WARBAAHINTA MUQDISHO OO KU DHAWAAQDAY OLOLE WAX LOOGU ARUURINAAYO XULKA 17 JIRADA SOMALIA Madax iyo wariyaal ka socday idaacadaha iyo TVyada Muqdisho ayaa shalay isugu yimid kulan ay kaga wada hadleen sida ugu macquulsan ee dhiiri galin loogu sameyn karo ciyaartooyda 17 jirada Somalia, kuwaaas oo 40 sano kadib gaaray final tartan heer Qaran ah.

            Sidoo kale qoraayaal iyo qaar ka mid ah ciyaartooydii hore ee Qaranka ayaa ka qeyb galay kulanka. Aragtiyo badan oo dhaxal gal ah ayey soo jeediyeen wariyaashii ka qeyb galay kulanka, waxaana ugu muhiimsanaa in dhaqaale aruurin iyo soo dhoweyn weyn loo sameeyo xulka 17 jirada Somalia.

            Waxaa la isku af gartay olole 7 cisho socon doona oo ay idaacaduhu dhaqaale uga aruurin doonaan dhageystaashooda iyo ganacsiyada ay la macaamilaan, goobta waxaa sidoo kale looga dhawaaqay guddi la baxay #CAAWIN-QARANoo wariyaal ah kaas oo la kulmi doona siyaasiyiinta iyo madaxda Dowladda si loogu bandhigo iney dhallinyaradaas caawimaad Qaran u sameeyaan.

            Maxamed Shuuriye Barakaat oo ka tirsan Universtaltv ayaa loo doortay gudoomiyaha guddiga #CaawinQaran halka Cabdulaahi Daahir Siyaad Dhakoos oo ah agaasimaha idaacada Goolfm loo doortay Xoghayaha Guddiga CAAWIN-QARAN.

            Burhaan Diini Faarax agaasimaha idaacada Kulmiye iyo Maxamedkaafi Shiikh Abuubakar tafaftiraha Radio Muqdisho ayaa loo doortay iney noqdaan labada qof ee lagu shubaayo dhaqaalaha laga soo aruuriyo qeybaha kala duwan ee bulshada Soomaaliyeed.

XUBNAHA GUDDIGA CAAWINQARAN WAXAA KA MID AH.

1Maxamed Shuuriye Barakaat

2Abdiasis Hasaan Mohamed

3Cabdulaahi Cismaan Faarax

4Burhaan Diini Faarax

5Cabdulaahi Daahir Siyaad Dhakoos

6Maxamedkaafi Shiikh Abuubakar.

7C/fitaax Maxamuud Siyaad Arizona.

8Maxamed Cabdi Muudey.

            Guddiga CaawinQaran wuxuu si joogto ah usoo gudbin doona hadba heerka ay mareyso deeq aruurinta iyo cida wax ku tababarucday.

            Fadlan ku caawi qarankaaga wixii aad awoodo, adigoo la xiriiri kara guddiga #CaawinQaran ama idaacadaha ay lacag aruurintu ka socoto.

            Wixii aad guddiga kusoo hagaajineysid ku dir

            Burhaan Diini FaaraxAgaasimaha Radio KulmiyeTell +252615108019

            Maxamedkafi Shiikh AbuubakarTafaftiraha Radio Muqdisho Tell +252615118508

Cabdulaahi Cismaan Faarax

Xiriiriyaha #CaawinQaran

FAAH FAAHIN QARAX GAARI OO KA DHACAY MAGALADA MUQDISHO

            Qaraxaan ayaa shalayy waxa uu ka dhacay agagaarka Xarunta Hay’adda Unicef ay ku leedahay degmada Waaberi,waxana la sheegay in uu ahaa mid gaari lagu xiray kadibna uu qarxay.

            Dadka deegaanka qaarkood oo aan la hadalnay ayaa waxa ay Dalsan sheegeen in gaariga oo ahaa nooca loo yaqaano PREMIO uu yaallay meel Wadada agteeda ah,isla markaana ay ciidamadu ka shakiyeen balse daqiiqado akdib uu qarxay.

