WADOOYINKA QAAR EE MAGAALADA MUQDISHO OO SAAKAY XIRAN Wadooyinka qaar ee magaalada Muqdisho ayaa saaka xiran, iyadoo gaadiidka ay saaran yihiin dadka shacabka ah aysan isaga kala gudbi karin isgoysyada magaalada gudaheeda qaarkood. Isgoyska Banaadir, Zoobe, Taleex, KM4, Shaqaalaha iyo kuwa kale ayaa xiran, ciidanka dowladda ayaana ku sugan, sida ay inoo sheegeen dad goobjoogayaal ah. Gaadiidka rayidka ayaa loo diidayaa dhamaan isgoysyadan inay isaga kala gudbaan, kaliya waxaa loo ogol yahay kuwa ay wataan ciidamada dowladda federaalka Soomaaliya.

 

Saraakiil ka tirsan ciidanka dowladda oo aan la xiriirnay ayaa waxa ay inoo sheegeen sababta loo xiray wadooyinka qaar ee Muqdisho in aysan garaneyn, balse taliyeyaashooda ay amar siiyeen.

Warar hoose oo aan heleyno ayaa waxa ay sheegayaan sababta wadooyinka loo xiray inay tahay in magaalada Muqdisho ay ku soo wajahan yihiin wafdi ka socda Midowga Afrika,

GEN. INDHA QARSHE "DOOMAN AY SHABAAB LAHAAYEEN AYAAN BURUBURINAY”

Taliyaha ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed General Daahir Aadan Cilmi (Indha qarshe) ayaa wuxuu sheegay hawlgal ay ka sameeyeen degaano ka tirsan gobolka Shabeellaha Dhexe inay ku burburiyeen dooman ay isticmaalayeen Ururka Al Shabaab.

Wuxuu sheegay Shabaab inay mar walba isku dayaan inay dhibaateeyaan shacabka, ciidamada xoogga dalkana arrintaasi ay ka soo horjeedaan oo habeen iyo maalinba ay difaacayaan.

General Indha qarshe ayaa wuxuu sidoo kale sheegay hawlgalada in keliya aysan ku koobneyn gobolka Shabeellaha Dhexe, balse xoogooda uu ka socdo gobolada Shabeellaha Hoose iyo Hiiraan.

"Doonyo waxay sameysteen oo yar yar, oo biyaha ay uga kala gudbaan, doonyihii qaar waan gubnay qaarna gacanta ayaan ku dhignay, waxay mar walba dhibaateeyaan shacabka beeraleyda ah, balse annaga kama yeeli doono arrintaasi, hawlgalada waxay ka socdaan qeybo badan oo ka mid ah gobolada dalka, waxaan dhawaan isku furnay wadooyin badan oo horey Shabaab ay go’doomiyeen”. ayuu yiri Gen. Indha qarshe.

Ciidamada xoogga dalka ayaa laba jibaaray hawlgalada ka dhanka ah Ururka Al Shabaab, waxayna dhawaan ku guuleysteen inay isku furaan wadooyin ay go’doomiyeen Shabaab, islamarkaana la wareegaan deegaano muhiim ah.

MADAXWEYNAHA SOMALILAND OO SHAQADDA KA CEYRIYAY MAS'UULIYIINTA SADDEX GUDDI

Madaxweynaha Somaliland, Muda ne Muuse Biixi Cabdi waxa uu wareegto madaxweyne oo summadeedu tahay JSL/ XM/WM/222215/102018, ku magacaab ay Xubnaha Komishanka Maamulwanaa ga. Waxaanay u dhignayd Wareegtada Madaxweynuhu Sidan: Wareegto Ma daxweyne Magacaabid Markaan Arkay: Dastuurka Somaliland, Qodobkiisa 90 aad; Markaan Arkay: Xeerka Komishanka MaamulWanaaga, Xeer Lr. 58/2012; Ma rkaan Arkay: Xeerka Guddida Qaranka ee Xakamaynta AIDSKa, Xeer Lr. 67/2015; Markaan Arkay: Xeerka Guddida Dhawri sta Tayada, Xeer Lr. 68/2014; Markaan Arkay: Aqoontooda, Kartidooda iyo Waay aaragnimadooda; Markaan ku Qan cay: In ay Hanan Karaan Masuuliyad da ka Dhalanaysa Xilalkan; Markaan Sameey ey: Latashi Ballaadhan; Waxaan Go'a amiyey;

1) In laga bilaabo taariikhda shalay aan Xubnaha Komishanka Maamulwana aga u magacaabo masuuliyiinta hoos ku xusan:

Tir Magaca Xilka

1. Axmed Jaamac Maxamuud Xubin

2. Cabdiqaadir Xaaji Ismaaciil Maxamed Xubin

3. Maxamed Axmed Cawaale Xubin

4. Liibaan Ismaaciil Cabdillaahi Xubin

5. Dayib Aadan Xaaji Cali Xubin

2) In laga bilaabo taariikhda shalay aan Komishanka Qaranka ee Xakamaynta AIDSka u magacaabo masuuliyiinta hoos ku xusan:

