu sameeyay ayuu ku til maamay mid qalad ah oo han naanka loo maray xilka qadistiisa aytahay sharcidarro

"Xubnaha guddiga waxa ansixiyay oo u codeeyay baarlamaanka xubin kasta si la mid ah doorashada Madaxweynaha FS,ayna sidoo kale Golaha Wasiirada ay ansixiyeen.”ayuu yiri Sayid Cali Sheekh oo ahaa guddo omiye ku xigeenka Guddiga Doorashada Qaran.

Sayid Cali Sheekh ayaa shirka jaraa’ id ku sheegay in aysan xilka ka qaadi ka rin Guddiga Doorashada isagoo xusay in guddiga ay xubno ka yihiin sagaal xubn ood.

"Waxaan diyaar u ahay in aan hortago baarlamaanka isla markaana aan ka hor cadeeyo in guddiga doorashada uu yahay mid ay qaladaad badan ka dhex jiraan ayna hay’adaha caalamiga ah sida USAID ka warqabaan.”ayuu yiri Sayid Cali oo xubno ka mid ah guddiga doorashadu ku sheegay inay xilka ka qaadeen.Waxa uu xusay Sayid Cali in dhawaanahaanbagud diga doorashooyinka uu ka dhex jiray kh ilaaf xarga goostay, ayna gudoomiyaha gu ddiga ay u horseeday guddigaasi fashil iyo ceeb.

Guddoomiye ku xigeenka guddiga doora shada ayaa sheegay in guddiga dhexdi isa ay ka jirto kaligii talisnimo,musuqm aasuq iyo nin jecleysi.Khilaafka ka soo if baxay Guddiga Doorashada Qaran ayaa dhab arjab wa xa ay u keeni kartaa hannaanka geedi socodka doorashooyinka qof iyo cod oo la qorsheeyay in dalka

QARAX GEYSTEY DHIMASHO IYO DHAAWAC OO KA DHACAY MAGAALADA PARIS

Labo ka mid ah shaqaalaha dabdamiska iyo haweeney u dhalatay dalka Spain ay aa ku geeriyootay afartameeyo kalana waa ay ku dhaawacmeen kadib markii uu qarax xoog leh uu ka dhacay foorno ku taal magaalada Paris caasimada dalka Fa ransiiska. Shaqaale deg-degga ah ayaa howl ka waday foornadan qaraxa uu ka dhacay iyadoo qaraxa uu ka dhashay sida uu sheegay wasiirka arrimaha gudaha dal ka Faransiiska Christophe Castaner.

Banaanbaxyo cusub oo loogaga soo horjeedo dowlada Faransiiska ayaa ka soc day magaalada Paris iyo magaalooyin kale. Qaraxaani oo laga maqlay qeybo ba dan oo kamid ah magaalada Paris ee dal ka Fransiiska ayaa waxa uu ka dhacay Fo orno ku taalla xaafada Rue de Trevise oo dhacda Waqooyiga Magaaladaasi.

Saraakiisha Booliska ayaa sheegay in qaraxani ay maleynayaan in uusan aheyn mid la xiriira argagixisada balse uu ka dha shay Gaas dab qabsaday maadaama mee sha uu ka dhacay qaraxa ay Foorno ah eyd ayna shaqaalaha degdegga ah ay ho wl dayactir ah ka wadeen.

Qarax ka dhacay magaalada Paris

MADAXWEYNAHA PUNTLAND OO KULAN LA QAATAY WASIIRKA MAALIYADDA

Madaxweynaha cusub ee Puntland, Siciid Cabdulalahi Deni iyo ku xigeenkiisa Axmed Cilmi Cismaan (Karaash) ayaa ma anta kulan la qaatay mas’uuliyiinta sare ee Wasaaradda Maaliyadda Puntland.

Kulanka ayaa looga hadlay arrimaha maal iyadda Puntland, gaar ahaanna ilaalinta ka rashaadka Maamulka ee xilligan kala-gu urka ah oo ay is-beddelayaan madaxda u sarraysa Puntland.

Wararku waxay sheegayaan, in wasiirka maaliyadda intii kulanku socday wax laga weydiiyay in uu dhaqan-gelay amarkii madaxweynaha cusub ku xannibay dham maan kharashaadka dowladda ee ku kay dsan bangiga dhexe iyo xawaaladaha ga arka loo leeyahay.