            Warar aan helnay ayaa waxa ay sheegayaan in gaariga uu lahaa Shaqsi u Shaqeynayay dowaldda Soomaaliya balse aan weli la xaqiijin halka uu sida rasmiga uga shaqeynayay,isla markaana aan wax khasaaro ah kas oo gaarin qaraxaas.

            Mudo daqiiqado ah ayaa waxaa xirnaa isu socodka dadka io Gaadiidka wallow markii dambe dib loo furay Wadada.

            Maamulka degmada Waaberi weli wax faah faahin intaasi dheer ah kama biixn qaraxaas gaari ee shalayy ka dhacay gudaha degmada Waaberi.

KENYA OO QAADDAY TALAABO KA DHAN AH DADKA HEYSTA DIINTA ISLAAMKA

            Hablo ka tirsan Kenya Medical Training College ee ku yaalla Mwingi dalka Kenya ayaa laga mamnuucay isticmaalka xijaabka inta ay ku guda jiraan xiisadda.

            Muslimiinta dhigta machadkan ayaa dhibaatooyin badan la kulmayay marka loo geeyo xijaabka iyo waxyaabaha diiniga ah in ay ku isticmaalaan gudihiis.

            "Hablahenna Muslimka ah ma awoodaan in ay xijaab ku galaan iskuulka, waarddiyayaasha ayaa u diida i ay gudaha u galaan, ka hor inta aan la gaarin maamulka iskuulka, horey ayaan uga dignay arrinkan, waa in ay wasaaradda arrimaha dibadda soo fara gelisaa, si wax looga qabto” ayuu Cabdillahi Xasan u sheegay wargeyska Nation ee kasoo baxa gudaha dalka Kenya.

            Dumarka ayaa laga mamnuucay in ay isticmaalaan xijaabka tan iyo markii is baddal uu ku yimid maamulka iskuulka Kenya Medical Training College, taas oo keentay in dhibaato ay ku dareemaan ardayda dhigata iskuulkaas.

            Falkan ayaa noqonaya mid ay ka xumaadaan Muslimka tirada badan ee ku dhaqan gudaha dalka Kenya, maaddaama uu yahay mid la isku cunsuriyadeynayo diinta Islaamka

MAREYKAN KA OO SHIINNAHA KA SHAKIYAY IYO DIGNIIN LAGU SOO ROGAY DIYAARADAHA U.S.A. EE ISTICMAALA JABBUUTI

            Kala shaki ayaa soo kala dhaxgalay talisyada ciidamada Mareykanka iyo Shiinaha ee ku sugan Wadanka Jabuuti ee dhaca Bariga qaaradda Afrika.

            War kasoo baxay hay’adda Hawada Mareykanka ayaa looga digay duuliyayaasha diyaaradaha taliska AFRICOM in aysan isticmaalin hawada halka uu kuyaal saldhigga melleteri ee dowladda Shiinaha.

            Hay’adda ayaa sheegtay in dowladda shiinaha ay qalab casri ah ku rakibtay saldhigeeda Jabuuti kaasi oo waxyeellaynaya duuliyayaasha diyaaradaha Mareykanka.

            Digniintan ayaa loo gudbiyay dhammaan askarta iyo saraakiisha Taliska ciidamada AFRICOM, dowladda Shiinaha ayaa saldhigeeda Jabuuti ku rakibtay qalab shoocaac ku furaya diyaaradaha melleteri.

            Duuliyayaasha diyaarada ayaa lagula taliyay in ay isticmaalaan jaakado yareyn kara halista ka imaan karta shoocaaca dowladda shiinaha ay ku rakibtay saldhigeeda Jabuuti.