Tir Magaca Xilka

1.Naasir Ayjeex Jaamac Agaasimaha Fuli nta

2.Muxiyadiin Yuusuf Ibraahim Agaasima ha Wacyigelinta iyo Abaabulka

3. Maxamed Jaamac Siciid Agaasimaha Tababarada iyo Horumarinta Hawlwadeenada

4. Maxamed Abiib Yuusuf Agaasimaha Daaweynta iyo Daryeelka

3) In laga bilaabo taariikhda shalay aan Xubnaha Guddida Hay’adda Dhawrista Tayada u magacaabo masuuliyiinta hoos ku xusan:

Tir Magaca Xilka

1. Faysal Maxamuud Siciid Xubin

2. Maxamed Ismaaciil Dhimbiil (Suufi) Xubin

3. Cali Sheekh Muxumed Aw Cabdi Xubin

4. Xasan Maxamuud Maxamed (Bako osh) Xubin

4) In laga bilaabo taariikhda shalay aan Guddida Tacliinta Sare ee Qaranka u magacaabo masuuliyiinta hoos ku xusan:

Tir Magaca Xilka

1.Xuseen Xaaji Xasan Guuleed Gud/miye

2. Maxamed Xasan Sheekh Muumin Guddoomiye Kuxigeen

3. Cabdirisaaq Muuse Faarax Xubin

4. Cismaan Jaamac Aadan Xubin

5. Cabdi Ismaaciil Yoonis (Cabdi Duse) Xubin

6. Axmed Cali Xirsi (Sulub) Xubin

XFS OO BEENISAY IN SACUUDIGA AY KU TAAGEERTAY ARRINTA WARIYAHA LA LA’YAHAY

Wasiirka arrimaha dibadda Soomaaliya Axmed Ciise Cawad oo la hadlayay la an ta Af Soomaaliga ee BBCda ayaa faah fa ah in ka bixiyay go’a anka ay ku taagee reen dow ladda Sacuudi Carabiya.

Wasiir Cawad ayaa mar ka hore beeni yay in DFS ay Sacuudiga ay ku taageer tay arrinta Wariyaha la la’ yahay ee Ja maal Kashoggi. Balse waxa uu carabka ku dhuftay in dhiggooda Sacuudiga ay ku taageereen in ay iska difaacaan cadaadis yada iyo hanjabaadaha uga imaanaya qa ar ka mid ah dalalka Caalamka.

Shalay ayey aheyd markii warqad ka soo baxday wasaaradda arrimaha dibadda So omaaliya taageero loogu muujiyay boqor tooyada Sacuudi Carabiya oo haatan cad aadisyo kala kulmeysa wadamada kale ee Caalamka.

SHABAAB OO QARAXYO LA EEGTAY CIIDAMO KA TIRSAN KENYA

Warar dheeraad ah ayaa laga helayaa weerar laba qarax loo adeegsaday oo ko lonyo ka tirsan ciidanka Miltariga Kenya, kuwaasi oo ku socdaalayay qaybo ka mid ah gobolka Waqooyi Bari dalka Kenya ga ar ahaan magaalada Mandhe era.

Qaraxyadan ayaa waxa ay qabsadeen laba gaari oo nuucooda uu yahay kuwa xambaara ciidamada, waxaana xiliga uu qaraxa qabsanayay ay marayeen inta u dhaxaysa deegaannada Carabiya iyo Fin noow ee ka wada tirsan Mandheera. Dadka deegaanka ayaa waxa ay she egeen Kolonyada gaaadiidka Millatariga Kenya ee la beegsaday inay ka soo baxeen dhanka Mandheera, waxaana ay ku sii jeedeen dhanka magaalada Ceel Waaq.

Ururka Al Shabaab oo sheegtay masuu liyadda qaraxyadan ayaa waxa ay tilm aameen inay qarax ku gubeen laba gaari, islamarkaana khasaare dhimasho iyo dhaawac ah ay gaarsiiyeen ciidamada Kenya.

Al Shabaab ayaa dhawr jeer oo hore qaraxyo noocaan ah ku qaaday magaal ada Mandheera, tan iyo markii ciidamada Kenya ay ka soo tallaabeen xudduudda Soomaaliya si ay u baacsadaan Al Shabaab sanadkii 2011.

GOBOLKA BANAADIR IYO UNHCR OO KA WADA HADLAY XALUHELIDDA BARAKACAYAASHA

Duqa Muqdisho ahna Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Mudane Cabdiraxma an Cumar Cusmaan (Eng. Yarisow) ayaa xafiiskiisa ku qaabilay Ergayga gaarka ah ee Geeska Afrika u qaabilsan UNHCR Da njire Maxamed Cabdi Afeey iyo Madaxa Hay’adda Qaxootiga Adduunka ee Soom aaliya Marwo Caroline Van Buren.

Duqa Muqdisho iyo Madaxda UNHCR ayaa ka wada hadlay sidii xalwaara lo ogu helilahaa barakacayaasha ka badan 5,000 ee ku sugan gudaha iyo daafaha Caasimadda. Waxana ay isla soo qadeen shaqo abuurka dhalinyarada, dayactirka iskuullada iyo xarumaha Caafimaadka.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ayaa warbixin dheer ka siiyey ergada Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan qaxoot iga xaaladda barakacayaasha ku sugan Caasimadda, isagoo xusay muhiimadda ay leedahay in lasii xoojiyo taageerada loo fidinayo waqtigan .