Madaxweyne Dani ayaa maalintii loo dhaariyay xilka madaxtinimada Puntland wuxuu isla maalintaasi soo saaray amar uu ku mamnuucayo in qarashaad laga bixi yo Akoonada maamulka uu leeyahay Ban kiyada Puntland. Doorashadii dhawaan ka dhacday Magaalada Garowe ee caasi ma da Puntland ayaa lagu doortay Madax wey naha cusub ee maamulkaasi Siciid Cabdu laahi Dani.

SHIL KHASAARE GEYSTAY OO KA DHACAY DALKA CUBA

Sida ay sheegayso warbaahinta maxal liga ah ee dalka Cuba shil gaari oo ka dha cay Bariga dalkaas ayaa galaaftay nolo sha ugu yaraan toddobo qof, oo ay kuji raan afar ajaanib ah, halka tobonaan ka lena ay ku dhaawacmeen.

Laba kamid dadka ajaanibta ah ayaa ka soo jeeda dalka Argentina halka mid kal ena uu ka yimid Faransiiska mid kalena uu u dhashay Jarmalka.

Dad gaaraya 33 qof ayaa ku dhaawac may, oo ay ku jiraan muwaadiniin u dhas hay dalalka, UK, Maraykanka, Canada, far ansiiska, Netherlands iyo Spain.

Gaariga baska ah ayaa shilka ku galay meel u dhow magaalada Guantánamo ka as oo u kala gooshayey Baracoa iyo ma gaalada caasimadda ah ee Havana,

Darawalkii gaariga ayaa warbaahinta ma xalliga ah u sheegay in uu gaariga u wad ay si aayar ah balse uu xakamayn kari wa ayey waddada oo qoyanayd awgeed. goo bjoogeyaal ayaa sheegay in gaarigaasi uu isku dayey in uu dhaafo gaari kale.

Gaariga baska ah oo ay lahayd sharik ad dawli ah oo lagu magacaabo Via zul ayaa siday 40 rakaab ah, oo ay ku jiraan 22 ajaanib ah.Shilka ayaa ka dhac ay inta u dhaxaysa magaalooyinka Bariga dalk aas ku yaala ee Baracoa iyo Guantán amo Dadka waxyeelladu gaartay ayaa wax aa kamid ahaa laba haween ah oo u dha shay dalka Argentina, oo 35 jirro ah, haw eenay jarmalka u dhalatay oo 59 jir ahayd iyo nin Faransiiska u dhashay oo 67 jir ah, sida laga soo xigtay Raadiyaha Guan tán amo oo liiska daabacay.

Dadka Cuba u dhashay ee shilka ku dhintay ayaa ahaa laba nin, oo da’ ahaan jira y 32 iyo 47, iyo haweeney 34 jir ahayd.

Dhanka kale, shan kamid ah dadka dhaawacmay ayaa la sheegay in ay xaaladoodu liidato. da’ dooda ayaa u dhaxaysa 42 ilaa 74.

Sharikadda Viazul ayaa waxaa maamula garabka militariga dalkaas u qaabilsan dhanka dalxiiska, waana mid kamid ah sababaha ay dalxiise yaashu u doorbidaan in ay tagaan jaziiraddaas.

Shilalka gawaarida ayaa aad ugu badan Cuba kuwaas oo dhaliyey ku dhawaad 4,400 oo dhimasho ah, tan iyo sanadkaan.

CANADA OO HAL MALYAN OO QAXOOTI AH U OGGOLAANAYSA DALKEEDA

Baarlamaanka dalka Canada ayaa ansi xiyay in loo oggolaado soo galooti ka bad an hal malyan oo ruux inay yimaadaan wadankeeda saddexda sano ee soo soc ota. Tiradan oo ah ku dhowaad boqolkiiba hal dadka ku nool wadanka Canada ayaa dad kabadan 286,000 waxa ay dowlada Ca nada siisay sharci sanadkii 2017ka wax aana la filayaa in dad gaaraya 350,000 ay sharci degenaansho helaan sanadkan.

"Waan u mahadcelinaynaa tirada dadka ba dan ee soo galootiga ah ee dalkeena iman aya, waxayna taas ka dhigtey wadankeena inuu noqdo mid awood leh oo aan ku fara xno.”ayuu yiri Axmed Xuseen oo ah Was iirka u qaabilsan soo galootiga iyo qaxooti ga dalka Canada.

Axmed Xuseen oo laftiisa qaxootinimo ku tegey dalka Canada asalkiisuna yahay Somali ayaa aaminsan in dadka badan ee imanaya dalka Canada ay gacan ka geys anayaan horumarka wadankaas oo dad kii su sii gaboobayaan isla markaana ay h oos u dhacday carruurta ku dhalaynaysa wadankaas.