            Saraakiisha Americanka ah waxay duuliyayaashooda Jabuuti ku sugan ugu baaqeen in dhoolatus aysan ku sameyn karin fogaan dhan 750 Mitir, wadanka Jabuuti waxaa saldhigyo ciidan ku leh quwado caalami

WASIIRKA SOCDAALKA CANADA OO UGU BAAQAY SOOMAALIYA IN AY SAFAARAD KA FURATO CANADA

            Axmed Xuseen Wasiirka Socdaalka iyo Jinsiyadaha Dalka Canada , islamarkaana ah Muwaadin Soomaaliyeed ayaa waxaa uu dowladda Federaalka ah ee Soomaaliya ugu baaqay in ay safaarad ka furato Magaalada Toronto ee dalka Canada.

            Waxaa uu sheegay Wasiir Axmed in taasi ay sare u qaadi doono xiriirka ka dhaxeeya Soomaaliya iyo Canada.

            Axmed Xuseen Waxaa uu sheegay in uusan hadda jirin xiriir diblomaasiyadeed oo toos ah oo ka dhaxeeya Dalalka Canada iyo Soomaaliya,taasna ay sabab u tahay in labada dal aysan iska warqabin.

            Waxaa uu sheegay in Dawladda Kanada ayaa ugu deeqdey Soomaaliya lacag gargaar ah oo wadarteedu dhantahay 18 Million oo dollar, oo loogu talogalay dadka abaarta iyo roobabku saameeyeen ee danyarta ah.

            Waxaa uu sheegay in ay ku qasban yihiin in ay lacagtaasi ay marsiiyaan Hay’addaha Qaramada Midoobey Maadaama dowladda Soomaaliya aysan Safaarad ku laheyn Canada

CIRRO "SICIR BARARKA KA JIRA S/LAND WAXA SABAB U AH DP WORLD”

            Kadib shir jaraa’id uu ku qabtay magaalada Hargeysa ee xarunta Soomaaliland guddoomiyaha Xisbiga Mucaaraadka Wadani ee maamulkaasi C/raxmaan Maxamed C/laahi Cirro ayaa waxa uu uga hadlay arrimaha sicir bararka ee ka taagan maamulkaasi Soomaaliland.

            C/raxmaan Cirro ayaa xusay in sicir barar ballaaran uu haatan ka jiro deegaanada Soomaaliland, taasina ay sababteeda qeyb ka tahay shirkadda Dp World ee lagu wareejiyay maamulka Dekedda Berbera.

            Sidoo kale waxa uu sheegay in shirkadaha Qaadka geeya deegaanada maamulkaasi ay kaalin weyn ku leeyihin sicir bararkaasi, kuwaas oo uu tilmaamay in wax Akoona ah aysan ku lahayn Bankiga Dhexe ee Soomaaliland.

            Ugu dambeyn guddoomiyaha Xisbiga Wadani C/raxmaan Cirro ayaa ku eedeeyay madaxda S/land in ay indhaha ka laabteen wax ka qabashada dhibaatooyinkaasi.

MADAXWEYNE GAAS OO LAGU EEDEEYAY IN UU KU XAD GUDBAY MADAX BANAANIDA DALKA

            Faarax Macalin guddoomiye ku xigeenkii hore ee Baarlamaanka dalka Kenya oo haatan booqasho ku jooga magaalada Muqdisho ayaa eedeymo kulul u jeediyay Madaxweynaha Puntland C/weli Maxamed Cali Gaas.

            Ugu horreyn Faarax Macalin ayaa dhaliilay socdaalka uu Madaxweyne Gaas ku tagay dalka Isu Taga Imaaraadka Carabta, isaga oo sheegay in loo baahan yahay in madaxda maamul goboleedyada safarada nuucani oo kala ah ay ku soo wargaliyaan dowladda dhexe ee federaalka Soomaaliya.

            Waxaana uu hoosta ka xariiqay in C/weli Maxamed Gaas Madaxweynaha Puntland uu ku xad gubaday madax banaanida Soomaaliya, islamarkaana uu danihiisa gaarka ah ka doorbiday Qaranka Soomaaliyeed, sida uu hadalka u dhigay.