"Waxaan u mahadcelinayaa madaxda UNHCR ee shalay noogu yimid xarunta Dawladda Hoose, si aan wadajir uga xaa joono mustaqbalka kumanaanka barakac ayaasha ah ee ku nool gudaha iyo daafa daha Caasimadda iyo dadka qaxootiga dib uga soo laabanaya. M/mulka G/Ban aadir si buuxda ayay u garabtaagan yah ay qaxootiga iyagoo ka wada shaqaynaya hay’adaha gargaarka sidii looga caawin lahaa in qaxootigu ay noloshooda dib u yagleelaan”.

Ergeyga Gaarka ah ee Bariga Afrika u qaabilsan Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan qaxootiga Danjire Maxamed Cabdi Afeey ayaa sheegay in mar walba diyaar u yihiin gacan siinta qaxootiga Soo maaliyeed, isla markaana maadaama ay Caasimadda ku nool yihiin qaxooti tiro ba dan lagama maarmaan tahay in taageer ada la sii labojibaaro.

CARWADII UGU HORREYSAY EE ISGAARSIIN TA IYO TEKNOOLOJIYADA OO MUQDISHO LAGA FURAY

Carwadii ugu horreysay ee isgaarsiinta iyo teknoolojiyada dalka ayaa shalay ka furantay hotelka Royal Palace Hotel ee magaalada Muqdisho, taas oo soo bandhi geysa horumarka ay bulshadeenu ka sa meeyeen isgaarsiinta iyo teknoolojiyada.

Carwadan waxaa loogu talo galay inay noqoto dhacdada ugu weyn ee ay ku kul maan dhammaan daneeyeyaasha isgaar siinta iyo teknoolojiyada dalka, sida shirka daha isgaarsiinta, internetka, shirkadaha sameeya websiteyada iyo barnaamijya da, fikradaha cusub ee dhinaca Teknooloj iyada, jaamacadaha bixiya aqoonta ICT iyo hay’adaha dawladeed ee ka shaqe e ya isgaarsiinta iyo Teknoolojiyada, Waxaa carwadan dhinaca farsamada ka caawi naya Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka iyo Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta & Teknolojiyada.

Carwadan oo ay ka qeybgalayaan in ka badan 60 shirkad, jaamacad iyo hay’ ad dawladeed, waxaa lagu soo bandhi gay badeecadaha iyo adeegyada ay iibiy aan, waxayna fursad u helayaan siddii ay isku baran lahaayeen, iskuna kaashan la haayeen, Carwadan oo dadweynaha u fu ran 16ka iyo 17ka Oktoobar, subaxii 9ka subax illaa 5ta galabtii, waxay dadweynu hu sidoo kale ka qeybgali karaan aqoonisweydaarsiyo, iyaddoo sidoo kale lagu guuleysanyo deeqo waxbarasho iyo agab kale sida laptop, talefoonnada gacanta, internet modems, iwm.

Wasiirka Qorsheynta iyo Horumarin ta Dhaqaalaha, Md. Jamaal Maxamed Xa san, ayaa sheegay inuu aad ugu faraxsan yahay horumarka la taaban karo ee ay Wasaaradda Boostada iyo Isgaarsiintu ka sameysay dhinacyada ansixinta sharciga, aasaasitaanka Hay’adda Isgaarsiinta, ast aanta internetka, isaggoo sheegay in xog ta ay ururiyeen ay muujineyso in Soomaa liya horumar muuqda ay ka sameyneyso isgaarsiinta iyo teknoolojiyada.

Wasiirka Boostada, Isgaarsiinta & Tek noolojiyada, Md. Eng Cabdi Cashuur Xas an, ayaa sheegay in Wasaaraddu taageer eyso bandhigyada noocan oo kale ah, ma adaama ay u xilsaaran tahay inay jiheyso, oo isku xirto, bahda isgaarsiinta iyo tekn oolojiyada.

"Dhamaan ka qeyb galayaasha waxa ay fursad u heli doonaan in ay isku bar taan, wada ganacsadaan, la socodaan ho wlaha dowladda, sidoo kalena ay muuq ato cudadda iyo xoogga suuqa isgaarsiin ta iyo teknolojiyada dalka,” ayuu yiri wasi irka.

Ras’iisul Wasaare kuxigeenka Xuk uumadda, Md Mahdi Maxamed Guuleed (Khadar), oo carwada si rasmi ah u furay ayaa sheegay in isgaarsiinta iyo teknoloj iyadu gaareen meel aanay cidina ka maa rmi oo nolosheena ka mid ah, Wuxuu inta as ku daray in carwadan ay soo bandhigi doonto wajiga kale ee Soomaaliya ay leedahay.

BAARITAANKA HALKII UU KU DAMBEEYAY JAMAL KHASHOGGI OO LA BALLAARIYAY

Dowlada Turkiga ayaa balaarisay baaritaanka lagu doonayo in lagu ogaado halka uu ku dambeeyay saxafiga Jamal Khashoggi iyadoo baaritaanka lagu soo kordhiyey guriga uu ka degen yah ay Qunsulka Sa cudi Carabiya ma gaalada Istanbul.

Baarayaal ka socda dowlada Turkiga ayaa gudaha u ga lay shalay qunsuliyada Sacudi Car abiya ee magaalada Istanbul iyagoo markii ugu horeeyay baaritaan ka sameeyay tan iyo markii la waayay Jamal Kashoggi 2dii bishan Oktoobar.