Mowqifka ay qaadatay dalka Canada ayaa ah mid aad ugaga duwan tan dowlada Maraykanka iyo inta badan wadamada reer galbeedka oo haatan albaabada ka xirtey soo galootiga u badan kuwa ka soo carara ya qaarada Afrika iyo wadamo kale.

Dalka Canada ayaa ogolaaday in uu qaxoo tinimo siiyo gabar u dhalatay dalka Sacudi Carabiya Rahaf al Qanun oo waalidkeed ka soo carartay laguna qabtay magaalada Ban gkok ee dalka Thailand.

SHAQAALAHA DOWLADDA MAREYKANKA OO KA CABANAYA MUSHAAR LA’AAN

Waxaa maalintii 22-naad mushaar la`aan ah boqollaal kun oo ka tirsan shaqaalaha dowladda Mareykanka, tan oo noqoneysa muddadii ugu dheereyd ee ay shaqaalaha dowladda mushaar la`aan noqdaan.

Dowladdii madaxweyne Bill Clinton, intii u dhaxeysay sanadihii 1995-96, muddo 21 maalmood ayay shaqaalaha dowladda mu shaar la`aan ahaayeen, shaqaalahaani ay muujiyeen cabasho ku aadan mushaar la’a anta heysata.

Madaxweyne Donald Trump ayaa diiddan inuu ansixiyo qorshaha dhaqaalaha, ilaa lagu daro dhaqaalaha derbiga laga dhisayo xadka Mexico.

Ku dhowaad saddex meelood meel, shaq aalaha dowladda ayaa shaqada joojiyay, tan oo sababtay in ilaa 800,000 oo shaqa ale ah aysan lacagahooda helin. Maalintii daraad ahayd, shaqaalahaas oo ay ku jira an ilaalada xabsiyada, shaqaalaha garoo mada diyaaradaha iyo shaqaalaha Hay`ad da Sirdoonka Mareykanka – ayaanan helin mushaarkoodii ugu horreeyay san adka.

Dhanka kale, madaxweyne Trump ayaa sheegay in laga yaabo inuu ku dhawaaqo xaalad degdeg ah si uu u helo lacagta uu doonayo. Wuxuu xusay in qorshaha derb iga uu ka mid ahaa waxyaabihii uu ballan qaaday intaan la dooran ka hor. Maalintii daraad ahayd, qaar ka mid ah shaqaalaha aa nan helin mushaarkooda ayaa cabash adooda ku muujiyay baraha bulshada.

Oscar Murillo, oo ah injineer ayaa jeek $0 ay ku qoran tahay soo dhigay barta Twitter-ka,isagoo sheegay inuusan weli lacaghelin.

MUDAHARAADAYAAL IMAAM MASJID KU QAS BAY IN UU BANAAN BAXA KA QAYB GALO.

Imaam Suudaani oo Dalkaas Saameeyn ku leh ayaa laga soo saaray masjid ku yaa la Ma/Caasimadda ah ee Khartuum, kadib markii Dadkii Masjidka ku jiray oo banaan baxdhigayay ay ku canaanteen in uusan Hogaamineyn Banaan Baxa looga soo soo jorjeedo Madaxweyne Cumar Xasan Al-Ba shiir."Muuqaal lasoo dhigay Warbaahinta Bulshadda ayaa waxaa kasoo muuqday nin ku qaylinaya Imamaam Cabdul Hay Yuu suf oo ku leh " Kac na hogaami oo naga soo wad Masaajidka”.

Dad badan oo masaajidka kasoo baxay ayaa waxay ku dhawaaqayeen "Dhac” oo ah erey ay ku diidanyihiin Madaxweynaha Sudan ee Taladda Hayay 30 kii Sano ee la soo dhaafay.Dadkii isu soo baxay Jimcihii Booliisku waxay u adeegsadeen Gaaska Dadka ka ilmeeysiiya. Sedax Todobaad ay ey Socdaan Mudaharaadyadu waxaana ku dhintay ugu yaraan 22 Ruux Wadanka oo dhan.

PUNTLAND OO SHEEGTAY IN AY LA SHAQEYN DOONTO DOWLADDA DHEXE

Wafdiga ay u dirtay dowladda Soomaal iya ee ku sugan M/Garoowe ee G/ Nug aal islamarkaana kulamo halkaasi kula qaa tay madaxweynaha cusub ee maamulka puntl and iyo waxgaradka ayaa inta aysan ka soo bixin halkaasi daraad waxa ay kulan la qaateen guddoomiyaha golaha wakiilada ee maamulka puntland. 2da dhinac ayaa ka wada hadlay in laga shaqeeyo horumarka dalka iyo in meesha laga saaro khilaaf wal iba ee jiray.