MAAMULKA GALMUDUG OO CAMBAAREEYAY QARAX KA DHACAY MAGAALADDA GAALKACYO

            Warsaxaafadeed ka soo baxay Dowlad Goboleedlka Galmudug ayaa lagu cambaareeyay Qarixii shalay ka dhacay Magaalada Gaalgacyo ee Xarunta Gobolka Mudug.

            Warsaxaafadeedka ka soo baxay Galmudug ayaa u qornaa sidan:

            Dowladgoboleedka Galmudug waxa ay ka tacsiyeyneysaa geeridii shalay ku timid allaha u naxa riistee Saraakiishii ciidamada xooga dalka Soomaaliyeed, gaar ahaan Ururka Guul wade Gobolka Mudug oo Alshabaab shalay ku dileen qarax miino oo ka dhacay meel lagu qaxweeyo oo ku taala waqooyiga magaalada Gaalkacyo ee gobolka Mudug.

            Dowlada Goboleedka Galmudug waxa ay Cambaareyneysa cid kasta oo ka danbeysay falkaan foosha xun laguna dilay Saraakiil ka tirsan ciidanka xooga dalka, gaar ahaan Ururka Guulwade ee dagan gobolka Mudug, waxaan codsaneynaa in Cadaaladda la hor keeno Cid kasta oo falkaan raad ku yeelata laguna sameeyo baaritaan dhab ah.

            Saraakiisha dhimatay waxaa ka mid ah allaha u naxariistee Taliyihii Ururka Guul wade Ciidanka Xooga dalka Soomaaliyeed G/Sare Xoreeye, laba ka tirsan saaraakiil ciidan iyo labo ka mid ah Askarta Dowladda.

            Waxaan geeridaan xanuunka badan iyo murugadeeda la qeybsaneynaa dhamaan Eheladii iyo Ciidmada xooga dalka Soomaaliyeed, waxaana allaah uga baryeynaa in uu Naxariistiisa ka waraabiyo

RA’IISUL WASAARE KHEYRE OO GUDDI U SAARAY FATAHAADA WABIGA EE BELEDWEYNE

            Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Cali Kheyre ayaa shalay guudi ka kooban 22 Xubnood u saaray musiibada ka taagan magaalada Baladweyne ee Xarunta Gobolka Hiiraan, taasoo ka dhalatay fataahadda uu sameeyay Wabiga Shabeelle.

            Gudiggan uu mudane Xasan Cali khere u saaray masiibadaasi ka taagan Magaalada Bladweyne ayaa ka kooban 22 xubnood, kuwaa soo isugu jiro Wasiiro ta tirsan Xukuumadda Soomaaliya , Xilidhinaanno iyo Bulshada Riyadka.

            Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Cali khere ayaa sheegay in Dowladda Soomaaliya ay dadaal kasta kubixneyso sidii Dadkaasi loo badbaadin lahaa, isagoo shacabka Soomaaliyeed ugu baaqay in ay usu gurmadaan.

            Guddigaas ayaa waxaa hor kacaya Ra’iisul Wasaare ku xigeynka dalka Mudane Mahdi Maxamed Guuleed, waxaana laga sugayaa in ay ka jawaabaan mashaqada ka taagan magaalada Beladweyne.

            Mudane Xasan Cali Kheyre ayaa dhanka kale shalay Guddiga Arrimaha Bulshada ee Golaha Wasiirada iyo Hay’adaha Deeq bixiyaasha ee ka howlgalo Soomaaliya kala hadalay Masiibada xiligan ka taagan Gobolka Hiiraan gaar ahaan magaalada Baladweyne,si looga jawaabo Fatahaadda Wabiga Shabelle.

            kulankaasi ayaa inta uu socday diiradda lagu saarayaa habka looga jawaabayo Saameynta fatahaadda iyo sida ugu dhaqsiyaha badan ee shacabkaasi gargaar loo gaarsiin karo.

MADAXWEYNE FARMAAJO OO GOOBJOOG KA NOQON DOONA FINALKA CIYAARTA XULKA 17JIRADA SOOMAALIYA & TANZANIA

            Madaxweynaha Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa go’aansaday inuu goobjoog ka noqdo finalka koobka bariga & bartamaha Africa oo ay cayaarayaan wiilasha 17jirada ah ee dalkeena.

            Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa la filayaa in saacadaha soo socda uu u duulo dalka Burundi si uu goobjoog ka noqdo finalka koobka bariga & bartamaha Africa oo ay Cayaarayaan Xulka 17jirada ah ee Soomaaliya.

            Waa markii ugu horeysay oo Xulka Soomaaliya ay soo gaaraan kama dambeysta koobka bariga iyo bartamaha afrika,iyada oo Shacabka Soomaaliyeed ay aad u soo dhaweeyeen.

QM OO QAXOOTI SOOMAALIYEED DIB UGU SOO CELISAY DALKA

            Hay’adda Qaxootiga Qaramada Midoobay ee UNHCR ayaa sheegtay in dhawaan ay Soomaaliya dib ugu soo celisay 85 ruux oo Soomaali ah, kana mid ahaa Qaxootiga Xeryaha Dhadhaab ee dalka Kenya.

            UNHCR ayaa sheegtay in Qoysaskaasi ay ka dejisay Garoonka diyaaradaha ee magaalada Kismaayo,waxaana sarkaal ka tirsan hay’adda uu sheegay in dadkaasi lagu celiyey dalkooda, iyadoo aan la qasbin.

            Qaramada Midoobay ayaa sheegtay in ay sii wadi doonaan barnaamijka dib u celinta Qaxootiga Soomaalida ah ee ku jira Xeryaha Dhadhaab ee Dalkaasi Kenya.

            UNHCR ayaa tilmaamatay in dib u celinta Qaxootigaasi ay u adeegsanayaan dhinaca duulimaadyada diyaaradaha, maadaama ay weli adag tahay in la adeegsado dhulka oo ay roobab ka da’een.

            Dowladda Kenya ayaa Sanadkii 2014KII shaacisay in gebi ahaanba la xirayso xeryaha qaxootiga ee Dhadhaab oo hooy u ah boqolaal kun oo Qaxooti Soomaali ah.

            Afhayeen u hadlay UNHCR ayaa sheegay in tan iyo Sanadkii 2014kii ay Soomaaliya ku soo celiyeen 76,000 Qaxooti ah, kuwaas oo dib u celintooda ay iska kaashadeen dowladaha Kenya, Sooma liya iyo hay;adda UNHCR.

KUMANNAAN QOF OO KA FIRXAYA COLAADDA KA ALOOSAN XUDDUUDA MYANMAR & SHIINAHA

            Ugu yaraan 10,000 oo qof ayaa la rumaysan yahay inay carareen guryahoodii gobolka Kachin sanadkan.

            Ku dhawaad 4,000 (Afarkun) oo qof ayey qasab ku noq otay inay ka baxsadaan guryahooda tan iyo bishii April sida ay sheegtay Qaramada Midoobay.

            Tani waxay imaanaysaa iyadoo ay muddo soo taagnayd colaadda u dhaxeysa ururka madaxbannaanida ee Kachin ee magaciisa loos oo gaabiyo (KIO) iyo ciidamadda dawladda taasi oo haatan soo xoogaystey.

            Waxaa sidoo kale jira kumaan kun oo qof oo barakacay iyadoo ay jirto cabsi ah in dad badan ay ku xanniban yihiin dee gaanadda ay xiisaddu ka aloosan tahay ee u dhaxeeya xudduuda dalkaasi uu la leeyahay Shiinaha. Urarrada gargaarka ayaa ka dalbanaya dawladda inay u ogaalato inay gaaraan dadkaasi.

            "Walaaceena ugu weyn waa ammaanka rayidka oo ay ka mid yihiin haween uur leh, dad waayeel ah, caruur yaryar iyo dadka lixaadka la'a" sidaasi waxaa yiri Mark Cutts oo ah madaxa xafiiska isku xirka hawlaha gargaarka ee Qaramada Midoobay oo la hadlay wakaaladda wararka ee AFP.