Ballaarinta baaritaanka Khashoggi ay aa waxaa saxaafada u sheegay Wasi irka Arrimaha Dibada Turkiga Mevlut Cav usoglu. Waxaa sii kordhaya cadaadis ka lagu saarayo boqortooyada Sacudi Ca rabiya inay sharaxaa ka bixiso waxa ku dhacay Jamal Khashoggi oo ah saxafi aad u dhaliila siyaasada Boqortooyada Sacudi Carabiya.

Si kasta ha ahaatee,saxaafada Mar aykanka ayaa baahineysa warar she egaya in Boqortoyada Sacudi Carabiya ay diyaarinayso warbixin ay ku qiranayso inay ciidamadeeda sirdoonka ka dambee yeen dilka Khashoggi xilli ay su’aalo ku weydiinayeen gudaha Qunsuliyada ay ku leedahay magaalada Istanbul.

dhinaca kale Xoghayaha Arrimaha Dibbada Maraykanka Mike Pompeo ayaa kula kulmay magaalada Riyadh Boqorka Sacudi Carabiya Boqor Salman, Amiirka awooda badan leh Maxamed Bin Salman iyo Wasiirka Arrimaha Dibadda Adel alJubeir in Riyadh.

Afhayeen u hadashay Wasaarada Arrimaha Dibadda Maraykanka Heather Nauert ayaa sheegtay in kulamada uu la yeeshay Mr Pompeo in Sacudigu uu ogg olaaday in looga baahan yahay baaritaan cad oo waqti xadidan lagu sameeyo si loo helo halka uu ku dambeeyay Jamal Khashoggi.

DUQA MUQDISHO OO XAFIISKIISA KU QAABILAY WAKIILKA CUSUB EE QM

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ah na Duqa C/raxmaan Cumar Cusmaan (Eng. Yarisow) ayaa ku soo dhoweeyey xarunta Dawladda Hoose ee Muqdisho madaxa hawlgalka ee Qaramada Midoob ey ee Soomaaliya Nicholas Haysom oo dhowaan dalka soo gaaray.

Kulan muhi im ah oo laba da dhinac wada yeesheen ka dib, ayuu Duqa Muqdisho tilma amay in ergay gan cusub ee Qaramada Midoobey ee Soomaaliya ay isla soo qaadeen adkeyn ta xiriirka ka dhaxeeya, arrimaha Siyaas adda iyo horumarada la gaaray siddeedii bilood ee la soo dhaafay ee xilka uu hay ay maamulkiisu.

"Qaramada Midoobey waxa ay Sooma aliya ka caawisaa arrimo badan, maa mulka Gobolka Banaadirna wuxuu adke eyey xiriirka aan la leenahay hay’adaha kala duwan ee QM. Wakiil Haysom wa xaan isla soo qaadnay xoojinta xiriirka na ga dhaxeeya ee arrimaha Siyaasadda, horumarka Caasimadda iyo kaalinta uga aadan”.

Duqa Muqdisho Eng. Yarisow ayaa u gu hambalyeeyey masuuliyadan cusub iyo waajibaadka culus ee horyaala, isla markaana waxuu ku celiyey in maamul kiisu uu diyaar u yahay wax walba oo gacan ka geysanaya horumarka iyo dibudhiska dalka.

Wakiilka gaarka ah ee Xoghayaha Qaramada Midoobey ee Soomaaliya Nic holas Haysom ayaa ka mahadceliyey soo dhoweynta diiran ee ee uu ka helay Duqa Muqdisho, kuna ammaanay doorkiisa hog aamineed ee horumarka caasimada ka jira. Waxaana wakiilku cadeeyay in UNS OM ay noqon doonto mid u adeegta dana ha guud ee bulshada Soomaaliyeed.

TURKIGA OO XIR XIRAY SOO GALOOTI AY SOOMAALI KA MID TAHAY

Ciidamada Sohdimaha Dalka Turkiga ayaa waxa ay xabsiga dhigeen 170 qof oo ka soo jeeda dalal kala duwan kuwaas oo qaab sharci darro ah ku galay gudaha Dalka Turkiga. Ciidanka Amaanka ayaa Magaal ada Didim ee Gobolka Ae gean Aydin,wa xaa ay ku qabteen 104 qof oo soo galooti ah.

Inta badan dadkan waxaa ay u dhash een Waddamada Ciraaq, Falastiin, Syria, Soomaaliya, Bengaladesh iyo Afghanis tan,waxaana ku jira Haween iyo Carruur.

Warbixin ay soo saareen Ciidanka ay ey ku sheegeen in dhowrkii todobaad ee la soo dhaafay ay gacanta ku dhigeen dad gaaraya 735 oo qof oo Tahriibayaal ah.

todobaadkii la soo dhaafay labo shil Gaari oo ka dhacay Turkiga ayaa waxaa ku geeriyooday dad kor u dhaafaya 30 qof oo Tahriibayaal ahaa.

Saraakiisha Xuduudaha waxaa ay sheegeen in howlgallada todobaadyadii la soo dhaafay socday waxaa lagu qabtay dad u kala dhashay dalalka kala ah; Paki stan, Iraq, Afghanistan, Somalia, Lib ya, Bangladesh, Algeria, Egypt, Pale stine, iyo Morocco

GUDDOOMIYAHA GOLAHA SHACABKA OO BO OQDAY DADKII KU DHAAWACMAY QARAXYA DII BAYDHABO

Guddoomiyaha Golaha Shacabka ee Baarlamaanka JFS Mudane Maxamed Mursal Sheekh Cabdiraxmaan ayaa booq day Isbitaalka Erdogan ExDigfeer oo ay ku jiraan qaar ka mid ah dadkii ku dha awacmay Qaraxyadii argagixisninmo ee 13kii bishan ka dhacay magaaladda Bay dhabo ee Xarunta Gobolka Baay.