Guddoomiyaha golaha wakiilada ee ma amulka puntland C/xakiim Maxamed Axm ed Dhoobo-daaraad mar uu la hadlay warb aahinta ayaa sheegay in hadda wixii ka da mbeeya ay meesha ka baxday khilaafkii u dhaxeeyay maamulka puntland iyo DFS ayna ballan qaadayaan inuusan soo laaban wax khilaaf ah muddada 2 sano ee u hars an dowladda

Hadalkiisa isaga oo sii wata ayuu ka dalbaday guddoomiyuhu madaxda haatan dalka ka arrimisa inay isku hayaan siyaa sadda amniga iyo dhaqaalaha dalka si loo gaaro horumarn wanaagsan. Wasiirka arri maha dibedda iyo iskaashiga caalamiga ah ee xukuumadda soomaaliya Ambasador Ax med Ciise Cawad mar uu isna dhankiisa la hadlay warbaahinta ayuu shaaca ka qaa day in dowladda soomaaliya ay ku dedaali doonto dhankeeda inay xaliso khilaaf wal iba ee yimaada blse muhiim ay tahay buu yiri wasiirku inaanan la oran cidne ma ima an karo dhulka ay ka arrimiso puntland.

Arrintaan ayaa timid kaddib Madaxweyni hii hore ee maamulka puntland Cabdi weli Maxamed Cali Gaas oo cabsi ka qabay in dow ladda ay farageliso doorashada punt kand ayaa ka mamnuucay wafdi kasocda dowlad da inay tagaan magaalada garoowe si ay doorashada uga noqdaan korjoogto.

CIIDAMO MAREYKAN OO HABEEN HORE WEERAR KA FULIYAY GOBOLKA SHABELLAHA HOOSE

Sida ay sheegayaan wararka inaga soo gaaraya G/Sh/hoose ciidamo Mareykan ah ayaa habeen hore waxa ay weerar ka fuliyeen de egaanka Hanti wadaag oo dhaca duleedka Degmada Janaale ee Gobolka Shabellaha hoose. Weerarkaan ayaa dhacay habeen hore saq dii dhexe, kadib markii Ciidan watay diya arado dagaal ay halkaasi ku dageen, kadi bna ay fuliyeen weerarka.

Deegaanka weerarka uu ka dhacay ayaa la sheegay inay ku sugnaayeen Saraakiil ka tirsan Ururka Al Shabaab, inkastoo aa nan la ogeyn weerarka dadka lagu dilay, ba lse waxaa la sheegay rasaastii ay fureen cii damada inay ku gubteen guryo dad rayid deganaayeen oo cooshado ka sameysnaa.

Warbaahinta Shabaab ayaa sheegtay Ciidamada Mareykanka ee weerarkaasi fuli yay inay guryo dad shacab ah ay gubeen, ka dibna ay ku laabteen diyaaradihii markii hore ay ku yimaadeen ee weerarka ay ku fuliyeen. Mareykanka oo sanadkaan ko rdhiyay bartilmaameedka uu u gaysto Al Shabaab, ayaanan wali ka hadlin awlgalk iiqorsheysnaa ee habeen hore laga fuliyay duleed ka Degmada Janaale.

SARKAAL QORI DHASHIIKAHA AH KU DILAY DAYAX IIMAAN OO LA XUKUMAY

2xidigle xoogga dalka Maxamed C/hi Max amed (Kumbud) ayaa loo heysta in uu dil bareer ah u geystay Marxuum Dayax Iima an Xasan 21-ka bishii 9aad 2018, dilkaasi oo ka dhacay aga-gaarka Seybiyaano deg mada Hodan ee Magaalada Muqdisho.

Ciidamada amniga ayaa soo qabtay Ee deysanaha, waxaana lagu wareejiyay Hey ’adaha Baarista.

Marxuum Dayax Iimaan Xasan ayaa ah aa wiil dhallinyara ah, waxa uu sidoo kale ahaa wade gaari raaxo isagoo sidoo kale soo dhameeyay heerka wax barashada ko owaadee jaamacadda Plasma.