            "Waa inaynnu xaqiijinta in dadkaasi la ammaan galiyo" ayuu hadalkiisa ku sii daray.

Waa kuma fallaagada Kachin ?

            Tan oo lagu daray xiisadda Rohingya ee galbeedka Myanmar (oo sidoo kale loo yaqaan Burma),waqooyiga wadanka waxaa laga dareemayaa isku dhacyo ay ku lug leeyihiin dadka laga tirada badan yahay.

            Dadka Kachin oo badankoodu yihiin Kiristhaan ayaa u dagaalamayey inay ka helaan mad axbannaani balaaran wadankaas oo ahaa dal Buddhisti ah tan iyo sanadkii 1961kii.

            Guud ahaan Gobolka Kachin iyo gobolka Shan ee dhaca waqooyiga dad lagu qiyaasay 120,000 (Boqol iyo labaatan kun) ayaa dagaaladdu barakaciyeen.

            Dowladda Myanmar ayaa lixdii sano ee la soo dhaafay waxay doonaysay inay heshiis nabadeed la gasho kooxaha kacdoonka wada ee ka soo jeeda bulshada laga badan yahay, sida uu leeyahay wariyaha BBC ee Koonfurta Aasiya Jonathan Head.

            Laakiin dagaaladda ay ku lugta leeyihiin kooxda aadka u hubaysan ee KIO ayaa socdey kuwaasi oo wali ah mid ka mid ah kooxaha ugu awoodda badan xooggaaga mucaaradka.

Maxaa colaadda sare u qaaday?

            Dagaaladda isdaba jooga ah ayaa socday tan iyo markii ay burburtay xabad joojintii u dhaxeysay falaagadda KIO iyo ciidamadda sanadkii 2011.

            Kooxaha xuquuqda aadanaha ayaa carabka ku dhuftay in ciidamaddu ay kordhiyeen hawlgalkooda intii indhaha caalamku ku soo jeedeen dhibaatadda Rohingya taas oo ku dhawaad 700,000 (Todobo boqol oo kun) oo qof ay u baxsadeen wadanka Bangladesh.

Maxay jawaabta caalamiga ah?

            Hogaamiyaha Myanmar Aung San Suu Kyi ayaa lagu dhalliilay ku guuldaraysashada soo afjaridda gaboodfallada xuuqda aadanaha ka dhanka ah iyo xannibaada hawlaha gargaarka. Qaramada Midoobay ayaa ugu baaqday xukuumadda inay joojiyaan beenninta wararka xadgubyada ka dhacaya Kachin.

            Geesta kalena safaaradda Mareykanka ee magaalada Yangon ee Burma ayaa farta ku fiiqday inay 'aad uga walaacsantahay' dagaaladda xooggan ee ka soconaya gobolka sida lagu sheegay warsaxaafadeed Jimcihii soo baxay oo lagu yiri;

            "Waxaan ugu baaqaynaa dawladda oo ay ka mid yihiin ciidamadda inay ilaaliyaan dadka shacabka ah isla markaana ay ogolaadaan gargaarka bini'aadamtinimo ee loo fidinayo dadka ay colaadu saameysay" ayaa lagu yiri.

XILDHIBAAN KHALIIF CABDULLAHI KHALIIF OO MUQDISHO KU GEERIYOODAY

            Allaha unaxariistee, Waxaa xalay Magaalada Muqdisho ku geeriyooday Xildhibaan Khaliif C/llaahi Dheere oo katirsanaa Golaha Shacabka ee Baarlamaankan 10aad.

            Xildhibaano ka tirsan Baarlamaanka Soomaaliya ayaa xaqiijiyay in xildhibaanka uu xanuunsanaa maalmihii lasoo dhaafay.

            Xildhibaanka ayaa sadexdii maalin ee ina dhaaftay ku jiray Isbitaal ku yaala Magaalada Muqdisho, waxaana uu geeriyooday xalay ugu dambeyntii.

            Xildhibaan Khaliif Sheekh Cabdullahi ayaa kasoo jeeday deegaanada Maamulka Koofur Galbeed .