Guddoomiyaha Golaha Shacabka oo ay booqashadiisu ku wehliyeen Xildhib aano ka tirsan Baarlamaanka dalka ayaa waxa ay booqdeen qeybaha Isbitaalka ee dhaawacyada lagu daweynaayo.

Waxa ay sidoo kale kulan ay la qaat een maamulka iyo dhaqaatiirta isbitaalka oo ay guddoomiyaha faah faahin ka siiye en tirada bukaanada Isitaalka Jiifa sida ay u kala daran yihiin iyo hadda xaaladooda sida ay tahay.

Waxa uu u mahad celiyay maamulka, dhaqaatiirta iyo sidoo kale hawl wadeena da Isbitaalka sida ay ula tacaalayaan dha mmaan bukaanada Isbitaalka ku jira.

Guddoomiyaha ayaa sheegay in dadkii ay waxyeelada ka soo gaartay Qaraxyadii u gu dambeeyay ee Shabaab ay ka geyste en magaalada Baydhabo ee hadda isbit aalka lagu daweynayo kuwooda xaaladoo da gudaha dalka aan waxba looga qaban karin in dowladda Soomaaliya caaf imaa da dibada ah ay u qaadi doo nto.

ROOBOW OO RAJO XUMO KA SOO FOOD SAARTAY DOORASHADA KOONFUR GALBEED

Wararka naga soo gaaraya magaalada Baydhabo ee xarunta gobolka Baay, ayaa sheegaya inay hoos u sii dhaceyso rajadii Mukhtaaq Rooboow (Abuu Mansuur) ee aheyd inuu u tartamo doorashada Koofur Galbeed.

Rooboow, ayaa Baydhabo uga dhaw aaqay todobaadkii hore inuu yahay mush arax u taagan xilka Madaxweynaha Koo fur Galbeed, Doorashada waxey dhacey saa 17ka bisha danbe ee November.

Waxaa jiray culeysyo soo fuulayay Roobow maalmihii danbe, Iyadoo cules ykii u horeeyay uu kaga yimid dhanka Do wladda oo iska diiday Musharaxnimadii sa, waxeyna sabab uga dhigtay Cunaqa bateynta Beesha Caalamka oo aan wali dhamaanteed la qaadin.

Sidoo kale, waxaa jiray cadaadis Oda yaasha Koonfur Galbeed ay saar ayeen Roobow, Waxaana Odayaasha ay war qad Ashtako ah u gudbiyeen Madaxwe yne Farmaajo, Ra’iisul Wasaare Khayre iyo Gudoomiyaha Baarlamaanka KGS C/qaadir Shariif Sheekhunaa Maye.

Malaaq Deerow Yaqcuub Sheekh oo ka mid Odayaasha ugu waaweyn Koonfur Galbeed, ayaa u cadeeyay Dowladda Dhexe iyo Baarlamaanka Koofur Galbeed ba, inaysan dooneynin in Roobow ka mid noqdo dadka u tartamaya doorashada Baydhabo.

Madaxda ugu sareysa dalka, ayaa Malaaqa iyo Odayaasha kale ee KGS waxey u cadeeyeen inay qaateen talada Odayaasha Dhaqanka, dadaalna ay ku bixinayaan sidii Roobow looga hor joog san lahaa inuu u tartamo doorashada.

Inkastoo Abuu Mansuur uu rume ysan yahay inuusan wax weyn ka keenee nayn doorashada Baydhabo, ayaa hada na qaar ka mid ah La Taliyeyaashiisa wax ey ku cadaadinayaan inuu Tartamo, dheg na jalaq uusan u siin fariimaha isdaba joo ga ah ee soo gaaraya.

Mukhtaar Rooboow Cali (Abuu Man suur), oo soo noqday Ku xigeenkii Hoga amiyaha Shabaab iyo sidoo kale Afhaye enka Ururkaasi, ayaa bishii Augosto ee sanadii hore soo gaaray Muqdisho.

Imaatinkiisa Muqdisho, waxey ka dan beysay markii dagaal aan kala joogsi lah eyn ay ku qaadeen Shabaabka ku sugan G/Bakool, waxaana tiro ka mid ah askari isa looga dilay dagaaladii ka dhacayay de egaanka Abal iyo nawaaxigeeda.

Roobow, markii uu yimid Muqdi sho, wali kuma dhawaaqin inuu isaga bax ay Shabaab, Cafisna ma weydiisan dadkii uu dhibta u geystay mudadii uu duurka ku jiray, waxaana sidii ay dowladda u heysay laga war helay Isagoo Musharax Madaxw eyne ah.

Abuu Mansuur, ayaa durbaba la soo baxay isbadalo cusub, waxaana marka uu Khudbadaha jeedinayo gadaal ka istaaga Nin ookiyaalo Madoow wata, kaas oo lagu sheegay inuu Rooboow ilaalo u ya hay, waxeyna taasi muujinays ay sida uu ugu dhiiran yahay inuu Musharax noq do.Xigasho:Dhacdo.Com

MAREYKANKA : WAXAAN DUQEYN KU DILAY 60 DAGAALYAHAN OO KA TIRSAN ALSHABAAB

Militariga Mareykanka ayaa Talaada dii shalay ku dhawaaqay weerarkii ugu weynaa ku dhawaad sanad oo ay duqeyn ku dilaan 60 dagaalyahan oo ka tirsan Ururka Alshabaab.