Iyadoo jimco ay tahay xilliyadii salaadda ka dib ayuu sababsaday qorey Dhasiika ah uu gacantiisa ku riday sida uu sheegtay Laba xidigle xoogga dalkaMaxamed C/hi Maxa med (Kumbud).

Eeda Kumbud ayaa lagu soo wareejiy ay xafiiska Xeer Ilaalinta Xilligaasi waxaa yna codsadeen Xafiiska in garsoorka ay ku hayaan xabsiga dhexe gar-suge ahaan.

Muddo baaristooda kadib ayay codsadeen in la muddeeyo dhageysiga dacwadda ka dhanka ah Laba xidigle xoogga dalkaMax amed Cabdullaahi Maxamed (Kumbud), waxayna Maxkamadda aqbashay in la mud deeyo 10-ka Bishii 12-aad ee sanadkii teg ay.3 Cishe kadib ayay bilaabatay Maxka madeynta Kumbud, waxaana dhageysiga dacwadda u dhammaadhinacyada dacw adda la isku ballamiyay in markale dib la isugu soo noqdo.

Xafiiska Xeer Ilaalinta ayaa isla xilligaasi xooraansi dheeraad ah ugu jiray dhacdada sidii loogu dhameystiri lahaa dambi muuj inada eedeysanaha, waxa ayna sidoo kale fadhigii labaad la yimaadeen oo aheyd la ba todobaad kadib cadeyma dheeri ah si da Sawirka Marxuumka, Warqadda Dhakht arka ku cadeeyay dhimashada Marxuum ka iyo markaatiyaal shan ah oo ay qaarko od wada saarnaayeen gaariga eedeysana ha la maxkamadeeyay ee Kumbud.

Dhamme Muumin Xuseen Cabdullaahi oo ah ku xigeenka Xeer Ilaaliyaha Ciidamada Qalabka Side ayaa fadhiga ka sheegay in eedeysanaha uu u adeegsadayqori Dhash iika ah meel ciriiri badan ka jiro balse qori ga loogu tala galay furumaha dagaalka.

2 xidigle xoogga dalka Maxamed C/hi Max amed (Kumbud) ayaa sheegay in u jeedki isu ahaa sidii uu u furi lahaa waddada oo aheyd Baarta jaadka halka loo yaqaano xill igaasi oo ay saxmad ka jirtay balse lagu war geliyay in ay sabatay xabadii uu riday dhimashada Marxuum Dayax Iimaan Xasan. Qareenada ayaa ku dooday in loo naxariisto sarkaalka loona fududeeyo xuk unka maadama uu goobta fal ka dhacay ay ah eyd goob Saxmad ah. Ugu dambeyn ma anta ayaa go’aan laga gaaray, waxaana la gu xukumay eedeysane Ex, Laba xidigle xoogga dalka Maxamed Cabdullaahi Maxa med (Kumbud) dil toogasha ah oo ah qisa astii Marxuum Dayax Iimaan Xasan, sida uu u sheegay dhammaan dhinacyada dacw adda Gaashaanle Sare Xasan Cali Nuur ShuuteMaxkamadda Ciidamada ayaa ho ray dig niin uga dirtay in aan lagu xad gudb in mu waadiniinta isaga kala goosha ma ga alada, waxa ayna sheegtay in ciddii gey sa ta dil ku tala gal ah aan looga waaban doon in shar ciga. Sarkaal xukunsanaha ah ay aa heysta fursad kale uu uga qaadan karo rafcaan Xukunkaan.

BOOLISKA BRITAIN OO BILAABAY BAARITAANO KU SAABSAN DILKA WIIL SOOMAALI AH

Ciidamada Booliska dalka Britain ayaa bilaabay Baaritaanada dilka Wiil So-omaali ah oo lagu dilay dalkaasi maalin ka hor.

Wiilkaan ayaa lagu Magacaabi jiray Bashiir Cabdullaahi, waxaana da’d-iisa lagu sheegay 25 sano jir taksiile ah.

Sarkaal ka tirsan Ciidanka Bool-iska ayaa sheegay in ay gacanta ku dhigeen ninkii ka dambeeyay dilka Bas-hiir, islamarkaana markii ay soo gaba-gabeeyaan baaritaanada ay la hadli doonaan warbaahinta.

Bashiir ayaa waxaa dilay nin ay guri wada deganaayeen, waxaana uu dilkiisa u adeegsaday Toorrey xilli uu Ji-ifay sidda ay sheegeen Soomaalida kun-ool dalka Britain.