Taliska Mareykanka ayaa sheegay in weerarka uu ka dhacay Jimihii ina dhaa fay meel u dhaw degmada Xarardheere ee gobolka Mudug ee bartamaha dalka Soomaaliya, lama sheegin rayid wax ku noqday duqeyntan.

Wuxuu ahaa weerarkii ugu cuslaa oo ay fuliyaan militariga Mareykanka tan iyo wixii ka danbeeyay 21 Nov ee sanadkii 2017 oo duqeyn lagu dilay 100 dagaal yahano ka tirsanaa Ururka Alshabaab.

Warka ka soo baxay taliska Mareykanka laguma faah faahin cida lagu bartilmaame edsanayay weerarkan ay ku dhinteen 60 ka dagaalyahan ee ka tirsanaa Ururka Alshabaab.

Dowladda Soomaaliya ayaa 14kii bish an October xustay sanad guuradii ka soo wareegatay Qaraxii ba’naa ee ka dhacay Isgoyska Soobbe ee magaalada Muqd isho kaa oo ay ku dhinteen dad ku dhaw 700 ruux oo u badnaa dad rayid ah.

Alshabaab wali wax war ah kama aysan soo saarin sheegashada Mareyk anka ee ah duqeynta ka dhacday degma da Hara rdheere.

WASIIR DEEQA YASIN "WAA GUUL IN SOOMAALIYA SOO CESHATO GO’AAMADII IYO HANKII AY KU 

LAHAYD BULSHADDA ADUUNKA DHEXDEEDA”

Wasaaradda Haweenka iyo Horumarinta Xuquuqda Aadanaha ee dowlada federaalka Soomaaliya ayaa ka hadashay guusha ay Soomaaliya kasoo hoysay Qaramada Midoobay kadib markii Soomaaliya loo doortay in ay xubin ka noqoto Golaha Xuquuqda Aadanaha ee QM.

Marwo Deeqa Yaasin Xaaji Yusuf oo ah Wasiirada Wasaaradda Haweenka iyo Horumarinta Xuquuqda Aadanaha oo war murtiyeed rasmi ah shalay soo saartay kasoo ay kaga hadleyso xubinnimada Soomaaliya ee Golaha Xuquuqda Aadana ee QM ayaa tiri "tani waa guul taariikhiya oo soo celinaysa go’aamadii iyo hankii ay Soomaaliya ku lahayd bulshadda aduunka dhexdeeda kuwaasoo ku hawlan horumarinta xuquuqda aadanaha aduunka oo idil”.

Waxay kaloo muujinaysaa kalsoonida, aaminaada iyo taageerada ay dadkeena iyo hogaankeena siinayaan shaqadeyna iyo sidoo kale aqoonsiga iyo u hiilinta bulshada caalamka ee ku aadan dadaalkeena aan ku dooneyno in aan ahaano dal kor uqaada oo difaaca xuquuqda aadanaha, ayay ku dartay Marwo Deeqa Yaasin oo dhawaan safar shaqo ku tagtay xarumaha QM ee ku yaala magaalooyinka ee Geneva iyo New York si ay u xaqiijiso xubinnimada golahan.

Ka mid noqoshada Soomaaliya oo ah go’aan ay madaxda sare ee dowlada si wadajir ah u qaateen ayaa waxaa sida weyn ugu dadaalay Wasiir Deeqa Yaasin iyo Danjiraha Soomaaliya u fadhiya xarunta QM ee New York, danjire Abuukar Daahir Cusmaan (Abuukar Baale).

Danjire Abuukar Baale oo ah shaqsi saameyn weyn ku dhex leh danjirayaasha dalalka caalamka u fadhiya QM iyo madaxda sare ee QM ayaa la sheegay in uu juhdi weyn ku bixiyay sidii uu ugu qancin lahaa dalalka caalamka in ay Soomaaliya u codeeyaan, halka Wasiir Deeqa Yaasin muujisay sida ay dowlada federaalka uga go’an tahay in ay kasoo dhalaasho doorkeeda xubinnimo ee Golaha Xuquuqda Aadanaha.

"Kamid noqoshadda xubinimada golaha xuquuqda aadanaha ee QM waxay faa’iido toos ah iyo mid dadbanba u tahay dadkeena iyo dalkeena siyaabo badan. Xukuumaddeenu waxay muujisay ballanqaad ah in ay fuliso waajibaadkeeda iyada oo la raacayo nidaamka Xuquuqda Aadanaha ee Caalamiga ah” ayay sheegtay Wasiirada Wasaaradda Haweenka iyo Horumarinta Xuquuqda Aadanaha.