Todoobaadkii hore ayay aheyd markii wiil Soomaali lagu dilay Magaa-lada London, waxaana sanadyadii ugu dambeeyay kordhay dilalka loo geysa-naayo Muwaadiniinta Soomaaliyeed ee kunool dalkaasi.

KHASAARE KA DHASHAY WEERAR KA DHACAY MUQDISHO

Weerar loo adeegsaday Bambo Gacmeed ayaa xalay lagu qaaday Guriga Magaalada Muqdisho uu ka degan yahay Gudoomiyaha degmada Dayniile Jacfar oo ku yaalla degmada Howlwadaag ee gobolka Banaadir.

Saddex ruux oo labo ka mid ah ay yihiin Ilaaladda Gudoomiyaha ayaa ku dhaawacmay weerarka sidda ay Risaala u xaqiijiyeen qaar ka mid ah dadka dega-anka.

Waxaa sidoo kale rasaas ay fure-en Ciidanka Gudoomiyaha ku geeriy-ootay Haweenay sidatay Cunug yar oo saarneyd Mooto Bajaaj.

Cunugii yaraa ee ay sidday Haw-eenayda ayaa baqba, waxaana la shee-gay in haweenayda qeybaha sare ee jirkeeda ay ka dhaceen dhowr Xabado-oda markii Isbitaalka la geeyana ay halkaasi ku dhimatay.

Ciidanka ammaanka ayaa tagay goobta uu weerarka dhacay, waxayna saraakiishu sheegeen in lagu daba jiro Dableydii weerarka geysatay oo loo badi-nayo in ay ka tirsan yihiin ururka Al-sha-baab.

Guriga Gudoomiyaha degmada Dayniile ayaa dhowr jeer siddaan oo kale, waxaa lagu qaaday weeraro loo adeegsaday Bambo gacmeed, waxaana waxyeelo ay soo gaartay dad Shacab ah.

HADDAD IS MOODAY IN AAD CILMI LEEDAHAY, WAA LAGAA CILMI BADAN YAHAY QUR’AANKA FIIRI.Q-7AAD.

Nin Filasuuf oo la hadlayay Culumada ugu caansan dhinaca Seyniska reer Galbeedka ayaa yiri: Haddii ey Aqoontaadu yartahay, diin la’aan ayaad u dhawdahay, haddii aad Aqoon fiican leedahayna waxaad Aaminee Diin, waxaadna ku sii dhawaanee Xaqiiqda.

(Haddad is mooday in aad Cilmi leedahay, waa lagaa Cilmi badan yahay Qur’aanka fiiri):

(Allaah ayaa nasiiyay 5ta Dareeme ee aan kula xiriirno, Caalamka naga baxsan Sida: Maqalka, Aragga, Uriska, Dhadhanka iyo Dareenka Jirka) F.S: 3aad.

Qaar ka mid ah Culummada Cilmiga Biology-ga ee Casriga ah ayaa yiri: waxaan ogaanay in Maqalka uu ka mid ah Dareema yaasha Bani aadamku uu kula xiriiro Caalamka ka baxsan in laga hor abuuray Aragga.

Ubadka ku jiro Uuruka Hooyadana uu maqli karo Codka Hooyada inta uuna dhalan ka hor, Arraguna uu yimaado Waqti ka Dambeeyo Maqalka, arrintaa waxa ey ogaadeen Culumada Seynisku Mardhaw .

Quraankuna waxa uu noo sheegayaa in Maqalka la abuuray Aragga ka hor Fiiri: Sawirka 1aad [Quran 76.2] Aayadda Daliilka u ah oo leh : Dadka waxaan ka Abuurnay Maniyo Bacrinsan "fertilizing sperm” si aan u imtixaano, waxa kale oo aan u yeelanay Maqal iyo Arag.

Fiiri Sawirka 2aad Aayadda kale oo daliilka u ah [Quran 23.78] oo leh: Allah waa kii idiin Abuuray "Maqalka” iyo Aragga iyo Dareemka kale , waxaana yar inta ku shukrineeyso.

Marka kasta Quraanku waxa uu hor mariyaa Maqalka kadibna Aragga si loo muujiyo Tartiibta uu u soo kala hormaray Uunkoodo.

Sidee Rasuulkeena NNKH oo aan wax Qorin waxna Aqrin uu 1400 Sanno ka hor uu ku ogaaday in Maqalku uu ka horeeyay Aragga Uumis ahaan.

Allaah iyo Rasuulka CSW ayaa nooga cilmi leh.

La soco Qaybta xigta.

Qore: Yahya Amir.