Ka mid noqoshada golaha xuquuqda aadanaha ee QM ayaa dowlada Soomaaliya usoo hooyay sumcad muujineyso in Soomaaliya ay kusoo laabatay fagaarayaasha caalamka ee go’aanada lagu gaaro balse dalalka xubnaha ka ah golaha xuquuqda aadanaha ayaa waxaa saaran waajib ka weyn kan kaasaran dalalka aan xubnaha ka aheyn golaha ayaga oo laga doonayo in ay si taxadar leh u dhowraan xuquuqda aadanaha, ayadoo dalka Burundi oo hadda xubin ka ah Golaha Xuquuqda Aadanaha QM uu ku dhowyahay in laga saaro maadaama loo heysto gabood falo ka dhan ah xuquuqda aadanaha, uuna ka hor yimid qaraaryada kasoo baxa golaha ee dalkooda quseeya.

CABDI XAASHI OO KU BAAQAY IN LA DHI SO GOLAHA ADEEGA GARSOORKA

Guddoomiyaha Golaha Aqalka Sare ee BFS Cabdi Xaashi C/laahi ayaa ku baaqay in si deg deg ah loo dhiso golaha adeega Garsoorka Dalka.

Cabdi Xaashi C/laahi Guddoomiyaha Aqalka Sare ayaa sheegay in xilligan baahi weyn loo qabo dhismaha Golahaasi.

Waxaana uu tilmaamay in kaalin wanaagsan ay ka qaadan karaan dhameystirka Dastuurka dalka.

DOWLADA ITOOBIYA OO MARKII UGU HOREYSAY AY QOF DUMAR AH KA NOQOT AY WASIIRKA GAASHAANDHIGGA

Ra’iisul Wasaaraha Ethiopia Dr. Abiy Axmed ayaa magacaabay Gole wasiir oo ka kooban 20 Wasaaradood kadib markii marlabaad ay u doorteen dhowaan inuu xilka hayo Golaha Dhexe ee Xisbiga EPRDF

Golahan Wasiir ee cusub ayaa in ku dhow kala bar waxa ay yihiin dumar waxaana ka mid wasiirka gaashaandhigga oo loo magacaabay qof dumar ah markii ugu horeysay. Sidoo kale wasiirada xilal muhiim ah loo dhiibay ayaa ka mid ah kuwa ka soo jeeda Ismaamulka Soomaalida.

Halkan hoose ka aqriso golaha wasiirada cusub ee dalka Ethiopia.

1- Wasiirka Nabadda — Mrs Mulietat Kamil

2- Wasiirka Gaashaandhigga —Aaliha Muhammad

3- Wasiirka Maaliyadda — Ahmed Shide

4- Wasiirka Arrimaha Dibadda — Dr. Geeljeex

5- Wasiirka Beeraha Mudane Cumar Xuseen

6. Wasiirka Ganacsiga iyo Warshadaha – Mrs. Fetel Walte

7. Wasiirka Dhaqaalaha —– Mrs. Dawanne Herbie

8.Wasaaradda Waxbarashada iyo Tiknoolajiyadda — Dr. Getahun Mekuria

9- Wasiirka Gaadiidka —— Mrs. Dagmominthew Patrick

10- Wasiirka Horumarinta & dhismaha magaalooyinka —– Mr. Janet Braye

11- Biyaha, waraabka iyo warshadaha tamarta —– Sileshi Bekele

12- Wasiirka Waxbarashada —— Dr. Tilaye Gete

13- Wasiirka Macdanta iyo Tamarta —— Dr. Samuel Hurco

14- Sarkaalka Golaha Guud —– Berhanu Tsegaye

15- Wasiirka Caafimaadka—— Dr. Amir Aman

16- Sayniska iyo Waxbarashada Sare: Mr. Hirut Woldemamar

17- Wasiirka Haweenka, Carruurta iyo Dhalinyarada, Mrs. Woizam Taye Asfaw

18- Wasiirka Shaqaalaha iyo Arimaha Bulshada Mr. Mulugeta Tesfaye

19- Wasiirka Dhaqanka Mudane—-

Dr. Hirut Kassa

20- Guddoomiyaha Guddiga Qorsheynta iyo Horumarinta ——–

Dr. Fitsem Assefa

MADAXWEYNIHII HORE EE SOOMAALIYA OO DF UGU BAAQAY INAY LA TIMAADO SIYAASAD FURFURAN

Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa sheegay dadka xukuumada aan ku jirin inay sa aran tahay masuuliyad wadareed, balse masuuliyadda gaarka ah saaran tahay xu kuumadda, baarlamaanka iyo madaxw eynaha.

Wuxuu sheegay dowladda in looga baahan yahay inay la timaado siyaasad furfuran oo ay kula dhaqanto mucaar adka, islamarkaana ay qaadato dhaliisha ku aadan hawlaha ay ka gaabisay, wixii ay ku hormartayna lagu amaano.

Sidoo kale madaxweynihii hore ee Soomaaliya ayaa sheegay in aysan wax xun aheyn hanaanka mucaaradnimada, loona baahan yahay in dowladda loo she ego hawlaha ay ka gaabisay, si ay horey ugu sii socoto.

"Dadka xukuumada aan ku jirin ee ban aanka jooga waxaa saaran masuuliyad wadareed, masuuliyadda dadka ay saa ran tahay waa dowladda, waxaa laga rab aa inay la yimaadaan wax soo saar dhin ac kasta ah, waxaan qabaa mucaarad nimadu ma xuma, hadii ay tilmaamayaan wax qaldan waa inay dowladdu saxdaa, dalkan waa dal dimuqradi ah, dowladda meeshii ay ka gaabisay waa loo sheegaa, meeshii ay hormarisayna waa lagu amm aanaa”. ayuu yiri madaxweynihii hore ee Soomaaliya.

Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa intii uu talada dalka hayay ahaa mucaaradka fu rsad ay ku dhaliilaan dowladda aanan siin jirin, iyada oo caburin xoogan uu ku sam eyn jiray warbaahinta dhaliili jirtay dowla ddiisa.

RA’IISUL WASAARE KHAYRE: KOBACA DHAQ AALAHA SOOMAALIYA WAXA UU KU XIRAN YAHAY KORDHINTA TACABKA IYO WAX SOO SAARKA BEERAHA

Ra’iisul wasaaraha xukuumadda fede raalka Soomaaliya, mudane Xasan Cali Khayre, ayaa beeralayda Soomaaliyeed u gu baaqay in ay laba jibbaaraan tacabka beeraha si ay usoo saaraan cunnno ku filan dalka, mustaqbalka ay ugu dhoofiya an dunida. Rw/Xasan Cali Khayre oo ka qayb galay munaasabadda xuska maalin ta beeralayda Soomaaliyeed oo lagu qab tay Muqdisho ayaa sheegay in beeralay du ay hoggaan u ahaayeen horumarinta dhaqaalaha dalka, xilligaanna ay muhiim tahay in ay soo nooleeyaan dawrkooda, qaybna ka qaataan soo celinta sharafka iyo karaamada ummadda Soomaaliyeed oo ku xiran isku filnaansho dhaqaale.

"Dawladdeennu waxa ay ka shaqaysaa soo celinta sharafka iyo kara amada ummadda Soomaaliyeed. Soo ce linta sharaftu waa in aadan tuugsan, si aa dan u tuugsanna waa in aad wax soo saa rtaa”ayuu yiri ra’iisul wasaare Xasan Cali Khayre

"Marka aad isku filantahay ayaad gaari kartaa go’aan xor ah oo aad kula dhaqmi karto dunida” ayuu raaciyay ra’iisul wasaa re Khayre.RW/Khayre ayaa soo dhawee yay heshiis hay’adda cunnada adduunya da (WFP) ay 4,000 metric ton oo Ganley ah uga iibsnayso beeralayda Soomaaliye ed, waxa uuna sheegay in ay tahay bil aaw wanaagsan, hadii beeralaydu ay kor dhiyaan tacabkabeerahana ay hey’adaha gargaarkuna kordhinayaan iibssiga dal agga gudaha si ay ugu quudinayaan dadka gargaarka u baahan ee ku nool dalalka dunida. ===DHAMMAAD===

WASIIRKA BEERAHA OO KA HADLAY AHM IYADA AY LEEDAHAY WAX SOO SAARKA KHEYRAADKA DALKA

Waxaa shalay magaalada Muqd isho lagu qabtay Munaasabad lagu xu sayay maalinta caalamiga ah ee cuna da aduunka iyo beeraleyda Sooma aliyeed. Wasaaradda Beeraha Soo maaliya ayaa Shalay soo qaban qaab isay kulan wayn oo looga hadlayo ko bcinta wax soo saarka beeraha, kaas oo madaxda wasaaradda iyo dadka ka shaqeeya hawlaha beeraha la xirii ra ay ka qaybgaleen.

Siciid Xuseen Ciid Wasiirka Beeraha Soomaaliya ayaa sheegay in wax soo saarka beeraha Xilli roobaadkii ugu dambeeyey ee guga uu sare u kacay, lana soo saaray 180kun oo tan, balse wali aysan fari ka qodnayn in laga jawaabo cuna yarida.

ENG YARISOW "BARNAAMIJKA WAXBARASHADA DADKA WAA WEYN WAA MID KOR LOOGU QAADAYO AQOONTA BULSHADA”

Duqa Muqdisho ahna Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cusmaan (Eng. Yarisow) ayaa Daahfuray Barnaaijka Waxbarashada dadka Waaweyn ee Gobolka Banaadir.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ayaa sheegay ujeedka barnaaijkani in uu yahay mid aqoonta bulshada kor loogu qaadayo, maadaama qorshuhu yahay in sanadka 2020 ay dalka ka dhacaan doorashooyin, isla markaana ay muhiim u tahay qorista iyo akhrintu codbixiyaha.

"Si kor loogu qaado aqoonta iyo tayada bulshada ee dhinaca waxbarashada, gaar ahaan dadka waa weyn xiligan loo diyaar garoobayo doorashooyin qof iyo cod ah sanadka 2020 ahmiyad wayn ayuu ku fadhiyaa barnaamijkan waxbarashada dadka waa weyn ee gobolka Banaadir”.

Guddoomiye Yarisow ayaa tilmaamay muhiimadda ay leedahay in kor loo qaado akhrinta iyo qorista afka hooyo iyo aqoonta dadka waaweyn ee waqtigu u saamixi waayay in ay maraan nidaamka waxbarashada aasaasiga ah.

Munaasabadda Daah furka ayaa waxaa ka qeyb galay Guddoomiye kuxigeenka Arrimaha Bulshada ee Maamulka Gobolka Benaadir Marwo Basmo Caamir Axmed, masuuliyiin ka tirsan Maamulka iyo dadweyne kale, iyadoo intii ay socotay munaasabaddu laga jeediyey khudbado kala duwan oo taabanaya ahmiyadda barnaaminka waxbarashada dadka waa weyn.